جلد 17، شماره 8 - ( 9-1397 )                   جلد 17 شماره 8 صفحات 714-699 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Babaeipour H, Sahebozamani M, Mohammadipour F, Vakilian A. The Effect of Six Weeks of Aquatic Training on the Quality of Life in Patients with Chronic Ischemic Stroke: A Randomized Clinical Trial. JRUMS 2018; 17 (8) :699-714
URL: http://journal.rums.ac.ir/article-1-4302-fa.html
بابایی پور حسین، صاحب الزمانی منصور، محمدی پور فریبرز، وکیلیان علیرضا. تأثیر 6 هفته تمرینات آبی بر کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک مزمن: یک کارآزمایی بالینی تصادفی شده . مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان. 1397; 17 (8) :699-714

URL: http://journal.rums.ac.ir/article-1-4302-fa.html


دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
متن کامل [PDF 292 kb]   (1319 دریافت)     |   چکیده (HTML)  (3712 مشاهده)
متن کامل:   (2653 مشاهده)
مقاله پژوهشی
مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
دوره 17، آبان 1397، 714-699
 
تأثیر 6 هفته تمرینات آبی بر کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک مزمن: یک کارآزمایی بالینی تصادفی شده
 
حسین بابایی‌پور[1],[2]، منصور صاحب‌الزمانی[3]، فریبرز محمدی‌پور[4]، علیرضا وکیلیان[5]
 
دریافت مقاله: 5/3/97     ارسال مقاله به نویسنده جهت اصلاح: 17/4/97    دریافت اصلاحیه از نویسنده: 24/4/97         پذیرش مقاله: 25/4/97
 
 

چکیده
زمینه و هدف: کیفیت زندگی مرتبط با سلامتی شاخص مهمی جهت بررسی نتایج بعد از سکته مغزی است و آب درمانی نیز یکی از روش­های درمانی این عارضه است. هدف این مطالعه تعیین تأثیر 6 هفته تمرینات آبی بر کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سکته مغزی شهر رفسنجان در سال 1396 می­باشد.
مواد و روش­ها: این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی شده با طرح پیش آزمون و پس آزمون است. تعداد 36 بیمار مرد مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک مزمن به روش نمونه­گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در 3 گروه مساوی 12 نفری شامل: دو گروه تمرین (کم عمق، عمیق) و یک گروه کنترل قرار گرفتند. گروه­های مداخله به مدت 6 هفته (3 جلسه در هفته) به پروتکل تمرینات آبی پرداختند و گروه کنترل هیچ گونه تمرینات آبی را تجربه نکردند. کیفیت زندگی تمام آزمودنی­ها، با پرسش­نامه SF-36 طی دو مرحله قبل و بعد از مداخله، مورد ارزیابی قرار گرفت. داده­ها با استفاده از آنالیز کوواریانس چند متغیره و آزمون تعقیبی Bonferroni تجزیه و تحلیل شدند.
یافته‌ها: یافته­ها نشان داد میانگین سن، قد، وزن و شاخص توده بدنی و هم­چنین توزیع فراوانی سطح تحصیلات در سه گروه مورد بررسی تفاوت آماری معنی­داری ندارد (05/0<P). نتایج هم­چنین نشان داد که تمام ابعاد کیفیت زندگی به جزء دو خرده مقیاس محدودیت جسمی و محدودیت روانی در گـروه­های مداخله (کم عمق و عمیق) نسبت به گروه کنترل، افزایش معنی­داری داشتند (05/0>P).
نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج، تمرینات آب درمانی بر روی ابعاد مختلف کیفیت زندگی تأثیر مثبتی دارد و می­تواند در بیماران مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک مزمن مورد توجه قرار گیرد.
واژه‌های کلیدی: تمرینات آبی، سکته مغزی، ایسکمیک مزمن، کیفیت زندگی
 
 
مقدمه
سکته مغزی  (Stroke)شایع‌ترین و ناتوان کننده­ترین بیماری سیستم عصبی در بالغین است که به­عنوان یک مشکل بزرگ در طب توان­بخشی به­حساب می آید [1]. در این بیماری، اندازه‌گیری کیفیت زندگی مرتبط با سلامتی، شاخص مهمی جهت بررسی نتایج بعد از سکته مغزی است و بهبود آن نوعی پیش­گیری ثانویه محسوب می‌شود [2]. در سال‌های اخیر اندازه‌گیری کیفیت زندگی و بهبود آن به عنوان یکی از اهداف اولیه درمانی معرفی شده است که می­توان با اندازه­گیری نمره کیفیت زندگی واکنش بیماران را در برابر بیماری ارزیابی کرد و از طریق بررسی وضعیت سلامتی بیماران و سنجش کیفیت زندگی، تأثیر منفی بیماری و یا اثرات درمان بر کیفیت زندگی را تعیین کرد [3].
مطالعات انجام شده بر­ روی بیماران سکته مغزی نشان می­دهد که این دسته از بیماران کیفیت زندگی مطلوبی را ندارند [4]. در ایـران از جملـه در کرمانشـاه و اهواز نیـز نتـایج مشابه­ گزارش گردیده است [6-5].
آب درمانی نیز یکی از روش­های درمانی این عارضه است و دارای ویژگی­هایی است که آن را از دیگر روش­ها متمایز می­سازد. تمرین در محیط آب این امکان را به بیمار می­دهد تا در وضعیتی دور از درد، به انجام تمرینات و فعالیت بدنی بپردازد. خاصیت شناوری، فشار هیدرواستاتیک و ویسکوزیته­ آب با داشتن ویژگی­های خود باعث کاهش وزن و در نتیجه کاهش نیروهای فشاری وارد بر سطوح مفصلی می­شود. علاوه بر آن، محیط مناسبی برای تحرک آسان برای این افراد فراهم می­کند. هم­چنین فشار هیدرواستاتیک نیز با جلوگیری از جمع شدن خون در اندام تحتانی به کاهش تورم کمک می­کند [7].
بنابراین به­نظر می­رسد با به کارگیری روش‌های تمرینی مناسب که سبب احساس امنیت بیشتر در بیمار ­می‌گردد، مانند تمریناتی که در آب انجام می­شود، در بهبود عملکرد بیماران سکته مغزی تأثیرگذار باشد [5]. تحقیق حاضر نیز به دنبال پاسخ دادن به این پرسش­ است که آیا تمرینات آبی می­تواند سبب بهبود کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک مزمن شود؟ در این زمینه تاکنون در شهر رفسنجان بر روی بیماران مبتلا به سکته مغزی و با این روش درمانی مطالعـه­ای انجام نگردیده است. بنابراین این مطالعه با هدف تعیین تأثیر 6 هفته تمرینات آبی بر کیفیت زندگی بیماران مرد مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک مزمن شهر رفسنجان در سال 1396 طراحی شده است.
مواد و روش‌ها
بررسی حاضر از نظر نوع مطالعه، کارآزمایی بالینی تصادفی شده(Randomized clinical trial)  است که در مرکز کارآزمایی بالینی ایران (www.IRCT.ir) به شماره  IRCT20180513039626N1 ثبت شده است. هم­چنین این مطالعه از نظر هدف، کاربردی با طرح پیش آزمون و پس آزمون است که پس از مجوز از دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان طی 2 ماه آخر سال 1396 انجام گردید.
جامعه مورد پژوهش شامل کلیه بیماران سکته مغزی شهر رفسنجان بود که از تاریخ 1/1/1394 تا 1/1/1396 به بیمارستان علی‌بن‌ابی‌طالب (ع) مراجعه و تشکیل پرونده داده‌ بودند که تعداد 36 بیمار مرد به روش نمونه­گیری در دسترس و هدفمند انتخاب شدند (نمودار 1).
 
