چکیده

زمینه و هدف: تومورهای بزاقی بخش مهمی از پاتولوژی دهان هستند. نقش ماست‌سل‌ها در ایجاد تومورها گزارش شده است؛ اما در مورد نقش آنها در تومورهای غدد بزاقی مطالعات کافی صورت نگرفته است. این مطالعه به بررسی تراکم ماست‌سل‌ها در شایع‌ترین تومورهای بزاقی پرداخت.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه مقطعی 70 نمونه از شایع‌ترین تومورهای خوش‌خیم و بدخیم بزاقی و 10 نمونه بافت بزاقی نرمال از بیمارستان‌های کرمان و شیراز از سال 1384 تا 1394 بررسی شدند. نمونه‌ها رنگ‌آمیزی شدند و داده‌ها توسط آنالیز واریانس یک‌طرفه، آزمون مقایسات چندگانه Tukey، آزمون مجذور کای و t مستقل و زوجی تجزیه و تحلیل شدند.

یافته‌ها: میانگین تعداد ماست‌سل‌ها در تومورهای بزاقی در مقایسه با بافت نرمال هم در ناحیه استرومای داخل تومورها و هم در حاشیه تومورها به‌طور معناداری بیشتر بود (۰01/۰=p). در مقایسه تومورهای خوش‌خیم و بدخیم، تراکم ماست‌سل‌ها در ناحیه استرومای داخل تومور اختلاف معناداری نداشت ولی در استرومای خارج تومور اختلاف معنادار بود (۰02/۰=p). همچنین در استرومای داخل تومور اختلاف معناداری بین تومورهای موکواپیدرموئید کارسینوما و آدنوئید سیستیک کارسینوما مشاهده نشد اما در استرومای خارج تومور اختلاف معنادار بود (۰15/۰=p). متوسط تراکم ماست‌سل‌ها در موکواپیدرموئید کارسینومای گرید یک به‌طور معناداری بیشتر از گرید دو و سه بود (۰01/۰=p).

نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد تراکم ماست‌سل‌ها در تومورهای بزاقی با سیر تومور و درجه بدخیمی مرتبط باشد.

واژه‌های کلیدی: پلئومورفیک آدنوما، موکواپیدرموئید کارسینوما، آدنوئید سیستیک کارسینوما، ماست سل، کرمان