جلد 19، شماره 12 - ( 12-1399 )                   جلد 19 شماره 12 صفحات 1292-1277 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Zadehmohamadi F, Sohrabi F, Ashrafi E, Shams J. Development and Validation of Cognitive Behavioral Therapy Package Based on Detachment of Emotion and Goal for Adjunctive Psychotherapy of Individuals with Bipolar Disorder: A Descriptive Study. JRUMS 2021; 19 (12) :1277-1292
URL: http://journal.rums.ac.ir/article-1-5787-fa.html
زاده محمدی فاطمه، سهرابی فرامرز، اشرفی عماد، شمس جمال. تدوین و تعیین روایی پروتکل درمان شناختی رفتاری مبتنی بر گسست هیجان وهدف جهت درمان تلفیقی افراد مبتلا به اختلال دوقطبی: یک مطالعه توصیفی. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان. 1399; 19 (12) :1277-1292

URL: http://journal.rums.ac.ir/article-1-5787-fa.html


دانشگاه علامه طباطبائی،تهران
متن کامل [PDF 383 kb]   (924 دریافت)     |   چکیده (HTML)  (2222 مشاهده)
متن کامل:   (2219 مشاهده)
مقاله پژوهشی
مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
دوره 19، اسفند 1399، 1292-1277
 
تدوین و تعیین روایی پروتکل درمان شناختی رفتاری مبتنی بر گسست هیجان وهدف جهت درمان تلفیقی افراد مبتلا به اختلال دوقطبی: یک مطالعه توصیفی
 
فاطمه زاده محمدی[1]، دکتر فرامرز سهرابی[2]، دکتر عماد اشرفی[3]، دکتر جمال شمس[4]
 
دریافت مقاله:29/10/99  ارسال مقاله به نویسنده جهت اصلاح:11/11/99   دریافت اصلاحیه از نویسنده:14/11/99        پذیرش مقاله: 02/12/99
 
 
 
 
چکیده
زمینه و هدف: اختلال دوقطبی هزینه­های بسیاری را بر سیستم درمانی تحمیل می­کند. روان­درمانی­های تلفیقی متعددی برای کاهش نشانه­ها، جلوگیری از عود و افزایش تبعیت دارویی در اختلال دوقطبی به کار برده می­شوند. پژوهش حاضر با هدف تدوین و تعیین روایی پروتکل درمان شناختی رفتاری مبتنی بر گسست هیجان و هدف افراد مبتلا به اختلال دوقطبی صورت پذیرفت.
مواد و روش­ها: پژوهش حاضر به روش توصیفی و بر پایه مبانی نظری، درمان­های فعلی و درمان تلفیقی تدوین شد. 14 جلسه درمان شناختی رفتاری مبتنی بر گسست هیجان و هدف طراحی گردید و سپس روایی آن بر­اساس مقیاس ارزیابی راهنماهای درمانی انجمن روان­شناسی آمریکا و پرسش­نامه­ای 42 سؤالی ارزیابی جلسه­های درمان، توسط اساتید و متخصصین ارزیابی گردید. داده­ها با استفاده از شاخص روایی محتوا (Content validity index; CVI) و ضریب نسبت روایی محتوا (Content Validity Ratio; CVR)  تجزیه و تحلیل شدند.
یافته­ها: نتایج نشان داد CVI در این پژوهش در مرحله تدوین درمان 89/0 به دست آمد و هم­چنین CVR برای روایی محتوای جلسه­های درمان برای تمام جلسه­های درمان به جزء جلسه یک، هشت و نه مورد تأیید قرار گرفت و CVI برای جلسه­های درمان بیش از 79/0 به دست آمد.
نتیجه­گیری: درمان شناختی رفتاری مبتنی بر گسست هیجان و هدف از سوی متخصصین چه از نظر مدل نظری درمان و چه از نظر محتوای جلسه­ها روا بود. با توجه به نتایج پژوهش از نظر متخصصین این درمان می­تواند به عنوان درمان تلفیقی در کنار دارودرمانی برای بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی به کار رود.
واژه­های کلیدی: درمان شناختی رفتاری، هیجان، هدف، روایی، اختلال دوقطبی
 
