جلد 20، شماره 2 - ( 2-1400 )                   جلد 20 شماره 2 صفحات 200-187 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Sarokhani M, Sayehmiri K, Ahmadi V, Mami S. Patterns of Premenstrual Syndrome in College Students of Ilam Universi ties in the Year 2020: A Descriptive Study. JRUMS 2021; 20 (2) :187-200
URL: http://journal.rums.ac.ir/article-1-5632-fa.html
ساروخانی ماندانا، سایه میری کوروش، احمدی وحید، مامی شهرام. الگوهای علائم سندرم قبل از قاعدگی در دانشجویان دانشگاه‌های شهر ایلام در سال 1399: یک مطالعه توصیفی. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان. 1400; 20 (2) :187-200

URL: http://journal.rums.ac.ir/article-1-5632-fa.html


دانشگاه آزاد اسلامی ایلام
متن کامل [PDF 383 kb]   (571 دریافت)     |   چکیده (HTML)  (1349 مشاهده)
متن کامل:   (1314 مشاهده)
مقاله پژوهشی
مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
دوره 20، اردیبشهت 1400، 200-187
 
الگوهای علائم سندرم قبل از قاعدگی در دانشجویان دانشگاه­های شهر ایلام در سال 1399:
یک مطالعه توصیفی
 
ماندانا ساروخانی[1]، کورش سایه میری[2]، وحید احمدی[3]، شهرام مامی[4]
 
دریافت مقاله:03/08/99 ارسال مقاله به نویسنده جهت اصلاح:15/10/99    دریافت اصلاحیه از نویسنده:08/01/1400    پذیرش مقاله: 10/01/1400
 
 
 
چکیده
زمینه و هدف: سندرم قبل از قاعدگی (Premenstrual Syndrome; PMS)، باعث تغییراتی در احساسات، رفتار و عملکرد زنان می‌شود که هر یک به ‌نوبه‌ خود نقش به­سزایی در زندگی زنان‌ دارند. هدف از این مطالعه، تعیین الگوهای علائم قبل از قاعدگی در دانشجویان بود.
مواد و روش­ها: در یک مطالعه توصیفی 331 نفر از دانشجویان دختر دانشگاه­های شهر ایلام در سال 1399 با استفاده از پرسش­نامه الکترونیکی مورد بررسی قرار گرفتند. متغیرهای دموگرافیک، سندرم قبل از قاعدگی، اضطراب و افسردگی در دانشجویان بررسی شد. از تحلیل عاملی اکتشافی برای شناسایی الگوهای PMS استفاده شد. از ضریب همبستگی Spearman برای تعیین ارتباط هر الگوی PMS با سایر متغییرها استفاده شد.
یافته­ها: تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که علائمPMS  در دانشجویان از سه عامل؛ نا استواری هیجانی و بی انگیزگی (علائم خلقی، جسمی و رفتاری)، کاهش ارتباطات اجتماعی و مشکلات خواب و تغذیه تشکیل شده است که این سه عامل 3/62 درصد از تغییرات PMS را تبیین می­کنند. ضریب همبستگی اسپیرمن بین سن، وزن، زمان خواب، اضطراب و افسردگی با سه عامل PMS نشان داد که ارتباط معناداری بین سن و عامل اول (112/0-=rs، 044/0=p)، سن و عامل دوم (117/0=rs، 036/0=p)، وزن و عامل اول (137/0-=rs، 014/0=p)، اضطراب و عامل اول (563/0=rs، 001/0>p)، اضطراب و عامل سوم (472/0=rs، 001/0>p)، افسردگی و عامل اول (575/0=rs، 001/0>p)، افسردگی و عامل سوم (405/0-=rs، 001/0>p) وجود داشت.
نتیجه­گیری: با توجه به ضریب همبستگی بین عامل­های PMS با اضطراب، افسردگی، سن، وزن و ساعات خواب، در مدیریت علائم PMS، در هر کدام از این متغیرها باید به این ضریب همبستگی ها توجه شود.
واژه­های کلیدی: الگوهای PMS، سندرم قبل از قاعدگی، دانشجویان، تحلیل عاملی اکتشافی، ایلام
 
 
 
