جلد 18، شماره 5 - ( 4-1398 )                   جلد 18 شماره 5 صفحات 440-427 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Jafarnezhadgero A, Alavi Mehr S. The Effect of Thera-Band Resistance Training on the Electromyography Frequency Spectrum of Trunk and Lower Limb Muscles in Low Back Pain Patients with Pronated Feet During Walking: A Clinical Trial. JRUMS 2019; 18 (5) :427-440
URL: http://journal.rums.ac.ir/article-1-4365-fa.html
جعفرنژادگرو امیرعلی، علوی مهر سید مجید. اثر تمرینات مقاومتی با تراباند بر طیف فرکانس الکترومیوگرافی عضلات تنه و اندام تحتانی بیماران مبتلا به کمردرد دارای کاهش قوس پا طی مراحل راه رفتن: یک کارآزمایی بالینی . مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان. 1398; 18 (5) :427-440

URL: http://journal.rums.ac.ir/article-1-4365-fa.html


دانشگاه محقق اردبیلی
متن کامل [PDF 350 kb]   (1057 دریافت)     |   چکیده (HTML)  (2540 مشاهده)
متن کامل:   (1922 مشاهده)
مقاله پژوهشی
مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
دوره 18، مرداد 1398، 440-427
 
 
 
 
 
 
اثر تمرینات مقاومتی با تراباند بر طیف فرکانس الکترومیوگرافی عضلات تنه و اندام تحتانی بیماران مبتلا به کمردرد دارای کاهش قوس پا طی مراحل راه رفتن: یک کارآزمایی بالینی
 
امیرعلی جعفرنژادگرو [1]، سید مجید علوی مهر [2]
 
 
 
دریافت مقاله: 26/4/97   ارسال مقاله به نویسنده جهت اصلاح: 10/9/97    دریافت اصلاحیه از نویسنده: 23/11/97       پذیرش مقاله: 1/12/97
 
 
 

چکیده
زمینه و هدف: کمردرد یک بیماری ارتوپدی مرسوم است که رابطه معقولی با ناهنجاری کاهش قوس پا دارد. هدف از این پژوهش تعیین اثر تمرین مقاومتی با تراباند بر طیف فرکانس الکترومایوگرافی عضلات تنه و اندام تحتانی بیماران مبتلا به کمردرد دارای کاهش قوس پا طی راه رفتن بود.
مواد و روش­ها: این مطالعه کارآزمایی بالینی در سال 1397 در دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. ابتدا 30 مرد دارای عارضه کمردرد با پای پرونیت به صورت نمونه­گیری در دسترس انتخاب و سپس به صورت تصادفی به دو گروه کنترل (تعداد = 15 نفر) و تجربی (تعداد = 15 نفر) تقسیم شدند. از یک سیستم الکترومایوگرافی برای ثبت فعالیت عضلات ناحیه کمر و اندام تحتانی طی راه­رفتن استفاده شد. از آنالیز واریانس دو طرفه جهت تحلیل آماری داده­ها استفاده شد.
یافته­ها: طی مرحله پس‌آزمون در مقایسه با پیش‌آزمون در گروه تجربی، فرکانس میانه عضله ساقی­­قدامی (013/0=P) طی فاز پاسخ ­بارگیری کوچک­تر و فرکانس میانه عضله مایل خارجی (015/0=P) طی فاز پاسخ ­بارگیری بزرگ­تر می­باشد. به­علاوه، طی مرحله پس‌آزمون در مقایسه با مرحله پیش‌آزمون در گروه تجربی، فرکانس میانه عضله مایل خارجی (029/0=P) طی فاز هل ­­دادن بزرگ­تر می­باشد. هم­چنین، طی فاز پاسخ­ بارگیری اثر عامل گروه بر فرکانس میانه عضلات دو سررانی (015/0=P) و راست­­کننده ستون­ مهره­ها (009/0=P) معنی­دار بود.
نتیجه­گیری: با توجه به بالا بودن فعالیت عضله ساقی قدامی در بیماران کمردرد با پای پرونیت در مقایسه با افراد سالم، کاهش معنی­دار فرکانس میانه عضله ساقی قدامی طی پس‌آزمون در مقایسه با پیش‌آزمون طی فاز پاسخ ­بارگیری نشان از اثرات مثبت این برنامه تمرینی دارد.
واژه‌های کلیدی: الکترومایوگرافی، پای پرونیت، تمرین، راه­رفتن، کمردرد
 
