مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان

چکیده

  زمینه و هدف: اعتیاد به مواد مخدر یکی از مهم‌ترین مشکلات جوامع بشری است. فرد معتاد علاوه بر مشکلات اقتصادی و اجتماعی که بر خانواده و جامعه تحمیل می‌کند، می‌تواند از بعد سلامتی و بهداشتی هم برای جامعه خطرناک باشد. معتادان به خصوص معتادان تزریقی می‌توانند باعث انتشار بیماری‌های مهم و خطرناکی مانند هپاتیت B و C و هم‌چنین ویروس ایدز شوند. بنابراین شناخت این گروه از بیماران و دادن آموزش‌های لازم به آن‌ها از اولویت مهمی برخوردار است به همین جهت این مطالعه تلاشی در جهت شناسایی افراد معتاد آلوده به این ویروس‌ها بود که به درمانگاه خود معرف ترک اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان مراجعه می‌کردند.

  مواد و روش‌ها: این مطالعه توصیفی در سال ۱۳۸۲ بر روی ۱۸۰ نفر از معتادان مراجعه کننده به درمانگاه ترک اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، ضمن رعایت کامل ملاحظات اخلاقی که به روش غیر احتمالی آسان انتخاب شدند به مدت سه ماه پس از اطلاع و کسب رضایت آن‌ها انجام شد. از کلیه نمونه‌ها ۱۰ سی‌سی خون گرفته و پس از کدگزاری محرمانه، برای بررسی عفونت‌های ویروسی هپاتیت B و C و HIV به سازمان انتقال خون ارسال شد. برای بررسی آلودگی کلیه نمونه‌های سرمی از نظر آنتی‌بادی ضد HIV به روش الیزا بررسی و موارد مثبت مجدداً با همین روش تکرار و نهایتاً با روش وسترن بلات تأیید گردید. شناسایی موارد HBsAg و anti-HCV نیز از طریق تست الیزا صورت گرفت و صحت آزمایشات توسط سازمان انتقال خون تأیید شد. پس از جمع‌آوری اطلاعات، داده‌ها با آزمون آماری کای دو و فیشر مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.

  یافته‌ها: در این پژوهش میانگین سنی نمونه‌های مورد مطالعه ۳/۵ ± ۳/۲۹ سال بود، که ۵/۹۵% آن‌ها مرد و از نظر نوع اعتیاد، ۲۱/۱۷% معتاد تزریقی و ۸/۸۲% معتاد غیرتزریقی بودند که میزان آلودگی به یکی از انواع ویروس‌ها در ۲۱ نفر (۷/۱۱%) از کل نمونه‌ها وجود داشت ] با حدود اطمینان ۹۵%، (۱۶%-۸%) [ که ۱۱ نفر در گروه معتادان تزریقی و ۱۰ نفر در سایر معتادان قرار گرفتند که این اختلاف از نظر آماری معنی‌دار بود (۰۰۰۱/۰ p< ). از کل جمعیت مورد مطالعه ۳ نفر (۶۶/۱%) به HIV مبتلا بودند که همه آن‌ها در گروه معتادان تزریقی قرار داشتند، ۱۳نفر (۲/۷%) آلوده به HCV بودند که ۵ نفر آن‌ها در گروه معتادان تزریقی بودند. ۵ نفر (۷/۲%) آلوده به HBV بودند که دو نفر آن‌ها در گروه غیرتزریقی قرار داشتند.

  نتیجه‌گیری: این مطالعه نشان داد که به طور کلی در جمعیت معتادان درصد آلودگی ویروسی به طور قابل توجهی بالاست و در گروه معتادان تزریقی آلودگی به ویروس ایدز و هپاتیت B و C به طور قابل توجهی از سایر معتادان بالاتر است که این موضوع نیازمند توجه جدی به آموزش و پیشگیری از انتقال این ویروس‌ها در جامعه می‌باشد.

  واژه‌های کلیدی: وابستگان به مواد مخدر، ویروس نقص ایمنی اکتسابی انسان ، هپاتیت C ، هپاتیت B

  چکیده

  زمینه و هدف: مرگ برنامه‌ریزی شده سلول یا آپوپتوز توسط انواعی از محرک‌های داخل یا خارج سلولی بر سلول اعمال می‌شود. مطالعات نشان داده‌اند که برخی از مشتقات تریاک باعث مرگ برنامه‌ریزی شده سلولی می‌گردند. تحقیق حاضر به منظور بررسی تأثیر اعتیاد به تریاک بر مرگ برنامه‌ریزی شده سلول‌های بیضه در موش صحرایی طراحی شد.

  مواد و روش‌ها: این مطالعه تجربی، بر روی ۷ سر موش صحرایی معتاد به تریاک انجام شد. تزریق روزانه تریاک به صورت داخل صفاقی در ساعت ۸ صبح و ۸ شب به شرح زیر انجام گرفت: روز اول ۳۰، روز دوم ۶۰ ، روز سوم ۹۰، روز چهارم ۱۲۰، روزهای پنجم، ششم، هفتم و هشتم ۱۵۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم. هفت سر موش صحرایی سالم نیز که به جای محلول تریاک، سرم فیزیولوژی دریافت می‌کردند، به عنوان گروه کنترل مورد بررسی قرار گرفتند. جهت بررسی مرگ برنامه‌ریزی شده در سلول‌های بیضه، از دو روش TUNEL و الکتروفورز DNA استفاده گردید. تجزیه و تحلیل نتایج با استفاده از آزمون t صورت گرفت.

  یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد که میزان مرگ برنامه‌ریزی شده در سلول‌های بیضه موش‌های صحرایی معتاد به تریاک به طور معنی‌داری از گروه موش‌های سالم بیشتر است (۰۰۱/۰ p< ).

  نتیجه‌گیری: اعتیاد به تریاک می‌تواند باعث مرگ برنامه‌ریزی شده سلول‌های بیضه و در نتیجه موجب اختلال در عملکرد بیضه‌ها، زاد و ولد و فاکتورهای مترشحه از این ارگان گردد.

  واژه‌های کلیدی : مرگ برنامه‌ریزی شده سلولی، سلول‌های بیضه ، اعتیاد ، تریاک، موش صحرایی