مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان

  چکیده

  زمینه و هدف : عوارض قلبی عروقی علت عمده معلولیت و مرگ و میر در بیماران مبتلا به تالاسمی ماژور است و افزایش توده عضلانی بطن چپ در این بیماران به دلیل هیپرتروفی دیواره بطن به دنبال رسوب آهن می‌باشد. پژوهش حاضر به منظور دست‌یابی به تشخیص زودرس درگیری قلبی با استفاده از اکوکاردیوگرافی و اندازه‌گیری شاخص توده بطن چپ و بررسی ارتباط آن با شاخص‌های عملکرد دیاستولی بطن چپ انجام شده است.

  مواد و روش‌ها : این مطالعه به صورت مقطعی بر روی ۴۴ کودک مبتلا به تالاسمی و ۴۴ کودک سالم که از نظر سنی و جنسی همگن بودند از شهریور ماه ۸۱ لغایت آذر ماه ۸۲ در بیمارستان حضرت علی اصغر (ع) زاهدان انجام گرفت. بعد از معاینه فیزیکی کامل، اکوکاردیوگرافی خطی، دو بعدی و داپلر با تأکید بر ارزیابی شاخص‌های عملکرد دیاستولی بطن چپ و نیز تعیین توده عضلانی بطن چپ و مشخص نمودن آن بر حسب سطح بدن انجام شد و یافته‌های حاصل با گروه شاهد مقایسه و بررسی آماری گردید.

  یافته‌ها: از مجموع ۴۴ بیمار و ۴۴ کنترل به ترتیب ۲۴ و ۲۲ نفر آنان مذکر بودند. متوسط سن در گروه بیمار و کنترل به ترتیب ۹/۲+۳/۱۴و ۶/۲ ± ۱۴ سال بود. میانگین قد، وزن و سطح بدن بیماران به طور معنی‌داری کمتر از گروه شاهد و میانگین تعداد ضربان قلب بیماران بیشتر و متوسط فشار خون سیستولی و دیاستولی بیماران کمتر از گروه شاهد بود. متوسط شاخص توده بطن چپ در بیماران ۷۸/۲۱ ± ۸۸/۹۲ گرم به ازاء متر مربع بدن بود که افزایش حدود ۵۰% را نشان می‌داد ( ۰۰۱/۰ p< ). برون‌ده قلبی، اندازه حفرات و حجم ضربه‌ای در مقایسه با گروه شاهد افزایش قابل توجهی داشت. عملکرد سیستولی بیماران غالباً در محدوده طبیعی بود (به جز ۵ بیمار) و از میان شاخص‌های عملکرد دیاستولی که به طور شایع‌تری اختلال را نشان می‌دادند، طولانی شدن زمان استراحت بطن چپ با افزایش شاخص توده بطن چپ رابطه‌ای معنی‌دار داشت.

  نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش نشان داد که طولانی شدن زمان استراحت بطن چپ با افزایش شاخص توده بطن چپ رابطه معنی‌داری دارد. بنابراین توجه به عملکرد دیاستولی قلب و شاخص توده بطن چپ امری ضروری می‌باشد که برای تشخیص زودرس درگیری قلب در بیماران سودمند است.

واژه‌های کلیدی : تالاسمی ماژور، اکوکاردیوگرافی، شاخص توده بطن چپ، اختلال عملکرد دیاستولی بطن

اثر روی تکمیلی بر بهبودی اسهال حاد آبکی در کودکان ۴-۱ ساله

دکتر محمود نوری شادکام ، دکتر حسن مظفری خسروی

 دریافت مقاله: ۱۳/۱۲/۸۴ ارسال مقاله به نویسنده جهت اصلاح: ۴/۵/۸۵ دریافت اصلاحیه از نویسنده: ۲۳/۱۱/۸۵ پذیرش مقاله:۱۰/۱۲/۸۵

چکیده

زمینه و هدف: بیماران مبتلا به اسهال مستعد به کمبود روی هستند. کمبود روی باعث اختلال رشد، اختلالات رفتاری، اسهال پایدار، تأخیر در بلوغ جنسی و بهبود زخم، اختلال ایمنی و نقص در حس چشایی و بویایی می‌شود. هدف از این مطالعه بررسی اثر روی خوراکی در بهبودی اسهال حاد آبکی در کودکان است.