 
Rounded Rectangle: لیست بیماران مبتلا به سکته مغزی از تاریخ 1/1/1394 تا 1/1/1396
715 نفر
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

نمودار 1- شیوه انتخاب بیماران مرد مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک مزمن مراجعه کننده به بیمارستان علی­بن­ابی­طالب (ع) شهر رفسنجان
 
مهم‌ترین شرایط ورود به مطالعه عبارت بودند از: 1- بیماران مرد مبتلا به اولین سکته مغزی ایسکمی مزمن با تشخیص پزشک نورولوژیست، 2- گذشت حداقل 6 ماه از شروع بیماری و حداکثر 2 سال و تمایل و انگیزه­ مشارکت در پژوهش، 3- بیماران همی­پارزی (ضعف خفیف حرکتی) که قدرت عضلانی سمت ضایعه سه پنجم تا پنج پنجم و در رده سنی 40 تا 70 سال، 4- کسب نمره 23 و بالاتر از آن از تست وضعیت شناختی و نمره 21 تا 44 از مقیاس تعادل Berg، 5- توانایی ایستادن بدون کمک (حداقل در 5 دقیقه) و قادر به راه رفتن با کمک عصا یا بدون آن (حداقل 10 متر) تا توانایی پی­گیری دستورات را داشته باشند و 6- شرکت نداشتن در فعالیت­های جسمانی منظم و نداشتن برنامه فیزیوتراپی در طول دوره مطالعه بود.
معیارهای خروج بیماران شامل: 1- داشتن سرگیجه مخل ایستادن و بیماری­های خاص مثل فشارخون غیر قابل کنترل که سیستول و دیاستول بیشتر از 180 و 110 میلی­لیتر جیوه و ضربان قلب بالاتر از 90 ضربه در دقیقه، دیابت بدون کنترل، تومور مغزی، نارسایی قلبی بدون کنترل، سکته قلبی اخیر، بیماری­های تنفسی شدید که قدرت فعالیت نداشته باشند، حملات صرع بدون کنترل و پارکینسون و یا سایر بیماری­های مزمنی که باعث اختلال در تعادل و حرکت می­شوند. 2- عدم حضور در تمرینات به مدت 3 جلسه که این اطلاعات از طریق مشاهده، معاینه، پرسش­نامه، تست­گیری، پرونده پزشکی و مصاحبه از بیماران جمع‌آوری ­گردید.
اما بعد از بررسی و گرفتن لیست بیماران طی دو سال از (1394 و 1395)، بیمارستان و تماس با بیماران و بررسی معیار­های ورودی و خروجی بیماران، تعداد 36 بیمار با معیارهای مطالعه هم­خوانی داشتند و به سه گروه مساوی 12 نفری، شامل: گروه­های تمرینی (کم عمق، عمیق) و گروه کنترل از طریق جدول تقسیم تصادفی (Minimization randomization) تقسیم شدند. این روش نوعی تخمین تصادفی به روش طبقه بندی تصادفی است. با این روش محقق قصد همگن کردن بیماران به گروه­های مورد بررسی داشته است، تا بیماران از نظر سن و وضعیت تعادلی در سه گروه یکسان قرار گیرند، تا از این جهت تفاوتی بین سه گروه و سوءگیری نسبت به یک گروه وجود نداشته باشد و نیز اختلالی در نتایج آماری ایجاد نکند. بنابراین در جدول 1، با توجه به دو معیار ورود این پژوهش که سن بیماران 40 تا 70 سال است و نمره تعادل Berg آنها 21 تا 44 (تعادل متوسط) می­باشد، در دو دسته ذیل تقسیم‌بندی انجام ­گردید.
اطلاعات دموگرافیک شامل: سن، وزن، قد، شاخص توده بدنی (کیلوگرم بر متر مربع) و سطح تحصیلات از بیماران جمع­آوری شد [6]. سطح تحصیلی شامل: گروه­های بی‌سواد، تحصیلات ابتدایی‌، دیپلم و تحصیلات عالی یا دانشگاهی بود. هم­چنین هر سه گروه از این نظر که بیماران مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک، مزمن و همی­پارزی بودند، داروهای مشابه­ و در طی دوره مداخله، درمان­های روتین را دریافت ­می­کردند.
برای بررسی و ارزیابی کیفیت زندگی بیماران از پرسش­نامه 36 سؤالی که بـه عنـوان SF-36 معرفی شده است، استفاده ­گردید. این پرسش­نامه ابزار اسـتانداردی است که برای انـدازه­گیـری پیامـد سـطح سـلامتی در سـطح بین­المللی به کار برده می­شود و جزء رایج­ترین و جـامع­تـرین ابزار اسـتاندارد عمـــومی سازمان بهداشت جهانی محسوب می­شود [8]. این مقیاس در تحقیقات پزشکی زیاد استفاده می­شود و جهت سنجش کیفیت زندگی در بیماران سکته مغزی نیز اعتبار سنجی شده است و دارای پایایی و روایی مطلوبی است [9].
 
 
جدول 1- تقسیم تصادفی برای همگن کردن بیماران مرد مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک مزمن مراجعه کننده به بیمارستان علی­بن­ابی­طالب (ع) شهر رفسنجان از نظر سن و وضعیت تعادلی
 
متغیر وضعیت گروه تمرینی کم عمق گروه تمرینی عمیق گروه کنترل
سن
(سال)
55-40 2 2 2
70-56 10 10 10
تعادل Berg
(نمره)
32-21 0 0 0
44-33 12 12 12
 
 
 
