چکیده
زمینه و هدف: نقش اسید آسکوربیک در کاهش سرب خون در شرایط مواجهه با سرب در مطالعات متعدد انسانی و حیوانی در چند دهه اخیر مورد بررسی قرار گرفته است و نتایج ضد و نقیضی خصوصاً در مورد اثر آن در خنثی‌سازی سمیت سرب ارایه شده است. این مطالعه با هدف تعیین اثرات مکمل یاری با اسید آسکوربیک بر میزان سرب خون در کارگران مواجهه شغلی با سرب انجام شد.
مواد و روش‌ها: در یک مطالعه تجربی (کارآزمایی بالینی)، تعداد ۲۴ نفر کارگر مرد جوشکار یک کارخانه اتومبیل‌سازی در تهران که در معرض مقدار بالای سرب محیطی قرار داشتند، انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه ۱۲ نفره شاهد و آزمون تقسیم شدند. به مدت دو هفته به افراد شاهد کپسول‌های حاوی دارونما (نشاسته) و به گروه مورد روزانه ۱۰۰۰ میلی‌گرم اسید آسکوربیک داده شد. در ابتدای مطالعه، پایان هفته دوم (پایان مکمل یاری) و هفته ششم از شروع مکمل یاری (چهار هفته بعد از اتمام مکمل یاری)، میزان اسید آسکوربیک خون کامل، پلاسما و میزان سرب خون افراد اندازه‌گیری شد. تفاوت میانگین اسید آسکوربیک و سرب خون و هم‌چنین میانگین سرب خون بین دو گروه مورد مطالعه، هم‌چنین بین مقادیر اندازه‌گیری شده در هر سه مرحله، مشخص گردید.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که بعد از دو هفته مکمل یاری با اسید آسکوربیک، میانگین سرب خون کامل در گروه آزمون به طور معنی‌داری نسبت به شروع مطالعه (۰۱/۰ p< ) و هم‌چنین نسبت به گروه شاهد (۰۵/۰ p< ) کاهش یافت و این کاهش در هفته چهارم پس از اتمام مکمل یاری نیز نسبت به گروه شاهد (۰۵/۰ p< ) و شروع مطالعه (۰۵/۰ p< ) هم‌چنان معنی‌دار بود.
نتیجه‌گیری: مکمل یاری روزانه با ۱۰۰۰ میلی‌گرم اسید آسکوربیک به مدت ۲ هفته، باعث کاهش معنی‌دار در میزان سرب خون کارگران مواجهه شغلی با سرب شده و می‌تواند عامل پیشگیری کننده مناسب و اقتصادی برای کاهش مسمومیت با سرب می‌باشد.
واژه‌های کلیدی: اسید آسکوربیک، سرب خون، مسمومیت با سرب، جوشکاری