مقدمه
اختلال دوقطبی با دوره­های مکرر مانیا و افسردگی مشخص می­شود. بیمارانی که از این اختلال رنج می­برند، تغییرات خلقی چشمگیری، در انواع گسترده جنبه­های رفتار معمول تجربه می­کنند که بر فعالیت کلی، انرژی، رفتارجنسی، احساس خود، عزت­نفس، ریتم شبانه روزی، شناخت و افزایش خطر خودکشی تأثیر می­گذارد  [1]. در سال 2013 در سطح جهانی 8/48 میلیون مورد اختلال دوقطبی وجود داشت [2] در ایران شیوع اختلال دوقطبی نوع  Iو اختلال دوقطبی نوع II به ترتیب 04/0 و 3/0 درصد گزارش شده­اند و فراوانی بیماران دوقطبی بستری در بیمارستان 9/7 درصد گزارش شده است [4-3]. ضمن این که بیماران ایرانی مبتلا به اختلال دوقطبی با نرخ بالاتر بیکاری، تجرد بیش­تر، داشتن بیمه سلامت و نرخ طلاق و تحصیل کم­تر در مقایسه با دیگر نمونههای بالینی مطالعه‌های غربی مشخص می­شوند [5]. گرچه علایم اختلال دوقطبی پس از بستری به میزان چـشمگیـری کـاهش می‌یابد ولی پس از آن تغییـر قابـل تـوجهی نمی­کنند [6]. بررسی عود اختلال در ایران نشان می­دهد که 9/40 درصد بیماران دچار عود می­شوند که دو سوم آن­ها در سال اول و یک سوم در سال دوم بروز می­کند و عود با نوع اختلال دوقطبی و قطع دارو در ارتباط است [8-7]. با توجه به آمار ذکر شده، اختلال دوقطبی گرچه شیوع کمی دارد، با این­حال هزینه­های بسیاری را به صورت مستقیم (مانند: هزینه‌های بستری و دارویی)، غیر مستقیم (مانند: هزینه­های بیکاری و غیبت از کار ) و نامحسوس (مانند: هزینههای اجتماعی به­واسطه­ آشفتگی ارتباط­های عاطفی، خانوادگی و کیفیت زندگی) بر سیستم درمانی تحمیل می­کند [10-9] در کنار این هزینه­ها، هزینه­های نامحسوس مثل فشار خانواده و کیفیت زندگی مرتبط به سلامت نیز معمول هستند، هرچند دستیابی به ارزش مادی این هزینه­ها مشکل است [11].
با در نظر گرفتن مواردی که بیان گردید، به منظورکمک به کاهش آسیب­های عملکردی و اجتماعی این اختلال بر فرد مبتلا، خانواده وی و اجتماع، چند قرن است که متخصصین سعی کرده­اند به نحوه­ای که می­توان افراد مبتلا به این اختلال را درمان کرد، آگاه شوند. از روان­درمانی­های تلفیقی که برای کاهش نشانه­ها، جلوگیری از عود و افزایش تبعیت دارویی در اختلال دوقطبی به کار برده می­شوند، می­توان آموزش روانی [13-12]، درمان شناختی [14]، درمان شناختی­ رفتاری [16-15] درمان بین فردی و ریتم اجتماعی [18-17]، درمان شناختی مبتنی بر ذهن­آگاهی [20-19] و رفتاردرمانی دیالکتیک [22-21] را برشمرد.
 اما با وجود این­که طیف وسیعی از روان­درمانی­های تلفیقی در کنار دارودرمانی در درمان این اختلال به کار برده شده است، همچنان درصد عود در این اختلال قابل توجه است و هنوز شیوه درمان افراد مبتلا به اختلال خلقی برای کامل­تر شدن راه درازی در پیش دارد و پژوهش­گران در تلاشند تا با انجام پژوهش­هایی به درمان­های اختصاصی­تر آن دست یابند، در همین راستاJohnson  و Fulford در برنامه هدف که برای جلوگیری از مانیا پیشنهاد کرده­اند تبیین می­کنند که افراد مبتلا به اختلال دوقطبی بعد از موفقیت ابتدایی یا خلق مثبت، افزایش در اعتماد به نفس در مورد هدف نشان می­دهند و به شدت با هدف خود اشتغال پیدا می­کنند که در واقع این درگیری فزآینده­ی هیجان و هدف می­تواند به مانیا تبدیل شود، بنابراین آمیختگی هیجان و هدف، در قسمت هیجان مثبت می­تواند پس از افزایش اعتماد به نفس و تنظیم هدف در جهت خلق مثبت (مثلاً انجام فعالیت بیش­تر برای رسیدن به هدف یا در نظر گرفتن هدف سطح بالاتر به جای هدف فعلی) منجر به مانیا شود،  لذا برای جلوگیری از مانیا ضروری است که درآمیختگی هیجان و هدف کاهش پیدا کند [23]. در مقاله حاضر قصد داریم به تدوین و تعیین روایی درمانی تلفیقی بپردازیم و این گسست هیجان و هدف را به سایر هیجان­ها از جمله غم، خشم و اضطراب نیز گسترش دهیم [24].
لذا پژوهش حاضر یکی از پژوهش­هایی است که در مسیر شناسایی یک شیوه درمان تلفیقی برای اختلال دوقطبی گام بر می­دارد. این پژوهش با هدف تدوین پروتکل درمان شناختی رفتاری مبتنی بر گسست هیجان و هدف و تعیین روایی درمان شناختی رفتاری مبتنی بر گسست هیجان و هدف توسط متخصصین صورت پذیرفت.
مواد و روش­ها
روش مطالعه حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی است. در مرحله اول و دوم پژوهش حاضر از روش دلفی استفاده شد. در مرحله اول، پروتکل درمان شناختی رفتاری مبتنی بر گسست هیجان و هدف تدوین شد. در مرحله دوم، روایی جلسه­های درمان پروتکل درمان شناختی رفتاری مبتنی بر گسست هیجان و هدف ارزیابی گردید. جامعه آماری اول و مرحله دوم پژوهش شامل تمام متخصصین روان­شناس بالینی و روان­پزشک شهر تهران در سال 1397 بود که با اختلال­های خلقی آشنا بودند و یا مراجع کننده­ دوقطبی را معالجه نموده بودند. گروه نمونه در مرحله اول پژوهش 8 متخصص است که با روش نمونه­گیری مبتنی بر هدف انتخاب شدند. گروه نمونه در مرحله دوم پژوهش 6 متخصص است که با روش نمونه­گیری مبتنی بر هدف انتخاب شدند.
در مرحله اول، با توجه به هدف پژوهش، مداخله­ای تدوین شد که از ساختار و فرایند درمان شناختی رفتاری تبعیت میکند و محتوای آن بر مبنای شواهد پژوهشی و درمان­های صورت گرفته در مورد اختلال دوقطبی تدوین ­گردیده است، در این مرحله تکنیک­هایی مرتبط بر تنظیم هیجان و تنظیم هدف جمع­آوری گشته است و بعد از آماده­شدن پیش­نویس اولیه تکنیک­ها و ساختار جلسات درمان، پروتکل چندین بار توسط اساتید و ناظرین طرح مورد بررسی قرار گرفت و نحوه ارائه تکنیک­ها اصلاح شد. بعد از اصلاح اساتید و ناظرین طرح، پروتکل به 8 نفر از اساتید و متخصصین ارائه شد و پروتکل از لحاظ صوری مورد بررسی قرار گرفت و از این اساتید خواسته ­شد تا پروتکل را بر­اساس مقیاس ارزیابی راهنما­های درمانی ارزیابی کنند [26-25].
در مرحله دوم، پس از تدوین پروتکل، روایی جلسه­های درمان ارزیابی گشت، در بررسی روایی محتوا، ابتدا پرسشنامه ای 42 سؤالی در مورد میزان هماهنگی محتوای پروتکل که شامل­ سؤالهایی در مورد هدف ویژه پروتکل، فرآیند و روش­ها و استراتژی­های پروتکل است، به 6 نفر از متخصصین ارائه ­شد و با توضیح اهداف پروتکل برای آن­ها و ارائه تعاریف عملیاتی محتوا به آنان، از آن­ها درخواست ­شد تا هریک از مراحل پروتکل را براساس طیف سه بخشی لیکرت 1- ضرورتی ندارد، 2- مفید است ولی ضروری نیست و 3- ضروری است، مشخص کنند و دیدگاه­های اصلاحی خود را به صورت مبسوط و کتبی ارائه نمایند.
مقیاس ارزیابی پروتکل و پرسشنامه ارزیابی جلسه­های درمان به صورت خلاصه عبارت­اند از:
مقیاس ارزیابی پروتکل: مقیاس ارزیابی راهنما­های درمانی برای ارزیابی به کار گرفته شد [26-25]. مقیاس ارزیابی راهنما­های درمانی یک مقیاس جامع است. تمام بخش­های 15 (1-15 تا 5-15) و 16 و 17 (1-17 تا 5-17) و 18 (1-18 و 2-18) و 19 (1-19 و 5-19) و 20 و 21 (1-21 تا 4-21) ترجمه گردید و برای ارزیابی در اختیار متخصص­ها قرار گرفت.
پرسشنامه ارزیابی جلسه­های درمان: پرسشنامه­ای با 42 سؤال در مورد ارزیابی جلسه­های درمان توسط پژوهشگران طراحی گردید. سؤال­­های این پرسشنامه شامل این موارد بود: تناسب اهداف و محتوای هر جلسه با تعریف و فرایند نظری ارائه شده از درمان شناختی رفتاری مبتنی بر گسست هیجان و هدف (14 سؤال: یک سؤال برای هر جلسه)، تناسب تکلیف­ها و فعالیت­های هر جلسه با اهداف جلسه (14 سؤال: یک سؤال برای هر جلسه)، تناسب محتوای هر جلسه با فرآیند تغییر در هر جلسه (14 سؤال: یک سؤال برای هر جلسه): تمام این42 سؤال در واقع روایی درمان شناختی رفتاری مبتنی بر گسست هیجان و هدف را می­سنجند.
ساختار درمان شناختی رفتاری مبتنی بر گسست هیجان و هدف به این شرح است:
ساختار درمان: پروتکل درمان شناختی رفتاری مبتنی بر گسست هیجان و هدف، پروتکلی مبتنی بر تئوری شناختی رفتاری است، هدف این پروتکل آشناسازی مراجع با هیجان­ها، آگاه­سازی مراجع از تأثیر هیجان­ها بر پیگیری اهداف و آموزش تکنیک­هایی به مراجع برای مدیریت هیجان­ها در راستای پیگیری از اهداف است.
پروتکل درمان شناختی رفتاری مبتنی بر گسست هیجان و هدف از تلفیق پروتکل­های زیر تشکیل گردیده است:
1- شناخت درمانی Beck (1976): قسمت افکار و خطاهای شناختی، چالش با افکار و سود و زیان و حل مسئله [27]
2- درمان فراتشخیصی Ellard و همکاران (2010): " آموزش تنظیم هیجان و تکنیک­های تنظیم هیجان اضطراب (عدم اجتناب)"  [28]
3- درمان شناختی رفتاری مبتنی بر پذیرش وتعهد Hayes و همکاران (2011)" قسمت هدف و ارزش­ها " [29]
4- پروتکل Johnson  و Fulford (2009): " قسمت تلفیق هیجان و هدف"  [23]
5- تکنیک­های تنظیم هیجان Leahy و همکاران (2010): "موج سواری بر تمایلات شدید، آرامسازی، باز ارزیابی شناختی" [30]
جدول 1 خلاصه جلسه­های درمان شناختی رفتاری مبتنی بر گسست هیجان و هدف را نشان می­دهد که شامل خلاصه­ای از شرح جلسه­های درمان به همراه تکلیف­های خواسته شده از مراجع در پایان جلسه­ها است.
 