این پرسش­نامه در هشت مقیاس که بر عملکرد فرد بر روی هشت بعد مختلف تمرکز دارد که هر یک از ترکیب 2 تا 10 سؤال به دست می­آید. در مجموع از ترکیب مقیاس­ها دو سنجش خلاصه تحت عناوین سلامت جسمی (فعالیت جسمی، محدودیت جسمی، درد جسمی و سلامت عمومی) و سلامت روانی (نشاط، مشکلات روحی، فعالیت اجتماعی و سلامت روان) به دست می‌آید. هر یک از ابعاد پرسش‌نامه مذکور متناسب با سؤالات، گزینه‌های مختلفی را مورد اندازه‌گیری قرار می‌دهد که برحسب نیاز آن سؤال از دو گزینه (بله، خیر) یا شش گزینه در تمام اوقات، بیشتر اوقات، اغلب اوقات، گاهی اوقات، بعضی وقت­ها و هیچ وقت را شامل می­شود. امتیاز­های هر خرده مقیاس از صفر تا 100 متغیر است که صفر کم­ترین و 100 بالاترین امتیاز در مقیاس مورد نظر را گزارش می‌کند که نمرات بیشتر مبین کیفیت زندگی بهتر می‌باشد [11-10].
طبق گزارشات، در سال 2005 نسخه فارسی این پرسش­نامه توسط Montazeri و همکاران ترجمه و معادل سازی شد و اعتبار و روایی آن مورد بررسی قرار گرفت و آلفای کرونباخ کلی آن 95/0 برآورد شده است [12]. ضمناً فرم ارزیابی کیفیت زندگی نیز از طریق مصاحبه با خود بیمار در طی دو مرحله، قبل و 6 هفته بعد از شروع پروتکل آب درمانی بین ساعات 7 الی 4 بعد از ظهر، در فضایی موجود در بخش مغز و اعصاب بیمارستان علی‌بن‌ابی‌طالب (ع) حتی‌المقدور آرام و به دور از محرک و استرس، ارزیابی در هر سه گروه انجام گردید.
در مجموع جلسه ارزیابی به طور متوسط 60 دقیقه به طول انجامید و در صورت لزوم و بسته به تمایل بیمار در میان جلسه ارزیابی، یک وقت استراحت 15-10 دقیقه در نظر گرفته می‌شد. در پایان نیز بیمار در جریان نتایج ارزیابی قرار گرفته، مشاوره لازم به او داده می­شد. لازم به ذکر است تمامی ارزیابی‌ها توسط پژوهش­گر و با کسب رضایت کتبی از بیماران انجام شد و بیماران مجاز بودند در صورت عدم تمایل در هر زمان از همکاری در این پژوهش انصراف دهند. هم‌چنین به بیماران اطمینان داده شد که تمامی اطلاعات اخذ شده از آن­ها محرمانه بوده و صرفاً جهت مقاصد پژوهشی استفاده خواهد شد. علاوه بر این، این مطالعه دارای کد اخلاق از دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان به شماره IR.RUMS.REC.1396.207 می­باشد.
نحوه اجرای پروتکل تمرینات آبی به این روال بود که گروه کنترل هیچ­گونه تمرینات آبی را تجربه نکردند. اما دو گروه تمرینات آبی به مدت 6 هفته (18 جلسه) و به صورت 3 جلسه در هفته از ساعت 4 الی 5 بعد از ظهر، در استخر موج­های آبی شهر رفسنجان در سانس­های مجزا، به اجرای پروتکل تمرینات آبی پرداختند. همسان­سازی تمرینات در دو عمق از لحاظ نوع و الگوی حرکت و افزایش تعداد ست­ها و تکرارها در هر جلسه تمرینی یکسان انجام گردید تا اصل اختصاصی و اصل اضافه بار و شدت تدریجی تمرینات بر اساس علم تمرین رعایت گردد.
محتوای هر جلسه تمرینی حدود 45 دقیقه به طول انجامید که با 10 دقیقه گرم کردن شروع و با 5 دقیقه سرد کردن پایان می­پذیرفت، باقی­مانده جلسه هم حدود 30 دقیقه بود که  به انجام تمرینات می­پرداختند [14-13].  
تمرینات در جلسه اول با یک ست سه تکراری آغاز و در نهایت در جلسات آخر با سه ست ده تکراری پایان می‌یافت تا اصل اضافه بار تمرینی رعایت شود. هم­چنین دمای آب در وضعیت 34 تا 36 درجه و دمای هوا 24 درجه قرار داشت [13]. در حین تمرینات اگر ناراحتی و درد در قفسه سینه یا سبکی سر یا سرگیجه احساس می‌شد تمرین آن بیمار متوقف یا کاهش پیدا می­کرد. به عبارتی دیگر این تمرینات به منظور بهبود کنترل مرکز گرانش و هم­چنین افزایش توانایی بیماران سکته مغزی در ترکیب اطلاعات حسی و کنترل قامت رفلکسی طراحی شده­اند [14-13]. گروه اول در عمقی بود که آب تا ارتفاع قفسه سینه آزمودنی­ها (زائده خنجری استخوان جناغ‌ سینه، تقریباً 60/1 متر) و گروه دوم در عمقی که آب تا ارتفاع لگن (خار خاصره قدامی فوقانی، تقریباً 1 متر) قرار می­گرفت. تمرینات در آب شامل راه رفتن به جلو و عقب، خم و باز و دور کردن ران، چرخش ران، به پهلو راه رفتن و ایستادن روی یک پا بود [15]. در طی تمامی جلسات تمرینی یک نجات غریق در استخر حضور داشت.
در پایان مطالعه، پرسش­نامه­ کیفیت زندگی دوباره تکمیل گردید و نتایج قبل و بعد از برنامه­ توانبخشی ورزشی (تمرینات آبی) مقایسه گردید.
تجزیه و تحلیل داده­ها پس از کد گذاری، در دو سطح توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 21 انجام گردید. در سطح توصیفی برای توصیف متغیرها از شاخص‌های گرایش مرکزی و پراکندگی و در سطح استنباطی برای آزمون فرض‌های آماری از روش‌ تحلیل کوواریانس چند متغیره به همراه آزمون تعقیبی Bonferroni و هم­چنین آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون دقیق  Fisherاستفاده شد. سطح معنی­داری در آزمون­ها 05/0 در نظر گرفته شد.
نتایج
در پژوهش حاضر بیماران در 3 گروه مساوی 12 نفری در دامنه سنی 40 تا 70 سال در گروه­های تمرینی کم عمق با میانگین و انحراف معیار سنی 10/7±50/59 سال، گروه تمرینی عمیق با میانگین و انحراف معیار سنی 38/7±17/60 سال و گروه کنترل (بدون تمرین) با میانگین و انحراف معیار سنی 48/5±83/60 سال قرار داشتند که آنالیز واریانس یک طرفه نشان داد، سه گروه مورد بررسی از نظر میانگین سنی تفاوت آماری معنی­داری با یکدیگر ندارند (889/0=P). جدول 2، اطلاعات جمعیتی نمونه مورد مطالعه را نشان می‌دهد. طبق یافته­های پژوهش، میانگین سن، قد، وزن و شاخص توده بدنی و هم­چنین توزیع فراوانی سطح تحصیلات در سه گروه مورد بررسی تفاوت آماری معنی­داری نشان نداد (05/0P>).
پیش از تحلیل داده‌ها به روش تحلیل کوواریانس چند متغیره، پیش­فرض‌های آن بررسی شد. نتایج آزمون Shapiro-wilk نشان داد که توزیع فراوانی متغیرهای مورد بررسی در گروه­های مداخله و کنترل در مراحل پیش ­آزمون و پس آزمون از توزیع نرمال برخوردار است (05/0P>). هم­چنین آزمون ام باکس(BOX's M)  و آزمون لون (Levene) نشان داد که فرض برابری ماتریس‌های کوواریانس (898/0=P) و فرض برابری واریانس گروه­های مورد بررسی (گروه­های مداخله و کنترل) برقرار می­باشد (05/0P>).
 
