جلد 16، شماره 8 - ( 8-1396 )                   جلد 16 شماره 8 صفحات 742-727 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Hasani J, Pasdar K. The Assessment of Confirmatory Factor Structure, Validity, and Reliability of PersianVersion of Self-Compassion Scale (SCS-P) in Ferdosi University of Mashhah in 2013. JRUMS 2017; 16 (8) :727-742
URL: http://journal.rums.ac.ir/article-1-3888-fa.html
حسنی جعفر، پاسدار کتایون. بررسی ساختار عاملی تأییدی، روایی و پایایی نسخه فارسی مقیاس خودشفقتی در دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1392. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان. 1396; 16 (8) :727-742

URL: http://journal.rums.ac.ir/article-1-3888-fa.html


دانشگاه خوارزمی
متن کامل [PDF 256 kb]   (3321 دریافت)     |   چکیده (HTML)  (4244 مشاهده)
متن کامل:   (4063 مشاهده)
مقاله پژوهشی
مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
دوره 16، آبان 1396، 742-727
 
 
 
 
 
 
 
 
 
بررسی ساختار عاملی تأییدی، روایی و پایایی نسخه فارسی مقیاس خودشفقتی در دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1392
 
 
 
جعفر حسنی[1]، کتایون پاسدار[2]
 
 
دریافت مقاله: 18/4/96   ارسال مقاله به نویسنده جهت اصلاح: 29/6/96    دریافت اصلاحیه از نویسنده: 29/7/96         پذیرش مقاله: 30/7/96
 
 
 
 
چکیده
زمینه و هدف: در طول دهه گذشته، خودشفقتی به عنوان یک سازه مکمل در ذهن­آگاهی محبوبیت زیادی کسب نموده و پژوهش درباره خودشفقتی در زمینه­های مختلف علوم روان­شناختی رو به رشد است. هدف پژوهش حاضر تهیه نسخه فارسی مقیاس خودشفقتی (Self-compassion scale- Persian version; SCS-P) و بررسی خصوصیات روان­سنجی آن بود.
مواد و روش‌ها: در قالب یک مطالعه توصیفی، نسخه فارسی مقیاس خودشفقتی (SCS-P) پس از آماده­سازی به روش ترجمه مضاعف، بر روی 377 نفر از دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. پایایی نسخه فارسی مقیاس خودشفقتی از طریق روش‌های همسانی درونی، بازآزمایی و همبستگی بین مجموعه ماده بررسی شد. هم­چنین، ساختار عاملی مقیاس از طریق تحلیل عاملی تأییدی و روایی آن با استفاده از همبستگی بین خرده­مقیاس­ها، روایی محتوا، واگرا، همگرا و ملاکی مورد بررسی قرار گرفت.
یافته­ها: دامنه ضرایب آلفای کرونباخ خرده­مقیاس­ها 77/0-68/0، ضریب آلفای کرونباخ کل مقیاس 90/0، دامنه ضرایب بازآزمایی 71/0-56/0 و دامنه همبستگی بین ماده­ها 78/0-54/0 بیانگر پایایی مطلوب مقیاس بود. نتایج تحلیل عاملی تأییدی از برازش قابل قبول ماده­ها حکایت داشت. همچنین الگوی ضرایب همبستگی بین خرده­مقیاس­ها 65/0-32/0، روایی محتوا، واگرا، همگرا و ملاکی بیانگر روایی خوب مقیاس بود.
نتیجه­گیری: در مجموع می­توان گفت نسخه فارسی مقیاس خودشفقتی خصوصیات روان­سنجی مطلوبی دارد و ابزار معتبر جهت استفاده در موقعیت­های پژوهشی، غربالگری، تشخیصی و درمانی است.
واژه­های کلیدی: خودشفقتی، ذهن­آگاهی، روان­سنجی، دانشجو
 

