Ethics code: IR.RUMS.REC.1398.075
Askari Z, Rezaian M, Ahmadinia H, Iranmanesh F, Vakilian A, Vazirinejad R. Evaluation of the Status of Participation and Autonomy of Stroke Patients in Kerman in 2020: A Descriptive Study. JRUMS 2022; 21 (4) :397-412
URL:
http://journal.rums.ac.ir/article-1-6353-fa.html
عسکری زکیه، رضائیان محسن، احمدی نیا حسن، ایرانمنش فرهاد، وکیلیان علیرضا، وزیری نژاد رضا. ارزیابی وضعیت مشارکت و خودمختاری بیماران سکته مغزی در شهر کرمان در سال 1399:
یک مطالعه توصیفی. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان. 1401; 21 (4) :397-412
URL: http://journal.rums.ac.ir/article-1-6353-fa.html
دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
متن کامل [PDF 316 kb]
(409 دریافت)
|
چکیده (HTML) (721 مشاهده)
متن کامل: (564 مشاهده)
مقاله پژوهشی
مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
دوره 21، تیر 1401، 412-397
ارزیابی وضعیت مشارکت و خودمختاری بیماران سکته مغزی در شهر کرمان در سال 1399:
یک مطالعه توصیفی
زکیه عسکری[1]، محسن رضائیان[2]، حسن احمدی نیا[3]، فرهاد ایرانمنش[4]، علیرضا وکیلیان[5]، رضا وزیرینژاد[6]
دریافت مقاله: 29/09/1400 ارسال مقاله به نویسنده جهت اصلاح: 04/11/1400 دریافت اصلاحیه از نویسنده: 18/03/1401 پذیرش مقاله: 22/03/1401
چکیده
زمینه و هدف: سکته مغزی از شایعترین علل مرگ و میر و ناتوانی دستگاه عصبی محسوب میشود. بنابراین باید حیطههایی از زندگی که بیمار در آن مشارکت مطلوبی ندارد، مشخص شود. لذا هدف از مطالعه حاضر تعیین وضعیت مشارکت و خودمختاری بیماران سکته مغزی بود.
مواد و روشها: مطالعه حاضر از نوع توصیفی است که در سال 1399 بر روی 384 بیمار سکته مغزی در شهر کرمان انجام پذیرفت. جهت ارزیابی وضعیت مشارکت و خودمختاری بیماران از پرسشنامه (Impact on participation and autonomy; IPA-p) به صورت خودگزارشدهی استفاد شد. تجزیه و تحلیل دادهها توسط آنالیز واریانس یکطرفه، رگرسیون خطی چندگانه، آزمون t مستقل و آزمون همبستگی Pearson صورت گرفت.
یافتهها: در این مطالعه، میانگین و انحراف معیار نمره مشارکت کل پرسشنامه 23/0 ± 40/3 گزارش شد. بیشترین نمره مشارکت (69/0 ± 80/3) مربوط به حیطه فعالیتهای داخل و یا اطراف منزل و کمترین نمره مشارکت (88/0 ± 12/2) مربوط به حیطه استفاده و مراقبت از پول خود بود. طبق آنالیز رگرسیون خطی چندگانه، میانگین نمره مشارکت و خودمختاری در مردان کمتر از زنان (371/0- =B، 012/0 =p) بود. وضعیت اقتصادی از بین تمام متغیرها، قویترین پیشبینی کننده گزارش شد. همچنین، متغیرهای تحت بررسی 4/30 درصد از تغییرات نمره مشارکت را تبیین کردند.
نتیجهگیری: مطالعه حاضر نشان داد که بیماران سکته مغزی در نیمی از حیطههای پرسشنامه، مشارکت کمتر از 70 درصد داشتند. ضعیفترین حیطه، استفاده و مراقبت از پول خود بود. لازم است که با تمهیدات مناسب حیطههایی که بیماران در آنها دچار ضعف در مشارکت شدهاند را بهبود بخشید.