 
جدول 2- ویژگی­های جمعیت شناختی بیماران مرد مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک مزمن مراجعه کننده به بیمارستان علی­بن­ابی­طالب (ع) شهر رفسنجان برحسب گروه­های مورد بررسی در سال 1396
 
گروه
متغیر
کم عمق (12=n) عمیق  (12=n) کنترل  (12=n) مقدار P
انحراف معیار ± میانگین انحراف­معیار ± میانگین انحراف­معیار ± میانگین
سن (سال) 10/7 ± 50/59 38/7 ± 17/60 48/5 ± 83/60 #889/0
وزن (کیلو­گرم) 11/9 ± 50/70 62/14 ± 83/75 09/8 ± 62/68 #263/0
قد (سانتی­متر) 96/5 ± 92/164 60/4 ± 67/166 73/7 ± 33/164 #638/0
شاخص توده بدنی (کیلوگرم بر متر مربع) 42/3 ± 97/25 50/4 ± 21/27 72/2 ± 43/25 #473/0
سطح تحصیلات (درصد) تعداد (درصد) تعداد (درصد) تعداد *380/0
بی­سواد (7/16) 2     0 (0/25) 3
ابتدایی (0/50) 6 (7/41) 5 (0/50) 6
دیپلم  (3/33) 4 (0/50) 6 (7/16) 2
لیسانس      0   (3/8) 1   (3/8) 1
 
                                            *: آزمون دقیق فیشر، #:  آنالیز واریانس یک طرفه
 
 
در جدول 3، نتایج میانگین و انحراف معیار متغیر کیفیت زندگی در دو حیطه کلی (سلامت جسمی و سلامت روانی) و خرده مقیاس‌های آن در بیماران مبتلا به سکته مغزی در مراحل پیش آزمون و پس آزمون به تفکیک گروه­های مداخله و کنترل مشاهده می­شود. نتایج نشان داد در هر دو گروه مداخله (کم عمق و عمیق) در پس آزمون نسبت به پیش آزمون افزایش معنی­دار در میانگین نمرات ابعاد کیفیت زندگی مشاهده می­شود. در حالی­که این افزایش در گروه کنترل معنی­دار نمی­باشد.
 

جدول 3- میانگین و انحراف معیار متغیر کیفیت زندگی و زیر مقیاس­های آن برحسب گروه­های مداخله و کنترل پس از 6 هفته تمرینات آبی در بیماران مرد مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک مزمن مراجعه کننده به بیمارستان علی­بن­ابی­طالب (ع) شهر رفسنجان در سال 1396
 
گروه 
 
   متغیر
کم عمق (12=n) عمیق (12=n) کنترل  (12=n)
پیش آزمون
انحراف معیار ± میانگین
پس آزمون
انحراف معیار ± میانگین
پیش آزمون
انحراف معیار ± میانگین
پس آزمون
انحراف معیار ± میانگین
پیش آزمون
انحراف معیار ± میانگین
پس آزمون   
انحراف معیار ± میانگین
فعالیت جسمی 85/28 ± 75/58 93/7 ± 83/90 04/25 ± 00/60 95/13 ± 17/84 36/35 ± 25/56 37/32 ± 58/64
محدودیت جسمی 23/45 ± 00/50 65/21 ± 75/93 38/49 ± 58/39 00/0 ± 00/100 49/51 ± 67/41 81/49 ± 83/45
محدودیت روانی 92/49 ± 44/44 87/28 ± 67/91 11/48 ± 11/36 00/0 ± 00/100 11/48 ± 11/36 49/51 ± 67/41
انرژی و خستگی 15/18 ± 08/57 65/8 ± 42/85 10/10 ± 08/52 54/10 ± 58/84 94/16 ± 25/46 58/16 ± 92/47
سر زندگی و نشاط 10/17 ± 33/58 86/11 ± 67/82 53/10 ± 00/53 21/10 ± 67/84 24/12 ± 33/44 00/12 ± 00/46
فعالیت اجتماعی 81/18 ± 46/61 92/9 ± 29/82 43/24 ± 00/50 83/10 ± 13/78 55/19 ± 04/51 23/17 ± 21/55
درد جسمی 91/23 ± 13/53 74/10 ± 75/88 14/30 ± 46/56 34/10 ± 63/90 30/20 ± 29/52 81/15 ± 58/59
سلامت عمومی 96/9 ± 83/60 37/9 ± 67/76 08/10 ± 67/56 90/6 ± 08/72 77/11 ± 92/52 62/8 ± 67/56
سلامت جسمی 17/18 ± 20/57 15/8 ± 61/87 09/21 ± 94/54 87/6 ± 28/84 44/23 ± 39/52 36/24 ± 45/58
سلامت روانی 45/18 ± 75/56 19/11 ± 31/86 85/14 ± 33/49 34/7 ± 58/87 28/17 ± 03/45 39/17 ± 25/48
 
 
طبق نتایج جدول 4، نتایج آزمون اثر پیلای، لامبدای ویلکز، اثر هتلینگ و بزرگترین ریشه روی در مورد تفاوت گروه­های مداخله و کنترل بر کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به سکته مغزی با 001/0=P معنی­دار است. اثر پیلای نشان می­دهد بین سه گروه مورد مطالعه، حداقل از نظر یکی از متغیرهای کیفیت زندگی و ابعاد آن تفاوت آماری معنادار وجود دارد (001/0=P). هم­چنین مقادیر مجذور اِتا نیز نشان می­دهد که حدود 34 درصد واریانس (تغییرات و یا تفاوت) نمرات سه گروه در متغیرهای مورد مطالعه ناشی از عضویت گروهی (اثر مداخله) می­باشد.
 
 
جدول 4- نتایج آنالیز کوواریانس چند متغیره برای اثر اصلی متغیر گروه بر متغیرهای ابعاد کیفیت زندگی پس از 6 هفته تمرینات آبی در بیماران مرد مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک مزمن مراجعه کننده به بیمارستان علی­بن­ابی­طالب (ع) شهر رفسنجان در سال 1396
 
نوع آزمون مقدار آماره  F مقدار P مجذور اِتا توان آزمون
اثر پیل ایی 683/0 011/3 001/0 342/0 000/1
لامبدای ویلکز 397/0 357/3 001/0 371/0 000/1
اثر هتلینگ 323/1 707/3 001/0 399/0 000/1
بزرگترین ریشه روی 150/1 662/6 001/0 536/0 000/1
 
 
 
 
جدول 5، نتایج آنالیز کوواریانس چند متغیره ابعاد کیفیت زندگی در بین بیماران مرد مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک مزمن، پس از کنترل نمرات پیش آزمون را نشان می­دهد. همان­گونه که در جدول مشاهده می­شود، اثرات گروهی در تمام ابعاد کیفیت زندگی به غیر از فعالیت جسمی، از نظر آماری معنی­داری می­باشد (05/0P<). بدین معنی که گروه­های مورد بررسی از نظر تمام ابعاد کیفیت زندگی به غیر از فعالیت جسمی تفاوت آماری معنی­داری با یکدیگر نشان دادند (جدول 5).
 
