جلد 19، شماره 8 - ( 8-1399 )                   جلد 19 شماره 8 صفحات 906-899 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Pourgholamali N, Shojaeepour S, Shojaeipour R, Jahanimoghadam F. Effect of Different Patterns of Molar Teeth Extraction on Memory in Rats: A Short Report. JRUMS 2020; 19 (8) :899-906
URL: http://journal.rums.ac.ir/article-1-5294-fa.html
پورغلامعلی نجمه، شجاعی پور سعیده، شجاعی پور رضیه، جهانی مقدم فاطمه. بررسی الگو‌های متفاوت کشیدن دندان مولر بر حافظه‌ موش صحرایی: یک گزارش کوتاه. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان. 1399; 19 (8) :899-906

URL: http://journal.rums.ac.ir/article-1-5294-fa.html


دانشگاه علوم پزشکی کرمان
متن کامل [PDF 244 kb]   (582 دریافت)     |   چکیده (HTML)  (1374 مشاهده)
متن کامل:   (972 مشاهده)
مقاله پژوهشی
مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
دوره 19، آبان 1399، 906-899
 
 
 
بررسی الگو­های متفاوت کشیدن دندان مولر بر حافظه­ موش صحرایی: یک گزارش کوتاه
 
 
 
 
 
 
 
 
نجمه پورغلامعلی[1]، سعیده شجاعی پور[2]، رضیه شجاعی پور[3]، فاطمه جهانی مقدم[4]
 
 
 
 
 
دریافت مقاله: 11/4/99   ارسال مقاله به نویسنده جهت اصلاح: 4/5/99      دریافت اصلاحیه از نویسنده: 3/8/99           پذیرش مقاله: 12/8/99
 
 
 
چکیده
زمینه و هدف: کشیدن دندان یکی از راه­های درمانی بیماری­های دندان است. مطالعه حاضر با هدف تعیین تأثیر الگو­های مختلف کشیدن دندان مولر بر روی حافظه کوتاه­مدت و میان­مدت در موش صحرایی انجام شد.
مواد و روش­ها: در این مطالعه تجربی تعداد 45 سر موش صحرایی به صورت تصادفی به سه گروه شامل کنترل بدون کشیدن، گروه کشیدن مولر­های دو­طرفه­ی ماگزیلا (E1)، گروه کشیدن مولر­های چپ ماگزیلا و راست مندیبل (E2) تقسیم شدند. به منظور ارزیابی حافظه­ فضایی از آزمون موریس استفاده گردید. جهت آنالیز داده­ها از آزمون واریانس یک طرفه و تست Tukey استفاده شد.
یافته­ها: در تست­های حافظه­ی کوتاه مدت تعداد دفعات ورود به ناحیه هدف به طور معنی­داری در گروه E1 کم­تر از گروه کنترل به‌دست آمد (003/0p=). در گروه  E2مدت زمان سپری شده در ناحیه هدف و مسیر طی شده در ناحیه هدف بیش­تر از گروه E1 به­دست آمد (p<0/05).
نتیجه­گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که الگوی کشیدن دندان ممکن است فاکتور تأثیر­گذاری بر روی حافظه باشد.
واژه­های کلیدی: کشیدن دندان مولر، حافظه­ی کوتاه­مدت، حافظه­ی میان مدت، موش صحرایی
 
 
 
