دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
چکیده: (220 مشاهده)
تاکنون در سخنان سردبیری شمارههای قبلی مجله دانشگاه، به معرفی مدل تعیین کنندههای اجتماعی و عوامل خطر فردی برای خودکشی و خودآزاری (1)، مدل پیشگیری از خودکشی و خودآزاری (2) و مدل عوامل خطر و عوامل محافظت کننده از رفتار خودکشی و کاربرد آن در مدارس (3)، پرداختهایم. در این سخن سردبیری قصد داریم تا به مدل مفهومی خودکشی در مناطق روستایی بپردازیم که استارک (Stark)، ریوردان (Riordan) و اوکانر (O’Connor)، در مقاله مشترک خود، آن را طراحی کردهاند (4).
آنها در مقاله خود به این نکته اشاره میکنند که خودکشی در مناطق روستایی جهان، یک مسأله مهم بهداشتی عمومی است و مطالعات مروری به عمل آمده، نشان دادهاند که مشخصات فردی در کنار عوامل اجتماعی و فرهنگی، نقش بسیار مهمی در این خودکشیها ایفاء مینمایند. حال اگر بتوان یک مدل مفهومی برای خودکشی در مناطق روستایی ترسیم کرد، نه تنها به شناخت هر چه دقیقتر این پدیده کمک خواهد کرد، بلکه فرصتهایی را نیز برای پیشگیری از خودکشی، فراهم میآورد. چرا که یک مدل مفهومی، شکلی است که رابطه بین عوامل مختلف که باعث رخداد یک پدیده مانند خودکشی میشوند را، به تصویر میکشد (4).
استارک، ریوردان و اوکانر از میان مدلهای موجود خودکشی، به مدل معروف فریاد درد/به دام افتادن (Cry of pain/Entrapment) اشاره کردهاند که در آن، به خوبی میتوان نقش مسائل اجتماعی و فرهنگی را به تصویر کشید. در این مدل به ویژه، به انزوای اجتماعی میتوان پرداخت که احتمال شکست، گیرافتادگی و عدم امکان فرار از وضعیت موجود را تقویت مینماید. از این رو، آنها معتقدندکه این مدل میتواند مبنایی استوار برای توضیح خودکشی در مناطق روستایی، ایجاد نماید (تصویر 1) (4).
عوامل متقابل در هر مکان
جنس
فقر
بیماری روانی
سوء مصرف مواد
عوامل بیولوژیکی
مهارتهای مقابله
پوشش رسانهها
|
عوامل استرسزا
انزوا،
تغییرات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی،
جداسازی سیاسی و یا اجتماعی
|
عوامل تأثیرگذار بر روی حمایت،
هنجارهای فرهنگی پیرامون دریافت کمک،
انگ بیماریهای روانی،
حمایت اجتماعی،
معنویت
|
تصمیم صدمه زدن به خود،
پذیرش فرهنگی صدمه به خود،
مدل رفتار
|
واژههای کلیدی: مدل مفهومی خودکشی
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
روانپزشكي دریافت: 1404/2/24 | پذیرش: 1404/2/30 | انتشار: 1404/2/30
فهرست منابع
1. Rezaeian M. Getting to Know the Social Determinants and Individual Risk Factors Model for Suicide and Self-Harm. J Rafsanjan Univ Med Sci 2024; 23 (6): 478-81.
2. Rezaeian M. Getting to Know Suicide and Self-Harm Prevention Model. J Rafsanjan Univ Med Sci 2024; 23 (8): 660-62.
3. Rezaeian M. Getting to Know the Risk and Protective Factors of Suicidal Behavior Model and its Application in Schools. J Rafsanjan Univ Med Sci 2025; 23 (11): 946-7.
4. Stark CR, Riordan V, O'Connor R. (). A conceptual model of suicide in rural areas. Rural and remote health. 2011; 11(2): 1622.