زمینه و هدف: توجه به بهداشت روان دانش‌آموزان در سنین نوجوانی باعث کاهش بار اختلالات روانی آن‌ها در سنین بالاتر خواهد شد. پژوهش حاضر با هدف بررسی اختلالات روانشناختی دانش‌آموزان عادی، تیزهوش و بی‌سرپرست در مدارس متوسطه شهر کرمان انجام پذیرفت.

  مواد و روش‌ها: این مطالعه مقطعی در سال 1389 انجام پذیرفت. با انجام یک مطالعه مقدماتی، 622 نفر از دانش‌آموزان به روش نمونه‌گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب گردیدند. ابزار سنجش علایم روانشناختی، یک چک لیست علایم-90 سوالی ( SCL90 ) خودگزارشی بود. مقیاس ارزیابی داده‌ها بر اساس شاخص شدت کلی علایم (1 > سالم، 1 تا 99/1 خفیف، 2 تا 99/2 متوسط و 3 ≤ شدید) بود. داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی (فروانی و درصد) و آزمون مجذور کای تجزیه و تحلیل گردید.

  یافته‌ها: فراوانی اختلال روانشناختی در دانش‌آموزان دختر 6/44% (146 نفر) و در دانش‌آموزان پسر 5/31% (93 نفر) بود (0001/0= p ). در سطوح علایم خفیف و متوسط، پرخاشگری و روان‌پریشی به ترتیب با 2/61% (381 نفر) و 5/13% (84 نفر) بیشترین و کمترین اختلال روانشناختی در کل نمونه مورد مطالعه بود. اختلال روانشناختی شدید در هیچ یک از سه گروه دانش‌آموزان مشاهده نگردید. بیشترین اختلال روانشناختی در ابعاد نه‌گانه در سطوح خفیف و متوسط مربوط به دانش‌آموزان بی‌سرپرست با 9/51% (42 نفر) و کمترین آن مربوط به دانش‌آموزان تیزهوش با 4/30% (78 نفر) بود (003/0= p ).

  نتیجه‌گیری: با توجه به میزان بالاتر اختلالات روان‌شناختی در دانش‌آموزان بی‌سرپرست نسبت به دو گروه دیگر، پیشنهاد می‌شود ارائه آموزش‌های حل مسأله و مهارت‌های زندگی در این گروه در الویت قرار گیرد.

  واژه‌های کلیدی: اختلال روانشناختی، تیزهوش، عادی، بی‌سرپرست، نوجوانی