جدول 1- خلاصه جلسه­های درمان شناختی رفتاری مبتنی بر گسست هیجان و هدف
جلسه  اول: آشنایی با آزمودنی و معرفی خود، توضیح هدف جلسات، مقدمه­ای برای آشنایی با برنامه و توضیح اجمالی در مورد اختلال دوقطبی، وضعیت تنظیم هیجان و هدف در این اختلال ، معرفی برنامه ی درمانی
تکلیف: مشخص کردن اهداف هفتگی، ماهانه، سالیانه
جلسه دوم: بررسی تکالیف جلسه­ قبل، توضیح در مورد اهداف، اهداف عینی، همگن کردن اهداف و در راستای یکدیگر قرار دادن اهداف هفتگی، ماهانه و سالیانه با یکدیگر و بررسی همگنی اهداف با توانایی­ها و موقعیت فعلی و ارزش­های مراجع و پایبندی به اهداف، تمرین موارد ذکر شده در جلسه و تعیین اهداف هفتگی، ماهانه و سالیانه
تکلیف: نمودار پیگیری اهداف و انجام اهداف هفتگی تا جلسه آینده
جلسه سوم: بررسی تکالیف جلسه­ قبل، آموزش هیجان­ها و توصیف هیجان­ها، برانگیزاننده­ها، هیجان­ها، رفتارهای ناسازگار، پیامدهای رفتار ناسازگار مرتبط با هر هیجان
تکلیف:  چارت پایش هیجان­ها و شدت آن­ها
- برانگیزاننده هیجان رفتار
- مشخص کردن هدف این هفته و انجام آن
جلسه چهارم: بررسی تکالیف جلسه­ قبل، آموزش ارتباط هدف­ها و هیجان­ها با یکدیگر و تداخل هیجان­ها در اهداف و گرفتن مثال­هایی از مراجع که در مواقع خشم، ناراحتی ، شادی و اضطراب چگونه اهداف فعلی خود را انجام می­دهند؟
تکلیف: پایش تغییرات  هیجان هدف هم­زمان با یکدیگر
جلسه پنجم: بررسی تکالیف جلسه­ قبل، آموزش حرکت در راستای اهداف در حین داشتن هیجان، تمرین بر اساس مثال­های تکلیف جلسه­ی قبل
تکلیف: حرکت در راستای اهداف در حین داشتن هیجان و یادداشت هیجان هدف
جلسه ششم: بررسی تکالیف جلسه­ قبل، معرفی تفکر مرتبط به هیجان و کمک به بیماران برای ربط دادن وقایع، افکار، هیجان­ها و  رفتار و بالعکس و ربط دادن افکار با حرکت به سمت هدف، انجام تمرین مرتبط در جلسه
تکلیف: یادداشت وقایع - افکار- هیجان - رفتار و حرکت به سمت هدف
جلسه هفتم: بررسی تکالیف جلسه­ قبل، دسته بندی افکار منفی و خطاهای شناختی در افکار مرتبط به هیجان و افکار مرتبط به هدف
تکلیف: یادداشت افکار و تشخیص خطاهای شناختی در افکار
جلسه هشتم: بررسی تکالیف جلسه­ قبل، آموزش بررسی شواهد افکار
تکلیف: بررسی کردن و چالش با خطاهای افکار
جلسه نهم: بررسی تکالیف جلسه­ قبل، بازارزیابی شناختی و آموزش بررسی سود و زیان افکار، آیا به اهدافم کمک می­کند؟، انجام تمرین مرتبط در جلسه 
تکلیف: سود و زیان افکار
جلسه دهم: بررسی تکالیف جلسه­ قبل، آموزش حل مسئله، انجام تمرین مرتبط در جلسه 
تکلیف: به کار بردن حل مسئله
جلسه یازدهم: بررسی تکالیف جلسه­ قبل، طبقه بندی تکنیک­های مرتبط با هیجان اضطراب: رفع بازداری و مواجهه (درصورت اجتناب از حرکت به سمت اهداف)، حل مسئله، آرامسازی، باز ارزیابی شناختی،  انجام تمرین مرتبط در جلسه 
تکلیف: تمرین تکنیک­ها
جلسه دوازدهم: بررسی تکالیف جلسه­ قبل، طبقه بندی تکنیک­های مرتبط با هیجان خشم: تغییر در محیط/موقعیت، آرام سازی، سود و زیان، حل مسئله، موج سواری بر هیجان­های شدید، باز ارزیابی شناختی،  انجام تمرین مرتبط در جلسه 
تکلیف : تمرین تکنیک­ها
جلسه سیزدهم: بررسی تکالیف جلسه­ قبل، طبقه بندی تکنیک­های مرتبط با هیجان غم: بررسی سود و زیان، باز ارزیابی شناختی،  عدم تغییر هدف قبلی، حرکت طبق برنامه قبلی به سمت هدف، انجام تمرین مرتبط در جلسه 
تکلیف: تمرین تکنیک­ها
جلسه چهاردهم: بررسی تکالیف جلسه­ قبل، تکنیک­های مرتبط با هیجان شادی: بررسی سود و زیان، باز ارزیابی شناختی، عدم تغییر هدف قبلی، حرکت طبق برنامه قبلی به سمت هدف انجام تمرین مرتبط در جلسه
تکلیف: تمرین تکنیک­ها
 
