چکیده

زمینه و هدف: ایدز یکی از جدی‌ترین و کشنده‌ترین بیماری‌های عفونی است. خودکارآمدی افراد می‌تواند تأثیر بسزایی در اتخاذ رفتارهای پیشگیرانه ارتقا‌دهنده سلامت و کنترل این معضل جهانی داشته باشد. این مطالعه با هدف تعیین ارتباط خودکارآمدی با آگاهی، حساسیت، شدت و منافع درک شده دانشجویان نسبت به اتخاذ رفتارهای پیشگیرانه ایدز انجام گرفت.

مواد و روش‌ها: این مطالعه مقطعی با مشارکت 296 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کرمان در سال1390 با روش نمونه‌گیری طبقه‌ای تصادفی انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش‌نامه‌‌ای شامل اطلاعات جمعیتی، سؤالات آگاهی و سازه‌های خودکارآمدی، حساسیت، شدت و منافع درک شده بود. برای رتبه‌بندی، پاسخ‌دهی کمتر از 50% و بالای 75% ملاک قضاوت قرار گرفت. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های تی مستقل، ANOVA، مجذورکای و ضریب همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل شدند.

یافته‌ها: نمره خودکارآمدی 7/44%، آگاهی 8/58% و منافع درک شده 3/80% از دانشجویان در سطح خوب ارزیابی گردید. در‌حالی‌که فقط 5/3% افراد نمره حساسیت و کمتر از 1% افراد نمره شدت درک شده در سطح خوب کسب نمودند. آنالیز آماری ارتباط معنی‌دار بین نمره خودکارآمدی با جنس (004/0=p)، آگاهی (001/0=p) و منافع درک شده (001/0p<) نشان داد. در‌حالی‌که نمره خودکارآمدی با سن (695/0=p)، رشته تحصیلی (428/0=p)، وضعیت تأهل (493/0=p)، شدت (308/0=p) و حساسیت درک شده (930/0=p) ارتباطی نداشت.

نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد توجه به نقش آگاهی و منافع درک شده در افزایش خودکارآمدی افراد نتایج سودمندی به دنبال داشته باشد. پیشنهاد می‌گردد که در مطالعات آینده ارتباط این سازه‌ها با رفتارهای پیشگیری از ایدز بررسی شود.

واژه‌های کلیدی: ایدز، دانشجویان، خودکارآمدی درک شده، حساسیت درک شده، شدت درک شده، منافع درک شده، آگاهی