مقدمه
کالج آمریکایی متخصص زنان و زایمان سندرم قبل از قاعدگی (Premenstrual Syndrome; PMS) را به عنوان یک بیماری بالینی تعریف می­کند که با وقوع چرخه­ای جسمی و روحی غیر مرتبط با هر بیماری طبیعی در طی پنج روز قبل از قاعدگی ظاهر شود و در چهار روز پس از شروع قاعدگی در سه چرخه متوالی با شدت کافی به پایان برسد [1]. بیش‌تر زنان در سن باروری ممکن است در هفته قبل از قاعدگی احساس ناراحتی فیزیولوژیکی و یا احساسی بیش‌تری داشته باشند. این علائم در افراد متفاوت مختلف است و می­تواند باعث تأثیر در کار، زندگی شخصی و ایجاد استرس در روابط اجتماعی شود [2].
دامنه علائم عاطفی PMS شامل افسردگی، اضطراب، طغیان عصبانیت، تحریک­پذیری، گیجی یا فکر خودکشی در پنج روز قبل از قاعدگی در هر یک از سه چرخه قاعدگی قبلی و دامنه علائم جسمی PMS شامل حساسیت پستان، تورم اندام­ها، نفخ شکم، احتباس مایعات یا سردرد در طی پنج روز قبل از قاعدگی در هر یک از سه چرخه قاعدگی قبلی تعریف شده است [3]. همه علائم را می­توان در سه طبقه کلی گروه­بندی کرد: اختلالات عاطفی، جسمی و رفتاری [4]. علت اصلی این سندرم مشخص نیست، این سندرم بیش‌تر در زنانی دیده میشود که فعالیت بدنی و برنامه­های ورزشی منظمی ندارند، غذاهای سرشار از نمک و قند مصرف می­کنند و زندگی پر تنشی دارند [5]. شیوع جهانی PMS، 8/47 درصد است و شیوع آن در کشورهای مختلف متفاوت است [1]. در یک مطالعه که تحت عنوان شیوع سندرم پیش از قاعدگی در دانشجویان مونث دانشگاه ارومیه انجام شد، شیوعPMS  خفیف، متوسط و شدید به ترتیب 60/60 درصد، 1/25 درصد و 2/14 درصد برآورد شد. در این مطالعه در مورد الگوهای PMS بحثی نشده است [6].
 Miuraو همکارانش در مطالعه­ای با هدف بررسی خواب آلودگی روزانه در رابطه با جنسیت و علائم قبل از قاعدگی در نمونه­ای از دانشجویان دانشگاه ژاپن به این نتیجه رسیدند که خواب آلودگی روزانه در زنان قبل از قاعدگی، شدیدتر از مردان است. علاوه بر این، شدت خواب آلودگی روزانه در زنان با شدت علائم قبل از قاعدگی ارتباط دارد [7]. Chumpalova و همکاران در یک مطالعه توصیفی مقطعی بر روی 305 زن، برای تعیین شیوع PMS و اختلال دیسفریک قبل از قاعدگی (Premenstrual dysphoric disorder; PMDD) و ویژگی­های بالینی معمول آن­ها در جمعیت بلغارستان به این نتیجه رسیدند که 1/32 درصد از زنان مورد بررسی از PMS رنج می­بردند و 3/3 درصد با PMDD تشخیص داده شدند. علائم اصلی آن­ها تحریک­پذیری، خستگی و تغییر در اشتها، خلق افسرده، تغییرات خلقی، اضطراب و نفخ شکم، تنش و حساسیت پستان بود [8]. Salem و همکاران در مطالعه­ای به ارزیابی شیوع و پیش­بینی کننده­های PMS در دانش آموزان دختر در مدارس متوسطه دولتی در جده عربستان سعودی پرداختند که طبق نتایج آن­ها شیوع PMS، 37 درصد بود، درد قاعدگی شایع­ترین علامت بود، سیگار کشیدن منفعل یا فعال و سابقه خانوادگی دیسمنوره پیش­بینی کننده PMS بودند [9]. Lete که در مطالعه­اش به ارزیابی نگرش زنان با علائم قبل از قاعدگی در رابطه با درخواست مشاوره پزشکی پرداخته بود نشان داد 7/73 درصد زنان از برخی علائم قبل از قاعدگی در 12 چرخه قاعدگی گذشته شکایت داشتند. شیوع PMS متوسط یا شدید 9/8 درصد و شیوع اختلال PMDD 1/1 درصد بود [10].
تاکنون در ایران تحقیقی که بتواند الگوهای PMS را با توجه به تحلیل عاملی اکتشافی تعیین کند و ارتباط بین این الگوها را با بعضی حالات روحی و جسمی زنان تعیین نماید انجام ‌نشده است. یک مطالعه مشابه تحقیق ما در دانشگاه کیوتو ژاپن انجام شد (تحت چاپ) که در این مطالعه الگوهای علائم سندرم قبل از قاعدگی با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی و رگرسیون لجستیک تعیین شد و نتایج نشان داد الگوهای PMS در دانشجویان دختر دانشگاه کیوتو از سه عامل نااستواری احساسی، فعالیت کم و نوع دردناک تشکیل شده است. عامل اول از متغیر های اضطراب، سردرگمی، افسردگی، مشکلات پوستی، طغیان­های عصبی، کناره­گیری اجتماعی، عامل دوم از انگیزه ضعیف، غلظت ضعیف، خستگی، نفخ شکم، خواب آلودگی، کمر درد، تورم دست یا پا، افزایش اشتها و عامل سوم از تحریک­پذیری، حساسیت یا درد پستان، درد شکم، سردرد تشکیل شده­است [11]. سؤالاتی که برای تعیینPMS  در این تحقیق انجام شده بود تا حدود زیادی مشابه تحقیق ما بود. لذا هدف از انجام این تحقیق، تعیین الگوهای علائم سندرم قبل از قاعدگی در دانشجویان دانشگاههای شهر ایلام در سال 1399 بود.
مواد و روش­ها
این مطالعه از نوع توصیفی بود که در محدوده زمانی اواخر خرداد تا مرداد 1399 انجام شد و اطلاعات مورد نیاز شرکت کنندگان که دانشجویان دختر دانشگاه­های مختلف شهر ایلام بودند به­وسیله پرسش­نامه­های اینترنتی توسط سایت پرس لاین (porsline.ir) و به صورت آنلاین از طریق شبکه‌های مجازی ویژه دانشجویان دانشگاه­های شهر ایلام جمعآوری شد. پیامد مورد مطالعه ما الگوهای PMS بود، متغیرهای دموگرافیک شامل: سن، وزن، طول خواب (برحسب ساعت در شبانه‌روزاضطراب و افسردگی بود. دو متغیر اضطراب و افسردگی نتایج مستخرج از پرسش­نامه (Depression Anxiety Stress Scales-42; DASS42) و علائم PMS مستخرج از پرسش­نامه علائم قبل از قاعدگی (Premenstrual Symptoms Screening Tool; PSST) بودند. پرسش­نامه غربالگری علائم سندرم پیش از قاعدگی (PSST) شامل 19 سوال می­باشد که دارای 2 بخش است (بخش اول که شامل علائم خلقی، جسمی و رفتاری است که شامل 14 سوال است و بخش دوم که تأثیر این علائم را بر زندگی افراد می­سنجد و شامل 5 سوال است). برای هر سوال چهار معیار اصلاً ، خفیف، متوسط و شدید ذکر گردید که نمره­بندی آن از 0 تا 3 میباشد. دامنه نمرات پرسشنامه از صفر تا 57 می­باشد، نمره 19-0 PMS خفیف ( 19 جزء طبقه متوسط به حساب میآید)، 28-19  PMSمتوسط و 57-28  PMSشدید در نظر گرفته شده­است. میزان آلفای کرونباخ برای نسخه آلمانی این ابزار 92/0 و ضریب اعتبار بازآزمایی آن 69/0 گزارش شده است [12].
مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس DASS دارای دو فرم می­باشد. فرم اصلی آن 42 سؤالی است و همان فرمی است که ما از آن استفاده نموده­ایم، و هر یک از سازه­های روانی "استرس"، "اضطراب" و "افسردگی" را توسط 14 سوال متفاوت مورد ارزیابی قرار می­دهد. هر سوال از این پرسش­نامه بصورت لیکرت 5 گزینه­ای میباشد (کاملاً مخالفم، مخالفم، بی­تفاوت، موافقم، کاملاً موافقم). در این پرسشنامه نمره بالاتر نشان دهنده افسردگی و اضطراب بالاتر است. جدول درجهبندی افسردگی و اضطراب به صورت زیر است.
 