 
به منظور تجزیه و تحلیل داده­ها، در مرحله اول پژوهش از شاخص روایی محتوا (Content validity index; CVI) برای بررسی روایی محتوایی بر اساس نظرات متخصصین به شکل کمی استفاده گردید و در مرحله دوم پژوهش از دو ضریب نسبت روایی محتوا (Content Validity Ratio; CVR) و CVI، برای ارزیابی کمی روایی محتوا جلسه­های درمان بر اساس نظرات متخصصین استفاده شد [31]. برای محاسبه CVR براساس تعداد متخصصینی که پروتکل را مورد ارزیابی قرار داده­اند، حداقل مقدار CVR قابل قبول، بر اساس جدول Lawshe بایستی برقرار باشد. Lawshe (1975) پیشنهاد کرده است که مقادیر مناسب CVR بایستی از سطوح آماری تصادف بالاتر باشند و جدولی از حداقل مقادیر CVR ارائه کرده است. برای تعیین CVR از متخصصین درخواست شد تا هر آیتم را بر اساس طیف سه قسمتی "ضروری است"، " مفید است ولی ضرورتی ندارد" و " ضرورتی ندارد" بررسی نمایند [32].
به منظور بررسی CVI، از روش Waltz  و  Bausellاستفاده شد [33]. به این صورت که متخصصین "مربوط بودن"، "واضح بودن" و "ساده بودن" هر گویه را بر اساس یک طیف لیکرتی 4 قسمتی مشخص ­کردند. متخصصین مربوط بودن هر مفاد از پروتکل را از نظر خودشان از 1 "مربوط نیست"، 2 "نسبتاً مربوط است"، 3 "مربوط است"، تا 4 "کاملاً مربوط است" مشخص نمودند. ساده بودن هر مفاد از پروتکل را به ترتیب از 1 "ساده نیست"، 2 "نسبتاً ساده است"، 3 "ساده است"، تا 4 "ساده مربوط است" و واضح بودن هر مفاد از پروتکل نیز به ترتیب از 1 " واضح نیست"، 2 "نسبتاً واضح است"، 3 "واضح است" تا 4 "واضح مربوط است" مشخص شد [34].
داده­ها پس از جمع آوری بر اساس فرمول­های زیر محاسبه شدند:
    که در این فرمول، تعداد متخصصینی است که به گزینه "ضروری" پاسخ داده­اند و N تعداد کل متخصصین است
     [35].
جدول حداقل مقادیر CVR مبتنی بر آزمون معنی‌داری یک دامنه با سطح 05/0 است. طبق این جدول برای تعداد 6 نفر متخصص پژوهش حاضر CVR مورد قبول 99/0 است [32].
حداقل مقدار قابل قبول برای CVI برابر با 79/0 است و اگر CVI مفادی از پروتکل کم­تر از 79/0 باشد آن مفاد از پروتکل بایستی حذف شود [34].
نتایج
برای بررسی روایی محتوایی به شکل کمی، از CVI استفاده گردید و CVI در مرحله اول پژوهش 89/0 به دست آمد.
جدول 2 حداقل و حداکثر مقادیر CVR و CVI مربوط به پرسشنامه ارزیابی جلسه­های درمان شناختی رفتاری مبتنی بر گسست هیجان و هدف را بر اساس نظر متخصصین روانشناس بالینی و روان­پزشک نشان می­دهد.
 
 