 
مقدمه
کمردرد یک بیماری درمان­گری مرسوم است که 80 درصد جمعیت حداقل یک بار دچار این عارضه می­شوند ]1[. هزینه درمان سالیانه و بار اقتصادی بیماری کمردرد در انگلستان حدود 14 میلیارد پوند و در ایالات متحده حدود 5/14 میلیارد دلار گزارش شده است ]2[. گرچه علت دقیق آن هنوز مشخص نشده است، اما اختلال در پویایی (Dynamic) اندام تحتانی به عنوان عامل خطر در نظر گرفته می­شود ]3[. این عوامل شامل سفتی مفاصل، سختی عضلات ناحیه لگن و کمر و یا عملکرد ضعیف عضلات می­باشد که منجر به بارگذاری مکانیکی نامتقارن یا غیرطبیعی ستون فقرات کمری می­شود ]3[.
سرعت راه­ رفتن، چرخش لگن و فلکشن زانو در فاز اولیه تماس ­پاشنه در بیماران دارای کمردرد کاهش پیدا می­کند و این کاهش سرعت راه ­رفتن به عنوان یک مکانیزم برای کاهش نیروی عکس­العمل زمین و درد کمر طی راه­ رفتن انجام می­پذیرد ]4[. هم­چنین، افزایش فعالیت عضلات راست­کننده ستون فقرات ]5[ و عضلات پشت ران ]6[ در بیماران دارای کمردرد گزارش شده است. پژوهش­گران ارتباط بین انتقال نیرو بر اثر ضربه به ستون فقرات طی دویدن و ارتفاع قوس طولی داخلی ]7[، چرخش لگن و پرونیشن (Pronation) مفصل زیرقاپی (Subtalar) ]8[ را بیان نموده­اند. تغییر ساختار پا می­تواند بر روی اندام تحتانی و هم­ترازی لگن ]9[، فعالیت عضلات راست­کننده ستون­ فقرات و سرینی ]10[ تأثیر داشته باشد.
در میان اختلالات پا، پرونیشن بیش از حد پا به دلیل شیوع بالای آن توجه زیادی را داشته است ]11[. درمان اختلالات وضعیتی پا شامل درمان بیماری کمردرد نیز می‌شود ]12[. این امر در زمانی مؤثر واقع می­شود که پرونیشن پا پیشرفت داشته باشد و نیروی عکس­العمل زمین در افراد دارای بیماری کمردرد افزایش پیدا می­کند و هم‌چنین، پرونیشن بیش از حد پا موجب چرخش محوری استخوان درشت­نی و ران می­شود که می­تواند باعث تغییر عملکرد عضلات طی راه­رفتن گردد، فرض می­شود که پاسخ عصبی ­عضلانی در برخی افراد دارای پرونیشن پا نسبت به افراد دارای کمردرد متفاوت باشد ]13[. در بسیاری از تحقیقاتی که بر روی افراد کمردرد و فعالیت عضلات آن­ها انجام شده است، ناهنجاری­های ساختار پا مورد توجه قرار نگرفته است. تنها Farahpour و همکاران نشان داده­اند که عضلات دوقلو، سرینی­میانی، راست­کننده ستون ­فقرات و مایل داخلی شکم فعالیت بالایی را در افراد دارای کمردرد با پای پرونیت طی راه­ رفتن دارا می­باشند ]14[. بنابراین، پیدا نمودن شیوه­های درمانی جهت جلوگیری از عوارض ثانویه و تشدید شدت بیماری در این افراد از اهمیت بالایی برخوردار است. یکی از این شیوه­های درمانی استفاده از تمرینات توان‌بخشی می­باشد ]15[.
در این راستا، مشخص شده است که سازگاری عصبی­ عضلانی پس از 4 ماه دویدن به صورت پابرهنه، فعالیت عضلات چهارسر، ساقی­قدامی و دو قلو را کاهش می­دهد ]16[. با وجود این تاکنون مطالعه­ای بر روی اثرات تمرینات توان­بخشی بر روی فعالیت الکترومایوگرافی عضلات بیماران کمردرد با پای پرونیت (Pronated) انجام نشده است. با توجه به تغییرات بیومکانیکی در راه­ رفتن این افراد، احتمالاً تقویت عضلات نگه ­دارنده قوس پا (Anti-Pronator) و هم­چنین عضلاتی که مانع از چرخش قدامی لگن (عضلات شکم و پشت ران) می­شوند، بتواند در بهبود فعالیت عضلانی در این افراد طی راه ­رفتن مؤثر باشد. با وجود این، این موضوع تاکنون به لحاظ علمی مورد بررسی قرار نگرفته است.
از طرف دیگر از داده­های الکترومایوگرافی (Electromyography) می­توان برای ارزیابی قدرت عملکردی عضلات استفاده کرد و فعالیت واحدهای حرکتی را ثبت نمود ]17[ و علاوه ­­بر این، داده­های الکترومایوگرافی به راحتی در حین انجام فعالیت­های عملکردی مانند راه ­رفتن، ثبت می‌شوند ]17[. هم­چنین طیف فرکانس الکترومایوگرافی به عنوان یک پارامتری گزارش شده است که تحت تأثیر علم شناخت ابعاد بدن قرار می­گیرد و اطلاعاتی را در مورد الگوی فعالیت فیبر عضلانی و پتانسیل عمل واحد حرکتی ارائه می‌دهد ]18[.
با این حال، پژوهشی که طیف فرکانس فعالیت عضلات را بعد از انجام تمرینات در افراد دارای کمردرد با پای پرونیت طی راه­رفتن مورد بررسی قرار دهد، انجام نشده است. بنابراین، هدف از این پژوهش تعیین تأثیر یک دوره تمرینات منتخب بر روی طیف فرکانس الکترومایوگرافی عضلات تنه و اندام تحتانی در بیماران کمردرد طی فاز اتکای راه ­رفتن می‌باشد.
مواد و روشها
در این مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی، 15 مرد (سن: 93/2±51/27 سال، قد: 57/9±33/176 سانتی­­متر، وزن: 51/8±22/75 کیلوگرم) مبتلا به کمردرد با پای پرونیت به عنوان گروه کنترل و 17 مرد (سن: 79/2±28/27 سال، قد: 91/8±88/175 سانتی­متر، جرم: 11/8±05/75 کیلوگرم) دارای کمردرد به عنوان گروه تجربی انتخاب شدند. این مطالعه با کد کارآزمایی بالینی IRCT2016110230657N1 در مرکز کارآزمایی ایران به ثبت رسیده است. این مطالعه در سال 1397 و در دانشگاه محقق اردبیلی انجام پذیرفت. با استفاده از نرم­افزار G*Power حجم نمونه حداقلی 15 نفر برآورد شد تا اندازه اثر 95/0 در سطح معنی­داری 05/0 حاصل شود ]19[. آزمودنی­های پژوهش حاضر شامل 30 بیمار کمردرد با پای پرونیت بودند که به طور تصادفی در دو گروه کنترل و تجربی تقسیم شدند. جهت انتخاب تصادفی اسامی آزمودنی­ها در یک برگ کاغذ با ابعاد برابر نوشته شد و سپس در داخل کیسه­ای قرار گرفت. سپس، بدون مشاهده اسامی افراد به ترتیب برای گروه کنترل و تجربی برداشته شد. تعداد نمونه­ها در هر گروه 15 نفر بود. نمونه­گیری پژوهش حاضر از نوع در دسترس بود. ویژگی­های