شدت افسردگی اضطراب
عادی 9-0 7- 0
خفیف 13-10 9-8
متوسط 20-14 14-10
شدید 27-21 19-15
بسیار شدید 28+ 20+
 
در مطالعه حاضر فقط از بعد افسردگی و اضطراب این پرسشنامه استفاده شد. مطالعات انجام شده توسط Lovibond نشان داد که اعتبار بازآزمایی برای زیر مقیاس­های فرعی، 79/0 برای اضطراب و 71/0 برای افسردگی است [13]. روایی مقیاس اضطراب و افسردگی با ضرایب همبستگی به ترتیب 81/0 و 74/0 به دست آمد. بنابراین این مقیاس دارای اعتبار مناسب جهت استفاده در فعالیت­های پژوهشی و تشخیصی می­باشد.
جامعه­ آماری شامل تمام دانشجویان دختر از دانشگاههای مختلف شهر ایلام بود که از روش نمونه­گیری خوشه­ای چند مرحله­ای استفاده شد، بطوری که هر کلاس یک خوشه در نظر گرفته شد. حجم نمونه با در نظر گرفتن درجه اطمینان 95 درصد، شیوع 3/39%P= (میزان شیوع PMS متوسط و شدید در مطالعه اسلاملو) [6]، (2/5%d=) حداکثر اشتباه برآورد و 10000N= (تعداد کل دانشجویان دانشگاههای ایلام) با استفاده از فرمول:  و تعدیل  به تعداد 328 نفر برآورد گردید که جهت افزایش کارایی 331 نفر انتخاب شد. با توجه به اینکه پرسشنامه­ها به صورت آنلاین تکمیل شده­اند ممکن است اصول نمونه­گیری خوشه ای تصادفی کاملاً رعایت نشده باشد ولی با توجه به نمونه نسبتا بزرگ تحقیق وهدف اصلی تحقیق که تعیین الگوهای PMS است انحراف جزیی از اصول نمونهگیری تأثیری در نتایج ندارد. در تحقیقاتی که همبستگی بین متغیرها بیش‌تر مد نظر است تعداد نمونه زیر 150 نفر کفایت میکند ]14[.
با توجه به آنلاین بودن پرسشنامه­ها متغیرهای سن، وزن، ساعات خواب به صورت گروه­بندی شده تعریف گردیدند و سپس گروه­های مجاور با توجه به فراوانی در طبقات با هم ترکیب شدند. برای تعیین ارتباط هر الگوی PMS با متغیرهای سن، وزن، ساعات خواب شبانه­روز، اضطراب و افسردگی از ضریب همبستگی Spearman استفاده شد. با توجه به مشخص نبودن تعداد عامل­های PMS تحلیل عاملی اکتشافی برای طبقه­بندی علائم PMS یا تعیین الگوهای PMS در دانشجویان دختر دانشگاه­های ایلام اجرا شد. برای تعیین تعداد عامل ها از نمودار scree plot، برای تفکیک عامل­ها از چرخش واریماکس و برای تعیین کفایت تعداد نمونه از آزمون Bartlett و شاخصKaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy(KMO). استفاده شد. کلیه آنالیزها با نرم افزار SPSS نسخه 26 انجام شد. سطح معنی‌داری در آزمون­ها 05/0 در نظر گرفته شدند.
نتایج
در مجموع 331 نفر به سؤالات پرسش­نامه­ها جواب دادند که مشخصات دموگرافیک شرکت­کنندگان در جدول 1 آمده است. با توجه به درصد فراوانی کل شدت علائم قبل از قاعدگی نشان داده شد که 40 درصد از دانشجویان دختر دانشگاه­های ایلام علائم PMS شدید، 35 درصد علائم PMS خفیف و 24 درصد علائم PMS متوسط دارند، بنابراین تقریباً  65 درصد این دانشجویان علائم  PMSمتوسط به بالا داشتند. همچنین نتایج مستخرج از پرسش­نامه DASS42 نشان داد که 42 درصد از این دانشجویان اضطراب متوسط به بالا و 40 درصد افسردگی متوسط به بالا داشتند (جدول 2).
 
