زمینه و هدف: بیماری دیابت یک اختلال اندوکرینی مهم و در حال افزایش در بیشتر کشورها است. در طب سنتی از عصاره گیاه حرا ( Avicennia marina ) که در سواحل خلیج فارس هم رشد می‌کند، در درمان بعضی از بیماری‌ها استفاده می‌گردد. در این مطالعه اثر عصاره آبی و آبی- الکلی برگ گیاه حرا در موش‌های صحرایی نر دیابتی شده با استرپتوزوتوسین مورد بررسی قرار گرفت.

  مواد و روش‌ها: مطالعه به روش تجربی بر روی 45 سر موش صحرایی نر در 9 گروه پنج تایی انجام گرفت. گروه کنترل غذای معمولی دریافت می‌کرد. گروه‌های دیگر با تزریق درون صفاقی محلول استرپتوزوتوسین به میزان 60 میلی‌گرم بر کیلوگرم دیابتی شدند. گروه‌های دیابتی شامل دیابتی، شاهد دیابتی (نرمال سالین 9/0%) و 6 گروه درمان شده با عصاره آبی و آبی الکلی برگ گیاه حرا (30، 60 و 120 میلی‌گرم بر کیلوگرم، برای سه روز پیاپی با روش گاواژ) بودند. 24 ساعت بعد از تجویز آخرین مقدار عصاره (در حالت ناشتا)، خون‌گیری از قلب بعمل آمد. میزان گلوکز سرم به روش آنزیمی و میزان انسولین سرم به روش الایزا اندازه‌گیری شد.

  یافته‌ها: عصاره آبی و آبی- الکلی برگ گیاه حرا، کاهش مؤثری (05/0 p< ) در میزان گلوکز سرم در مقایسه با گروه شاهد دیابتی (به ترتیب از 88/10 ± 80/293 به 97/2 ± 4/131 و 92/1 ± 139 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر) ایجاد کرد. وزن موش‌ها نسبت به وزن اولیه افزایشی نشان نداد. افزایش در انسولین حیواناتی که عصاره دریافت کرده بودند، مشاهده شد. تجویز عصاره به صورت خوراکی هیچ اثر سمی بر روی موش صحرایی بعد از دو روز نشان نداد.

  نتیجه‌گیری: نتایج این تحقیق اثرات کاهنده عصاره آبی و آبی الکلی برگ گیاه حرا بر میزان قند خون در موش‌های دیابتی را نشان داد.

  واژه‌های کلیدی: گیاه حرا، دیابت، گلوکز خون، انسولین