جدول 2 - یافته­های مربوط به مقادیر CVR و CVI پرسشنامه ارزیابی جلسه­های درمان شناختی رفتاری مبتنی بر گسست هیجان و هدف بر اساس نظر متخصصین روان­شناس بالینی و روان­پزشک شهر تهران در سال 1397 (6n=)
شماره سؤال شرح سؤال CVR CVI
1 تا چه حد اهداف و محتوای جلسه اول با تعریف نظری ارائه شده از درمان به لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن تناسب دارد و بخشی از آن را پوشش می­دهد؟ 83/0 83/0
2 تا چه حد اهداف و محتوای جلسه دوم  با تعریف نظری ارائه شده از درمان به لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن تناسب دارد و بخشی از آن را پوشش می­دهد؟ 1 1
3 تا چه حد اهداف و محتوای جلسه سوم با تعریف نظری ارائه شده از درمان به لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن تناسب دارد و بخشی از آن را پوشش می­دهد؟ 1 1
4 تا چه حد اهداف و محتوای جلسه چهارم با تعریف نظری ارائه شده از درمان به لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن تناسب دارد و بخشی از آن را پوشش می­دهد؟ 1 1
5 تا چه حد اهداف و محتوای جلسه پنجم با تعریف نظری ارائه شده از درمان به لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن تناسب دارد و بخشی از آن را پوشش می­دهد؟ 1 1
6 تا چه حد اهداف و محتوای جلسه ششم با تعریف نظری ارائه شده از درمان به لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن تناسب دارد و بخشی از آن را پوشش می­دهد؟ 1 1
7 تا چه حد اهداف و محتوای جلسه هفتم با تعریف نظری ارائه شده از درمان به لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن تناسب دارد و بخشی از آن را پوشش می­دهد؟ 1 1
8 تا چه حد اهداف و محتوای جلسه هشتم با تعریف نظری ارائه شده از درمان به لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن تناسب دارد و بخشی از آن را پوشش می­دهد؟ 1 1
9 تا چه حد اهداف و محتوای جلسه نهم با تعریف نظری ارائه شده از درمان به لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن تناسب دارد و بخشی از آن را پوشش می­دهد؟ 1 1
10 تا چه حد اهداف و محتوای جلسه دهم با تعریف نظری ارائه شده از درمان به لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن تناسب دارد و بخشی از آن را پوشش می­دهد؟ 1 1
11 تا چه حد اهداف و محتوای جلسه یازدهم با تعریف نظری ارائه شده از درمان به لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن تناسب دارد و بخشی از آن را پوشش می­دهد؟ 1 1
12 تا چه حد اهداف و محتوای جلسه دوازدهم  با تعریف نظری ارائه شده از درمان به لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن تناسب دارد و بخشی از آن را پوشش می­دهد؟ 1 1
13 تا چه حد اهداف و محتوای جلسه سیزدهم با تعریف نظری ارائه شده از درمان به لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن تناسب دارد و بخشی از آن را پوشش می­دهد؟ 1 1
14 تا چه حد اهداف و محتوای جلسه چهاردهم با تعریف نظری ارائه شده از درمان به لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن تناسب دارد و بخشی از آن را پوشش می­دهد؟ 1 1
15 تا چه حد تکلیف­ها و فعالیت­های جلسه اول با محتوای جلسه از لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن تناسب دارد و آن­ها را پوشش می­دهد؟ 1 1
16 تا چه حد تکلیف­ها و فعالیت­های جلسه دوم  با محتوای جلسه از لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن تناسب دارد و آن­ها را پوشش می­دهد؟ 1 1
17 تا چه حد تکلیف­ها و فعالیت­های جلسه سوم با محتوای جلسه از لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن تناسب دارد و آن­ها را پوشش می­دهد؟ 1 1
18 تا چه حد تکلیف­ها و فعالیت­های جلسه چهارم با محتوای جلسه از لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن تناسب دارد و آن­ها را پوشش می­دهد؟ 1 1
19 تا چه حد تکلیف­ها و فعالیت­های جلسه پنجم با محتوای جلسه از لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن تناسب دارد و آن­ها را پوشش می­دهد؟ 1 1
20 تا چه حد تکلیف­ها و فعالیت­های جلسه ششم با محتوای جلسه از لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن تناسب دارد و آن­ها را پوشش می­دهد؟ 1 1
21 تا چه حد تکلیف­ها و فعالیت­های جلسه هفتم با محتوای جلسه از لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن تناسب دارد و آن­ها را پوشش می­دهد؟ 1 1
22 تا چه حد تکلیف­ها و فعالیت­های جلسه هشتم با محتوای جلسه از لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن تناسب دارد و آن­ها را پوشش می­دهد؟ 83/0 83/0
23 تا چه حد تکلیف­ها و فعالیت­های جلسه نهم با محتوای جلسه از لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن تناسب دارد و آن­ها را پوشش می­دهد؟ 83/0 83/0
24 تا چه حد تکلیف­ها و فعالیت­های جلسه دهم با محتوای جلسه از لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن تناسب دارد و آن­ها را پوشش می­دهد؟ 1 1
25 تا چه حد تکلیف­ها و فعالیت­های جلسه یازدهم با محتوای جلسه از لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن تناسب دارد و آن­ها را پوشش می­دهد؟ 1 1
26 تا چه حد تکلیف­ها و فعالیت­های جلسه دوازدهم با محتوای جلسه از لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن تناسب دارد و آن­ها را پوشش می­دهد؟ 1 1
27 تا چه حد تکلیف­ها و فعالیت­های جلسه سیزدهم با محتوای جلسه از لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن تناسب دارد و آن­ها را پوشش می­دهد؟ 1 1
28 تا چه حد تکلیف­ها و فعالیت­های جلسه چهاردهم با محتوای جلسه از لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن تناسب دارد و آن­ها را پوشش می­دهد؟ 1 1
29 تا چه حدی محتوای جلسه اول، در فرآیند تغییر در درمان لز لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن نقش دارد و آن را پوشش می­دهد؟ 1 1
30 تا چه حدی محتوای جلسه دوم، در فرآیند تغییر در درمان از لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن نقش دارد و آن را پوشش می­دهد؟ 1 1
31 تا چه حدی محتوای جلسه سوم، در فرآیند تغییر در درمان لز لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن نقش دارد و آن را پوشش می­دهد؟ 1 1
32 تا چه حدی محتوای جلسه چهارم، در فرآیند تغییر در درمان لز لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن نقش دارد و آن را پوشش می­دهد؟ 1 1
33 تا چه حدی محتوای جلسه پنجم، در فرآیند تغییر در درمان لز لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن نقش دارد و آن را پوشش می­دهد؟ 1 1
34 تا چه حدی محتوای جلسه ششم، در فرآیند تغییر در درمان لز لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن نقش دارد و آن را پوشش می­دهد؟ 1 1
35 تا چه حدی محتوای جلسه هفتم، در فرآیند تغییر در درمان لز لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن نقش دارد و آن را پوشش می­دهد؟ 1 1
36 تا چه حدی محتوای جلسه هشتم، در فرآیند تغییر در درمان لز لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن نقش دارد و آن را پوشش می­دهد؟ 1 1
37 تا چه حدی محتوای جلسه نهم، در فرآیند تغییر در درمان لز لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن نقش دارد و آن را پوشش می­دهد؟ 1 1
38 تا چه حدی محتوای جلسه دهم، در فرآیند تغییر در درمان لز لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن نقش دارد و آن را پوشش می­دهد؟ 1 1
39 تا چه حدی محتوای جلسه یازدهم، در فرآیند تغییر در درمان لز لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن نقش دارد و آن را پوشش می­دهد؟ 1 1
40 تا چه حدی محتوای جلسه دوازدهم، در فرآیند تغییر در درمان لز لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن نقش دارد و آن را پوشش می­دهد؟ 1 1
41 تا چه حدی محتوای جلسه سیزدهم، در فرآیند تغییر در درمان لز لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن نقش دارد و آن را پوشش می­دهد؟ 1 1
42 تا چه حدی محتوای جلسه چهاردهم، در فرآیند تغییر در درمان لز لحاظ ضرورت، مربوط بودن، ساده بودن و واضح بودن نقش دارد و آن را پوشش می­دهد؟ 1 1
 
