چکیده زمینه و هدف:سویههای مولد بتالاکتاماز وسیع الطیف (Extended spectrum β-lactamase; ESBLs) برای سیستم بهداشتی مشکلات زیادی ایجاد کرده است. علاوه بر این، این سویهها باعث افزایش مقاومت به سایر آنتیبیوتیکها نیز شده است. لذا این مطالعه با هدف تعیین تشخیص مولکولی ژنهای بتالاکتاماز blaTEM، blaCTX و blaSHV در سویههای باسیلوس سوبتیلیس جدا شده از نمونههای شیر خام و پنیر انجام شد. مواد و روشها:دراینمطالعه آزمایشگاهی،تعداد100نمونه شیر خام و پنیرتهیه وکشتداده شد. کلونیهایمشکوکبهباسیلوس سوبتیلیس باروشهایبیوشیمیاییتعیینهویتشدند. برایسنجش حساسیتآنتیبیوتیکیازروشدیسک دیفیوژناستفادهشد. همچنین حضور ژنهای بتالاکتاماز وسیع الطیف blaTEM، blaCTX و blaSHV در سویههای ESBLs با استفاده از روش PCR(Polymerase chain reaction) مورد ارزیابی قرار گرفت. دادهها با استفاده از آزمون مجذور کای آنالیز و بهصورت آمار توصیفی (تعداد و درصد) گزارش شد. یافتهها:بالاترین میزان مقاومت در ایزولههایی که قادر به تولید آنزیم بتالاکتاماز بودند، مربوط به آنتیبیوتیک اریترومایسین (75 درصد) و کمترین مربوط به آنتیبیوتیک سفوتاکسیم (60/44 درصد) و سفیکسیم(20/46 درصد) بود. از 50 نمونه شیر خام، در 21 نمونه، ژن TEM(Temoneira)، در 16 نمونه، ژن CTX(Cephotaximase) و همچنین در 3 نمونه، ژن SHV(Sulfhydryl-variable) شناسایی شد. از 50 نمونه پنیر، 17 نمونه (94/45 درصد) حاوی ژن TEM، 13 نمونه (13/35 درصد) ژن CTX و همچنین در 2 نمونه (40/5 درصد) ژنSHV شناسایی شد. نتیجهگیری:با توجه به نتایج، در کنار استفاده از روشهای فنوتیپیجهت تشخیص آنزیمهای بتالاکتاماز، به کارگیری روشهای مولکولی جهت تشخیص کامل این نوع مقاومتها امری ضروری بهنظر میرسد. واژههای کلیدی:باسیلوس سوبتیلیس، شیر، بتالاکتاماز، آنتیبیوتیکها، BelaCTX