دموگرافیک شامل طول قد، وزن و سن و اختلاف ارتفاع استخوان ناوی در تمام آزمودنی­ها مورد اندازه­گیری قرار گرفت. یک جراح ارتوپد همه آزمودنی­ها را قبل از انتخاب و ورود به پژوهش مورد معاینه و بررسی قرار دادند. معیارهای ورود به پژوهش شامل دارا بودن شاخص درد کمری بیش­تر از 30 بر طبق شاخص مقیاس بصری درد (Visual Analog Pain Scale) ]20[، افتادگی استخوان ناوی (Navicular drop) بیش از 10 میلی­­متر بود ]21[. معیار خروج از پژوهش برای هر دو گروه شامل سابقه جراحی اسکلتی­عضلانی در اندام تنه و تحتانی، بیماری­های ارتوپدی (به جزء دارا بودن پای پرونیت)، اختلاف طول اندام بیش‌تر از 5 میلی ­متر و داشتن فعالیت یا تمرینات سنگین طی دو روز گذشته که منجر به خستگی شده باشد. علاوه بر این، طرح تحقیقاتی حاضر توسط کمیته اخلاقی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل با کد IR-ARUMS-REC-1397-031 تصویب شد و تمام آزمودنی­ها پس از امضاء فرم رضایت نامه (با رضایت کامل) در این پژوهش شرکت نمودند.
از یک سیستم الکترومایوگرافی قابل حمل (BIO SYSTEM, UK) با 9 جفت الکترود سطحی دو قطبی (شکل دایره­ای با قطر 11 میلی­­متر با فاصله مرکز تا مرکز 25 میلی ­متر، دارای مقاومت ورودی 100 میلی ­اهم و نسبت رد سیگنال مشترک بزرگ­تر از 110 دسی‌بل) برای ثبت فعالیت الکترومایوگرافی عضلات ساقی ­قدامی، دوقلو، دو سررانی، پهن خارجی، سرینی­میانی، مایل داخلی شکم، مایل خارجی شکم، راست­ شکمی و راست­کننده ستو­ن ­فقرات (بخش مهره سوم کمری) در طرف راست بدن با فرکانس نمونه ­برداری 2000 هرتز استفاده شد. ابتدا سطح پوست روی عضلات منتخب تراشیده شد. سپس با الکل (Ethanol–C2H5OH70%) سطح پوست تمیز گردید و الکترودها مطابق توصیه­های پروتکل اروپایی جهت ثبت فعالیت عضلات در الکترومایوگرافی سطحی(Surface Electromyography for Non-invasive Assessment of Muscles) در محل مورد نظر قرار گرفت ]22[.
محل نصب الکترودها برای عضلات ساقی­ قدامی، دوقلو، دو سررانی و سرینی­میانی طبق پروتکل سنیام (Surface Electromyography for Non-invasive Assessment of Muscles) مشخص گردید ]22[. الکترودهای عضله راست­کننده ستون­ فقرات به صورت عمودی بر روی پوست در 3 سانتی­متری خارجی ستون ­فقرات ]13[، برای عضله راست شکمی 3 سانتی­متر از خط وسط شکم و 2 سانتی­متر بالاتر از ناف، برای عضله مایل خارجی شکم الکترودها 10 سانتی‌متر خارج از خط میانی شکم و 4 سانتی­متر بالای استخوان خاصره با زاویه 45 درجه نسبت به سطح افق و برای عضله مایل داخلی شکم الکترودها 2 سانتی­متر به سمت داخل و پایین خارخاصره­ای قدامی­ خلفی با زاویه 45 درجه نسبت به افق و در راستای تارهای عضله قرار گرفتند ]16[.
همه شرکت­کنندگان در این پژوهش از کفش یک­سانی با سایز پای مناسب استفاده کردند. در ابتدا هر آزمودنی­ فرآیند گرم کردن از جمله راه ­رفتن را به مدت 5 دقیقه انجام دادند. نقطه شروع به طور مناسبی تنظیم شد، تا هر آزمودنی حداقل 8 گام قبل از ورود به فضای کالیبراسیون بردارد و با پای راست بر روی صفحه ­نیرو قدم بگذارد. سه آزمایش موفق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. آزمایشی موفقیت­آمیز بود که پا در وسط صفحه ­نیرو گذاشته شود، تمام مارکرها شناسایی شود و سیگنال­های الکترومایوگرافی همه عضلات به درستی ثبت می­شد. جهت تحلیل میانه فرکانس از نرم افزار EMG graphing استفاده شد. 
نوارهای تراباند (Thera-Band, Akron, Ohio, US) از مقاومت پایین تا مقاومت بالا (به ترتیب زرد، قرمز، سبز، آبی، سیاه، و نقره­ای) جهت اجرای تمرینات مقاومتی ]23[ مورد استفاده قرار گرفت. آزمودنی­های گروه تجربی، تمرینات مقاومتی با تراباند را برای مدت 12 هفته و سه جلسه در هفته انجام دادند. آزمودنی­ها قبل از اجرای تمرینات با شیوه تمرینات آشنا شده بودند. هر جلسه تمرینی شامل 10 دقیقه گرم ­کردن عمومی، به دنبال آن تمرینات مقاومتی (35 تا 40 دقیقه) و در پایان تمرینات سرد ­کردن انجام می­گردید. به دنبال مرحله سازگاری چهار هفته­ای با مقاومتی خارجی با شدت پایین (استفاده از نوار تراباند زرد رنگ، یک ست شامل 14 تکرار در هر حرکت بود و مقاومت بیش­تر تنها زمانی داده می­شد که آزمودنی حرکت را به طور کامل و بدون هیچ چالشی قادر به اجرا باشد)، شدت تمرین به طور پیش­رونده ای با توجه به میزان مقاومت هر نوار (بر اساس جدول طول-نیرو تراباند) از رنگ زرد به قرمز و بالاتر افزایش پیدا می­نمود ]24[. به علاوه، حجم تمرین نیز با افزایش تعداد ست­ها از یک به دو توسعه پیدا می­نمود. نرخ افزایش براساس بهبود در هر فرد بود (رنگ باند زمانی تغییر می­کرد که شرکت ­کننده قادر به اجرای دو یا تعداد تکرار بیش­تری در ست دوم باشد) ]25[. هر دو تداخل به صورت دوطرفه اجرا می­شدند. از آزمودنی­ها خواسته شده بود که طی جلسات تمرینی در هیچ­گونه برنامه­های ورزشی یا ابزارهای درمان­گر استفاده ننمایند. بعد از اتمام دوره تمرینی آزمون­های پس‌آزمون مشابه با پیش‌آزمون مورد ارزیابی قرار گرفت. جهت حذف اثرات فیزیولوژیکی آنی آخرین جلسه تمرینی، پس‌آزمون 6 روز بعد از آخرین جلسه تمرین انجام گردید ]26[. حرکات تمرین شده در جدول 1 آورده شده است. گروه کنترل در هیچ­گونه برنامه تمرینی و پروتکل درمانی در طی دوره پژوهش شرکت نکردند و تنها در آزمون­های پیش و پس آزمون مورد ارزیابی قرار گرفتند. انجام تمرینات در ساعات 6 تا 8 بعد از ظهر و اندازه­گیری­های پیش‌آزمون و پس‌آزمون در ساعات 10 تا 12 قبل از ظهر در سالن ورزشی دانشگاه محقق اردبیلی انجام پذیرفت.
  
