چکیده

زمینه و هدف: بیماری بوتولیسم در اثر مسمومیت با یکی از هفت نوروتوکسین بوتولینوم ایجاد می‌شود. زیر واحد اتصالی این سموم ایمونوژن بوده و کاندید واکسن نوترکیب زیر واحدی علیه این بیماری می‌باشند. با توجه به ایمنی‌زایی پایین پروتئین نوترکیب، استفاده از حاملین مناسب جهت رسانش آنتی‌ژن به سلول‌های هدف، اجتناب‌ناپذیر است. هدف از این تحقیق، ارزیابی استفاده از نانوذرات کیتوسان به عنوان حامل در تجویز خوراکی و تزریقی پروتئین نوترکیب ناحیه اتصالی Botulinum Neurotoxin type E (BoNT/E) بود.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی، نانوذرات کیتوسان حاوی پروتئین نوترکیب ناحیه اتصالی BoNT/E با روش ژلاسیون یونی تهیه و به صورت خوراکی و تزریقی به 5 گروه موش‌ سوری تجویز شدند. تیتر آنتی‌بادی IgG ضد نورتوکسین بوتولینوم با روش الایزا مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت، تمام گروه‌ها با نوروتوکسین فعال بوتولینوم تیپ E چالش شدند و داده‌های بدست آمده با آزمون t-test مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته‌ها: میزان تولید آنتی‌بادی IgG ضد نورتوکسین بوتولینوم پس از هر بار تزریق در همه گروه‌های مورد آزمون، افزایش یافت. استفاده از نانوذرات کیتوسان، افزایش معنی‌داری در میزان تولید آنتی‌بادی IgG ضد نورتوکسین بوتولینوم به دنبال نداشت (p>0.05). با مقایسه تیتر آنتی‌بادی IgG ضد نوروتوکسین بوتولینوم در موش‌های ایمن شده با نانوذرات حاوی آنتی‌ژن از طریق خوراکی و تزریقی تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد (p>0.05). در چالش با نوروتوکسین فعال بوتولینوم تیپ E، موش‌هایی که به صورت خوراکی ایمن شده بودند، 500 برابر LD₅₀ را تحمل کردند.

نتیجه‌گیری: نتایج این تحقیق نشان داد پروتئین نوترکیب BoNT/E به تنهایی قادر است از طریق سیستم گوارش، جذب و منجر به بروز پاسخ ایمنی مؤثر شود. نتایج چالش نشان داد پاسخ ایمنی ایجاد شده در تجویز خوراکی، مؤثر و در تجویز تزریقی ناکارآمد بود.

واژه‌های کلیدی: نانوذرات کیتوسان، واکسن خوراکی، ژلاسیون یونی، واکسن نوترکیب، نوروتوکسین بوتولینوم تیپ E