جدول 5- نتایج آنالیز کوواریانس چند متغیره، در تأثیر 6 هفته تمرینات آبی بر ابعاد کیفیت زندگی بیماران مرد مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک مزمن مراجعه کننده به بیمارستان علی­بن­ابی­طالب (ع) شهر رفسنجان در سال 1396
 
متغیرهای وابسته منبع اثر مجموع مجذورات درجه آزادی میانگین مجذورات آماره F مقدار P مجذور اِتا توان آزمون
فعالیت جسمی گروه 69/2800 2 35/1400 092/2 131/0 060/0 415/0
پیش آزمون 01/8342 1 01/8342 47/12 001/0 159/0 936/0
خطا 75/44168 66 22/669        
کل 00/400825 72          
محدودیت جسمی گروه 19/11788 2 10/5894 507/3 036/0 096/0 635/0
پیش آزمون 22/23472 1 22/23472 964/13 001/0 175/0 957/0
خطا 50/110937 66 87/1680        
کل 00/431250 72          
محدودیت روانی گروه 11/13611 2 56/6805 850/3 026/0 104/0 679/0
پیش آزمون 61/27222 1 61/27222 400/15 001/0 189/0 972/0
خطا 78/116666 66 68/1767        
کل 67/413332 72          
انرژی و خستگی
(مشکلات روحی)
گروه 78/8352 2 39/4176 251/21 001/0 392/0 000/1
پیش آزمون 50/7812 1 50/7812 753/39 001/0 376/0 000/1
خطا 83/12970 66 53/196        
کل 00/311250 72          
سر زندگی و نشاط گروه 33/9637 2 67/4818 702/30 001/0 482/0 000/1
پیش آزمون 89/6650 1 89/6650 38/42 001/0 391/0 000/1
خطا 67/10358 66 95/156        
کل 00/301904 72          
فعالیت اجتماعی گروه 81/4257 2 91/2128 922/6 002/0 173/0 913/0
پیش آزمون 53/5644 1 53/5644 352/18 001/0 218/0 988/0
خطا 48/20299 66 57/307        
کل 75/317968 72          
درد جسمی گروه 51/4333 2 75/2166 499/5 006/0 143/0 835/0
پیش آزمون 68/11883 1 68/11883 16/30 001/0 314/0 000/1
خطا 25/26006 66 03/394        
کل 50/366612 72          
سلامت عمومی گروه 53/2446 2 26/1223 372/13 001/0 288/0 997/0
پیش آزمون 00/2450 1 00/2450 783/26 001/0 289/0 999/0
خطا 50/6037 66 48/91        
کل 00/294000 72          
سلامت جسمی گروه 55/3983 2 78/1991 883/5 004/0 151/0 860/0
پیش آزمون 01/8663 1 01/8663 59/25 001/0 279/0 999/0
خطا 55/22345 66 57/338        
کل 44/349102 72          
سلامت روانی گروه 59/8839 2 79/4419 772/19 001/0 375/0 000/1
پیش آزمون 05/10090 1 05/10090 14/45 001/0 406/0 000/1
خطا 53/14753 66 54/223        
کل 10/316311 72          
05/0>p اثر منبع از نظر آماری معنی­دار
 
جدول 6- نتایج آزمون تعقیبی Bonferroni در ارتباط با ابعاد کیفیت زندگی بین دو گروه مداخله (کم عمق و عمیق) و گروه کنترل پس از تأثیر 6 هفته تمرینات آبی در بیماران مرد مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک مزمن مراجعه کننده به بیمارستان علی­بن­ابی­طالب (ع) شهر رفسنجان در سال 1396
گروه
   متغیر
Bonferroni
گروه A گروه B تفاوت میانگین­ها B) (A,  
 
خطای استاندارد مقدار P  
محدودیت جسمی کم عمق      عمیق 08/2 84/11 000/1
     کنترل 13/28 84/11 061/0  
 عمیق                            کنترل 04/26 84/11 094/0  
محدودیت روانی کم عمق    عمیق 00/0 14/12 000/1
  کنترل 17/29 14/12 057/0  
 عمیق                            کنترل 17/29 14/12 057/0  
انرژی و خستگی
(مشکلات روحی)
کم عمق 
 
         عمیق  92/2 05/4 000/1
         کنترل 17/24 05/4 001/0  
 عمیق                            کنترل                        25/21 05/4 001/0  
سر زندگی و نشاط کم عمق          عمیق 67/1 62/3 000/1
        کنترل 33/25 62/3 001/0  
عمیق                            کنترل                        67/23 62/3 001/0  
فعالیت اجتماعی کم عمق        عمیق 81/7 063/5 383/0
       کنترل 75/18 063/5 001/0  
عمیق                            کنترل                        94/10 063/5 003/0  
درد جسمی کم عمق          عمیق 60/2- 730/5 000/1
         کنترل 00/15 730/5 033/0  
 عمیق                            کنترل                        60/17 730/5 009/0  
سلامت عمومی کم عمق       عمیق 38/4 761/2 354/0
      کنترل 96/13 761/2 001/0  
 عمیق                            کنترل                        58/9 761/2 003/0  
سلامت جسمی کم عمق            عمیق 80/2 312/5 000/1
           کنترل 99/16 312/5 006/0  
 عمیق                           کنترل                        19/14 312/5 028/0  
سلامت روانی کم عمق         عمیق 07/3 32/4 000/1
        کنترل 89/24 32/4 001/0  
 عمیق                          کنترل                        82/21 32/4 001/0  
 