مقدمه
سلامت دهان یک بخش اساسی از سلامت عمومی است و بهره مندی از سلامت دهانی چیزی فراتر از داشتن دندان­های سالم است. پر واضح است که شرایط سلامت دهان و دندان روی کیفیت زندگی تاثیر­گذار است و کلیه فعالیت­های فیزیکی، روابط اجتماعی و ابعاد روانی هر فرد را متأثر می­سازد. کشیدن دندان در سنین پائین به کاهش طول قوس دندانی، جابجایی، انحراف و چرخش­های دندانی می­انجامد، هم­چنین تحلیل ریج آلوئول را در پی دارد و به طور مستقیم روی فعالیت­های روزانه مثل رفتن به مدرسه و غذا ­خوردن تأثیر گذار است ]1[. در یک مطالعه اثر منفی کشیدن زود هنگام مولرهای موش روی حافظه و یادگیری ثابت شده است. در این مطالعه نشان داده شد که از دست رفتن دندان­های مولر موش ممکن است منجر به نقص در حافظه و یادگیری شود [2]. از دست رفتن دندان روی عملکرد مغز تأثیر میگذارد به گونه­ای که از دست دادن دندان یا نقص در جویدن روی سیستم اعصاب مرکزی از طریق محرک­های آوران اثر دارد [4-3]. قسمتهای مختلفی از مغز تحت تأثیر از دست رفتن دندان قرار میگیرند. تحقیقات مختلفی احتمال ارتباط بین کاهش جویدن و از دست رفتن نورون­ها در هیپوکمپ را نشان میدهند که ممکن است یک ریسک فاکتور برای نقص در حافظه­ فضایی باشد [7-5]. با توجه به عدم وجود اطلاعات معتبر و کافی مبنی بر تأثیر الگو­های مختلف کشیدن دندان مولر بر روی حافظه­ موش، پژوهش حاضر با هدف تعیین این تأثیرات در موش صحرایی، در مرکز تحقیقات علوم و اعصاب دانشگاه علوم­پزشکی کرمان انجام شد.
مواد و روش­ها
در این مطالعه تجربی به استناد مقاله Taiki Andoh و همکاران [2] که به بررسی کشیدن دندان مولر در موش پرداخته است و بر اساس فرمول Sample size = δ2(Zα + Zβ)2/d2 و در نظر گرفتن  Zα=1/96وZβ=0/84  و d=6 و δ=9.1، از 45 موش صحرایی نر بالغ نژاد ویستار با وزن اولیه بین250-200 گرم و سن 8-7 هفته استفاده­ شد و حیوانات بر اساس الگوی کشیدن دندان به طور تصادفی به 3 گروه 15­تایی تقسیم شدند. این مطالعه دارای کد اخلاق از دانشگاه علوم پزشکی کرمان با شماره ثبتی IR9800008 است. گروه­ها به شرح زیر بودند:
الف) گروه C یا Control Group: گروه بدون کشیدن دندان
ب) گروه E1 یا Extraction I: کشیدن شش مولر اول، دوم و سوم در دو کوادرانت یک فک
ج) گروه E2 یا Extraction II: کشیدن شش مولر اول، دوم و سوم در دو کوادرانت متقاطع در دو فک
موش­ها در اتاقی با شرایط 12 ساعت تاریکی و هم­چنین 12 ساعت روشنایی نگهداری و با پلت استاندارد آزمایشگاهی تغذیه شدند. به­ منظور کشیدن دندان­های مولر، موش­ها با تزریق عضلانی کتامین 10 درصد (دوز 90 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن) (Woerden-Holand) و زایلازین 2 درصد (Woerden-Holand) (دوز5 میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن) بیهوش شدند. گفتنی است که از excavator به منظور جدا­کردن لثه­ اطراف دندان استفاده شد. هم­چنین، دندان­ها با پنس موسکیتو خمیده خارج شدند. در این مطالعه، تست­های رفتاری یک هفته بعد از کشیدن دندان (بهبودی زخم بعد از کشیدن دندان یک هفته به طول میانجامد) در طول فاز روشنایی بین ساعت نه تا سیزده در اتاقی با دمای 25 درجه سانتی­گراد انجام گرفت. هم­چنین، برای ارزیابی حافظه­ موش صحرایی ازMorris water maze  و نرمافزار etho vision استفاده شد. در واقع Morris water maze یکی از متداول­ترین روش­های علوم اعصاب برای ارزیابی حافظه و یادگیری فضایی است [8]. از آنجایی که Morris water maze  باعث ایجاد استرس بر موش­های صحرایی میشد، یک روز قبل از شروع آزمایش  هر یک از موش­ها داخل استخر قرار داده شدند تا 3 دقیقه شنا کنند به این ترتیب استرس ناشی از آب به حداقل کاهش پیدا کند.
در این مطالعه، آزمایش رفتاری در یک روز صورت گرفت. در ابتدا یادگیری فضایی حیوانات انجام شد. آموزش­ها به صورت 3 بلوک با فاصله 30 دقیقه از یک­دیگر انجام می­گرفت که هر بلوک خود شامل 4 trial بود. در هر trial حیوان از یکی از ربع دایره­های 4 گانه که دستگاه به­طور تصادفی انتخاب می­کند، به داخل آب رها شده و حداکثر 60 ثانیه فرصت داشت تا با استفاده از سرنخ­های فضایی اطراف، سکوی پنهان در زیر سطح آب را پیدا نموده و بر روی آن استراحت کند. اگر حیوان در مدت این 60 ثانیه موفق به پیدا کردن سکو نمی­شد، محقق آن را با دست به سمت سکو هدایت می­کرد. در هر صورت حیوان پس از قرار گرفتن بر روی سکو 30 تا 35 ثانیه بر روی آن استراحت نموده و سپس 30 تا 35 ثانیه هم در داخل قفس و زیر لامپ استراحت داده می­شد. trial‌های بعدی نیز به همین صورت و با رها کردن حیوان از سایر ربع دایره­ها انجام می­شد. در هر بلوک حیوان از 4 ربع دایره مختلف به داخل آب رها می­شد. پس از اتمام بلوک سوم، حیوانات کاملا خشک شده و به­داخل قفس­هایشان منتقل می­شدند و سپس 2 ساعت پس از اتمام آخرین trial یادگیری، آزمون پروب به­منظور بررسی حافظه فضایی کوتاه مدت حیوانات انجام گرفت. این آزمون شامل یک ترایال منفرد بود که در آن سکوی پنهان از داخل حوضچه برداشته می­شد و حیوان از ربع مخالف ربع دایره هدف به داخل آب رها می­شد و به­مدت 60 ثانیه آزادانه در آب شنا می­کرد. لذا متغیر­های مورد بررسی در این آزمون مدت زمان حضور و مسافت پیموده شده در ربع دایره­ای بود که قبلا سکو در آن واقع بوده (ربع هدف) همچنین تعداد دفعات ورود به این ربع دایره بود. پس از 24 ساعت، یک ترایال منفرد دیگر برای ارزیابی حافظه­ میان مدت دقیقا مشابه حافظه­ی کوتاه­مدت انجام گرفت. گفتنی است که تمامی آزمون­ها در تمامی گروه­ها در صبح انجام گرفت.
در این تحقیق برای تجزیه و تحلیل آماری و مقایسه بین گروه­ها از آزمون تحلیل واریانس یک­طرفه (ANOVA) و در صورت معنی­دار شدن از آزمون تعقیبی Tukey استفاده شد. تمامی نتایج به صورت (انحراف معیار ± میانگین) بیان شدند. تمامی محاسبات با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 12 و سطح معنی­داری (05/0P≤) در­نظر گرفته شد.
نتایج
آزمون حافظه کوتاه­مدت: نتایج میانگین و انحراف­ معیار برای گروه­های مختلف مطالعه در آزمون حافظه کوتاه­مدت در جدول شماره 1 آورده شده ­است.
نتایج نشان دادند که در آزمون حافظه کوتاه مدت که دو ساعت پس از یادگیری انجام شده است، Target frequency در گروه E2 و C بیش­تر از گروه E1 به دست آمد، اما تفاوت معنی­دار فقط بین C و E1 یافت شد (آزمون تحلیل واریانس یک­طرفه، Tukey) (p=0.03). به­علاوه Target frequency، target duration و Target path length در گروه E2 نسبت به E1 بیش­تر به­دست آمد اما تفاوت معنی­داری بین این دو گروه در هیچ آیتمی یافت نشد.
حافظه­ میان مدت: نتایج میانگین و انحراف معیار برای گروه­های مختلف مطالعه در آزمون حافظه میان مدت در جدول شماره 1 آورده شده است. نتایج نشان دادند که target duration و Target path length در گروه­های C و E2 نسبت به گروه E1 بیش­تر است اما این تفاوت معنی­دار نبود.
 