 
جدول 1- مشخصات دموگرافیک دانشجویان دختر دانشگاه­های شهر ایلام شرکت­کننده در مطالعه در سال 1399
 
متغیر مورد بررسی فراوانی درصد فراوانی
سن (سال) کم‌تر از 20 سال 30 1/9
بین 21 تا 25 سال 190 4/57
بین 26 تا 30 سال 47 2/14
بالای 31 سال 64 3/19
 
در طول شبانه روز به طور متوسط
چند ساعت می‌خوابید؟
کم‌تر از 5 ساعت 11 3/3
بین 1/5 تا 7 ساعت 86 26
بین 1/7 تا 9 ساعت 181 7/54
بالای 1/9 ساعت 53 16
 
وزن (کیلوگرم) کم‌تر از 50 کیلوگرم 32 7/9
بین 51 تا 55 کیلوگرم 74 4/22
بین 56 تا 60 کیلوگرم 49 8/14
بین 61 تا 65 کیلوگرم 60 1/18
بین 66 تا 70 کیلوگرم 55 6/16
بالای 71 کیلوگرم 61 4/18
 
مقطع تحصیلی کارشناسی 244 73
کارشناسی ارشد 34 10
دکترای حرفه ای یا تخصصی 53 16
 
وضعیت تأهل مجرد 236 71
متأهل 90 27
مطلقه 5 1
 

جدول 2- درصد فراوانی شدت علائم PMS، اضطراب و افسردگی در بین دانشجویان دختر دانشگاه­های شهر ایلام در سال 1399
  تعداد درصد
علائم PMS خفیف 116 35
متوسط 80 24
شدید 133 40
 
اضطراب عادی 137 41
خفیف 34 10
متوسط 75 22
شدید 52 15
بسیارشدید 32 9
 
افسردگی عادی 121 36
خفیف 59 17
متوسط 76 22
شدید 42 12
بسیارشدید 22 6
 
 
در تحلیل عاملی اکتشافی هر عامل تابعی از متغیرها است، عامل اول دارای بیش‌ترین واریانس، عامل دوم دارای واریانسی کم‌تر از عامل اول و همینطور برای بقیه عوامل واریانس کم‌تر می­شود. هر متغیر در هر عامل یک ضریب دارد و نمره­ای به آن متغیر تعلق می­گیرد، بعد از چرخش بارهای عاملی به روش واریماکس به هر سوال پرسش­نامه یک ضریب در هر کدام از این سه عامل تعلق گرفت و بالا بودن بار عاملی نشان دهنده تعلق سوال به عامل مورد نظر است (جدول 3). در تحلیل عاملی تست بارتلت برای کرویت انجام شد و معنادار بود (001/0>P)، که این نشان می­دهد ماتریس همبستگی یک ماتریس همسان نیست، علاوه براین مقدار KMO برای مطالعه­ی ما 928/0 بدست آمد که چون بیش‌تر از 6/0 است، این نشان می­دهد همبستگی بین سؤالات قوی هست و اجرای تحلیل عاملی اکتشافی براساس ماتریس همبستگی قابل توجیه است. با انجام تحلیل عاملی اکتشافی نشان داده شد PMS از سه الگو یا عامل اصلی تشکیل شده است که عامل اول حدود 42 درصد واریانس، عامل دوم 5/16 درصد واریانس و عامل سوم 5 درصد واریانس داده­ها را توضیح می­دهند، این سه عامل حدود 3/62 درصد از تغییرات درون داده­ها را توضیح می­دهند. نمودار سنگ­ریزه مربوط به سؤالات پرسش­نامه غربالگری علائم سندرم پیش از قاعدگی PSST رسم شد (نمودار 1) که نشان می­دهد پرسشنامه از سه عامل اصلی تشکیل شده است.
چرخش بارهای عاملی با روش واریماکس نشان داد که عامل اول شامل متغیرهای خلق افسرده / نا امیدی، کاهش علاقه به فعالیت­های اجتماعی، عصبانیت / زودرنجی، گریه کردن / افزایش حساسیت در مقابل پاسخ منفی، اضطراب / تنش، خستگی / کمبود انرژی، دشواری در تمرکز، کاهش علاقه به فعالیت­های شغلی، کاهش علاقه به فعالیت­های داخل منزل، احساس آشفتگی یا غیر قابل کنترل بودن، داشتن علائم جسمانی مانند درد پستان، سردرد، دردهای عضلانی/ مفصلی، نفخ شکم، افزایش وزن بود که می‌توان مجموعه این متغیرها نا استواری هیجانی یا احساسی و بی‌انگیزگی نامید این متغیرها بیش‌تر علائم  PMSهستند. عامل دوم شامل ارتباط با خانواده، ارتباط با دوستان و همکاران، فعالیت­های اجتماعی و مسئولیت­های خانوادگی بود که میتوان آن را کاهش فعالیتهای اجتماعی نامید. عامل سوم شامل پرخوری / ولع غذایی، بی­خوابی، کارآمدی شغلی / تحصیلی و پرخوابی (نیاز به خواب بیش‌تر) بود که می‌توان آن را عامل مربوط به مشکلات خواب و تغذیه نامید عامل دوم و سوم را می­توان به عنوان تأثیر PMS  بر فعالیت افراد نامید.
 