 
به منظور درک بهتر این مطلب که تفاوت بین میانگین‌های کدام گروه­ها در حیطه­های ابعاد کیفیت زندگی معنادار است، از آزمون تعقیبی Bonferroni استفاده شد که نتایج آن در جدول 6، ارائه شده است. بین دو گروه مداخله (کم عمق و عمیق) در پس آزمون در هیچ­ یک از ابعاد کیفیت زندگی تفاوت آماری معنی­داری مشاهده نشد (05/0P>)، اما بین دو گروه مداخله (کم عمق و عمیق) با گروه کنترل در تمام ابعاد کیفیت زندگی به جزء دو خرده مقیاس محدودیت جسمی و محدودیت روانی، اختلاف آماری معنی­داری مشاهده ­شد (05/0>p). به طوری­که در تمام ابعاد به جزء حیطه­های محدودیت جسمی و روانی، میانگین نمره کیفیت زندگی دو گروه مداخله (کم عمق و عمیق) به طور معنی­داری بیشتر از گروه کنترل بود که نشان دهنده تأثیر مثبت تمرینات آبی در بهبود کیفیت زندگی گروه­های مداخله (کم عمق و عمیق) نسبت به گروه کنترل بود (جدول 6).
بحث
هدف این مطالعه تأثیر 6 هفته تمرینات آبی بر کیفیـت زنـدگی بیمـاران مرد مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک مزمن 40 تا 70 سال شهر رفسنجان بود.
طی بررسی‌های انجام شده توسط محقق، تحقیقی یافت نشد که به بررسی کیفیت زندگی در بیمـاران سکته مغزی در قالب یک برنامه آب درمانی باشند، بپردازد. از این رو به منظور مقایسه نتایج تحقیق پیش رو با سایر تحقیق­ها در گذشته، تحقیقات مشابه را ذکر و به مقایسه نتایج می‌پردازیم.
نتایج این مطالعـه با توجه به نمره میانگین تمام ابعاد  کیفیـت زنـدگی، نـشان داد کـه کیفیـت زنـدگی در بیماران سکته مغزی به ویژه در پیش از آزمون در هر سه گروه در تمـام هـشت خـرده­ مقیـاس  SF-36مختل است که با یافته­های Ones و همکاران [16]، Fattahi و همکارش [5] و Jafari و همکارش [11] مطابقت دارد. این محققین نیز نمره میانگین کیفیت زندگی بیماران سکته مغـزی را مختل و پایین گزارش داده بودند و نیز با نتایج Jonathan و همکاران و Sturm و همکاران هم راستا بوده است. این محققین اظهار داشتند که کیفیـت زندگی در این بیماران به صورت چشم­گیری تحـت تأثیر سـکته مغزی قرار می­گیـرد و نشان دادند که کیفیت زندگی گروه وسیعی از بیماران سکته مغزی در بعضی از حیطه­ها مثـل فعالیت جـسمی و فعالیت اجتماعی خیلی پایین اسـت [18-17]. این مطالعه در تضاد با یافته­های Muro و همکـاران که اظهار داشتند کیفیت زندگی بیماران سکته مغـزی بـه صورت خفیفی تحت تأثیر بیماری آن­ها قرار می‌گیرد [19]. اما یافته‌های کلی، حاکی از پایین بودن کیفیـت زندگی در بیماران سـکته مغزی می­باشد [16].
نتایج این پژوهش با مداخله توانبخشی ورزشی (تمرینات آبی) نشان می­دهد، بین دو گروه مداخله (کم عمق و عمیق) در پس آزمون در هیچ­ یک از ابعاد کیفیت زندگی تفاوت آماری معنی­داری مشاهده نشده، اما بین دو گروه مداخله (کم عمق و عمیق) با گروه کنترل در تمام ابعاد کیفیت زندگی به جزء دو خرده مقیاس محدودیت جسمی و محدودیت روانی، اختلاف آماری معنی­داری دیده ­شد. به طوری­که در تمام ابعاد به جزء حیطه­های محدودیت جسمی و روانی، نمره کیفیت زندگی دو گروه مداخله (کم عمق و عمیق) بیشتر از گروه کنترل بود. به نظر می­رسد، یکی از عواملی که باعث شد این دو حیطه از گروه کنترل پیشی نگیرند، نحوه پاسخ­گویی به سؤالات این دو خرده مقیاس بر طبق فرمت این پرسش­نامه بود که فقط با گزینه­های (بلی و خیر) توسط بیماران پاسخ داده می­شد و بیماران مانند سؤالات دیگر حق انتخاب گزینه‌های دیگر را نداشتند.
در مطالعه Malekzadeh و همکاران که تأثیر یک دوره تمرینات آب درمانی بر عملکرد و کیفیت زندگی در افراد مبتلا به استئوآرتریت مفصل زانو بود، هم­خوانی دارد. در این مطالعه، در میانگین نمره کیفیت زندگی طی دو مرحله از تمرین بیماران در گروه تجربی بهبود معنی­داری مشاهده گردید. اما در گروه کنترل، در کیفیت زندگی طی دو مرحله از تمرین بهبود معنی­داری مشاهده نشد [20].
هم­چنین با مطالعه Shanazari و همکاران که تأثیر 12 هفته ورزش در آب بر کیفیت زندگی زنان مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس بود، هم­خوانی دارد. در این مطالعه نیز نمرات پیش آزمون کیفیت زندگی دارای رابطه غیر معنی­داری با نمرات پس آزمون مشاهده گردید، اما تفاوت نمرات کیفیت زندگی آزمودنی­های گروه­های پژوهشی با یکدیگر معنی­دار مشاهده شد که در نهایت محققین این روش را مؤثر و مقرون به صرفه در هزینه و زمان بیان کردند [21].
از جهت برنامه توان­بخشی، نتایج این پژوهش با مطالعه Nourian و همکاران با هدف تعیین تأثیر اقدامات توان­بخشی بر کیفیت زندگی بیماران سکته مغزی، هم راستا بوده که نشان دادند، میانگین امتیازات کیفیت زندگی تنها در حیطه­های عملکرد جسمانی، عملکرد اجتماعی، روان­شناختی و سلامت عمومی بعد از اقدامات توان­بخشی افزایش معنی­داری داشته است [22].
هم­چنین با توجه به نمره­گذاری ابعاد مختلف کیفیت زندگی در پرسش­نامه SF-36 به دو حیطه کلی سلامت جسمی و سلامت روانی، مجموع یافته­های پژوهش حاضر نشان داد که برنامه­ توان­بخشی ورزشی (تمرینات آبی) موجب بهبود کیفیت زندگی در هر دو حیطه کلی سلامت جسمی و سلامت روانی بیماران مرد مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک مزمن گردید که بیشترین بهبودی در همه حیطه­ها به جزء حیطه فعالیت جسمانی مشاهده گردید.
به طور کلی در این دوره افزایش سر زندگی و نشاط بیماران ناشی از احسـاس آرامـش بیشتر آن­ها در یک محیط مفـرح و جذاب است و مکانیزم کاهـش درد در این بیماران، ناشی از خواص فیزیکی، دما و خاصیـت ماسـاژی آب است. هم­چنین تحریـک شـدن پوسـت هنگام تمرین درمانـی در آب می­تواند باعث تحریـک عوامل عصبـی نخاعی و آزاد شـدن هورمون­ها و آنزیم­هـای محـرک درد ماننـد انکفالیـن و آندروفن­هـا و رفـع تحریـک گیرنده­های درد و مسـدود شـدن درد در بیماران شود [24-23]. از آن­جا که عضلات در آب برای تثبیت موقعیت­های مختلف بدن به طور مداوم فعال­اند و حالت استراحت ایستایی وجود ندارد، انجام تمرینات در آب موجب تقویت عضلات و در نتیجه نوعی شرایط تمرین مقاومتی ایجاد می­کند و باعث بالا بردن توان و انرژی بیماران و رفع خستگی آن­ها می‌شود [25-23]. نیروی شناوری آب، مخالف نیروی جاذبه عمل کرده و به عنوان یک نیروی کمکی عمل می‌کند و محیط ایمن و بی­خطر را ایجاد می­کند که سبب بالا رفتن اعتماد به نفس بیماران می­شود [7]. تمرینات گروهی و مشترک در آب نیز مانع از گوشه­گیری بیماران شده و سبب ارتقاء فعالیت اجتماعی بیماران می­گردد [26].
فعالیت بدنی در بیماران سکته مغزی سبب افزایش تعادل، قدرت، انعطاف و برقراری حرکات طبیعی مفاصل می­شود [27]. تمرینات ورزشی در بیماران خصوصاً از نوع هوازی، سبب کاهش توانایی وابسته به سیستم عصبی مرکزی شده و پیشرفت پارامترهای کیفیت زندگی و کاهش شدت خستگی را موجب می­گردد [29-28]. ورزش در آب ناشی از شناور شدن اندام­ها یا کل بدن در آب باعث تولید پاسخ­های فیزیولوژیک متمرکز بر سیستم گردش خون می­شود [21]. به گونه­ای که فشار هیدروستاتیک ایجاد شده باعث راندن خون از اندام­های تحتانی به سمت شکم و تنه می­گردد و در نتیجه با افزایش بازگشت خون وریدی به قلب، حجم ضربه­ای و میزان برون ده قلبی و خون­رسانی به اندام­ها را افزایش می­دهد. بنابراین سیستم قلبی عروقی و تنفسی را تقویت و در نهایت سلامت عمومی بیماران را بهبود می­بخشد [31-30]. در نهایت برآیند همه موارد فوق، بهبود و ارتقاء دو حیطه کلی کیفیت زندگی بیماران را در بر دارد که منجر به افزایش سلامت جسم و سلامت روان بیماران می­گردد.
در این مطالعه کوچک بودن حجم نمونه­ گروه­ها،
محدود شدن مطالعه به مردها و محدود شدن به بیماران ایسکمیک، مزمن و همی­پارزی از محدودیت­های این مطالعه می­باشند. بنابراین پیشنهاد می­گردد در مطالعات آتی، محققین این توانبخشی را بر روی بیماران مبتلا به سکته مغزی هموراژیک، همی­پلژی، در هر دو گروه جنسی با حجم نمونه بزرگ­تر و در بیماری­های مزمن و ناتوان کننده عصبی شایع دیگر نیز بررسی نمایند.