 
بر اساس نتایج جدول 2، حداقل مقدار CVR برای پرسشنامه ارزیابی جلسه­های درمان شناختی رفتاری مبتنی بر گسست هیجان و هدف  برابر با 83/0 است. با توجه به این­که حداقل مقدار CVR قابل قبول برای تعداد 6 نفر متخصص مقدار 99/0 است. قسمت­هایی از پرسشنامه که از این مقدار کم­تر هستند لازم به اصلاح هستند. همچنین بر اساس نتایج این جدول، حداقل مقدار CVI برای پرسشنامه ارزیابی جلسه­های درمان شناختی رفتاری مبتنی بر گسست هیجان و هدف  برابر با 83/0 است.
بحث
ابتدا، با توجه به هدف اول پژوهش، مداخله­ای تدوین شد که از ساختار و فرایند درمان شناختی رفتاری تبعیت می­کند و محتوای آن بر مبنای شواهد پژوهشی و درمان­های صورت گرفته در مورد اختلال دوقطبی تدوین ­گردید. بعد از آماده شدن پروتکل تکنیک­ها و ساختار جلسات درمان، پروتکل به 8 نفر از اساتید و متخصصین ارائه شد تا پروتکل را بر­اساس مقیاس ارزیابی راهنماهای درمانی ارزیابی کنند [26-25]. سپس برای بررسی روایی محتوایی به شکل کمی، از CVI استفاده گردید. CVI در این پژوهش 89/0 به دست آمد که بر این اساس روایی محتوای پروتکل مورد تأیید می­باشد. سپس در مرحله دوم برای بررسی CVR جلسه­های درمان، پرسشنامه­ای با 42 سؤال در اختیار6 نفر از متخصصین قرار داده شد. جهت محاسبه CVR حداقل مقدار CVR برای تعداد 6 متخصص مقدار CVR 99/0 است. همان­طور که در جدول 2 دیده می­شود به جزء سؤال 1 (جلسه اول)، سؤال 22 (جلسه هشتم) و 23 ( جلسه نهم)، تمام سؤال­های مربوط به "تناسب اهداف و محتوای هر جلسه" و تمام سؤال­های مربوط به" تناسب تکلیف­ها و فعالیت­های هر جلسه با اهداف جلسه "و تمام سؤال­های مربوط به "تناسب محتوای هر جلسه با فرایند تغییر در هر جلسه" مقدار CVR مورد نیاز برای برآورده شدن روایی را کسب کرده­اند. لذا درمان شناختی رفتاری مبتنی بر گسست هیجان و هدف دارای روایی درونی کافی از نظر متخصصین می­باشد. البته تغییرات لازم از نظر متخصصینی که جلسه اول را از نظر "تناسب اهداف و محتوای هر جلسه" و جلسه­های هشتم و نهم را از نظر " تناسب تکلیف­ها و فعالیت­های هر جلسه با اهداف جلسه "حائز روایی بالا نمیدانستند، در پروتکل اعمال گردید. چنانچه جدول 2  نشان می­دهد، CVI تمام 42 سؤال، بالاتر از 79/0 می­باشد و از آن­جایی که از 79/0 بالاتر است مورد تأیید است، لذا درمان شناختی رفتاری مبتنی بر گسست هیجان و هدف دارای روایی درونی کافی از نظر متخصصین می­باشد. با توجه به یافته­ها می­توان این­گونه استنباط کرد که متخصصین در ارزیابی خود معتقد به روایی درمان شناختی رفتاری مبتنی بر گسست هیجان و هدف بودند و به نظر آن­ها این درمان برای افراد مبتلا به اختلال دوقطبی مؤثر است.
همان طور که پیش­تر به آن اشاره شد Johnson  و Fulford در برنامه هدف که برای جلوگیری از مانیا پیشنهاد کرده­اند. اثربخشی کاهش درآمیختگی هیجان و هدف برای جلوگیری از مانیا در بیماران دوقطبی را نشان داده­اند [23] و همچنین درمان شناختی رفتاری مبتنی بر گسست هیجان و هدف در مطالعه ای موردی بر روی یک فرد مبتلا به اختلال دوقطبی مؤثر بوده است [24].  بر این اساس نظر متخصص­ها در مورد روا بودن درمان شناختی رفتاری مبتنی بر گسست هیجان و هدف همسو با این یافته­ها است.
در تبیین این یافته­ها می­توان اظهار داشت بر مبنای شواهد پژوهشی هیجان­های منفی دیگری مانند خشم و اضطراب نیز علاوه بر هیجان غم و شادی در افراد مبتلا به اختلال دوقطبی رخ می­دهند [37-36]  و همچنین بر اساس پژوهش­های صورت گرفته درمان شناختی رفتاری بر کاهش هیجان­های غم، شادی، اضطراب و خشم [39-38] مؤثر بوده است. از سوی دیگر در راستای پیگیری هدف در افراد مبتلا به اختلال دوقطبی، شواهد نشان می­دهد طرح درمانی­ برنامه­ی هدف زندگی در ثبات خلق بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی مؤثر بوده است [41-40] و از آن­جایی که Johnson  و Fulford در برنامه درمانی جلوگیری از مانیا تنظیم هیجان شادی و هدف را در یک درمان به طور همزمان به کار بردند و نشان داده­اند که کاهش درآمیختگی هیجان مثبت و هدف بر جلوگیری از مانیا مؤثر بوده است [23]. بر این اساس درمان شناختی رفتاری مبتنی بر گسست هیجان و هدف که به گونه ای تدوین شده است که تنظیم هیجان مثبت و منفی و هدف را با هم مدنظر قرار می­دهد و در واقع تکنیک­های مختلف تنظیم هیجان غم، شادی، خشم و اضطراب را که پیش­تر اثربخشی آن­ها در پژوهش­ها اثبات شده است، به همراه پیگیری هدف در یک پروتکل واحد با هم به کار می­گیرد. بر اساس شواهد پژوهشی از نظر متخصصین برای درمان افراد مبتلا به اختلال دوقطبی دارای روایی مطلوبی است. محدود بودن پژوهش حاضر به نظر متخصصین از محدودیت­های پژوهش حاضر است. لذا پیشنهاد می­شود که در پژوهش­های آتی درمان شناختی رفتاری مبتنی بر گسست هیجان و هدف بر روی نمونه­هایی از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی اجرا گردد و اثربخشی آن بررسی گردد.
نتیجه­گیری
درمان شناختی رفتاری مبتنی بر گسست هیجان و هدف با تأکید بر تنظیم هیجان­های متفاوتی که فرد مبتلا به اختلال دوقطبی تجربه می­کند و تأثیراتی که این تنظیم هیجان بر ثبات و پی­گیری هدف­های انتخابی افراد مبتلا به اختلال دوقطبی دارد، می­تواند به عنوان یک درمان تلفیقی مؤثر نقش داشته باشد و با توجه به این­که روایی درمان شناختی رفتاری مبتنی بر گسست هیجان و هدف از سوی متخصصین چه از نظر مدل نظری و چه از نظر محتوای جلسه­ها تأیید شد، میتوان این درمان را در فاز کارآزمایی بالینی برای افراد مبتلا به اختلال دوقطبی به کار برد و اثربخشی آن را به صورت روش مند و کنترل شده بررسی نمود.
تشکر و قدردانی
این پژوهش با همکاری تعدادی از متخصص­های روان­پزشک و روان­شناس بالینی صورت گرفت، از همکاری متخصص­های گرامی و بزرگواری که در این پژوهش شرکت نمودند، قدردانی می­کنیم.
 