 
 

جدول 1- برنامه تمرینات اصلاحی مورد استفاده در پژوهش در افراد دارای بیماری کمردرد در تابستان سال 1397 (15=n)
حرکات شرح
تمرین مقاومتی عضلات شکم عضلات شکم با سه تمرین تقویت می­شدند: 1- در وضعیت دراز کشیده به پشت در حالی­که تنه را به طور مستقیم بالا می­بردند، 2- در وضعیت حرکت بالا بردن و چرخش به سمت چپ تنه و 3- در وضعیت حرکت بالا بردن و چرخش به سمت راست تنه ]27[.
تمرین مقاومتی برای عضلات همسترینگ در حالت ایستاده پای خود را از عقب به سمت بالا می­بردند و حرکت اکستنشن ران را در مقابل مقاومت انجام می­دادند ]28[
تمرین مقاومتی عضلات چرخش­دهنده خارجی ران این تمرین بر روی عضلات چرخش­دهنده خارجی ران در حالی­که آزمودنی بر روی میز با زاویه فلکشن ران 90 درجه نشسته بود، انجام گرفت ]28[.
تمرینات تقویت عضلات اینورتور پا عضلات اینورتور (در وضعیت درازکشیده به پهلو) با استفاده از نوار مقاومتی تراباند طی حرکت اینورژن تقویت گشت ]29[.
 
 
نرمال بودن توزیع داده­ها با استفاده از آزمون Shapiro-wilk مورد تأیید قرار گرفت (05/0<P). جهت مقایسه مقادیر فرکانس میانه الکترومایوگرافی عضلات اندام تحتانی طی پیش‌آزمون در دو گروه از آزمون t مستقل استفاده شد. از آنالیز واریانس دوطرفه جهت تحلیل آماری داده­ها استفاده شد. تمام تحلیل­ها در سطح معنی­داری 05/0 و با استفاده از نرم­افزار SPSS نسخه 22 انجام پذیرفت. جهت محاسبه اندازه اثر (d) از رابطه زیر استفاده شد ]30[:

نتایج
نتایج نشان داد که اختلاف افتادگی استخوان ناوی بین گروه کنترل (54/1±24/12میلی­متر) و تجربی (51/1±15/12میلی­متر) به لحاظ آماری معنی­دار نبود. هم‌چنین، اختلاف معنی­داری بین دو گروه در سن، قد و جرم وجود نداشت (05/0<P). میانگین سرعت راه ­رفتن در گروه تجربی طی پس ­آزمون 11/0±32/1 متر بر ثانیه بود که در مقایسه با پیش‌آزمون (13/0±26/1 متر بر ثانیه) افزایش معنیداری را نشان داد (003/0=P). میانگین سرعت راه­ رفتن در گروه کنترل طی پس ­آزمون (10/0±25/1 متر بر ثانیه) در مقایسه با پیش ­آزمون (13/0±27/1 متر بر ثانیه) افزایش معنی‌داری را نشان نداد (138/0P=).
مقایسه یافته­ها نشان داد که در اغلب متغیرها (20 متغیر از 27 متغیر) طی پیش ­آزمون بین دو گروه کنترل و تجربی اختلاف معنیداری به لحاظ آماری وجود ندارد (05/0<P) (جدول 2).
 
 
 

جدول2- مقایسه میانگین فرکانس میانه (هرتز) الکترومایوگرافی عضلات اندام تحتانی در دو گروه کنترل و تجربی طی پیش‌آزمون در بیماران مبتلا به کمردرد انجام گرفته شده در دانشگاه محقق اردبیلی در تابستان سال 1397 (15=n)
فاز عضله گروه کنترل (15n=)
انحراف استاندارد ± میانگین
گروه تجربی (15n=)
انحراف استاندارد ± میانگین
مقدار  P
پاسخ بارگیری (هرتز) ساقی ­قدامی 89/20 ± 18/113 90/20 ± 34/98 054/0
دوقلو 03/ 26 ± 25/70 40/20 ± 64/57 135/0
دوسررانی 05/16 ± 02/58 72/18 ± 88/71 033/0
پهن خارجی 77/19 ± 06/59 49/19 ± 70/64 423/0
سرینی میانی 43/15 ± 27/81 90/19 ± 02/71 118/0
مایل­ داخلی شکم 72/21 ± 85/75 96/20 ± 06/69 376/0
مایل ­خارجی شکم 57/21 ± 60/54 38/22 ± 02/49 480/0
راست شکمی 13/27 ± 85/85 14/20 ± 44/83 776/0
راست­ کننده ستون  مهره­ها­ 75/18 ± 66/80 92/30 ± 81/98 003/0
         
میانه استقرار (هرتز) ساقی ­قدامی 32/24 ± 52/97 11/39 ± 64/74 047/0
دوقلو 57/26 ± 11/84 90/26 ± 20/79 608/0
دوسررانی 74/6 ± 93/34 87/12 ± 06/45 009/0
پهن خارجی 24/20 ± 47/58 34/29 ± 76/61 712/0
سرینی میانی 71/14 ± 43/87 63/18 ± 05/74 033/0
مایل­ داخلی شکم 99/12 ± 30/71 22/27 ± 89/66 557/0
مایل­ خارجی شکم 62/18 ± 44/38 43/21 ± 96/39 832/0
راست شکمی 91/16 ± 48/65 36/21 ± 44/63 769/0
راست ­کننده ستون­ مهره­ها­ 88/22 ± 85/64 75/28 ± 32/88 017/0
         
هل­دادن (هرتز) ساقی­قدامی 47/22 ± 64/95 76/29 ± 55/96 924/0
دوقلو 89/28 ± 20/117 58/17 ± 05/117 986/0
دوسررانی 15/18 ± 91/52 62/21 ± 08/52 908/0
پهن خارجی 90/23 ± 24/62 85/39 ± 94/59 847/0
سرینی میانی 53/15 ± 96/88 25/7 ± 58/94 214/0
مایل­ داخلی شکم 21/22 ± 02/76 91/15 ± 99/77 773/0
مایل ­خارجی شکم 35/20 ± 30/57 54/24 ± 15/51 450/0
راست شکمی 08/19 ± 49/81 77/15 ± 88/79 795/0
راست ­کننده ستون  مهره­ها­ 87/23 ± 42/67 72/21 ± 37/93 003/0
 