مقدمه
در سال‌های اخیر، گستره علوم روان­شناختی شاهد شکل­گیری محاوره­های جذاب و نوین بین فلسفه شرق (به­عنوان مثال بودیسم) و روان­شناسی غرب بوده است. یکی از سازه­های مرکزی فلسفه شرق و سنت بودا که در محافل روان­شناسی غربی کمتر شناخته شده است، خودشفقتی (Self-compassion) می­باشد [2-1]. خودشفقتی یک سازه مهم نظری و عملی مداخلات مبتنی بر ذهن­آگاهی است [4-3]. خودشفقتی عبارت است از حس شفقت و مهربانی نسبت به خویشتن در مواجهه با شکست یا مشکلات [5-4، 1]. از دیدگاه Neff [6، 2] خودشفقتی سه بخش دارد: مهربانی نسبت به خویشتن در برابر خودقضاوتی، اشتراک انسانی در برابر انزوا و ذهن­آگاهی در برابر بیش­همانندسازی. خودشفقتی نیازمند داشتن یک رویکرد متوازن در برابر تجارب منفی است به گونه‌ای که احساسات و افکار منفی نه سرکوب می‌شوند و نه اغراق [7].
مطالعات زیادی نشان داده‌اند که خودشفقتی همبسته قدرتمند سلامت روان­شناختی در حوزه­های مختلف عاطفی، الگوهای شناختی و روابط اجتماعی است [9-8]. برای مثال، خودشفقتی رابطه منفی با خودانتقادی، افسردگی، اضطراب، فرونشانی افکار و کمال‌گرایی نوروتیک [10، 6]، تحریف­های شناختی بین­فردی [11]، رفتار فعل­پذیر [12]، اعتیاد به اینترنت [13]، ترس از ارزشیابی منفی [14] و بهزیستی روان­شناختی [15]، خردمندی عاطفی و انعکاسی، شادی، خوش­بینی، عاطفه مثبت، ابتکار شخصی، کنجکاوی و اکتشاف، توافق، برون­گردی و وجدان [5، 17-16] دارد. علاوه براین، خودشفقتی در مقایسه با اعتماد به‌ نفس، پیش‌بینی کننده بهتری برای احساس خودارزشمندی است [18]. بنابراین، می­توان گفت که نگرش مشفقانه نسبت به خود، مستلزم دیدگاه روانی متعادل است.
بر اساس مطالب فوق می­توان گفت که تدوین ابزار مناسب و دارای خصوصیات قاطع روان­سنجی به منظور اندازه­گیری سازه خودشفقتی جهت استفاده در موقعیت های مختلف پژوهشی و کاربردی ضروری است. در این راستا، Neff [6] با اتخاذ رویکرد پدیدارشناختی و مطالعه گروه­های کوچک متمرکز و کانونی (3 تا 5 نفر) بر اساس سوال­های بازپاسخ مبتنی بر مصاحبه عمقی، مقیاس خودشفقتی (Self-compassion scale; SCS) را تدوین نمود. در این مصاحبه­ها از افراد خواسته بودند که به صورت طبیعی درباره واکنش­های خودشان به تجارب دردناک و شکست­ها صحبت نمایند. بعد از تحلیل پاسخ مشارکت­کنندگان و بررسی آن­ها در قالب رویکرد کمی مبتنی بر روان­سنجی شش خرده مقیاس مهربانی نسبت به خود (Self-kindness;SK)، قضاوت خود (Self-judgment; SJ)، اشتراک انسانی (Common humanity; CH)، انزوا (Isolation; I)، ذهن­آگاهی (Mindfulness; M) و بیش­همانندسازی (Over-identification; OI) استخراج شد. در این مطالعه، پایایی کل مقیاس از طریق ضریب آلفای کرونباخ 92/0 و برای خرده­مقیاس‌های مهربانی نسبت به خود 78/0، قضاوت خود 77/0، اشتراک انسانی 80/0، انزوا 75/0، ذهن­آگاهی 75/0 و بیش­همانندسازی 81/0 محاسبه شد. همچنین، ضرایب بازآزمایی کل مقیاس 93/0 و خرده­مقیاس­های مهربانی نسبت به خود 88/0، قضاوت خود 88/0، اشتراک انسانی 80/0، انزوا 85/0، ذهن­آگاهی 85/0 و بیش­همانندسازی 88/0 گزارش شد. در بعد روایی ملاکی هم همبستگی مقیاس با اعتماد به نفس 55/0، ارتباط اجتماعی 41/0، رضایت از زندگی 45/0، افسردگی 51/0-، اضطراب 65/0-، انتقاد از خود 65/0- و کمال­گرایی نوروتیک 67/0- گزارش شده است [19، 6]. در مجموع مطالعات انجام شده خودشفقتی را به عنوان یک رگه پایدار معرفی نموده­اند [20].
در کل، می‌توان گفت که سازه خودشفقتی نقش محوری در حوزه‌های مختلف سلامت روان، گستره‌های مختلف بهنجار و مرضی روان‌شناسی، روان‌شناسی مثبت‌نگر، روان‌درمانی و روان‌شناسی تکاملی دارد. بنابراین، می‌توان اذعان داشت که وجود ابزار مناسب می‌تواند نقش بنیادی در زمینه­های مختلف آموزشی، پژوهشی و مداخلاتی ایفا کند. هم­چنین، ضروری است به مؤلفه­های فرهنگی در این زمینه توجه شود. بر همین اساس و با توجه به عدم بررسی خصوصیات روان­سنجی این مقیاس در فرهنگ ایرانی، خاص بودن جامعه دانشجویان، جایگاه ویژه سازه خودشفقتی در گستره علوم روان­شناختی و ساختار مطلوب مقیاس خودشفقتی (SCS)، پژوهش حاضر در پی تهیه نسخه فارسی پرسش­نامه خودشفقتی (Self-compassion scale- Persian version; SCS-P) و برسی خصوصیات روان­سنجی آن در یک جامعه دانشجویی ایرانی برآمده است.
 