نتیجه‌گیری
نتایج نشان داد که تمرینات آب درمانی بر روی ابعاد مختلف کیفیت زندگی تأثیر مثبتی دارد و می­تواند به عنوان یک روش ایمن و مؤثر در بهبود عملکرد و کیفیت زندگی افراد مبتلا به سکته مغزی مورد توجه قرار گیرد.
تشکر و قدردانی
در پایان لازم می­دانیم از تمامی بیمارانی که با صبوری خویش در طی این دوره شرکت کردند، صمیمانه قدردانی و از معاونت محترم پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان بابت حمایت مالی سپاس­گزاری نماییم.
 
 
 
 
References
 
 
[1] Ansari N, Naghdi S. Rehabilitation techniques for stroke. 2nd edition, Arjmand 2014; pp. 100.
[2] Kielbergerová L, Mayer O, Vaněk J, Bruthans J, Wohlfahrt P, Cífková R. Quality of life predictors in chronic stable post-stroke patients and prognostic value of SF-36 score as a mortality surrogate. Transl Stroke Res 2015; 6(5): 375-83.
[3] Carod-Artal FJ, Egido JA. Quality of life after stroke: the importance of a good recovery. Cerebrovascular diseases 2009; 27(1): 204-14.
[4] Wu X, Min L, Cong L, Jia Y, Liu C, Zhao H, et al. Sex differences in health-related quality of life among adult stroke patients in Northeastern China. Journal of Clinical Neuroscience 2014; 21(6): 957-61.
[5] Fattahi A, Montazeri A. Quality of life among stroke patients in Kermanshah city. Modern Rehabilitation 2008; 2(1): 1-8. [Farsi]
[6] Goharpey S. Comparative Study of Quality of Life in Stroke Patients in Ahwaz. ZJRMS 2012; 14(2): 86-90. [Farsi]
[7] Tavakol A, Daneshjoo AH, Sahebozamani M. Effect of six weeks shallow and deep water exercises on static balance and pain of girls with patellofemoral pain. J Rehab Med  2016; 5(2): 111-8. [Farsi]
[8] Schröder A, Oernboel E, Rasmus W, Sharpe M, Fink P. Outcome measurement in functional somatic syndromes: SF-36 summary scores and some scales were not valid. Journal of clinical epidemiology 2012; 65(1): 30-41.
[9] Raju RS, Sarma PS, Pandian JD. Psychosocial problems, quality of life, and functional independence among Indian stroke survivors. Stroke 2010; 41(12): 2932-7.
[10] Roberts R, Callow N, Hardy L, Markland D, Bringer J. Movement imagery ability: development and assessment of a revised version of the vividness of movement imagery questionnaire. J Sport Exerc Psychol 2008; 30(2): 200-21.
[11] Jafari M, Dalvandi A. Quality of Life of Stroke Survivors and its Related Factors. Iran Journal of Nursing 2014; 27(87): 14-22. [Farsi]
[12] Montazeri A, Ghatbasbi A, Nia W. Translation, reliability and validity of the Persian standard of the SF-36 version. Quarterly Journal of Monitoring 2005; 14(3): 875-82. [Farsi]
[13] Zhu Z, Cui L, Yin M, Yu Y, Zhou X, Wang H, et al. Hydrotherapy vs. conventional land-based exercise for improving walking and balance after stroke: a randomized controlled trial. Clinical rehabilitation 2016; 30(6): 587-93.
[14] Kim K, Lee D-K, Kim E-K. Effect of aquatic dual-task training on balance and gait in stroke patient. J phys ther sci 2016; 28(7): 2044-7.
[15] Duffy K. Aquatic therapy for a patient post-stroke: A case report. Florida Gulf Coast University 2014; 1-26.
[16] Ones K, Yilmaz E, Cetinkaya B, Caglar N. Quality of life for patients poststroke and the factors affecting it. J Stroke Cerebrovasc Dis 2005; 14(6): 261-6.
[17] Jonathan W, Geoffery A, Helen M. Quality of Life after Stroke. Stroke 2004; 35(5): 23-40.
[18] Sturm JW, Donnan GA, Dewey HM, Macdonell RA, Gilligan AK, Srikanth V, et al. Quality of life after stroke: the North East Melbourne stroke incidence study (NEMESIS). Stroke 2004; 35(10): 2340-5
[19] Muro MJ, de Pedro-Cuesta J, Almazán J, Holmqvist LW. Stroke patients in south Madrid: function and motor recovery, resource utilization, and family support. Stroke 2000; 31(6): 1352-9.
[20] Malekzadeh M, Ghasemi B, Mirnasuri R. Effect of aquatic exercises on the motor performance and the quality of life in patients with knee joint osteoarthritis. Hormozgan Medical Journal 2014; 18(3): 194-200. [Farsi]
[21] Shanazari Z, Marandi SM, Mehrabi HA. Effects of 12 week aquatic training on the quality of life in women with multiple sclerosis. J Urmia Nurs Midwifery Fac 2014; 11(12): 1-10. [Farsi]
[22]  Nourian C, Kazemian A, Aslani E. Effect of Rehabilitation Measures on the Quality of Life in Patients with Stroke. Journal of Zanjan University of Medical Sciences 2005; 13(50): 22-7. [Farsi]
[23] Rutledge E, Silvers WM, Browder K, Dolny D. Metabolic-cost comparison of and submaximal land aquatic treadmill exercise. IJARE 2007; 1(2): 118-33.
[24] Kamali M, Ghasemi B, Salehi MA, Sharif K, Sayyah ME. ffect of aquatic and land-based exercises on post-stroke postural balance of women. Feyz Journal of Kashan University of Medical Sciences 2016; 20(2): 11-23. [Farsi]
[25] Yalfani A. Comparison of two methods water exercise and physiotherapy on function, walking and dynamic control of people with osteoarthriths. J Res Rehab Sci 2011; 8(1): 329-36. [Farsi]
[26] Zamanian F, Vesalinaseh M, Nourollahnajafabadi M, Asadysaravi S, Haghighi M. Comparison of the effects of aquatic exercise in shallow and deep water on postural control in elderly women with chronic knee osteoarthritis. Life Sci J 2012; 9(2): 5768-71. [Farsi]
[27] Eghlidi J, Shafiee Z, Vatandust M, Rezaee M, Jamebozorgi A. Effects of mental practices on balance and quality of life in stroke. J Rehab Med 2015; 4(4): 20-7. [Farsi]
[28] Yi song C, Yi hung H, Cheng chen S, Geanq leen J, Alison H. Effects of femoral rotational taping on pain lower extremity kinematich and muscle activation in femail patients with patellofemorall pain. J Sci Med in Sport 2014; 10(6): 6-1.
[29] Moran GM, Fletcher B, Feltham MG, Calvert M, Sackley C, Marshall T. Fatigue, psychological and cognitive impairment following transient ischaemic attack and minor stroke: A systematic review. Eur J Neurol 2014; 21(10): 1258-67.
[30] Cífková R, Wohlfahrt P, Krajčoviechová A, Jozífová M, Mayer O, Vaněk J, et al. Blood pressure control and risk profile in poststroke survivors: A comparison with the general population. J Hypertens 2015; 33(10): 2104-14.
[31] Teasell R, Rice D, Richardson M, Campbell N, Madady M, Hussein N, et al. The next revolution in stroke care. Expert Rev Neurother 2014; 14 (11): 1307-14.