جدول 1- نتایج اثرات کشیدن دندان در گروه­های مختلف مطالعه در آزمون حافظه کوتاه مدت (الف) و آزمون حافظه میان مدت (ب)
کشیدن 2 کشیدن 1 گروه کنترل                                        
میانگین انحراف استاندارد میانگین انحراف استاندارد میانگین انحراف استاندارد  
72/1087 32/185 13/137 12/141 09/1177 43/177 طول کل (متر)(الف)
66/3 54/1 06/3  a 163/1 13/4 18/1 دفعات حضور در ناحیه هدف (-)(الف)
25/18 19/3 76/19 38/1 64/19 92/2 سرعت متوسط (سانتی­متر بر ثانیه)(الف)
86/16 84/4 19/15 58/6 30/16 90/5 زمان حضور در ناحیه­ هدف (ثانیه)(الف)
59/314 89/97 07/301 84/125 94/315 55/105 مسیر طی شده در ناحیه­ هدف (سانتی­متر)(الف)
87/1264 94/127 65/1392 /46/147 69/1284 36/210 طول کل (متر)(ب)
73/3 39/1 00/4 93/1 73/3 49/1 دفعات حضور در ناحیه­ هدف (-)(ب)
17/21 13/2 23/23 47/2 48/21 54/3 سرعت متوسط (سانتی­متر بر ثانیه) (ب)
88/12 85/4 82/11 63/4 65/13 2/7 زمان حضور در ناحیه­ هدف (ثانیه) (ب)
44/292 57/102 26/285 06/111 99/297 71/135 مسیر طی شده در ناحیه­ هدف (سانتی­متر) (ب)
گروه کنترل: بدون کشیدن، گروه کشیدن 1: کشیدن مولر­های دو­طرفه­ی ماگزیلا، گروه کشیدن2: کشیدن مولر­های چپ ماگزیلا و راست مندیبل. ( انحراف معیار ± میانگین). (آزمون تحلیل واریانس یکطرفه، Tukey) تفاوت معنیداری P<0.05 در نظر گرفته شد و حرف a تفاوت اعداد ردیف با گروه کنترل را نشان می­دهد..
 