مواد و روش‌ها
پژوهش حاضر توصیفی است و با توجه به بررسی خصوصیات روان­سنجی مقیاس خودشفقتی و روش گردآوری داده­ها به طرح­های همبستگی تعلق دارد. جامعه آماری پژوهش دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد در نیم‌سال اول سال تحصیلی 93-1392 بود. به منظور انتخاب معرف و دقیق با استفاده از فرمول n = (4Z2 / L) + 3 = {4(1.96)2 / (0.20)2 } + 3 تعداد نمونه 388 نفر برآورد شد. برای انتخاب آزمودنی‌ها از روش نمونه‌برداری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای استفاده شد. در فرایند نمونه‌برداری ابتدا به‌صورت تصادفی از بین دانشکده‌های دانشگاه فردوسی شش دانشکده انتخاب شد و در مرحله بعد از بین دانشکده‌های انتخاب شده سه کلاس به صورت تصادفی انتخاب و داده‌های پژوهش از دانشجویان حاضر در این کلاس‌‌‌‌‌‌‌‌ها جمع‌آوری شد.
در نهایت 11 نفر از آزمودنی­ها به خاطر تکمیل نمودن ناقص پرسش­نامه­ها یا پاسخ تصادفی از مطالعه کنار گذاشته شدند و نمونه نهایی به 377 نفر (189 پسر و 188 دختر) رسید. تمام آزمودنی‌ها بر اساس گزارش شخصی سابقه‏ مراجعه به روان‏پزشک یا روان‏شناس را نداشتند و به اختلال روان‏شناختی خاصی مبتلا نبودند. هم­چنین هیچ یک از آزمودنی­ها در خویشاوندان درجه‏ اول بیمار روانی نداشتند. از بین 377 آزمودنی انتخاب شده، 273 نفر (5/72 درصد) دانشجوی مقطع کارشناسی، 96 نفر (4/25 درصد) دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد و 8 نفر (1/1 درصد) دانشجوی مقطع دکتری بودند.
مقیاس خود‌شفقتی (SCS) توسط  Neffبر مبنای تحلیل عاملی تدوین شده است [6]. این مقیاس 26 گویه و 6 خرده‌مقیاس تحت عناوین مهربانی نسبت به خود (SK) با 5 گویه، قضاوت خود (SJ) با 5 گویه، اشتراک انسانی (CH) با 4 گویه، انزوا (I) با 4 گویه، دارد ذهن‌آگاهی (M) با 4 گویه و بیش­همانندسازی (OI) با 4 گویه که ساختاری فراگیر از خودشفقتی را تشکیل می‌دهند. نمره­گذاری بر اساس طیف لیکرت 5 تایی از 1 (هرگز) تا 5 (همیشه) انجام می‌شود. خرده‌مقیاس‌های قضاوت خود، انزوا، بیش‌شناسایی دارای نمرات معکوس هستند و با استفاده از جمع جبری 6 خرده مقیاس نمره کل خود‌شفقتی به دست می‌آید. دامنه نمرات برای کل مقیاس از 26 تا 130، برای خرده­مقیاس­های مهربانی نسبت به خود و قضاوت خود از 5 تا 25 و برای خرده مقیاس­های اشتراک انسانی (CH)، انزوا (I)، ذهن­آگاهی و بیش­همانندسازی از 4 تا 20 می‌باشد [۵].
به‌منظور تهیه و آماده‌سازی نسخه فارسی مقیاس خودشفقتی از تکنیک ترجمه­ مضاعف (Double translation) استفاده شد. ابتدا پرسش­نامه توسط پژوهش‌گران به‌صورت مستقل به فارسی ترجمه شد. دو ترجمه پس از نشست مشترک و رفع چالش­ها به فرم واحد تبدیل شد و سپس توسط یک نفر متخصص ادبیات زبان فارسی، یک نفر متخصص زبان انگلیسی و سه نفر از متخصصان روان‌شناسی مورد بازبینی قرار گرفت و ایرادهای احتمالی رفع شد. در مرحله بعد، نسخه­ ترجمه‌شده توسط یک متخصص ادبیات زبان انگلیسی که هیچ اطلاعی درباره مقیاس اصلی نداشت به‌صورت مجدد به انگلیسی برگردانده شد. پس از مطابقت نسخه­ ترجمه‌شده و نسخه­ اصلی، اشکالات موجود رفع و پرسش­نامه آماده بهره‌برداری گردید. قبل از اجرای اصلی، نسخه آماده‌ شده در قالب یک مطالعه­ مقدماتی بر روی 60 نفر از دانشجویان دانشگاه خوارزمی که به‌صورت نمونه­برداری در دسترس انتخاب ‌شده بودند، اجرا شد. هدف مطالعه­ مقدماتی، گرفتن بازخورد از شرکت‌کننده‌ها درباره­ دستورالعمل پرسش­نامه، درک محتوای سؤال‌ها و رفع ایرادهای احتمالی در گویه­ها بود. در این فرآیند، در محتوای دو گویه کلمات مبهم وجود داشت که بر اساس بازخورد شرکت­کننده­ها رفع شد.
در این پژوهش از نسخه فارسی ویرایش دوم پرسش‌نامه افسردگی Beck برای ارزیابی شدت افسردگی استفاده شد [21]. این مقیاس را Beck و همکاران عمدتاً بر اساس ویرایش اول پرسش­نامه افسردگی Beck تهیه کردند. این ویرایش در مقایسه با ویرایش اول بیشتر با [(DSM-IV)Diagnostic and Statistical Manual-IV ] همخوان است و تمام عناصر افسردگی بر اساس نظریه شناختی را پوشش می­دهد [22]. پرسش­نامه افسردگی Beck، ابزاری بسیار متداول برای اندازه­گیری شدت افسردگی است که بر اساس مشاهدات بالینی از بیماران افسرده و غیرافسرده تهیه شده است. در این مقیاس نگرش­ها و نشانه­های همخوان با افسردگی در 21 ماده بیان شده است و از افراد خواسته می­شود که هر ماده را بر اساس یک مقیاس ترتیبی از 0 تا 3 درجه­بندی کنند. پرسش­نامه افسردگی Beck، ثبات درونی بالایی دارد و ضریب بازآزمایی آن برای بیماران روان­پزشکی (86/0=r)، و برای بیماران غیر روان­پزشکی (81/0 =r) مطلوب گزارش شده است [23]. Ghassemzadeh و همکاران با بررسی 125 دانشجوی ایرانی پایایی این مقیاس را با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 87/0 و ضریب بازآزمایی 74/0 برآورد نموده­اند. در این پژوهش روایی ابزار هم مطلوب گزارش شده است [21].