جدول 3- نتایج تحلیل عاملی اکتشافی برای علائم PMS دانشجویان دختر دانشگاه­های شهر ایلام در سال 1399
سؤالات پرسش­نامه غربالگری علائم سندرم پیش از قاعدگی (PSST) ضرایب عاملی
عامل اول عامل دوم عامل سوم
خلق افسرده / نا امیدی 850/0 027/0- 162/0
کاهش علاقه به فعالیت­های اجتماعی 798/0 005/0- 249/0
عصبانیت / زودرنجی 797/0 115/0 07/0-
گریه­کردن / افزایش حساسیت در مقابل پاسخ منفی 782/0 081/0 041/0
اضطراب / تنش 779/0 019/0 185/0
خستگی / کمبود انرژی 758/0 038/0 332/0
دشواری در تمرکز (مانند عدم تمرکز بر روی درس یا هر کار دیگر) 729/0 08/0 265/0
کاهش علاقه به فعالیت­های شغلی 725/0 005/0- 311/0
کاهش علاقه به فعالیت­های داخل منزل 723/0 043/0 212/0
احساس آشفتگی یا غیر قابل کنترل بودن 686/0 05/0 387/0
داشتن علائم جسمانی مانند درد پستان، سردرد، دردهای عضلانی/ مفصلی، نفخ شکم، افزایش وزن 582/0 03/0 354/0
ارتباط با خانواده 051/0 869/0 000/0
فعالیت­های اجتماعی 05/0 856/0 074/0
ارتباط با همکاران و دوستان 043/0 848/0 099/0
مسئولیت­های خانوادگی 044/0 82/0 093/0
پرخوری / ولع غذایی 354/0 046/0 705/0
بی­خوابی 411/0 093/0 589/0
کارآمدی شغلی / تحصیلی 011/0 502/0 564/0
پرخوابی (نیاز بیش‌تر به خواب) 461/0 149/0 471/0
 
پر رنگ بودن ضرایب هر سوال نشان دهنده تعلق آن سوال به عامل مربوطه است.
 

نمودار 1- نمودار سنگ­ریزه (scree plot) مربوط به سؤالات پرسشنامه غربالگری علایم قبل از قاعدگی (PSST) در دانشجویان دانشگاه­های ایلام در سال 1399
 
ضرایب همبستگی اسپیرمن بین متغیرهای سن، وزن، ساعات خواب شبانه روز، اضطراب و افسردگی با نمره سه عامل PMS نشان داد که با افزایش سن نا استواری احساسی و بیانگیزگی و ارتباطات اجتماعی کاهش معنیدار داشتند، با افزایش وزن نا استواری احساسی و بی­انگیزگی کاهش معنیدار داشت و با افزایش اضطراب و افسردگی نا استواری احساسی و بی­انگیزگی و مشکلات خواب و تغذیه افزایش معنیدار داشتند (جدول 4).
 
جدول 4- ضریب همبستگی بین عوامل PMS با مشخصات دموگرافیک در دانشجویان دانشگاه­های ایلام در سال 1399
  نا استواری هیجانی یا احساسی و بی انگیزگی کاهش فعالیت­های اجتماعی مشکلات خواب و تغذیه
متغیرها سن به سال ضریب Spearman 112/0- 117/0 025/0
مقدار P 044/0 036/0 655/0
وزن ضریب Spearman 137/0- 057/0 007/0
مقدار P 014/0 307/0 907/0
در طول شبانه­روز به طور متوسط چند ساعت می­خوابید ضریب Spearman 106/0 017/0- 047/0
مقدار P 058/0 767/0 400/0
اضطراب ضریب Spearman 563/0 060/0 472/0
مقدار P 001/0> 284/0 001/0>
افسردگی ضریب Spearman 575/0 064/0- 405/0
مقدار P 001/0> 260/0 001/0>
 