 
بحث
نتایج نشان دادند که در حافظه­ کوتاه مدت، Target frequency در گروه کنترل بیش از دو گروه دیگر است که فقط تفاوت با گروه E1 معنی­دار به دست آمد. همچنین Total distance  در گروه E2 کم­تر از گروه E1 بود درحالی که Target frequency، Target duration و Target path length بیش­تر از گروه E1 بود، اما تفاوت معنی­دار یافت نشد. در حافظه­ میان مدتTotal distance در گروه E2 کم­تر از گروه E1 یافت شد، در­حالی­که Target duration و Targetpath length بیشتر از E1 بود. هرچند تفاوت معنی­داری بین E1 و E2 یافت نشد ولی این نتایج عملکرد شناختی بهتر گروه E2 را در مقایسه با گروه E1 نشان دادند.
نتایجی مشابه مطالعه­ی انجام گرفته با نتایج توسط Andoh و همکاران ارائه گردید. آن­ها تأثیر کشیدن دندان را روی حافظه بررسی کردند، ولی تفاوت معنی­داری بین گروه­های با کشیدن یک­طرفه یا دو طرفه ماگزیلا مشاهده نکردند [9]. در این مطالعه از موش­های صحرایی با سن 7-6 هفته استفاده شد، اما مطالعاتی که به بررسی کاهش کارآیی جویدن در جوندگان پرداخته­اند، این­گونه بیان می­کنند اثر تحریکات ناشی از جویدن، در بدتر کردن پروسه­های شناختی در حیوانات جوان کم است، زیرا در آن­ها هیپوکمپ عملکرد بالایی دارد. هر چند گفته شده در موش­های صحرایی جوان حتی یک هفته بعد از کشیدن دندان روی عملکرد مغز اثر دارد. بر اساس مطالعات اخیر، یک دوره­ی بیش­تر از دو ماه بعد از دست رفتن مولرها لازم است تا نقصی را در یادگیری فضایی ایجاد کند [10] ولی Sasaki در یک مطالعه اثبات کرد که بی­دندانی حتی به مدت یک هفته روی فانکشن مغز اثر میگذارد [11] کاهش جویدن در سن جوانی ممکن است روی عملکرد هیپوکمپ در کوتاه مدت اثری نداشته باشد. زیرا در این دوره هیپوکمپ، ورودی­های حسی زیادی را به­طور مداوم از طریق عملکرد خوب ارگان­های حسی محیطی دریافت میکند. هر چند موش­های مسن­تر، بعد از کشیدن دندان­های مولر به سرعت توانایی یادگیری خود را از دست ­داده­اند، در نتیجه عدم وجود تفاوت معنی­دار می­تواند به خاطر جوان بودن موش­های صحرایی (7 تا 8 هفته) باشد و طبق تحقیقات انجام شده انجام آزمایش یک هفته پس از کشیدن دندان می­تواند عاملی دیگر محسوب شود.
 