مواد و روش‌ها: این مطالعه یک کارآزمایی بالینی دو سوکور بود که با مشارکت ۱۳۹ کودک ۱ تا ۴ ساله مبتلا به اسهال حاد آبکی مراجعه کننده به دو کلینیک سرپایی کودکان شهر یزد انجام شد. بیماران به طور تصادفی به ۲ گروه تقسیم، به یک گروه محلول سولفات روی ۰۰۵/ با دوز mg/kg۲ به مدت ۱۰ روز تجویز شد و گروه دیگر محلول یک سوم- دو سوم سالین - دکستروز دریافت نمود. اطلاعات مربوط به متغیرهای زمینه‌ای، وضعیت بهبود اسهال و دفعات اسهال در پرسش‌نامه ثبت گردید و سپس با بکارگیری آزمون‌های مجذور کای و T مستقل، داده‌ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

یافته‌ها: میانگین دفعات اسهال در ویزیت اولیه در گروه گیرنده روی و دارونما به ترتیب ۷/۱۶/۴ و ۵/۱۲/۴ به دست آمد (۱/۰=p) در حالی که میانگین تعداد دفعات اسهال ۴۸ تا ۷۲ ساعت بعد از مداخله در دختران گروه گیرنده روی و دارونما به ترتیب ۴۳/۱۳۲/۲ و ۳۴/۱۸۴/۳ بود (۰۰۱/۰=p) و و این ارقام برای پسران به ترتیب ۴۹/۱۲۱/۲ و ۸/۱۹/۳ به دست آمد (۰۰۱/۰=p). در کل بعد از ۵ روز مداخله ۴۵ نفر بهبود یافتند (۴۳%) که ۲۴ نفر آن‌ها (۵۳%) متعلق به گروه گیرنده روی بودند. هم‌چنین بعد از ۱۰ روز مداخله میزان بهبودی از اسهال در گروه گیرنده روی به طور معنی‌داری بیش از گروه گیرنده دارونما بود. در پایان مداخله کلاً ۸۰ نفر (۷۷%) بهبود یافتند که ۵۰ نفر (۶۶%) متعلق به گروه گیرنده روی بودند. نتیجه‌گیری: این مطالعه نشان داد تجویز روزانه mg/kg۲ سولفات روی در برنامه درمانی بیماری اسهال موجب کاهش شدت و مدت اسهال و عوارض ناشی از آن می‌شود. واژه‌های کلیدی: اسهال حاد آبکی، مکمل روی، درمان اسهال

  زمینه و هدف: سیستم سروتونرژیک در روند وابستگی و بروز علایم سندرم محرومیت مورفین نقش دارد. از سویی دیگر نشان داده‌ شد که داروهای ضد افسردگی ممکن است سبب کاهش استعداد سوء مصرف اوپیوئیدها شوند. بنابراین هدف مطالعه حاضر بررسی اثر سیتالوپرام به عنوان یک داروی ضد افسردگی از دسته مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین بر علایم سندرم محرومیت مورفین در موش سوری نر می‌باشد.

  مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی از ۴۰ سر موش سوری نر نژاد NMRI (۲۰ الی ۳۰ گرم) استفاده شد. وابستگی به مورفین توسط برنامه ۴ روزه و به ترتیب با مقادیر ۵۰، ۵۰، ۷۵ و ۵۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم القاء شد. در روز چهارم ۲ ساعت بعد تک دوز مورفین؛ نالوکسان (۵ میلی‌گرم بر کیلوگرم) تزریق شده و علایم سندرم محرومیت در طی ۳۰ دقیقه به شکل تعداد پرش و علایمی چون اسهال، خود‌تیماری، دندان قروچه، سگ خیسی، بالا رفتن، روی دو پا ایستادن و دل پیچه از شدت صفر تا ۳ ثبت گردید. گروه تحت درمان، مقادیر مختلف سیتالوپرام را (۵، ۱۰ و ۲۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم؛ به شکل داخل صفاقی) دریافت نمودند.

  یافته‌ها: سیتالوپرام در مقایسه با گروه کنترل به شکل وابسته به دوز و معنی داری(۰۵/۰> p و ۰۰۱/۰> p ) سبب کاهش بروز علایم سندرم محرومیت مورفین (به استثناء اسهال) گردید.

  نتیجه‌گیری: مطالعه حاضر همسو با سایر گزارشات نشان داد که استفاده از افزاینده‌های غلظت سروتونین در درمان علایم سندرم محرومیت مورفین ممکن است درمانی امید‌بخش باشد.