ضریب همبستگی Spearman، 05/0>p همبستگی معنی­دار
 
بحث
نتایج مطالعه نشان داد که علائم PMS را میتوان به سه عامل مستقل تفکیک نمود، عامل اول که حدود 42 درصد واریانس را توضیح می دهد از سؤالات یک تا چهارده پرسشنامه تشکیل شده است که علائم خلقی، جسمی و رفتاری PMS را نشان می­دهد. قرار گرفتن این سؤالات در یک عامل نشان دهنده همبستگی درونی این سؤالات است ضریب آلفای کرونباخ این 14 سؤال 3/93 درصد بود. در تحقیقی که توسط بازی و همکاران صورت گرفت، پرسشنامه PMS برای اولین بار در ایران با استفاده از دانشجویان ساکن خوابگاه­های تهران استاندارد سازی شد، سؤالات یک تا چهارده را در غالب علائم PMS دسته­بندی نمودند، هر چند در این تحقیق از تحلیل عاملی استفاده نشده بود ولی به نظر می­رسد با توجه به نسخه اصلی پرسشنامه، این سؤالات را درغالب یک بخش دسته­بندی نمودهاند، آن­ها ضریب آلفای کرونباخ این 14 سوال را 90 درصد و ضریب آلفای کرونباخ کل پرسشنامه را 93 درصد برآورد نمودند [15]. همخوانی نتایج مطالعه ما با تحقیق بازی و نسخه اصلی می­تواند دلیلی بر استاندارد بودن پرسشنامه در جامعه ایرانی باشد. نتایج تحلیل عاملی نشان داد سؤالات 15 تا 19 عامل دوم و سوم PMS را نشان می­دهند که این دو عامل حدود 21 درصد واریانس را تشکیل می­دهند. عامل دوم و سوم کاهش ارتباطات اجتماعی و مشکلات خواب و تغذیه می­باشد. هر سه عامل3/62 درصد از واریانس داده­ها را تشکیل می­دهند.
ضریب همبستگی Spearman نشان داد که عامل اول با اضطراب و افسردگی رابطه مثبت و معنادار و با سن و وزن رابطه منفی و معنادار داشت، عامل دوم فقط با سن رابطه مثبت و معنادار داشت و عامل سوم با افسردگی و اضطراب رابطه مثبت و معناداری داشت. افرادی که دارای علائم PMS از قبیل خلق افسرده / ناامیدی، کاهش علاقه به فعالیت­های اجتماعی، عصبانیت / زودرنجی، گریه کردن / افزایش حساسیت در مقابل پاسخ منفی، اضطراب / تنش، خستگی / کمبود انرژی، دشواری در تمرکز، کاهش علاقه به فعالیت‌های شغلی، کاهش علاقه به فعالیت­های داخل منزل، احساس آشفتگی یا غیر قابل کنترل بودن، داشتن علائم جسمانی مانند درد پستان، سردرد، دردهای عضلانی / مفصلی، نفخ شکم و افزایش وزن بودند، در آن­ها شدت افسردگی و اضطراب بالا بود و سن و وزن کم‌تری داشتند. ارتباط بین علائم روانیPMS  با افسردگی و اضطراب نشان می­دهد علائم روانیPMS  همان علائم افسردگی و اضطراب هستند و افرادی که خلق افسرده بالا، ناامیدی، اضطراب، کاهش علاقه به فعالیت­های اجتماعی و فعالیت در منزل داشته‌اند در پرسش­نامه­های افسردگی و اضطراب نمرات بالاتری کسب نموده­اند. در افرادی که ارتباط با خانواده، ارتباط با دوستان و همکاران، فعالیت­های اجتماعی، مسئولیت­های خانوادگی در دوران PMS کاهش یافته بود، معمولاً سن بالاتری داشتند و افرادی که علائم بی­خوابی، پرخوابی (نیاز به خواب بیش‌تر)، کارآمدی شغلی / تحصیلی، پرخوری / ولع غذایی داشتند معمولاً شدت اضطراب و افسردگی بالاتری داشتند.
بر اساس جستجویی که ما انجام دادیم تاکنون مطالعه ای که الگوهای PMS را در ایران تعیین کند انجام نشده­است. یک مطالعه مشابه در دانشگاه کیوتو ژاپن انجام شد (تحت چاپ) که در این مطالعه Hinako به تعیین الگوهای علائم سندرم قبل از قاعدگی در زنان دانشگاهی ژاپن با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی و رگرسیون لجستیک پرداخت و نتایج نشان داد الگوهای PMS در دانشجویان دختر دانشگاه کیوتو از سه عامل نااستواری احساسی، فعالیت کم و نوع دردناک تشکیل شده است که عامل اول از متغیرهای اضطراب، سردرگمی، افسردگی، مشکلات پوستی، طغیان­های عصبی، کناره­گیری اجتماعی، عامل دوم از انگیزه ضعیف، غلظت ضعیف، خستگی، نفخ شکم، خواب آلودگی، کمردرد، تورم دست یا پا، افزایش اشتها و عامل سوم از تحریک­پذیری، حساسیت یا درد پستان، درد شکم، سردرد تشکیل شده­است [11]، در مطالعه ما هم عامل اول نا استواری احساسی و بیانگیزگی بود که مشابه این مطالعه هست، در مطالعه ما مشکلات خواب و تغذیه در عامل سوم قرار گرفت اما در مطالعه Hinako خواب آلودگی و مشکلات گوارشی در عامل دوم قرار گرفتند، در این مطالعه عوامل مرتبط با درد در عامل سوم قرار گرفتند اما در مطالعه ما در عامل اول قرار گرفتند.
در مطالعه ما خستگی و کمبود انرژی در عامل اول قرار گرفت یعنی جزء شایع­ترین علائم قرار گرفت در مطالعه Durairaj نیز نشان داده­شد که شایع­ترین علامت قبل از قاعدگی در بین دختران دانشگاهی، خستگی / کمبود انرژی بود. در افرادی که PMS متوسط تا شدید داشتند شایع­ترین علامت خشم بود و در گروه افراد با علائم  PMDDشایع­ترین علامت اضطراب بود. در 66/82 درصد دانشجویان با PMS متوسط و شدید و در 100 درصد دانشجویان با PMDD، کاهش کارآیی یا بهره­وری دانشگاهی دیده­شد [16]. در مطالعه ما نشان داده­شد که اضطراب و افسردگی به­طور معناداری با مشکلات خواب و تغذیه از عوامل PMS رابطه همسو داشتند، Lee J نیز در مطالعه­اش رابطه PMS را با افسردگی، کیفیت خواب و الگوهای خواب در زنان بالغ کره­ی جنوبی بررسی کرد و نشان داد که علائم افسردگی بیش‌تر، کیفیت خواب بدتر و خواب بیش‌تر در افرادی که PMDD داشتند دیده شد و علائم PMS با افسردگی، کیفیت خواب بدتر و خواب زیاد در طول روز رابطه داشت [17].
 Wangو همکاران در مطالعه­ای به بررسی الگوی علائم متوسط تا شدید سندرم پیش از قاعدگی در یک بیمارستان منتخب در چین پرداختند که طبق نتایج آن­ها نوسانات خلقی شایع­ترین علائم متوسط تا شدید بود که به طور چشمگیر توسط افراد گزارش شد و زنان با PMS متوسط تا شدید نسبت به علائم روان‌شناختی آسیب­پذیر بودند که این نتایج همسو با مطالعه ماست [18]. Ehalaiye در مطالعه­ای، سندرم قبل از قاعدگی، شیوع، الگو و شدت آن را در بین دانشجویان دختر دانشگاهی در نیجریه بررسی کرد که در این مطالعه، PMS در 8/94٪ از گروه مطالعه یافت شد. علائم شایع شامل درد و ناراحتی شکمی، درد و تورم پستان، خستگی، تحریک­پذیری و کاهش علاقه به فعالیت­های معمول بود و کم‌ترین علائم مربوط به گریه و خودکشی بود، در مطالعه ما هم علائم شایع این مطالعه در عامل اول قرار گرفتند بنابراین نتایج با مطالعه ما همسو است [19].
برای این مطالعه چندین محدودیت وجود داشت. اول اینکه ما همه­ی علائم PMS را بررسی نکردیم، گفته می­شود بیش از 200 علامت برای PMS وجود دارد. دوم اینکه فقط زنان دانشگاهی در این طرح مشارکت داشتند، بنابراین ممکن است نتایج به­طور گستردهای قابل تعمیم نباشد. سوم این که تشخیص PMS گذشته­نگر بود و با تکیه بر حافظه افراد سنجیده شد. چهارم با توجه به اینکه پرسشنامه ها به صورت آنلاین تکمیل شده اند ممکن است اصول نمونه­گیری خوشه­ای تصادفی کاملاً رعایت نشده باشد ولی با توجه به نمونه نسبتاً بزرگ تحقیق وهدف اصلی تحقیق که تعیین الگوهای PMS است انحراف جزیی از اصول نمونه­گیری تأثیری در نتایج ندارد. در تحقیقاتی که همبستگی بین متغیرها بیش‌تر مد نظر است تعداد نمونه زیر 150 نفر کفایت می­کند.
 در انتها پیشنهادهایی جهت تحقیقات آتی ارائه می­گردد.
  • انجام مطالعات آینده نگر بیش‌تر در بین گروه­های مختلفی از زنان و در سنین مختلف
  • بررسی رابطه و همبستگی بین الگوهای غذایی با الگوهای سندرم قبل از قائدگی
  • بررسی رابطه و همبستگی بین الگوهای سندرم قبل از قائدگی و افکار خودکشی
نتیجه­گیری
طبق نتایج مطالعه­ی ما PMS در دانشجویان از سه عامل مستقل تشکیل شده است که عامل اول مهم­ترین الگوی PMS است، با توجه به اینکه همبستگی بین عوامل PMS با متغیرهای اضطراب، افسردگی، سن، وزن و ساعات خواب وجود داشت، بنابراین در کنترل PMS باید به این همبستگی ها توجه شود.
تشکر و قدردانی
نویسندگان بر خود لازم می­دانند از کلیه دانشجویان شرکت­کننده در این مطالعه، مسئولین آموزش دانشگاه­های مختلف شهر ایلام و نیز از حمایت­های دانشگاه آزاد اسلامی ایلام واحد علوم و تحقیقات که در انجام این پژوهش مساعدت­های لازم را به عمل آوردند، تشکر و قدردانی بعمل آورند.
 