پرسشنامه اضطرابBeck  یک ابزار خودگزارشی ماده‌ای برای انعکاس شدت علائم جسمی و شناختی افراد در یک هفته گذشته است. این مقیاس به صورت سه درجه­ای از صفر تا 3 نمره­گذاری می‌شود. Beck و همکاران، همسانی درونی مقیاس را 92/0، پایایی بازآزمایی یک هفته­ای آن را 75/0 و همبستگی ماده­های آن را از 30/0 تا 76/0 گزارش کرده­اند [23].
پژوهشگران پس از کسب رضایت آگاهانه و اطمینان دادن به شرکت­کننده­ها در زمینه محرمانه بودن اطلاعات و توضیح فرآیند پژوهش، ابزارهای پژوهش را بین آن­ها توزیع می­نمودند. تمام این فرآیند در کلاس درس اتفاق افتاد. در طول مدت پاسخ­دهی شرکت­کننده­ها، پژوهش­گران حضور فعال داشتند تا از بروز پاسخ­های تصادفی (پاسخ­دهی سریع و بدون تمرکز، اتمام زودتر از موعد مقرر) جلوگیری نمایند و در صورت لزوم به پرسش‌های آن‌ها پاسخ می‌دادند. لازم به ذکر است که پرسشنامه اضطراب و افسردگی Beck برای بررسی روایی همزمان نسخه فارسی مقیاس خودشفقتی استفاده شد. پس از جمع­آوری اطلاعات، داده­ها توسط نرم­افزار­های SPSS نسخه 19و LISREL نسخه 54/8 [24] مورد تجزیه ‌و تحلیل قرار گرفت.
نتایج
میانگین و انحراف استاندارد سن آزمودنی‌ها به ترتیب 58/4±76/23 سال بود. قبل از بررسی پایایی و روایی نسخه فارسی مقیاس خودشفقتی، ابتدا روایی محتوای مقیاس با دو روش کیفی و کمی مورد بررسی قرار گرفت. در برآورد روایی کیفی 6 روان­شناس محتوای مقیاس را تأیید نمودند و در بعد روایی کمی 10 متخصص روان‌شناسی نظر خود را درباره گویه­ها اعلام نمودند و شـاخص روایـی محتـوایی (Content validity index; CVI) و نسبت روایی محتوایی (Content validity ratio; CVR) محاسبه شد. همان­طور که در جدول 1 مشاهده می­شود­ هر دو شـاخص روایـی محتـوایی (CVI) و نسبت روایی محتوایی (CVR) در سطح بسیار مطلوب قرار دارند [25].
در مرحله بعد، تجزیه ‌و تحلیل ماده (Item analysis) انجام شد. برای این منظور مشخصه­های آماری مقیاس شامل میانگین و انحراف استاندارد هر سؤال، ضریب تشخیص سؤال‌ها (ضریب همبستگی هر سؤال با خرده مقیاس مرتبط و نمره­ کل مجموعه 26 سؤالی) و ضریب آلفای کرونباخ در صورت حذف هر سؤال محاسبه شد. ضرایب تشخیص همه سؤال‌ها مثبت بود و نشان داد که تمام سؤال‌ها، همبستگی قابل قبولی با نمره­ کل مقیاس دارند (جدول 1) و نیاز به حذف هیچ یک از ماده­ها نیست. ضریب پایایی (آلفای کرونباخ) مقیاس 26 سؤالی 90/0 به دست آمد.
برای بررسی پایایی نسخه فارسی مقیاس خودشفقتی از سه روش همسانی درونی (Internal consistency)، ثبات (Stability) و همبستگی­های مجموعه­ ماده (Item rest correlations) استفاده شد. در بررسی همسانی درونی پرسش­نامه، آلفای کرونباخ محاسبه شد. برای بررسی ثبات پرسش­نامه از روش بازآزمایی (Test/ retest) استفاده شد. بدین منظور 87 نفر (غیر از شرکت‌کننده‌های اصلی) در یک بازه­ زمانی 3 هفته­ای مجدداً به نسخه فارسی مقیاس خودشفقتی پاسخ دادند و ضریب همبستگی پیرسون بین نمرات حاصل از دو بار اجرای پرسش­نامه محاسبه شد. هم­چنین برای بررسی این نکته که کدام ماده با کدام خرده مقیاس برازش خوبی دارد، همبستگی­های مجموعه­ ماده (همبستگی یک ماده با نمره­ کل مقیاس مربوط بدون اضافه کردن ماده) محاسبه شد. نتایج جدول 1 نشان می­دهد که ضرایب آلفای کرونباخ به‌دست آمده از نظر روان‌سنجی برای تمام خرده‌مقیاس‌ها رضایت‌بخش است. هم‌چنین، داده‌های جدول 1 نشان می‌دهد که تمام ضرایب بازآزمایی معنی دار هستند. علاوه بر این، دامنه‌ اکثر همبستگی‌های مجموعه‌ ماده بیشتر از 4/0 می‌باشد [26]. بنابراین، می‌توان گفت که خرده مقیاس‌ها از همسانی درونی مطلوبی برخوردارند.
به منظور بررسی روایی ملاکی نسخه فارسی مقیاس خودشفقتی از روایی همزمان (اجرای همزمان با نسخه دوم پرسش­نامه افسردگی بک و پرسش­نامه اضطراب Beck) استفاده شد. هم­چنین، ضرایب همبستگی بین خرده‌مقیاس‌های نسخه فارسی مقیاس خودشفقتی محاسبه گردید. الگوی ضرایب همبستگی بین خرده‌مقیاس‌ها در جدول 2 نشان می‌دهد که روابط درونی خوبی بین خرده‌مقیاس‌ها وجود دارد. هم‌چنین الگوی ضرایب همبستگی خرده‌مقیاس‌ها با اضطراب و افسردگی بیانگر روایی ملاکی همزمان خوب نسخه فارسی مقیاس خودشفقتی است.
به منظور بررسی ساختار عاملی (روایی سازه) پرسش‌نامه از تحلیل عاملی تأییدی (Confirmatory factor analysis) استفاده شد. به منظور بررسی میزان برازش ساختار 6 عاملی نسخه فارسی مقیاس خودشفقتی با مقیاس اصلی از تحلیل عاملی تأییدی با روش حداکثر درست‌نمایی (Maximum likelihood) در سطح ماتریس واریانس کواریانس استفاده شد. به منظور برازش کامل مدل با داده‌ها سعی شد با آزاد کردن برخی پارامترها بر اساس شاخص‌های تعدیل، مدل بهبود یابد. بدین منظور، بر مبنای شاخص‌های پیشنهادی مدل، زیربنای نظری مقیاس خودشفقتی و در نظر گرفتن همبستگی بین عامل‌های به دست آمده، پارامترهای متعددی آزاد شد [27]. نمودار مسیر تحلیل عاملی تأییدی بعد از آزاد شدن این پارامترها همراه با ضرایب مسیر و شاخص‌های برازش اولیه در شکل 1 ملاحظه می‌شود. بر اساس ضرایب مسیر موجود در شکل 1 می‌توان گفت تمام ضرایب در سطح مطلوب قرار دارند و روابط گویه‌ها با خرده مقیاس‌ها در سطح بالایی قرار دارد.
 