واژههای کلیدی: مشارکت، خودمختاری، بیماری سکته مغزی، پرسشنامه IPA، کرمان
مقدمه
سکته مغزی (CVA Cerebro Vascular Accident;) یکی از مهمترین و شایعترین بیماریهای عصبی در جهان است که سالانه مرگ و میر و ناتوانیهای فراوانی را به این بیماران تحمیل میکند [1]. در این بیماری ماهیت اختلال در خونرسانی مغز بر اساس دو فرم ایسکمیک و هموراژیک تقسیمبندی شده است ]2[. میزان بروز نوع ایسکمیک سکته مغزی از نوع هموراژیک آن بیشتر است ]3[. اختلال در جابهجایی، مشکلات حرکتی و کاهش قدرت عضلات از عمدهترین تظاهرات بالینی در این بیماری است ]4[. سومین علت مرگ و میر در سراسر جهان مربوط به سکته مغزی است ]5[. طبق بررسی انجام شده در چین، سکته مغزی در سال 2030 با عنوان دومین علت مرگ در جهان شناخته خواهد شد و در کشورهای توسعه نیافته که درآمد اقتصادی پایینی دارند شیب تندتری خواهد گرفت ]6[. طبق آمار سازمان بهداشت جهانی، وقوع سکته مغزی در جهان 7/2 تا 4/7 مورد در هر 1000 نفر گزارش شده است ]7[. شیوع سکته مغزی در ایران بیشتر از کشورهای پیشرفته است ]8[.
مطالعات نشان دادهاند که بیماران سکته مغزی از کیفیت زندگی مطلوبی برخوردار نیستند ]9[. این بیماری مزمن، در تمام جنبههای زندگی بیمار و خانواده او تأثیرگذار دیده شده است ]10[. مشارکت بیماران سکته مغزی در مراقبت از خود، باعث انجام کارهای روزمره و ارتقاء توانایی آنان خواهد شد و این امر در بهبود کیفیت زندگیشان تأثیر بهسزایی دارد ]11[. بیمارانی که دچار فلج دست و بازو شدهاند نسبت به بیماران فلج اندام تحتانی، از مشارکت ضعیفتری برخوردار هستند ]12[.
مطالعات گستردهای جهت بررسی وضعیت مشارکت و خودمختاری در جهان صورت گرفته است. مطالعهای توسط Berenschot و همکارش در هلند بر روی بیماران توانبخشی انجام گرفت. نتایج نشان داد مشارکت بیماران از مسائل مهمی است که میتواند جهت بررسی سیاستهای حوزه حمایت اجتماعی و تغییر آن اثربخش باشد ]13[. مطالعه دیگری توسط Törnbom و همکارش در گوتنبرگ بر روی بیماران سکته مغزی انجام شد. نتایج نشان داد که حمایت از فضای داخلی، بهبود مشارکت و استقلال و روابط اجتماعی افراد مبتلا به سکته مغزی حاد، بسیار حائز اهمیت است و باید در عرض یک سال افزایش یابد ]14[. مطالعه دیگری توسط Suttiwong و همکاران بر روی بیماران سکته مغزی در تایلند صورت گرفت. این مطالعه بررسی مشارکت را یک مسئله روانی - اجتماعی دانست و همچنین توانایی عملکرد و حمایت اجتماعی را در پیشبینی مشارکت لازم شمرد ]15[.
بنابراین لازم است که وضعیت مشارکت و خودمختاری و سنجش سطح سلامت این بیماران در حیطههای مختلف زندگی فردی و اجتماعی آنها مورد ارزیابی قرار گیرد. طبق آخرین جستجوی محققین مطالعه حاضر، مطالعه مشابهی در رابطه با بیماران سکته مغزی در ایران انجام نشده است. لذا هدف از این مطالعه تعیین وضعیت مشارکت و خودمختاری بیماران سکته مغزی در شهر کرمان بود.
مواد و روشها
مطالعه حاضر از نوع توصیفی - مقطعی است که به ارزیابی وضعیت مشارکت و خودمختاری بیماران سکته مغزی در شهر کرمان در سال 1399 پرداخته است. در مقطع زمانی آبان تا اسفند ماه، بیماران سکته مغزی و همراهان آنها که به کلینیک سلامت شهر کرمان مراجعه میکردند و با تأیید متخصص نورولوژیست بیمار تلقی میشدند، به عنوان نمونه در دسترس انتخاب و در مطالعه حاضر شرکت میکردند.
جهت تعیین حجم نمونه از فرمول برآورد میانگین جامعه یعنی