 
References
                     
 
 
[1] Geta TG, Woldeamanue GG, Dassa TT. Prevalence and associated factors of premenstrual syndrome among women of the reproductive age group in Ethiopia: Systematic review and meta-analysis. PLOS ONE 2020.
[2] Liu Q, Wang Y, Van Heck CH, Qiao W. Stress reactivity and emotion in premenstrual syndrome. Neuropsychiatric disease and treatment 2017;13:1597.
[3] Costanian C, Akiki Z, Rabah Z, Daou S, Assaad S. Factors Associated with Premenstrual Syndrome and its Different Symptom Domains among University Students in Lebanon. International Journal of Women’s Health and Wellness 2018; 4(1).
[4] Karimi  Z, Aliakbari Dehkordi M, Alipour A, Mohtashami T. Treatment of premenstrual syndrome: Appraising the effectiveness of cognitive behavioral therapy in addition to calcium supplement plus vitamin D. Institute of Psychology 2018; 7: 41-50.
[5] Shoaee F, Pouredalati M, Dadshahi S, Parvin P, Bolourian M, Kiani A, et al. Evaluation of Non-Pharmacological Strategies, Therapeutic and Cognitive-Behavioral Interventions in the Treatment of Premenstrual Syndrome: A Review Study. International Journal of Pediatrics 2020; 8(2): 10929-39.
[6] Farrokh_eslamlou HR, Nabilou B, Oshnouei S, Akbari E. The prevalence of premenstrual syndrome and its associated factors among medical students of Urmia University of medical sciences. Studies in Medical Sciences 2013; 24(9): 702-10.
[7] Miura J, Honma R. Daytime sleepiness in relation to gender and premenstrual symptoms in a sample of Japanese college students. Sleep and Biological Rhythms 2020; 18.
[8] Chumpalova P, Iakimova R, Stoimenova-Popova M, Aptalidis D, Pandova M, Stoyanova M, et al. Prevalence and clinical picture of premenstrual syndrome in females from Bulgaria. Annals of General Psychiatry Volume 2020; 19(3).
[9] Salem IMW, Alsamti MY, Murad MA. Predictors of Premenstrual Syndrome among Female Students at Governmental Secondary Schools in Jeddah, Saudi Arabia: A Cross-sectional Study. The Egyptian Journal of Hospital Medicine 2020; 78(2): 337-47.
[10] Lete I, Dueñas J, Serrano I, Doval J, Martínez-Salmeán J, Coll C, et al. Attitudes of Spanish women toward premenstrual symptoms, premenstrual syndrome and premenstrual dysphoric disorder: results of a nationwide survey. European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology 2011 Nov; 159(1): 115-8.
[11] Hinako Hirata SM, Miho Egawa, Moe, Yamaguchi. Patterns of premenstrual syndrome symptoms in collegiate women. BMC Women's Health. 2020.
[12] Bentz D, Steiner M, Meinlschmidt G. SIPS - Screening-Instrument fur pramenstruelle Symptome: Die deutsche Version des Premenstrual Symptoms Screening Tool zur Erfassung klinisch relevanter Beschwerden. Nervenarzt. 2011.
[13] Lovibond SH, Lovibond PF. Manual for the Depression Anxiety Stress Scales (2nd. Ed(. Sydney: Psychology Foundation 1995
[14] Moinester, M., & Gottfried, R. Sample size estimation for correlations with pre-specified confidence interval. The Quantitative Methods for Psychology 2014; 10 (2): 124-130.
[15] Bazi SS, Hariri FZ, Montazeri A, Benayem LM. Standardization of Premenstrual Symptoms Screening Tool-PSST: Translation and Psychometrics of Iranian Species. payesh 2012; 10(4(: 421-7.
[16] Durairaj A, Ramamurthi R. Prevalence, pattern and predictors of premenstrual syndrome (PMS( and premenstrual dysphoric disorder (PMDD( among college girls. New Indian J OBGYN 2019; 5:93-8.
[17] Lee J, Kim SM, Kang S-H, Chung H, Choi J, So H, et al. Association of premenstrual syndrome and premenstrual dysphoric disorder with depression, sleep quality and sleep pattern in the Korean female high-school students. Anxiety and mood 2016; 12(2(: 113-8.
[18] Wang Yh, Lin Sq, Chen R, Benita WM. Pattern of moderatetosevere symptoms of premenstrual syndrome in a selected hospital in China. Journal of Obstetrics and Gynaecology Research 2012; 38(1): 302-9.
[19] Ehalaiye B, Eigbefoh J, Eifediyi RA, Omorogbe F, Isabu PA, Ugiagbe OA, et al. Premenstrual syndrome: prevalence, pattern and severity among female university students in Ekpoma, Nigeria. Tropical Journal of Obstetrics and Gynaecology 2009;26(2): 142-50.