The Effect of Six Weeks of Aquatic Training on the Quality of Life in Patients with Chronic Ischemic Stroke: A Randomized Clinical Trial
 
H. Babaeipour[6],[7], M. Sahebozamani[8], F. Mohammadipour[9], A.R. Vakilian[10]
 
 
Received:26/05/2018   Sent for Revision: 08/07/2018    Received Revised Manuscript: 15/07/2018              Accepted: 16/07/2018
 
 
 
Background and Objectives: Quality of life is an important indicator in investigating the outcomes after stroke and hydrotherapyis is one of the curative methods of this illness. The purpose of this study was to evaluate the effect of 6 weeks of aquatic training on quality of life in patients with stroke in Rafsanjan in 2017.
Materials and Methods: This study is a randomized clinical trial (RCT) with pre-test and post-test design. 36 available male patients with chronic ischemic stroke were randomly divided into 3 equal groups of 12 subjects including two groups of training (shallow and deep) and one control group. Interventional groups had the aquatic exercise therapy program that included 6 weeks (3 sessions of exercises per week) and the control group did not experience any aquatic exercise. All participants’ quality of life was evaluated by SF-36 questionnaire in two stages, before and after intervention. Data were analyzed using multivariate analysis of covariance and Bonferroni post hoc test.
Results: The findings showed that the mean of age, height, weight and body mass index, as well as the frequency distribution of educational level were not statistically significant across the three groups (p>0.05). The results also showed that the intervention groups (shallow and deep) had a significant increase in all dimensions of quality of life, except for two subscales of physical and emotional limitations (p<0.05).
Conclusion: The results showed that aquatic training has a positive effect on different aspects of quality of life and can be considered as a safe and effective method to improve the quality of life in patients with chronic ischemic stroke.
Key words: Aquatic training, Stroke, Chronic ischemic, Quality of life
 
Funding: This study did not have any funds.
Conflict of interest: None declared.
Ethical approval: The Ethics Committee of Rafsanjan University of Medical Sciences approved the study (IR.RUMS.REC.1396.207).
 
 
How to cite this article: Babaeipour H, Sahebozamani M, Mohammadipour F, Vakilian AR. The Effect of Six Weeks of Aquatic Training on the Quality of Life in Patients with Chronic Ischemic Stroke: A Randomized Clinical Trial. J Rafsanjan Univ Med Sci 2018; 17 (8): 699-714. [Farsi]
 
 
[1]- مربی گروه آموزشی علوم ورزشی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان، رفسنجان، ایران
[2]- دانشجوی دکتری آسیب­شناسی ورزشی و حرکات اصلاحی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه شهید باهنرکرمان، کرمان، ایران
[3]-استاد گروه آموزشی آسیب‌شناسی ورزشی و حرکات اصلاحی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه شهید باهنرکرمان، کرمان، ایران
[4]- دانشیار گروه آموزشی بیومکانیک ورزشی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه شهید باهنرکرمان، کرمان، ایران
[5]- (نویسنده مسئول) دانشیار گروه آموزشی نورولوژی و مرکز تحقیقات بیماری­های غیر‌واگیر، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، رفسنجان، ایران
تلفن: ۳۴۲۸۲۸۲۸-۰۳۴، دورنگار: ۳۴۲۸۹۳۹۳-۰۳۴، پست الکترونیکی: alirezavakilian7@gmail.com
 
[6]- Instractor, Dept. of Sport Sciences, Faculty of Literature and Human Sciences, Vali-e-Asr University of Rafsanjan, Rafsanjan, Iran, ORCID: 0000-0001-8044-8750
  1. - PhD student of Sport Injuries and Corrective Exercises, Faculty of Sport Sciences, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran, ORCID: 0000-0001-8044-8750
  1. - Prof., Dept. of Sport Injuries and Corrective Exercises, Faculty of Sport Sciences, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran, ORCID: 0000-0002-1368-8508
  1. - Associate Prof., Dept. of Sport Biomechanics, Faculty of Sport Sciences, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran, ORCID: 0000-0003-1878-2058 
[10]- Associate Prof., Dept. of Neurology and Non Communicable Diseases Research Center, Faculty of Medicine, Rafsanjan University of Medical Sciences, Rafsanjan, Iran, ORCID: 0000-0001-5413-5400
(Corresponding Author) Tel: (034)34282828, Fax: (034)34289393, Email: alirezavakilian7@gmail.com
نوع مطالعه: كاربردي | موضوع مقاله: تربيت بدني
دریافت: 1397/3/1 | پذیرش: 1397/4/24 | انتشار: 1397/9/24

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Journal of Rafsanjan University of Medical Sciences

Designed & Developed by : Yektaweb