آزمون t مستقل، 05/0P< به عنون سطح معنی­دار
 
 
جدول 3- میانه فرکانس الکترومایوگرافی عضلات اندام تحتانی در دو گروه کنترل و تجربی طی پیش‌آزمون و پس‌آزمون انجام گرفته شده در دانشگاه محقق اردبیلی در تابستان سال 1397 (15=n)
فاز عضله گروه کنترل (15n=) گروه تجربی (15n=) مقدار  P(اندازه اثر)
پیش‌آزمون پس‌آزمون درصد تغییر پیش‌آزمون پس‌آزمون درصد تغییر اثر عامل زمان اثر عامل گروه اثر تعاملی زمان×گروه
پاسخ بارگیری
(هرتز)
ساقی ­قدامی 89/20 ± 18/113 50/25 ± 11/103 89/8- 90/20 ± 34/98 51/23 ± 84/89 64/8- 001/0> 350/0 079/0 099/0 735/0 004/0
دوقلو 03/26 ± 25/70 19/27 ± 00/72 49/2 40/20 ± 64/57 01/22 ± 96/59 02/4 379/0 026/0 327/0 036/0 968/0 901/0
دوسررانی 05/16 ± 02/58 27/16 ± 22/59 06/2 72/18 ± 88/71 80/16 ± 32/72 61/0 788/0 002/0 015/0 182/0 902/0 001/0
پهن خارجی 77/19 ± 06/59 14/20 ± 53/59 79/0 49/19 ± 70/64 15/21 ± 70/64 00/0 899/0 001/0 440/0 020/0 897/0 001/0
سرینی میانی 43/15 ± 27/81 84/19 ± 05/84 42/3 90/19 ± 02/71 92/15 ± 58/75 42/6 236/0 046/0 103/0 086/0 770/0 003/0
مایل ­داخلی شکم 72/21 ± 85/75 78/20 ± 03/78 87/2 96/20 ± 06/69 75/20 ± 13/72 46/4 159/0 065/0 387/0 025/0 809/0 002/0
مایل ­خارجی شکم 57/21 ± 60/54 67/22 ± 63/56 71/3 38/22 ± 02/49 88/20 ± 89/56 05/16 178/0 060/0 708/0 005/0 410/0 023/0
راست شکمی 13/27 ± 85/85 71/16 ± 32/91 37/6 14/20 ± 44/83 60/19 ± 98/79 62/8- 860/0 001/0 174/0 061/0 435/0 020/0
راست ­کننده ستون­ مهره­ها­ 75/18 ± 66/80 86/18 ± 05/79 99/1- 92/30 ± 81/98 16/24 ± 49/105 76/6 164/0 064/0 009/0 206/0 390/0 025/0
میانه استقرار
(هرتز)
ساقی ­قدامی 32/24 ± 52/97 68/29 ± 44/85 38/12- 11/39 ± 64/74 12/35 ± 56/70 46/5- 023/0 160/0 091/0 092/0 246/0 045/0
دوقلو 57/26 ± 11/84 42/28 ± 11/83 18/1- 90/26 ± 20/79 67/26 ± 54/78 83/0- 725/0 004/0 615/0 009/0 944/0 000/0>
دوسررانی 74/6 ± 93/34 95/11 ± 35/36 06/4 87/12 ± 06/45 50/20 ± 68/47 81/5 452/0 019/0 017/0 175/0 824/0 002/0
پهن خارجی 24/20 ± 47/58 06/26 ± 07/58 68/0- 34/29 ± 76/61 44/31 ± 91/61 24/0 954/0 000/0> 709/0 005/0 897/0 001/0
سرینی میانی 71/14 ± 43/87 73/16 ± 31/87 42/3- 63/18 ± 05/74 53/10 ± 09/78 42/6 353/0 029/0 033/0 143/0 323/0 033/0
مایل ­داخلی شکم 99/12 ± 30/71 82/8 ± 84/67 85/4- 22/27 ± 89/66 10/25 ± 71/62 24/6- 071/0 105/0 501/0 015/0 862/0 001/0
مایل­ خارجی شکم 62/18 ± 44/38 68/22 ± 46/48 06/26 43/21 ± 96/39 88/20 ± 54/44 46/11 012/0 191/0 863/0 001/0 329/0 032/0
راست شکمی 91/16 ± 48/65 86/18 ± 95/69 82/6 36/21 ± 44/63 49/25 ± 07/58 46/8- 855/0 001/0 332/0 031/0 052/0 120/0
راست­ کننده ستون­ مهره­ها­ 88/22 ± 85/64 45/25 ± 99/64 21/0 75/28 ± 32/88 83/34 ± 48/86 08/2- 748/0 003/0 029/0 150/0 708/0 005/0
هل­دادن
(هرتز)
ساقی ­قدامی 47/22 ± 64/95 43/23 ± 63/92 14/3- 76/29 ± 55/96 81/35 ± 28/94 35/2- 274/0 040/0 898/0 001/0 876/0 001/0
دوقلو 89/28 ± 20/117 93/30 ± 55/115 40/1- 58/17 ± 05/117 34/18 ± 13/117 06/0 717/0 004/0 933/0 000/0> 688/0 005/0
دوسررانی 15/18 ± 91/52 66/23 ± 52/53 15/1 62/21 ± 08/52 78/25 ± 10/54 87/3 695/0 005/0 986/0 000/0> 833/0 002/0
پهن خارجی 90/23 ± 24/62 64/27 ± 47/66 00/12 85/39 ± 94/59 68/29 ± 42/55 54/7 971/0 000/0> 522/0 014/0 276/0 039/0
سرینی میانی 53/15 ± 96/88 20/16 ± 83/88 14/0- 25/7 ± 58/94 41/8 ± 90/95 39/1 741/0 004/0 120/0 079/0 687/0 005/0
مایل ­داخلی شکم 21/22 ± 02/76 20/17 ± 01/75 32/1- 91/15 ± 99/77 02/19 ± 70/79 19/2 875/0 001/0 597/0 009/0 540/0 013/0
مایل­ خارجی شکم 35/20 ± 30/57 90/23 ± 39/57 15/0 54/24 ± 15/51 90/18 ± 13/60 55/17 089/0 095/0 819/0 002/0 091/0 092/0
راست شکمی 08/19 ± 49/81 42/19 ± 45/80 27/1- 77/15± 88/79 39/21 ± 42/81 92/1 943/0 000/0> 956/0 000/0> 710/0 005/0
راست ­کننده ستون ­مهره­ها­ 87/23 ± 42/67 31/23 ± 01/65 57/3- 72/21 ± 37/93 63/28 ± 42/90 15/3- 419/0 022/0 003/0 262/0 934/0 000/0>
 