 

جدول 1- شاخص­های تحلیل ماده، روایی محتوایی و پایایی نسخه فارسی مقیاس خودشفقتی در دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1392
 
خرده­مقیاس­ها تعداد گویه­ها همبستگی با نمره کل CVR CVI آلفای کرونباخ بازآزمایی مقدارP دامنه ارزش همبستگی مجموعه ماده
مهربانی نسبت به خود 5
12
19
23
26
31/0
30/0
32/0
35/0
23/0
87/0
86/0
91/0
95/0
88/0
85/0
90/0
91/0
94/0
95/0
77/0 67/0 001/0 78/0-68/0
قضاوت خود 1
8
11
16
21
30/0
37/0
31/0
40/0
30/0
89/0
90/0
93/0
95/0
95/0
87/0
92/0
91/0
90/0
95/0
70/0 59/0 001/0 72/0-54/0
انسانیت مشترک 3
7
10
15
30/0
35/0
35/0
26/0
85/0
80/0
90/0
94/0
88/0
90/0
94/0
95/0
72/0 71/0 001/0 76/0-72/0
انزوا 4
13
18
25
33/0
38/0
33/0
32/0
80/0
78/0
85/0
90/0
85/0
82/0
90/0
95/0
72/0 64/0 001/0 76/0-70/0
ذهن­آگاهی 9
14
17
22
31/0
25/0
22/0
37/0
88/0
80/0
82/0
90/0
90/0
95/0
90/0
88/0
68/0 60/0 001/0 71/0-64/0
بیش­همانندسازی 2
6
20
24
36/0
35/0
32/0
33/0
90/0
95/0
85/0
90/0
86/0
89/0
90/0
95/0
67/0 64/0 001/0 73/0-68/0
کل مقیاس         90/0 56/0 001/0  
 
شـاخص روایـی محتـوایی=; CVI نسبت روایی محتوایی = CVR
 

جدول2- ماتریس ضرایب همبستگی پیرسون  بین خرده مقیاس‌های نسخه فارسی مقیاس خودشفقتی و همبستگی آن­ها با اضطراب و افسردگی در دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1392
 
خرده مقیاس 1 2 3 4 5 6 7 اضطراب مقدارP افسردگی مقدارP
1) خودمهربانی 1             25/0- 001/0 36/0- 001/0
2) قضاوت خود 40/0- 1           35/0 001/0 51/0 001/0
3) انسانیت مشترک 54/0 25/0- 1         16/0- 01/0 30/0- 001/0
4) انزوا 40/0- 63/0 32/0 1       42/0 001/0 54/0 001/0
5) ذهن آگاهی 65/0 37/0- 54/0- 42/0- 1     24/0- 001/0 34/0- 001/0
6) بیش­همانندسازی 37/0- 61/0 29/0 64/0 36/0- 1   41/0 001/0 42/0 001/0
7) نمره کل 39/0 50/0 43/0 46/0 36/0 48/0 1        
 
 
 
 

 
شکل 1- نمودار ضرایب مسیر ساختار عاملی تأییدی نسخه فارسی مقیاس خودشفقتی در دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1392
 
 
در مرحله بعد، برازندگی الگو بر اساس شاخص مجذور کای، شاخص برازندگی تطبیقی (Comparative fit index; CFI)، شاخص هنجارشده برازندگی (Normed fit index; NFI)، شاخص برازندگی نسبی (Relative fit index; RFI)، ریشه­ استاندارد باقی­مانده مجذور میانگین (Standardized root mean square residual; SRMR)، ریشه­ خطای میانگین مجذورات تقریب (Root mean square error of approximation; RMSEA) و شاخص نیکویی برازش (Goodness of fit index; GFI) مورد بررسی قرار گرفت. لازم به ذکر است که شاخص­های برازندگی تطبیقی (CFI)، برازندگی هنجارشده (NFI)، برازندگی نسبی (RFI) و نیکویی برازش (GFI) هر چقدر نزدیک به یک باشند بیانگر برازش مطلوب الگو است. هرچند برای بررسی نیکویی برازش معمولاً از شاخص مجذور کای استفاده می­شود ولی مجذور کای با افزایش حجم نمونه و درجه­ آزادی افزایش می­یابد. به همین خاطر در متون پژوهشی  استفاده از دو شاخص برازندگی ریشه­ استاندارد باقی­مانده مجذور میانگین (SRMR) و ریشه خطای میانگین مجذورات تقریب (RMSEA) توصیه شده است [27]. به اعتقاد Schermelleh-Engel و همکاران مقادیر ریشه­ استاندارد باقی­مانده مجذور میانگین بین 0 تا 05/0 بیانگر برازش خوب و 05/0 تا 10/0 بیانگر برازش قابل قبول مدل می‌باشد [28]. همچنین مقادیر ریشه‌ خطای میانگین مجذورات تقریب بین 0 تا 05/0 بیانگر برازش خوب و 05/0 تا 08/0 بیانگر برازش قابل قبول است [29]. بنابراین، با توجه به شاخص­های برازش جدول 3 و ضرایب استاندارد شده و شاخص T (معیار معنی داری ضرایب استاندارد) درج شده در جدول 4 می­توان گفت که مدل تأییدی از برازش قابل قبولی برخوردار است. در مجموع، ساختار عاملی نسخه فارسی مقیاس خودشفقتی با نسخه اصلی مقیاس خودشفقتی مطابقت کامل داشت.
 
