چکیده زمینه و هدف: تاکنون تأثیر زعفران بر اثرات سرخوشی‌آور مورفین مورد بررسی قرار نگرفته است. در تحقیق حاضر، اثر عصاره آبی کلاله گل زعفران (Crocus sativus) بر کسب و بیان ترجیح مکان شرطی شده ناشی از مورفین در موش‌های کوچک آزمایشگاهی نر نژاد N-MARI در محدوده وزنی 25-20 گرم بررسی شده است. مواد و روش‌ها: این پژوهش به صورت تجربی بر روی 136 سر موش کوچک آزمایشگاهی نر که به طور مساوی در 17 گروه تقسیم شدند (8 سر در هر گروه)، انجام گردید. در آزمایش اولیه، مقادیر متفاوت مورفین و یا عصاره گیاه به حیوانات تزریق شد تا مشخص شود که آیا مورفین و یا عصاره گیاه توانایی القاء ترجیح مکان شرطی شده را در این دستگاه دارند یا خیر؟ در بخش دوم آزمایش‌ها، ابتدا حیوانات مقادیر متفاوت عصاره و پس از 30 دقیقه دوز مؤثر مورفین را دریافت کردند تا اثر عصاره بر کسب ترجیح مکان شرطی شده ناشی از مورفین بررسی شود. برای بررسی اثر عصاره گیاه بر بیان ترجیح مکان شرطی شده، حیوانات در روزهای آموزش فقط دوز مؤثر مورفین را دریافت کردند و در روز آزمون 30 دقیقه قبل از شروع آزمایش، مقادیر متفاوت عصاره را دریافت ‌کردند. یافته‌ها در بین گروه‌های مختلف با استفاده از آزمون آماری آنالیز- واریانس یک‌طرفه مقایسه شد. یافته‌ها: آزمایش‌ها نشان داد که تجویز مورفین (mg/kg 1، 2، 4 و 8) باعث افزایش زمان سپری شده در قسمت دریافت مورفین گردید (ترجیح مکان شرطی شده) (001/0p<). این افزایش در گروه دریافت کننده دوز (mg/kg 4 و 8) مورفین کاملاً معنی‌دار بود. تجویز عصاره با دوز (mg/kg50) نسبت به گروه سالین باعث بروز ترجیح مکان شرطی شده گردید (01/0p<). تجویز عصاره گیاه مذکور با دوزهای فوق قبل از تجویز مورفین (mg/kg8) سبب کاهش معنی‌دار زمان سپری شده در قسمت دریافت دارو در دوز mg/kg 100 گردید (05/0p<). هم‌چنین تجویز عصاره به حیواناتی که در روزهای القاء شرطی شدن، مورفین با دوز (mg/kg8) دریافت کرده بودند، سبب افزایش بیان ترجیح مکان شرطی شده ناشی از مورفین گردید که این افزایش در دوز mg/kg 50 عصاره کاملاً معنی‌دار بود (05/0p<). نتیجه‌گیری: از این آزمایش‌ها استنباط می‌شود که عصاره کلاله گل زعفران سبب تضعیف کسب و تقویت بیان ترجیح مکان شرطی شده ناشی از مورفین می‌گردد. هم‌چنین، این عصاره به تنهایی سبب بروز ترجیح مکان شرطی شده می‌شود. واژه‌های کلیدی: مورفین، ترجیح مکان شرطی شده، موش کوچک آزمایشگاهی، عصاره زعفران

واژه‌های کلیدی: مورفین، ترجیح مکان شرطی شده، موش کوچک آزمایشگاهی، عصاره زعفران

متن کامل [PDF 999 kb]   (3876 دریافت)