مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان

چکیده

  زمینه و هدف: داروی تامسولوزین هیدروکلراید مهارکننده گیرنده‌های آلفا آدرنرژیک است. توانایی این دارو در مهار گیرنده‌های ₁ α بیشتر از گیرنده‌های ₂ α می‌باشد. با وجود اهمیتی که این دارو در کاهش علایم هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات دارد، اثرات جانبی این دارو بر محورهای آندوکرینی بدن بسیار مهم است. هدف از تحقیق حاضر تعیین اثرات تامسولوزین بر غلظت سرمی هورمون تستوسترون و گنادوتروپین‌ها و هم‌چنین اسپرماتوژنز در موش‌های نر است.

  مواد و روش‌ها: نمونه‌های مورد مطالعه در این مطالعه تجربی 40 سر موش صحرایی نر بالغ از نژاد ویستار بودند، که به پنج گروه هشت‌تایی تقسیم شدند. دارو به صورت خوراکی به مدت بیست و هشت روز مصرف شد. گروه‌های تجربی 100، 300 و 600 میلی‌گرم بر کیلوگرم در روز دارو دریافت کردند. گروه کنترل هیچ دارویی دریافت نکرد و گروه شاهد فقط آب مقطر دریافت نمود. نمونه‌های خونی در روز بیست هشت تهیه، و غلظت هورمون‌های LH ، FSH و تستوسترون با استفاده از روش رادیوایمونواسی اندازه‌گیری شد. در روز بیست و هشتم بیضه‌ها خارج شدند و تغییرات بافتی بیضه بین گروه‌های تجربی و کنترل مورد مطالعه قرار گرفت.

  یافته‌ها: نتایج به دست آمده‌ نشان داد غلظت سرمی هورمون‌های LH و FSH در گروه‌های مورد مطالعه دریافت کننده مقادیر مختلف دارو‌، نسبت به گروه کنترل اختلاف معنی‌داری را نشان نمی‌دهد‌، اما تجویز دارو با مقادیر بالا غلظت هورمون تستوسترون را کاهش می‌دهد. بافت بیضه تغییرات مشخصی را بین گروه‌های مختلف نشان نداده است اما تجویز مقادیر بالای دارو با کاهش تعداد اسپرم در لوله‌های منی‌ساز در برخی مقاطع بافتی همراه بوده است.

  نتیجه‌گیری: کاهش تستوسترون احتمالاً ناشی از اثر مقادیر بالای تامسولوزین بر فعالیت آنزیم‌های استروییدساز در بیضه و یا ناشی از اثرات غیرفعال کننده آن بر روی سیستم آدرنرژیک و سروتونرژیک که استروییدسازی را در بر می‌گیرد؛ می‌باشد. به طور کلی می‌توان گفت مهارکننده‌های گیرنده‌های ₁ α آدرنرژیک، اثرات ناباروری در موش‌های نر ایجاد می‌کند.

  واژه‌های کلیدی: تامسولوزین‌، تستوسترون، گونادوتروپین‌ها، موش صحرایی