 
جدول 3- شاخص­های برازش تحلیل عامل تأییدی نسخه فارسی مقیاس خودشفقتی در دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1392
 
مجذور کای df CFI NFI RFI GFI SRMR REMSEA
19/515 284 97/0 94/0 93/0 90/0 052/0 052/0
 
CFI= Comparative Fit Index, NFI= Normed Fit Index, RFI= Relative Fit Index, GFI- Goodness of Fit Index, SRMR= Standardized Root Mean Square Residual, RMSEA= Root Mean Square Error of Approximation
 
 

جدول 4- ضرایب استاندارد و شاخص T تحلیل عاملی تأییدی نسخه فارسی مقیاس خودشفقتی در دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1392
خرده مقیاس ماده ضرایب استاندارد شاخص T خرده مقیاس ماده ضرایب استاندارد شاخص T
مهربانی نسبت به خود 5
12
19
23
26
68/0
91/0
80/0
71/0
63/0
39/10
37/14
29/13
55/11
77/10
قضاوت خود 1
8
11
16
21
43/0
73/0
71/0
73/0
81/0
13/7
65/10
28/10
66/10
31/12
انسانیت مشترک 3
7
10
15
70/0
63/0
59/0
77/0
90/10
06/9
19/9
73/12
انزوا 4
13
18
25
80/0
81/0
71/0
91/0
02/12
72/11
91/10
71/13
ذهن­آگاهی 9
14
17
22
72/0
73/0
65/0
63/0
29/11
29/12
81/8
00/10
بیش­همانندسازی 2
6
20
24
 
70/0
83/0
71/0
59/0
07/11
48/12
53/10
85/8
 
 
در نهایت پایایی مرکب (Composite reliability; CR)، متوسط واریانس استخراجی (Average variance extracted; AVE)، حداکثر واریانس مشترک (Maximum shared variance; MSV) و متوسط واریانس مشترک (Average shared variance; ASV) برای تعیین روایی همگرا و واگرا بر اساس مدل نهایی محاسبه شد [30]. نتایج جدول 5 نشان می­دهد که برای هر خرده­مقیاس (AVE) CR >  و 5/0AVE> است در نتیجه، مؤلفه­ها از روایی همگرا برخوردارند. علاوه بر این، چون برای هر خرده­مقیاس  MSV < AVE و  ASV< AVEاست روایی واگرای خرده­مقیاس­ها مطلوب می­باشد.
 
جدول 5- پایایی مرکب، روایی واگرا و همگرای نسخه فارسی مقیاس خودشفقتی در دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1392
 
خرده­مقیاس­ها میانگین انحراف استاندارد AVE CR MSV ASV
مهربانی نسبت به خود 18/14 03/4 51/0 75/0 04/0 02/0
قضاوت خود 84/12 90/3 52/0 73/0 04/0 02/0
انسانیت مشترک 06/12 24/3 49/0 75/0 003/0 001/0
انزوا 78/9 57/3 42/0 78/0 002/0 001/0
ذهن­آگاهی 62/12 09/3 53/0 79/0 03/0 01/0
بیش­همانندسازی 58/12 28/3 56/0 77/0 04/0 02/0
 
AVE= Average Variance Extracted, CR= Composite Reliability, MSV= Maximum Shared Variance, ASV= Average Shared Variance
 
بحث
هدف پژوهش حاضر تهیه­ نسخه فارسی مقیاس خودشفقتی و بررسی خصوصیات روان­سنجی آن در جامعه­ دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد بود. نتایج پژوهش نشان داد که نسخه فارسی مقیاس خودشفقتی دارای پایایی مناسبی است. دامنه ضرایب آلفای کرونباخ خرده­مقیاس­ها از 68/0تا 77/0 در نوسان بود. هم­چنین، تمام ضرایب بازآزمایی معنی دار و اکثر همبستگی­های مجموعه­ ماده بیشتر از 4/0 بود. این نتایج بیانگر پایایی مطلوب و همگنی مقیاس و خرده مقیاس‌های نسخه فارسی مقیاس خودشفقتی است. این یافته‌ها با نتایج پژوهش در زمینه مقیاس اصلی در بعد بررسی پایایی مقیاس اصلی  همسان می‌باشد [6]. مطالعات مختلف نشان‌ داده‌اند که مقیاس خودشفقتی ابزار قابل اعتمادی برای اندازه‌گیری سازه خودشفقتی است [9].
در این مطالعه، برای بررسی روایی نسخه فارسی مقیاس خودشفقتی از روش تحلیل عاملی تأییدی، روایی ملاکی و همبستگی بین خرده‌مقیاس‌ها استفاده شد. نتایج نشان داد که نسخه فارسی مقیاس خودشفقتی  از 6 عامل تشکیل شده است و توزیع ماده­های آن با مقیاس اصلی مطابقت دارد. هم‌چنین الگوی همبستگی مشاهده شده بین خرده‌مقیاس‌ها بیانگر چند بعدی بودن مقیاس بود. این نتیجه، با زیربنای نظری مقیاس خودشفقتی همسویی دارد. نتایج در بعد روایی ملاکی بیانگر وجود الگوی خاص همبستگی بین خرده‌مقیاس‌های پرسش‌نامه با افسردگی و اضطراب و روایی مطلوب نسخه فارسی مقیاس خودشفقتی بود. این یافته­ها با نتایج پژوهش­های Thompson و Waltz [10]، Neff [6، 2]، Akın  [12-11]، Werner و همکاران [14]، Neff و همکاران [5]، Baker و همکاران [16] و Gilbert [17] همسویی دارد. با توجه به این که سازه خودشفقتی از سه مؤلفه دوقطبی مهربانی نسبت به خویشتن در برابر خود قضاوتی، اشتراک انسانی در برابر انزوا  و ذهن‌آگاهی در برابر بیش­همانندسازی تشکیل شده است، بنابراین همسو با یافته­های مطالعه حاضر وجود همبستگی منفی بین قطبیت­ها منطقی به نظر می­رسد [31]. علاوه بر این، یافته­های پژوهشی نشان می­دهند که خودشفقتی چه در قالب رگه شخصیت [31] یا حالت [33-32]  با سطوح بالاتر رضایت از زندگی، هوش هیجانی، روابط اجتماعی و سطوح پایین اضطراب، افسردگی و نشخوار فکری مرتبط هست [34، 31]. هم­چنین در یک فراتحلیل، اندازه اثر 52/0- بین خودشفقتی و افسردگی گزارش شده است [35] و با مد نظر قرار دادن مؤلفه­های خودشفقتی پژوهش­ها بیانگر وجود رابطه بین افسردگی در جمعیت غربالینی [37-36] و افراد دارای اضطراب [3] می­باشند.  در مجموع همسو با الگوی روابط درونی خرده­مقیاس­های نسخه فارسی مقیاس خودشفقتی و همبستگی خرده­مقیاس­ها با اضطراب و افسردگی، یافته‌ها نشان می­دهند که جنبه­های مثبت خودشفقتی همبستگی معکوس با اضطراب و افسردگی دارند، درحالی‌که این همبستگی برای جنبه­های منفی خودشفقتی مستقیم است [38].
در نهایت، باید به محدودیت­های مطالعه­ حاضر توجه داشت. اولاً شرکت‌کننده‌ها از سطح دانشگاه انتخاب شده‌اند. این نمونه، ممکن است معرف جمعیت عمومی نباشد. بنابراین توصیه می­شود پژوهش­های بعدی با نمونه‌های معرف­تر جمعیت عمومی و حتی با جمعیت­های بالینی به منظور بررسی روایی تفکیکی انجام شود. ثانیاً، پژوهش حاضر با داده­های خودگزارشی انجام شده است. این داده­ها ذاتاً در معرض سوگیری قرار دارند. بنابراین، بهتر است پژوهش­های بعدی، خصوصیات روان­سنجی نسخه فارسی مقیاس خودشفقتی را با سایر روش­های اندازه­گیری نظیر مصاحبه­ها، درجه­بندی توسط همسالان و خانواده یا سنجش رفتاری مورد بررسی قرار دهند. سرانجام، ممکن است ساختار خودشفقتی در ایران از الگوی خاصی تبعیت نماید، بنابراین، انجام کارهای اکتشافی و تدوین مقیاس­های بومی می­تواند مسایل موجود در استفاده از این قبیل ابزارها را مرتفع سازد.
نتیجه‌گیری
در مجموع، ضرایب پایایی و روایی مناسب نسخه فارسی مقیاس خودشفقتی، شفاف بودن ماده‌ها و سهولت اجرا، امکان بکارگیری در موقعیت‌ها و گروه‌های مختلف، پژوهش‌گران را قادر می‌سازد تا از این مقیاس، در گستره‌های مختلف پژوهشی و بالینی علوم روان‌شناختی، استفاده کنند.
تشکر و قدردانی
از تمامی دانشجویان محترم دانشگاه فردوسی مشهد که در این پژوهش شرکت داشته­اند، صمیمانه قدردانی می­شود.
 