آنالیزواریانس دوطرفه، 05/0P< به عنوان سطح معنی­دار
 
نتایج نشان داد که طی فاز پاسخ­ بارگیری، اثر عامل زمان بر فرکانس میانه الکترومایوگرافی عضله ساقی­قدامی (001/0>P؛ اندازه ­اثر بالا) و اثر عامل گروه بر فرکانس میانه الکترومایوگرافی عضلات دو سررانی (015/0=P؛ اندازه ­اثر بالا) و راست­کننده ستون­ مهره­ها (009/0=P؛ اندازه ­اثر بالا) معنی­دار بود (جدول 3). یافته­ها نشان داد که در گروه تجربی فرکانس میانه عضله ساقی ­قدامی طی پس‌آزمون در فاز پاسخ ­بارگیری در مقایسه با پیش ­آزمون حدود 8 درصد کاهش پیدا کرده است (013/0=P؛ اندازه ­اثر بالا). یافته­ها نشان داد که در گروه تجربی فرکانس میانه عضله مایل خارجی شکم در فاز پاسخ ­بارگیری در مقایسه با پیش ­آزمون حدود 16 درصد افزایش پیدا کرده است (015/0=P؛ اندازه اثر بالا). هم­چنین نتایج نشان داد که طی فاز میانه ­استقرار اثر عامل زمان بر فرکانس میانه الکترومایوگرافی عضلات ساقی ­قدامی (023/0=P؛ اندازه ­اثر بالا) و مایل خارجی شکم (012/0=P؛ اندازه ­اثر بالا) و اثر عامل گروه بر فرکانس میانه الکترومایوگرافی عضلات دوسررانی (017/0=P؛ اندازه ­اثر بالا)، سرینی­میانی (033/0=P؛ اندازه ­اثر بالا) و راست ­کننده ستون ­مهره­ها (029/0=P؛ اندازه ­اثر بالا) معنی­دار بود (جدول 3).
هم چنین، طی فاز هل­ دادن اثر عامل گروه بر فرکانس میانه الکترومایوگرافی عضله راست­کننده ستون ­مهره­ها (003/0=P؛ اندازه ­اثر بالا) معنی­دار بود (جدول 3). نتایج نشان داد که در گروه تجربی فرکانس میانه عضله مایل خارجی شکم در فاز هل ­دادن در مقایسه با پیش‌آزمون حدود 18 درصد افزایش پیدا کرده است (029/0=P؛ اندازه اثر پایین).
بحث
با توجه به یافته­ها، فرکانس میانه عضله ساقی ­قدامی طی پس ­آزمون در فاز پاسخ بارگیری در گروه تجربی در مقایسه با پیش آزمون حدود 8 درصد کاهش پیدا کرده بود. در این راستا، برخی از پژوهش­گران نشان داده­اند که فعالیت عضلانی بالاتر در بیماران دارای کمردرد پاسخی عصبی-عضلانی است که باعث کاهش درد می­گردد ]5[. هم­چنین نشان داده شده است که افراد با پای پرونیت نسبت به افراد سالم طی راه­ رفتن دارای فعالیت عضله ساقی­قدامی بیشتری هستند ]31[. کاهش میانه فرکانس عضله ساقی­قدامی در نتیجه تمرین می­تواند یکی از نتایج مثبت تمرین استفاده شده در این پژوهش باشد. علت احتمالی این موضوع این است که از آن­جایی که تمرینات مورد استفاده در پژوهش حاضر بر کاهش چرخش به خارج پا متمرکز شده بودند، بهبود بازوی گشتاور عضله ساقی­قدامی بعد از دوره تمرینی می­تواند از جمله علل افزایش فعالیت این عضله باشد.
طبق نتایج به دست آمده در این مطالعه، تمرین در فعالیت عضله دوقلو تغییر معنیداری را ایجاد نکرد. در این راستا، Farahpour و همکاران نشان دادند که عضله دوقلو در افراد دارای کمردرد با پای پرونیت نسبت به افراد سالم فعالیت بالاتری را دارا می­باشد ]13[. تاندون بلند عضله ساقی­خلفی همراه با قوس داخلی مسطح شده در پا به علت رابطه طول-تنش باعث کاهش کارایی پلانتارفلکسورها می‌گردد و هم­چنین، با افزایش چرخش داخلی ساق و ران که نتیجه داشتن پای پرونیت می­باشد، به طور مستقیم بر پلانتارفلکسورها تأثیر می­گذارد و نیروهای عضلانی را کاهش می­دهد ]32[. برای جبران این ناکارآمدی و کنترل بدن و جلوگیری از سقوط طی فازهای میانه ­استقرار و هل­دادن، عضله دوقلو بیش­ از حد فعالیت می­کند ]32[. با این حال تمرینات مورد استفاده در این پژوهش هیچ­گونه بهبودی در فعالیت عضله دوقلوی داخلی ایجاد نکرد.
هم­چنین، در این مطالعه مشخص شد که طی فاز پاسخ بارگیری اثر عامل گروه بر فرکانس میانه الکترومایوگرافی عضلات دوسررانی و راست ­کننده ستون­ مهره­ها معنی­دار بود. عارضه کمردرد با کاهش سرعت راه­ رفتن، افزایش سفتی تنه، افزایش فعالیت عضلات راست ­کننده ستون فقرات ]6[ و پشت ران ]5[ همراه است. با این حال، این فعالیت بالاتر عضلات در ناحیه کمری-لگنی می­تواند با کنترل تنه که به طور طبیعی در راه ­رفتن اتفاق می­افتد، همراه باشد ]33[. هم­چنین، در گروه تجربی فرکانس میانه عضله مایل خارجی شکم در فاز پاسخ ­بارگیری در مقایسه با پیش ­آزمون حدود 16 درصد افزایش پیدا کرد. طی فاز هل ­دادن اثر عامل گروه بر فرکانس میانه الکترومایوگرافی عضله راست­ کننده ستون ­مهره­ها معنی­دار بود.
یافته­ها نشان داد که در گروه تجربی فرکانس میانه عضله مایل خارجی شکم در فاز هل ­دادن در مقایسه با پیش آزمون حدود 18 درصد افزایش پیدا کرده است. Ntousis و همکاران گزارش کردند که پرونیت یا سوپینیت دوطرفه یا یک­طرفه پا فعالیت الکترومایوگرافی عضله راست­ شکمی طی ایستادن را تغییر نمی­دهد ]34[. گزارش شده است که هم انقباضی عضلات موافق/مخالف (Agonist/Antagonist) با یادگیری حرکتی و تمرین کاهش می­یابد ]35[. هم­چنین بیان شده است که گروهی که تمرین را با دستگاه بدون محدودیت حرکتی انجام دادند، تغییری در الگوی فعالیت عضلانی آن­ها به دلیل بهبود هماهنگی بین عضلات رخ می‌دهد ]14[.
با وجود این، در پژوهش حاضر تمرین طیف فرکانس عضله مایل خارجی شکم را در بیماران کمردرد با پای پرونیت طی فاز هل­دادن راه­رفتن افزایش داد. یکی از دلایل احتمالی این امر افزایش نرخ تحریک واحدهای حرکتی در این عضله بعد از دوره تمرینی می­باشد، به این دلیل که در این پژوهش بخش عمده­ای از تمرینات بر روی عضلات مرکزی بدن انجام شد که می­تواند منجر به هایپرتروفی عضله و فراخوانی بهتر واحدهای حرکتی گردد.
از محدودیت­های پژوهش حاضر می­توان به کم بودن تعداد نمونه مورد مطالعه، عدم وجود جنسیت زن در نمونه و کوتاه بودن مدت تمرین در این مطالعه اشاره نمود و پیشنهاد می­شود که پژوهش بر روی هر دو جنس زن و مرد به صورت مقایسه­ای انجام شود و هم­چنین، تحقیقات مشابه بر روی سنین مختلف افراد مورد انجام قرار گیرد.
نتیجه‌گیری
با توجه به بالا بودن فعالیت عضله ساقی قدامی در بیماران کمردرد با پای پرونیت در مقایسه با افراد سالم، کاهش معنی­دار فرکانس میانه عضله ساقی قدامی طی پس­ آزمون در مقایسه با پیش ­آزمون طی فاز پاسخ ­بارگیری نشان از اثرات مثبت این برنامه تمرینی دارد.
تشکر و قدردانی
از تمامی افراد شرکت­کننده در پژوهش و همچنین دانشگاه محقق اردبیلی جهت انجام حمایت مالی در اجرای این پژوهش کمال تشکر و قدردانی را داریم.
 