 
References
 
 
 
[1] Beyer DK, Freund N. Animal models for bipolar disorder: from bedside to the cage. Int. J. Bipolar Disord 2017; 5(1): 1-26.
[2] Ferrari AJ, Stockings E, Khoo JP, Erskine HE, Degenhardt L, Vos T, et al. The prevalence and burden of bipolar disorder: findings from the Global Burden of Disease Study 2013. Bipolar Disord 2016; 18(5): 440-50.
 [3] Pouretemad HR, Naghavi HR, Malekafzali H, Noorbala AA, Davidian H, Ghanizadeh A, et al.  Prevalence of mood disorders in Iran. Iran J Psychiatry 2006; 1(2): 59-64. [Farsi]
[4] Jolfaei AG, Ataei S, Ghayoomi R, Shabani A. High frequency of bipolar disorder comorbidity in medical inpatients. Iran J Psychiatry 2019; 14(1): 60-6. [Farsi]
[5] Jolfaei AG, Ghadamgahi P, Ahmadzad-Asl M, Shabani A. Comparison of demographic and diagnostic characteristics of Iranian inpatients with bipolar I disorder to western counterparts. Iran. J. Psychiatry. Behav. Sci 2015; 9(2). [Farsi]
[6] Amini H, SHarifi V, Nejati Safa AA, Arbabi M, Tabatabaei M, Alimadadi Z, et al. One year follow-up of patients with bipolar disorder admitted to roozbeh hospital. Iran. J. Psychiatry Clin. Psychol 2009; 2(15): 168-74. [Farsi]
[7] Shaabani A, Eftekhar M, Daneshamouz B, Ahmadkhaniha HR, Hakim shoushtari M, GHalehbandi M, et al. Degree of recurrence of type I bipolar disorder: a 17 month follow-up of patients with first-episode mania.  Advances IN Cognitive Science 2006; 3 (8): 33-42. [Farsi]
[8] Najafi-Vosough R, Ghaleiha A, Faradmal J, Mahjub H. Recurrence in patients with bipolar disorder and its risk factors. Iran J Psychiatry 2016; 11(3): 173-7. [Farsi]
[9] Gupta RD, Guest JF. Annual cost of bipolar disorder to UK society. Br J Psychiatry 2002;180(3): 227-33.
[10] Cloutier M, Greene M, Guerin A, Touya M, Wu E. The economic burden of bipolar I disorder in the United States in 2015. J. Affect. Disord 2018 ;226: 45-51.
[11] Kleinman LS, Lowin A, Flood E, Gandhi G, Edgell E, Revicki DA. Costs of bipolar disorder. Pharmacoeconomics 2003 ;21(9): 601-622.
[12] Eker F, Harkın S. Effectiveness of six-week psychoeducation program on adherence of patients with bipolar affective disorder. J. Affect. Disord 2012; 138(3): 409-16.
[13] Morriss R, Lobban F, Riste L, Davies L, Holland F, Long R, et al. Clinical effectiveness and acceptability of structured group psychoeducation versus optimised unstructured peer support for patients with remitted bipolar disorder (PARADES): a pragmatic, multicentre, observer-blind, randomised controlled superiority trial. Lancet Psychiatry 2016; 3(11): 1029-38.
[14] Lam DH, Watkins ER, Hayward P, Bright J, Wright K, Kerr N, et al. A randomized controlled study of cognitive therapy for relapse prevention for bipolar affective disorder: outcome of the first year. Arch. Gen. Psychiatry 2003 ; 60(2): 145-52.
[15] Scott JA, Paykel E, Morriss R, Bentall R, Kinderman P, Johnson T, et al. Cognitive–behavioural therapy for severe and recurrent bipolar disorders: randomised controlled trial. Br J Psychiatry 2006; 188(4): 313-20.
[16] Henken HT, Kupka RW, Draisma S, Lobbestael J, Van Den Berg K, Demacker SM, Regeer EJ. A cognitive behavioural group therapy for bipolar disorder using daily mood monitoring. Behav Cogn Psychother 2020; 48(5): 515-29.
[17] Frank E, Kupfer DJ, Thase ME, Mallinger AG, Swartz HA, Fagiolini AM, et al. Two-year outcomes for interpersonal and social rhythm therapy in individuals with bipolar I disorder. Arch. Gen. Psychiatry 2005; 62(9): 996-1004.
[18] Crowe M, Porter R, Inder M, Carlyle D, Luty S, Lacey C, Frampton C. Clinical effectiveness trial of adjunctive interpersonal and social rhythm therapy for patients with bipolar disorder. Am. J. Psychother 2020; 73(3): 107-14.
[19] Aydoğdu BE, Dirik G. Mindfulness Based Cognitive Therapy in Bipolar Disorder. Psikiyatr. Guncel Yaklasimlar 2020; 12(1): 16-31.
[20] Deckersbach T, Hölzel BK, Eisner LR, Stange JP, Peckham AD, Dougherty DD, et al.  Mindfulnessbased cognitive therapy for nonremitted patients with bipolar disorder. CNS Neurosci Ther 2012; 18(2): 133-41.
[21] Goldstein TR, Axelson DA, Birmaher B, Brent DA. Dialectical behavior therapy for adolescents with bipolar disorder: a 1-year open trial. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 2007; 46(7): 820-30.
[22] Goldstein TR, Fersch-Podrat RK, Rivera M, Axelson DA, Merranko J, Yu H, Brent DA, Birmaher B. Dialectical behavior therapy for adolescents with bipolar disorder: results from a pilot randomized trial. J Child Adolesc Psychopharmacol 2015; 25(2): 140-9.
[23] Johnson SL, Fulford D. Preventing mania: A preliminary examination of the GOALS program. Behav. Ther 2009; 40(2): 103-13.
[24] Zadehmohamadi F, Sohrabi F, Ashrafi E, Shams J.  Case report of treatment of a patient with bipolar II disorder through cognitive behavioral therapy based on the emotion-goal detachment. J Fasa Univ Med Sci 2020: In press. [Farsi]
[25] Hollon D, Miller IJ, Robinson E. Criteria for evaluating treatment guidelines. Am Psychol 2002; 57(12): 1052-9.
[26] American Psychological Association. Criteria for Evaluating Treatment Guidelines. Washington APA; 2021. Available form: http://www.apa.org/ practice/ guidelines/ evaluating.aspx.
[27] Beck AT. Cognitive therapy and the emotional disorders. New York: International Universities Press; 1976.
[28] Ellard KK, Fairholme CP, Boisseau CL, Farchione TJ, Barlow DH. Unified protocol for the transdiagnostic treatment of emotional disorders: Protocol development and initial outcome data. Cogn Behav Pract 2010; 17(1): 88-101.
[29] Hayes SC, Strosahl KD, Wilson KG. Acceptance and commitment therapy: The process and practice of mindful change. Guilford Press; 2011.
[30] Leahy RL, Tirch D, Napolitano LA. Emotion regulation in psychotherapy. Tehran, Iran: Arjmand Publication; 2013. [Farsi]
[31] Fathi Ashtiani A, Mohammadi B, Fathi Ashtiani M. Psychological Tests. Tehran, Iran: Besat Publication; 2016. [Farsi]
[32] Lawshe CH. A quantitative approach to content validity. Pers. Psychol 1975; 28(4): 563-75.
[33] Waltz CF, Bausell BR. Nursing research: design statistics and computer analysis: Davis FA, 1981.
[34] Karami A. introduction to test construction and psychological tests. Tehran, Iran: Ravansanji Publication; 2014. [Farsi]
[35] hajizadeh E, asghari M. statistical methods and analyses in health and biosciences a research methodological approach. First ed. Tehran, Iran: Jahad daneshgahi Publication; 2011. [Farsi]
[36] Vázquez GH, Baldessarini RJ, Tondo L. Cooccurrence of anxiety and bipolar disorders: clinical and therapeutic overview. Depress Anxiety 2014; 31(3): 196-206.
[37] Mesbah R, de Bles N, RiusOttenheim N, van der Does AW, Penninx BW, van Hemert AM, de Leeuw M, Giltay EJ, Koenders M. Anger and cluster B personality traits and the conversion from unipolar depression to bipolar disorder. Depress Anxiety 2021.
[38] Ellard KK, Bernstein EE, Hearing C, Baek JH, Sylvia LG, Nierenberg AA, Barlow DH, Deckersbach T. Transdiagnostic treatment of bipolar disorder and comorbid anxiety using the Unified Protocol for Emotional Disorders: A pilot feasibility and acceptability trial. J. Affect. Disord 2017 ;219: 209-21.
[39] Frazier SN, Vela J. Dialectical behavior therapy for the treatment of anger and aggressive behavior: A review. Aggress Violent Behav 2014; 19(2): 156-163.
[40] de Andrés RD, Aillon N, Bardiot MC, Bourgeois P, Mertel S, Nerfin F, Romailler G, Gex-Fabry M, Aubry JM. Impact of the life goals group therapy program for bipolar patients: an open study. J. Affect. Disord 2006; 93(1-3): 253-57.
[41] Aubry JM, Charmillot A, Aillon N, Bourgeois P, Mertel S, Nerfin F, Romailler G, Stauffer MJ, Gex-Fabry M, de Andrés RD. Long-term impact of the life goals group therapy program for bipolar patients. J. Affect. Disord 2012; 136(3): 889-94.