 
 
 
References
 
 
[1] Alchemy E. How the mind can heal the heart. Crown publishing house, USA; 2001.
[2] Neff K. Self-compassion: An alternative conceptualization of a healthy attitude toward oneself. Self and identity 2003; 2(2): 85-101.
[3] Van Dam NT, Sheppard SC, Forsyth JP, Earleywine M. Self-compassion is a better predictor than mindfulness of symptom severity and quality of life in mixed anxiety and depression. J Anxiety Disord 2011; 25(1): 123-30.
[4] Neff KD, Dahm KA. Self-compassion: What it is, what it does, and how it relates to mindfulness.  Handbook of mindfulness and self-regulation: Springer 2015; 121-37.
[5] Neff KD, Rude SS, Kirkpatrick KL. An examination of self-compassion in relation to positive psychological functioning and personality traits. J Res Personality 2007; 41(4): 908-16.
[6] Neff KD. The development and validation of a scale to measure self-compassion. Self and identity 2003; 2(3): 223-50.
[7] Neff K. Self-compassion. Mindfulness in Positive Psychology: The Science of Meditation and Wellbeing 2016:37.
[8] Neff KD, Kirkpatrick KL, Rude SS. Self-compassion and adaptive psychological functioning. J Res Personality 2007; 41(1): 139-54.
9] Neff KD. The self-compassion scale is a valid and theoretically coherent measure of self-compassion. Mindfulness 2016; 7(1): 264-74.
[10] Thompson BL, Waltz J. Self‐compassion and PTSD symptom severity. J Traumatic Stress 2008; 21(6): 556-8.
[11] Akin A. Self-compassion and Loneliness. Int Online J Educ Sci 2010; 2(3).
[12] Akin A. Self-compassion and submissive behavior. Egitim ve Bilim 2009; 34(152): 138.
[13] İskender M, Akin A. Social self-efficacy, academic locus of control, and internet addiction. Comput Educ 2010; 54(4): 1101-6.
[14] Werner KH, Jazaieri H, Goldin PR, Ziv M, Heimberg RG, Gross JJ. Self-compassion and social anxiety disorder. Anxiety, Stress & Coping 2012; 25(5): 543-58.
[15] Akin A. The Scales of Psychological Well-Being: A Study of Validity and Reliability. Educ Sci: Theor Pract 2008; 8(3):741-50.
[16] Baker LR, McNulty JK. Self-compassion and relationship maintenance: the moderating roles of conscientiousness and gender. J Pers Soc Psychol 2011; 100(5): 853.
[17] Gilbert P. Social Mentalities: A Biopsychosocial and Evolutionary Approach to Social Relationships. 2005.
[18] Neff KD, Vonk R. Self‐compassion versus global self‐esteem: Two different ways of relating to oneself. J Pers 2009; 77(1): 23-50.
[19] Crocker J, Park LE. The costly pursuit of self-esteem. Psychol Bull 2004; 130(3): 392.
20] Neff KD. (2009). Self-compassion. In: Leary MR, Hoyle RH, editors. Handbook of individual differences in social behavior: Guilford Press 2009; 561-73.
[21] Ghassemzadeh H, Mojtabai R, Karamghadiri N, Ebrahimkhani N. Psychometric properties of a Persian‐language version of the Beck Depression Inventory‐Second edition: BDI‐II‐PERSIAN. Depression and Anxiety 2005; 21(4): 185-92.
[22] Beak A. steer RA, Brown G k. Beck depression inventory for measuring depression. Arch Gen Psychol 1996; 4: 561-71.
[23] Beck A, Epstein NB, Brown GG, Steer, RA. An inventory for measuring clinical anxiety: Psychometric properties. J Consulting Clin Psychol 1998; 56(6): 893-7.
[24] Jöreskog K, Sörbom D. LISREL 8.54 for Windows [computer software]. Chicago: Scientific Software International. Inc; 2003.
[25] Shultz KS, Whitney DJ, Zickar MJ. Measurement theory in action: Case studies and exercises: Routledge. 2013.
[26] Fink A, Litwin MS. How to assess and interpret survey psychometrics: Sage; 2003.
[27] Hu Lt, Bentler PM. Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal 1999; 6(1): 1-55.
[28] Schermelleh-Engel K, Moosbrugger H, Müller H. Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods  Psychol Res online 2003; 8(2): 23-74.
[29] Kline RB. Principles and practice of structural equation modeling: Guilford publications; 2015.
[30] Fornell C, Larcker DF. Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. J Marketing Res 1981: 39-50.
[31] Neff KD. The science of self-compassion. In: K.Germer C, Siegel R, editors. Compassion and wisdom in psychotherapy. New York: Guilford Press 2012; 79-92.
[32] Breines JG, Chen S. Self-compassion increases self-improvement motivation. Pers Soc Psychol Bull 2012; 38(9): 1133-43.
[33] Leary MR, Tate EB, Adams CE, Batts Allen A, Hancock J. Self-compassion and reactions to unpleasant self-relevant events: the implications of treating oneself kindly. J Pers Soc Psychol 2007; 92(5): 887.
[34] Barnard LK, Curry JF. Self-compassion: Conceptualizations, correlates, & interventions. Rev Gen Psychol 2011; 15(4): 289.
[35] MacBeth A, Gumley A. Exploring compassion: A meta-analysis of the association between self-compassion and psychopathology. Clin Psychol Rev 2012; 32(6): 545-52.
[36] Mills A, Gilbert P, Bellew R, McEwan K, Gale C. Paranoid beliefs and self‐criticism in students. Clin Psychol Psychother 2007; 14(5): 358-64.
[37] Ying Y-W. Contribution of self-compassion to competence and mental health in social work students. J Soc Work Educ 2009; 45(2): 309-23.
[38] Krieger T, Altenstein D, Baettig I, Doerig N, Holtforth MG. Self-compassion in depression: Associations with depressive symptoms, rumination, and avoidance in depressed outpatients. Behav Ther 2013; 44(3): 501-13.