 
 
References
 
 
[1] Walker BF, Muller R, Grant WD. Low back pain in Australian adults. Prevalence and associated disability. Journal of Manipulative & Physiological Therapeutics 2004; 27(4): 238-44.
[2] Miyamoto GC, Moura KF, Franco YRdS, de Oliveira NTB, Amaral DDV, Branco ANC, et al. Effectiveness and cost-effectiveness of different weekly frequencies of Pilates for chronic low back pain: randomized controlled trial. Physical Therapy 2016; 96(3): 382-9.
[3] Christe G, Redhead L, Legrand T, Jolles BM, Favre J. Multi-segment analysis of spinal kinematics during sit-to-stand in patients with chronic low back pain. Journal of Biomechanics 2016; 49(10): 2060-7.
[4] Müller R, Ertelt T, Blickhan R. Low back pain affects trunk as well as lower limb movements during walking and running. Journal of Biomechanics 2015; 48(6): 1009-14.
[5] Hanada EY, Johnson M, Hubley-Kozey C. A comparison of trunk muscle activation amplitudes during gait in older adults with and without chronic low back pain. PM&R 2011; 3(10): 920-8.
[6] Vogt L, Pfeifer K, Banzer W. Neuromuscular control of walking with chronic low-back pain. Manual therapy 2003; 8(1): 21-8.
[7] Ogon M, Aleksiev AR, Pope MH, Wimmer C, Saltzman CL. Does arch height affect impact loading at the lower back level in running? Foot & Ankle International 1999; 20(4): 263-6.
[8] Betsch M, Schneppendahl J, Dor L, Jungbluth P, Grassmann JP, Windolf J, et al. Influence of foot positions on the spine and pelvis. Arthritis Care & Research 2011; 63(12): 1758-65.
[9] Khamis S, Yizhar Z. Effect of feet hyperpronation on pelvic alignment in a standing position. Gait & Posture 2007; 25(1): 127-34.
[10] Bird AR, Bendrups AP, Payne CB. The effect of foot wedging on electromyographic activity in the erector spinae and gluteus medius muscles during walking. Gait & Posture 2003; 18(2): 81-91.
[11] Castro-Méndez A, Munuera PV, Albornoz-Cabello M. The short-term effect of custom-made foot orthoses in subjects with excessive foot pronation and lower back pain: a randomized, double-blinded, clinical trial. Prosthetics and Orthotics International 2013; 37(5): 384-90.
[12] Papuga MO, Cambron J. Foot orthotics for low back pain: The state of our understanding and recommendations for future research. The Foot 2016; 26: 53-7.
[13] Farahpour N, Jafarnezhad A, Damavandi M, Bakhtiari A, Allard P. Gait ground reaction force characteristics of low back pain patients with pronated foot and able-bodied individuals with and without foot pronation. Journal of Biomechanics 2016; 49(9): 1705-10.
[14] Farahpour N, Jafarnezhadgero A, Allard P, Majlesi M. Muscle activity and kinetics of lower limbs during walking in pronated feet individuals with and without low back pain. Journal of Electromyography and Kinesiology 2018; 39: 35-41.
[15] Edsfeldt S, Rempel D, Kursa K, Diao E, Lattanza L. In vivo flexor tendon forces generated during different rehabilitation exercises. Journal of Hand Surgery (European Volume) 2015; 40(7): 705-10.
[16] da Silva Azevedo AP, Mezêncio B, Amadio AC, Serrão JC. 16 Weeks of Progressive Barefoot Running Training Changes Impact Force and Muscle Activation in Habitual Shod Runners. PloS one 2016; 11(12): e0167234.
[17] Merletti R, Aventaggiato M, Botter A, Holobar A, Marateb H, Vieira TM. Advances in surface EMG: recent progress in detection and processing techniques. Critical Reviewsin Biomedical Engineering 2010; 38(4).
[18] Prosser LA, Lee SC, Barbe MF, VanSant AF, Lauer RT. Trunk and hip muscle activity in early walkers with and without cerebral palsy–a frequency analysis. J Electromyography and Kinesiology 2010; 20(5): 51-89.
[19] Faul F, Erdfelder E, Lang A-G, Buchner A. G* Power 3: A flexible statistical power analysis program for the social, behavioral, and biomedical sciences. Behavior Res Methods 2007; 39(2): 175-91.
[20] Mousavi SJ, Parnianpour M, Mehdian H, Montazeri A, Mobini B. The Oswestry disability index, the Roland-Morris disability questionnaire, and the Quebec back pain disability scale: translation and validation studies of the Iranian versions. Spine 2006; 31(14): E454-E9.
[21] Redmond AC, Crosbie J, Ouvrier RA. Development and validation of a novel rating system for scoring standing foot posture: the Foot Posture Index. Clinical Biomechanics 2006; 21(1): 89-98.
[22] Hermens HJ, Freriks B, Disselhorst-Klug C, Rau G. Development of recommendations for SEMG sensors and sensor placement procedures. Journal of Electromyography and Kinesiology 2000; 10(5): 361-74.
[23] Andersen LL, Andersen CH, Mortensen OS, Poulsen OM, Bjørnlund IBT, Zebis MK. Muscle activation and perceived loading during rehabilitation exercises: comparison of dumbbells and elastic resistance. Physical Therapy 2010; 90(4): 538-49.
[24] Page P, Ellenbecker TS. Strength band training: Human Kinetics 1 2005.
[25] Lagally KM, Robertson RJ. Construct validity of the OMNI resistance exercise scale. Journal of Strength and Conditioning Research 2006; 20(2): 252.
[26] Clarkson PM, Hubal MJ. Exercise-induced muscle damage in humans. American Journal of Physical Medicine & Rehabilitation 2002; 81(11): S52-S69.
[27] Kordi R, Dehghani S, Noormohammadpour P, Rostami M, Mansournia MA. Effect of abdominal resistance exercise on abdominal subcutaneous fat of obese women: A randomized controlled trial using ultrasound imaging assessments. Journal of Manipulative & Physiological Therapeutics 2015; 38(3): 203-9.
[28] Haff GG, Triplett NT. Essentials of strength training and conditioning 4th edition. Human Kinetics 2015.
[29] Kamonseki DH, Gonçalves GA, Liu CY, Júnior IL. Effect of stretching with and without muscle strengthening exercises for the foot and hip in patients with plantar fasciitis: a randomized controlled single-blind clinical trial. Manual Therapy 2016; 23: 76-82.
[30] Cohen J. A power primer. Psychological Bulletin 1992; 112(1): 155.
[31] Hunt AE, Smith RM, Torode M. Extrinsic muscle activity, foot motion and ankle joint moments during the stance phase of walking. Foot & Ankle International 2001; 22(1): 31-41.
[32] Honeine J-L, Schieppati M, Gagey O, Do M-C. The functional role of the triceps surae muscle during human locomotion. PloS One 2013; 8(1): e52943.
[33] Begon M, Leardini A, Belvedere C, Farahpour N, Allard P. Effects of frontal and sagittal thorax attitudes in gait on trunk and pelvis three-dimensional kinematics. Medical Engineering and Physics 2015; 37(10): 1032-6.
[34] Ntousis T, Mandalidis D, Chronopoulos E, Athanasopoulos S. EMG activation of trunk and upper limb muscles following experimentally-induced overpronation and oversupination of the feet in quiet standing. Gait & Posture 2013; 37(2): 190-4.
[35] Gribble PL, Mullin LI, Cothros N, Mattar A. Role of cocontraction in arm movement accuracy. Journal of Neurophysiology 2003; 89(5): 2396-405..

