چکیده

زمینه و هدف: بیماری لیشمانیازیس از مهم‌ترین بیماری‌های ناقل-زاد مشترک بین انسان و حیوان است که توسط گونه‌های پشه‌خاکی به انسان انتقال می‌یابد. مطالعه حاضر با هدف تعیین گونه پشه‌خاکی‌های شهرستان زیرکوه و تعیین گونه انگل لیشمانیا در پشه‌خاکی‌های این شهرستان با روش RFLP-PCR انجام شد.

مواد و روش‌ها: صید پشه‌خاکی‌ها در تابستان 1394 با استفاده از تله چسبان انجام شد و نمونه‌های ماده صیدشده، ابتدا مونته شده و تعیین گونه شدند. پس از شناسایی پشه‌خاکی‌ها، DNA انگل جدا شد و سپس با استفاده از تکثیر ژن ITS-1 و با استفاده از روش RFLP-PCR اقدام به شناسایی انگل موجود در پشه‌خاکی‌ها گردید.

یافته‌ها: در این مطالعه از مجموع 460 عدد پشه‌خاکی جمع‌آوری‌شده، 380 پشه‌خاکی مربوط به مناطق حیوانی و 80 پشه‌خاکی مربوط به مناطق انسانی بودند. از مجموع 110 پشه‌خاکی ماده، Phlebotomus sergenti با فراوانی 42/59% و Sergentomyia sintoni با فراوانی 25/7% گونه غالب منطقه گزارش شدند، همچنین در قسمت جداسازی انگل از پشه‌خاکی‌ها، یک مورد پشه‌خاکی Ph. sergenti آلوده به انگل شناسایی شد که با استفاده از تکنیک RFLP-PCR و روش هضم آنزیمی، انگل Leishmania tropica تشخیص داده شد.

نتیجه‌گیری: با توجه به حضور انگل L. tropica در منطقه و آلودگی پشه‌خاکی‌های Ph. sergenti به این انگل، شبکه بهداشت این شهرستان باید مراقبت‌های لازم در جهت کنترل بیماری لیشمانیازیس جلدی را مدنظر قرار دهد.

واژه‌های کلیدی: پشه‌خاکی، لیشمانیا، لیشمانیوز جلدی، زیرکوه