gte vml 1]> چکیده

زمینه و هدف: عقب‌ماندگی ذهنی 2 تا 3 % از افراد جامعه را درگیر کرده است و باعث ایجاد فشارهای اقتصادی و روانی بر خانواده و جامعه می‌شود. برای پیشگیری از این بیماری اطلاع از عوامل مرتبط با آن در هر منطقه ضروری می‌باشد. این مطالعه با هدف تعیین فراوانی عوامل مرتبط با عقب‌ماندگی ذهنی دانش‌آموزان مدارس استثنایی رفسنجان انجام شده است.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه توصیفی در سال 1393 به مدارس استثنایی شهرستان رفسنجان مراجعه شد و 210 نفر از دانش‌آموزان به روش سرشماری انتخاب شدند. اطلاعات مورد نیاز از طریق مصاحبه با والدین دانش‌آموزان و استفاده از پرونده‌های موجود در مدارس در 4 بخش عوامل قبل از تولد، حین تولد و بعد از تولد و عوامل محیطی جمع‌آوری شدند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسش‌نامه بود. داده‌ها با روش‌های آمار توصیفی (فراوانی و درصد) و تحلیلی (مجذور کای) تجزیه و تحلیل شدند.

یافته‌ها: در این مطالعه از نظر میزان تحصیلات 203 نفر از والدین (8/96 %) بی سواد تا دیپلم بودند و میزان درآمد خانواده در 200 مورد (5/95 %) پایین و متوسط بود. در بررسی عوامل قبل از تولد بیشترین فراوانی مربوط به ازدواج فامیلی 112 مورد (3/53%) و سابقه کم توانی ذهنی در خانواده 82 مورد (39%) بود. همچنین، در بررسی عوامل حین تولد زردی نوزادی 43 مورد (5/20%) و اشکالات تنفسی حین زایمان 30 مورد (3/14%) بیشترین فراوانی را داشتند و شایعترین عوامل بعد از تولد تب و تشنج در 35 مورد (7/16%) و صرع در 22 مورد (5/10%) بود.

نتیجه‌گیری: از بین عوامل مرتبط با عقب‌ماندگی ذهنی که در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفت، ازدواج فامیلی و عوامل محیطی بیشترین فراوانی را در دانش‌آموزان مدارس استثنایی داشتند و به نظر می‌رسد با بالا بردن سطح آگاهی جامعه و انجام مشاوره ژنتیک قابل پیشگیری باشند.

واژه‌های کلیدی: عقب‌ماندگی ذهنی، ازدواج فامیلی، حین تولد، بعد از تولد