 
The Effect of Thera-Band Resistance Training on the Electromyography Frequency Spectrum of Trunk and Lower Limb Muscles in Low Back Pain Patients with Pronated Feet During Walking: A Clinical Trial
 
A. Jafarnezhadgero [3], S.M. Alavi Mehr [4]
 
Received: 17/07/2018  Sent for Revision: 01/12/2018    Received Revised Manuscript: 12/02/2019              Accepted: 20/02/2019
 
Background and Objectives: Lower back pain is a common orthopedic illness that has a reasonable relationship to pronated foot. The aim of this study was to determine the effects of resistance training with Thera-Band on the electromyography frequency domain of trunk and lower limb muscles of patients with both low back pain and pronated feet during walking.
Materials and Methods: This clinical trial study was carried out at the University of Mohaghegh Ardebil in 2018. At first 30 men with low back pain and pronated feet were selected by convenience sampling and then randomly divided into control (n=15) and experimental (n=15) groups. An electromyographic system was used to record the activity of trunk and lower limb muscles during walking. Two-way ANOVA was used for statistical analysis.
Results: During the post-test phase compared with the pre-test phase in the experimental group, the median frequency of the tibialis anterior muscle (p=0.013) was lower during the loading response phase and the median frequency of the abdominal external oblique muscle (p=0.015) was larger during the loading response phase. In addition, during the post-test phase compared with the pre-test phase in the experimental group, the median frequency of the abdominal external oblique muscle (p=0.029) was higher during the push off phase. Also, during the loading response phase, the main effect of the group on the median frequency of biceps femoris (p=0.015) and erector spine (p=0.009) was statistically significant.
Conclusion: Considering the high activity of the tibialis anterior muscle in the patients with low back pain with pronated feet compared to the healthy subjects, there was a significant reduction in the median frequency of the tibialis anterior muscle during post-test compared with the pre-test during the loading response phase that shows the positive effects of this exercise protocol.
Key words: Electromyography, Pronated feet, Training, Gait, Low back pain
 
Funding: This study was funded by University of Mohaghegh Ardabili.
Conflict of interest: None declared.
Ethical approval: The Ethics Committee of Ardabil University of Medical Sciences approved the study (IR-ARUMS-REC-1397-031).
 
 
 
 
How to cite this article: Jafarnezhadgero A A, Alavi Mehr S M. The Effect of Thera-Band Resistance Training on the Electromyography Frequency Spectrum of Trunk and Lower Limb Muscles in Low Back Pain Patients with Pronated Feet During Walking: A Clinical Trial. J Rafsanjan Univ Med Sci 2019; 18 (5): 427-40. [Farsi]
 
 
[1]- (نویسنده مسئول) استادیار بیومکانیک ورزشی، گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران   
 تلفن: 33510801-045، دورنگار: 33512902-045، پست الکترونیکی: amiralijafarnezhad@gmail.com
[2]- دانشجوی کارشناسی ارشد بیومکانیک ورزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
 
[3]- Assistant Prof. of Sport Biomechanics, Dept. of Physical Education and Sport Sciences, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran,ORCID: 0000-0002-2739-4340
(Corresponding Author), Tel: (045) 33510801, Fax: (045) 33512902, E-mail: amiralijafarnezhad@gmail.com
[4]- MSc in Sport Biomechanics, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
ORCID: 0000-0002-7461-481x
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: توانبخشي و فيزيوتراپي
دریافت: 1397/4/17 | پذیرش: 1397/12/1 | انتشار: 1398/4/24

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Journal of Rafsanjan University of Medical Sciences

Designed & Developed by : Yektaweb