 
نتیجه­گیری
در این مطالعه تأثیر کشیدن دندان­های مولر و الگوی آن روی حافظه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از این مطالعه نشان دادند که کشیدن دندان و الگوی آن می­تواند فاکتور­های مؤثری در حافظه موش صحرایی باشند. در حقیقت حافظه بهتری در گروه با الگوی کشیدن دندان­های مولر چپ ماگزیلا و راست مندیبل در مقایسه با گروه با کشیدن دو طرفه­ی مولر­های ماگزیلا مشاهده شد.
تشکر و قدر­دانی
نویسندگان مقاله بر خود لازم می­دانند از دانشگاه علوم پزشکی کرمان به جهت تصویب و تامین اعتبار طرح تشکر و قدر­دانی نمایند.
 
 
References
 
 
 
[1] Tan H, Peres K, Peres M. Retention of teeth and oral health–related quality of life. J Dent Res 2016; 95(12): 1350-7.
[2] Andoh T, Sakuma Y, Yamamoto S. Influence of molar loss of rat on learning and memory. J Prosthodont 2009; 53(3): 155-60.
[3] Gatz M, Mortimer JA, Fratiglioni L, Johansson B, Berg S, Reynolds CA, Pedersen NL. Potentially modifiable risk factors for dementia in identical twins. J Alzheimers 2006; 2: 110–7.
[4] Stein PS, Desrosiers M, Donegan SJ, Yepes JF, Kryscio RJ. Tooth loss, dementia and neuropathology in the Nun study. J Am Dent Assoc 2007; 138: 1314–22.
[5] Mohammed AH, Henriksson BG, Soderstrom S, Ebendal T, Olsson T, Seckl JR. Environmental influences on the central nervous system and their implications for the aging rat. Behav Brain Res 1993; 57: 183–91.
[6] Van Praag H. Neurogenesis and exercise: past and future directions. Neuromolecular Med 2008; 10: 128–40.
[7] Whishaw IQ. Hippocampal, granule cell and CA 3-4 lesions impair formation of a place learning-set in the rat and induce reflex epilepsy. Behav Brain Res 1987; 24: 59–72.
[8] Enomoto T, Ishibashi T, Tokuda K, Ishiyama T, Toma S, Ito A. Lurasidone reverses MK-801-induced impairment of learning and memory in the Morris water maze and radial-arm maze tests in rats. Behav Brain Res 2008; 186(2): 197-207.
[9] Andoh T, Sakuma Y, Yamamoto S, Matsuno A, Maeda T, Kotani J. Influences of molar loss of rat on learning and memory. J Prosthodont 2009; 53(4): 155-60.
[10] Tsutsui K, Kaku M, Motokawa M, Tohma Y, Kawata T, Fujita T, et al. Influences of reduced masticatory sensory input from soft-diet feeding upon spatial memory/learning ability in mice. J Biomed Res 2007; 28(1): 1-7.
[11] Sasaki K. Effects of loss of occlusal support on the central nervous system in rats; comparison of extraction of molar tooth vs grinding molar tooth. J Jpn Prosthodont Soc 2002; 46: 185-94. .