The Assessment of Confirmatory Factor Structure, Validity, and Reliability  of PersianVersion of Self-Compassion Scale (SCS-P) in Ferdosi University of Mashhah in 2013
 
 
J. Hasani[3], K. Pasdar[4]
 
Received: 09/07/2017  Sent for Revision: 20/09/2017    Received Revised Manuscript: 21/10/2017              Accepted: 22/10/2017
 
Background and Objectives: Over the past decade self-compassion has gained popularity as a complementary construct to mindfulness, and research on self-compassion is growing at different scopes of psychological sciences. The aim of the present study was to develop a Persian version of self-compassion scale (SCS-P) and to examine its psychometric properties.
Materials and Methods: In this descriptive study, SCS-P, after preparation using back-translation, was administrated on 377 students from Mashhad University. The reliability of SCS-P was assessed via internal consistency, test-retest ,and item-rest correlations methods. Also, the factor structure of scale was assessed using confirmatory factor analysis .Validity assessment was done through using correlations between subscales, content, divergent, convergent, and criterion validity.
Results: Cronbach’s alpha coefficients ranging from 0.68- 0.77, Cronbach’s alpha coefficients of total scale of 0.90, test-retest coefficients ranging from 0.56- 0.71, and item-rest correlations ranging from 0.54-0.78 suggested that SCS-P had a good reliability. The results of the confirmatory factor analysis indicated acceptable items fitness. Also, the model of intercorrelation among the subscales ranging from 0.32-0.65, content, divergent, convergent ,and criterion validity showed good validity.
Conclusion: In sum, it can be said that SCS-P has good psychometric properties and is a reliable and valid instrument in research screening, diagnostic ,and therapeutic situations.
Key words: Self-compassion, Mindfulness, Psychometrics, Student
 
Funding: This article did not have any funds.
Conflict of interest: None declared.
Ethical approval: The Ethics Committee of Kharazmi University approved the study.

 
How to cite this article: Hsani J, Pasdar K. The Assessment of Confirmatory Factor Structure, Validity, and Reliability of PersianVersion of Self-Compassion Scale (SCS-P) in Ferdosi University of Mashhah in 2013. J Rafsanjan Univ Med Sci 2017; 16(8): 727-42. [Farsi]
 
 
 
[1]- (نویسنده مسئول)  دانشیار روان­شناسی بالینی، دانشکده روان­شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
تلفن و دورنگار: 86072738-021، پست الکترونیکی: hasanimehr57@yahoo.com
[2]-کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشکده روان­شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
 
[3]- Associate Prof., Dept of Clinical Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Kharazmi University, Tehran, Iran
(Corresponding Auther) Tel: (021) 86072738, Fax: (021) 86072738, E-mail: hasanimehr57@yahoo.com
[4]- MSc in Clinical Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Kharazmi University, Tehran, Iran
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: روانپزشكي
دریافت: 1396/4/11 | پذیرش: 1396/7/30 | انتشار: 1396/9/13

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Journal of Rafsanjan University of Medical Sciences

Designed & Developed by : Yektaweb