 
Development and Validation of Cognitive Behavioral Therapy Package Based on Detachment of Emotion and Goal for Adjunctive Psychotherapy of Individuals with Bipolar Disorder: A Descriptive Study
 
 
F. Zadehmohamadi[5], F. Sohrabi[6], E. Ashrafi[7], J. Shams[8]
 
Received:18/01/21       Sent for Revision: 30/01/21     Received Revised Manuscript:02/02/21 Accepted:20/02/21
 
 
Background and Objectives: Bipolar disorder has a lot of cost for treatment system. Adjunctive psychotherapies are used in treatment of bipolar disorder for reducing signs, preventing recurrence and increasing drug adherence. The aim of current research was developing and validating cognitive behavioral therapy based on detachment of emotion and goal for bipolar disorder.
Materials and Methods: The present research was developed using a descriptive method and based on the theoretical foundations of current treatments and adjunctive treatment. Fourteen cognitive behavioral therapy sessions based on detachment of emotion and goal were developed and their validity was evaluated using the APA Criteria for Evaluating Treatment Guidelines and the Forty-two questionnaire by professors and specialists. Data were analyzed using content validity index (CVI) and content validity ratio (CVR).
Results: CVI in this research in the development phase was 0.89 and CVR for validity of therapy sessions was confirmed for all sessions except sessions 1, 8 and 9 and CVI for therapy sessions was more than 0.79.
Conclusion: Validity of theoretical foundations of cognitive behavioral therapy based on detachment of emotion and goal and form of sessions were confirmed by specialists. According to the research results, specialists believe this treatment can be used as an adjunctive psychotherapy for individuals with bipolar disorder along with drug therapy.
Key words: Cognitive behavioral therapy, Emotion, Goal, Validity, Bipolar disorder
 
Funding: This study did not have any funds.
Conflict of interest: None declared.
Ethical approval: None declared.
 
How to cite this article: Zadehmohamadi F, Sohrabi F, Ashrafi E, Shams J. Development and Validation of Cognitive Behavioral Therapy Package Based on Detachment of Emotion and Goal for Adjunctive Psychotherapy of Individuals with Bipolar Disorder: A Descriptive Study. J Rafsanjan Univ Med Sci 2021; 19 (12): 1277-92. [Farsi]


 
[1]- دانشجوی دکتری روانشناسی بالینی، دانشکده روانشناسی، گروه علوم انسانی، دانشگاه علم و فرهنگ تهران، ایران 
[2]- (نویسنده مسئول): استاد روان شناسی بالینی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی،تهران، ایران
تلفن: 48393202-021، دورنگار: 48393299-021، پست الکترونیکی: sohrabi@atu.ac.ir
[3]- استادیار روانشناسی، دانشکده روانشناسی، گروه علوم انسانی، دانشگاه علم و فرهنگ تهران، ایران 
[4]- روانپزشک، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، گروه روان­پزشکی بیمارستان امام حسین (ع)،تهران، ایران 
 
[5]- PhD Candidate in Clinical Psychology, Dept. of Psychology, Faculty of Humanities, University of Science and Culture, Tehran, Iran, ORCID: 0000-0002-2204-0746
[6]- Prof. of Clinical Psychology, Faculty of Psychology and Education, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
 ORCID:  0000-0003-0293-6120
(Corresponding Author) Tel: (021) 48393202, Fax:(021) 48393299  E-mail: sohrabi@atu.ac.ir
[7]- Assistant Prof. of Psychology, Dept., of Psychology, Faculty of Humanities, University of Science and Culture, Tehran, Iran, ORCID:0000000216978471
[8]- Psychiatrist, Associate Prof., Dept., of Psychiatry, Imam Hossein Hospital, Shahid Beheshti University of Medical Science, Tehran, Iran,ORCID:0000000214615140
نوع مطالعه: توصيفي | موضوع مقاله: روانپزشكي
دریافت: 1399/10/24 | پذیرش: 1399/12/2 | انتشار: 1399/12/30

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Journal of Rafsanjan University of Medical Sciences

Designed & Developed by : Yektaweb