 
Effect of Different Patterns of Molar Teeth Extraction on Memory in Rats:
A Short Report
 
 
N. Pourgholamali[5], S. Shojaeepour[6], R. Shojaeipour[7], F. Jahanimoghadam[8]
 
 
Received: 01/07/2020  Sent for Revision: 25/07/2020 Received Revised Manuscript: 24/10/2020 Accepted: 02/11/2020
 
 
Background and Objectives: Tooth extraction is one of the ways to treat dental diseases. The aim of this study was to determine the effect of different molar tooth extraction patterns on short-term and middle-term memory in rats.
Materials and Methods: In this experimental study, 45 male Wistar rats were divided into three groups: control group (C) without pulling, pulling group 1 (E1) by pulling bilateral maxillary molars, and pulling group 2 (E2) by pulling the left maxillary and right mandibular molars. The Maurice Watermase test was performed to assess spatial memory. Tukey’s test was used to analyze the data.
Results: In short-term memory tests, the number of visits to the target area was significantly lower in group E1 than in group C (p=0.003). In group E2, the time spent in the target area and the distance traveled in the target area was longer than group E1.
Conclusion: This study explained that the molar teeth extraction may impair the memory ability.
Keywords: Molar tooth extraction, Short term memory, Middle-term memory, Rat
 
Funding: This research was funded by Neuroscience Research Center, Kerman University of Medical Sciences. 
Conflict of interest: None declared.
Ethical approval: The Ethics Committee of Neuroscience Research Center, Kerman University of Medical Sciences approved the study (IR.ATU.REC.98000078(.
 
 
How to cite this article: Pourgholamali N, Shojaeepour S, Shojaeipour R, Jahanimoghadam F. Effect of Different Patterns of Molar Teeth Extraction on Memory in Rats: A Short Report. J Rafsanjan Univ Med Sci 2020; 19 (8): 899-906. [Farsi]


 
[1]- استادیار دندانپزشکی کودکان، دانشکده دندانپزشکی رفسنجان، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، رفسنجان، ایران.
[2]- (نویسنده مسئول) دکترای تخصصی فارماکولوژی، مرکز تحقیقات پاتولوژی و سلول‌های بنیادی، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، کرمان، ایران
تلفن: 33257318-034، دورنگار: 33257112-034، پست الکترونیکی: saeedeshojaeepoor@gmail.com 
[3]- استادیار دندانپزشکی کودکان، دانشکده دندانپزشکی کرمان، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، کرمان، ایران
[4]- دانشیار دندانپزشکی کودکان، دانشکده دندانپزشکی کرمان، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، کرمان، ایران
 
[5]- Assistant Prof. of  Pediatric Dentistry, Faculty of Dentistry, Rafsanjan University of Medical Sciences, Rafsanjan, Iran
 ORCID:0000-0003-3996-2437
[6]- PhD in Pharmacology, Pathology and Stem Cell Research Center, Kerman Univercity of Medical Sciences , Kerman, Iran
ORCID: 0000-0003-1327-1400
(Corresponding Author) Tel: (034) 33257318, Fax: (034) 33257112, E-mail:saeedeshojaeepoor@gmail.com
[7]- Assistant Prof. of  Pediatric Dentistry, School of Dentistry, Kerman University of Medical Sciences, Kerman, Iran
 ORCID: 0000-0003-4502-4754
[8]- Associate Prof. of  Pediatric Dentistry, School of Dentistry, Kerman University of Medical Sciences, Kerman, Iran
 ORCID:0000-0003-0990-5386
نوع مطالعه: كاربردي | موضوع مقاله: دندان پزشكي
دریافت: 1399/2/20 | پذیرش: 1399/8/12 | انتشار: 1399/8/30

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Journal of Rafsanjan University of Medical Sciences

Designed & Developed by : Yektaweb