 
Patterns of Premenstrual Syndrome in College Students of Ilam Universi ties in the Year 2020: A Descriptive Study
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                         
 
M. Sarokhani[5], K. Sayehmiri[6], V. Ahmadi[7], Sh. Mami[8]
 
Received:24/10/20       Sent for Revision: 04/01/21     Received Revised Manuscript:28/03/21 Accepted: 30/03/21
 
 
Background and Objectives: The premenstrual syndrome (PMS) causes changes in women's emotions, behavior, and performance, each of which plays an important role in women's lives. The aim of the present study was to identify the patterns of PMS in students.
Materials and Methods: In a descriptive study, 331 female students of Ilam universities in the year 2020 were assessed by an electronic questionnaire. Demographic variables, PMS symptoms, anxiety, and depression in students were assessed. Explanatory factor analysis was used to identify PMS patterns. Spearman’s correlation was used to determine the relationship between any PMS patterns and other variables.
Results: Explanatory factor analysis showed that the symptoms of PMS in students consist of three factors: emotional instability and apathy (mood, physical and behavioral symptoms), decreased social communication, sleep, and nutrition problems, which explain 62.3% of PMS changes. Spearman’s correlation coefficient between age, weight, sleep time, anxiety, and depression with three PMS factors, showed that there were significant relationships between age and the first factor (p=0.044, rs=-0.112), age and the second factor (p=0.036, rs=0.117), weight and the first factor (p=0.014, rs=-0.137), anxiety and the first factor (p<0.001, rs=0.563), anxiety and the third factor (p<0.001, rs=0.472), depression and the first factor (p<0.001, rs=0.575), depression and the third factor (p<0.001, rs=-0.405).
Conclusions: According to correlation coefficients of PMS factors with anxiety, depression, age, weight, and sleeping time, attention should be paid to these correlation coefficients in managements of PMS symptoms in each of these variables.
Key words: PMS patterns, Premenstrual syndrome, Students, Explanatory factor analysis, Ilam.
 
Funding: This study was funded by the Department of Psychology Islamic Azad University of Ilam.
Conflict of interest: None declared
Ethical approval: The Ethics Committee of the Islamic Azad University of Ilam approved the study.
 
How to cite this article: Sarokhani M, Sayehmiri K, Ahmadi V, Mami Sh. Patterns of Premenstrual Syndrome in College Students of Ilam Universities in the Year 2020: A Descriptive Study. J Rafsanjan Univ Med Sci 2021; 20 (2): 187-200. [Farsi]


 
[1]- دانشجوی دکترای روانشناسی عمومی،گروه روانشناسی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران
[2]- استاد آمار زیستی، گروه آمار زیستی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی ایلام، ایلام، ایران
[3]- استادیار روانشناسی، گروه روانشناسی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران
[4]- (نویسنده مسئول) دانشیار روانشناسی، گروه روانشناسی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران
تلفن: 33361415-084، دورنگار: 33361415-084، پست الکترونیکی: Shahram.Mami@yahoo.com
 
[5]- PHD Student in General Psychology, Dept. of Psychology, Ilam Branch, Islamic Azad University, Ilam, Iran, ORCID: 0000-0002-6023-6686.
[6]- Prof. of Biostatistics, Dept. of Biostatistics, Faculty of Health, Ilam University of Medical Sciences, Ilam, Iran, ORCID: 0000-0002-9742-770X
[7]- Assistant Prof. of Psychology, Dept. of Psychology, Ilam Branch, Islamic Azad University, Ilam, Iran, ORCID: 0000-0001-7597-1416
[8]- Associate Prof. of Psychology, Dept. of Psychology, Ilam Branch, Islamic Azad University, Ilam, Iran, ORCID: 0000-0003-2461-435X
(Corresponding Author(: Tel: (084( 33361415, Fax: (084) 33361415, E-mail:Shahram.Mami@yahoo.com
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: روانپزشكي
دریافت: 1399/7/24 | پذیرش: 1400/1/10 | انتشار: 1400/2/30

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Journal of Rafsanjan University of Medical Sciences

Designed & Developed by : Yektaweb