واژه‌های کلیدی: سیتالوپرام، مورفین، سیستم سروتونرژیک، سندرم محرومیت، موش سوری

gte vml ۱]> چکیده

زمینه و هدف: عقب‌ماندگی ذهنی ۲ تا ۳ % از افراد جامعه را درگیر کرده است و باعث ایجاد فشارهای اقتصادی و روانی بر خانواده و جامعه می‌شود. برای پیشگیری از این بیماری اطلاع از عوامل مرتبط با آن در هر منطقه ضروری می‌باشد. این مطالعه با هدف تعیین فراوانی عوامل مرتبط با عقب‌ماندگی ذهنی دانش‌آموزان مدارس استثنایی رفسنجان انجام شده است.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه توصیفی در سال ۱۳۹۳ به مدارس استثنایی شهرستان رفسنجان مراجعه شد و ۲۱۰ نفر از دانش‌آموزان به روش سرشماری انتخاب شدند. اطلاعات مورد نیاز از طریق مصاحبه با والدین دانش‌آموزان و استفاده از پرونده‌های موجود در مدارس در ۴ بخش عوامل قبل از تولد، حین تولد و بعد از تولد و عوامل محیطی جمع‌آوری شدند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسش‌نامه بود. داده‌ها با روش‌های آمار توصیفی (فراوانی و درصد) و تحلیلی (مجذور کای) تجزیه و تحلیل شدند.

یافته‌ها: در این مطالعه از نظر میزان تحصیلات ۲۰۳ نفر از والدین (۸/۹۶ %) بی سواد تا دیپلم بودند و میزان درآمد خانواده در ۲۰۰ مورد (۵/۹۵ %) پایین و متوسط بود. در بررسی عوامل قبل از تولد بیشترین فراوانی مربوط به ازدواج فامیلی ۱۱۲ مورد (۳/۵۳%) و سابقه کم توانی ذهنی در خانواده ۸۲ مورد (۳۹%) بود. همچنین، در بررسی عوامل حین تولد زردی نوزادی ۴۳ مورد (۵/۲۰%) و اشکالات تنفسی حین زایمان ۳۰ مورد (۳/۱۴%) بیشترین فراوانی را داشتند و شایعترین عوامل بعد از تولد تب و تشنج در ۳۵ مورد (۷/۱۶%) و صرع در ۲۲ مورد (۵/۱۰%) بود.

نتیجه‌گیری: از بین عوامل مرتبط با عقب‌ماندگی ذهنی که در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفت، ازدواج فامیلی و عوامل محیطی بیشترین فراوانی را در دانش‌آموزان مدارس استثنایی داشتند و به نظر می‌رسد با بالا بردن سطح آگاهی جامعه و انجام مشاوره ژنتیک قابل پیشگیری باشند.

واژه‌های کلیدی: عقب‌ماندگی ذهنی، ازدواج فامیلی، حین تولد، بعد از تولد 

زمینه و هدف: سلول‌های بنیادی بافت چربی از نظر ظاهری بسیار شبیه به سلول‌های استرومایی مغز استخوان هستند و میتوانند جایگزینی مناسب برای این سلول‌ها باشند. هدف از این مطالعه بررسی و مقایسه درصد حیات و تمایز خود به خودی سلول‌های بنیادی بافت چربی و سلول‌های استرومایی مغز استخوان در پاساژهای طولانی مدت می‌باشد.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه آزمایشگاهی ابتدا سلول‌های بنیادی بافت چربی و مغز استخوان از موش‌های صحرایی تهیه شد و سپس در پاساژهای مختلف درصد سلول‌های مرده با روش (live and dead cells assay) و توانایی تمایز خود به خودی سلول‌ها به سلول‌های چربی‌ساز و استخوان‌ساز به ترتیب با استفاده از رنگ‌آمیزی Oil Red O و Alizarin red بررسی شد. اطلاعات به دست آمده توسط Student t-test و روش آماری آنالیز واریانس یک طرفه (ANOVA) بررسی گردید.

یافته‌ها: نتایج به دست آمده از این مطالعه نشان داد میانگین درصد سلول‌های مرده در پاساژهای پنجم، دهم و پانزدهم برای سلول‌های استرومایی مغز استخوان به ترتیب (۳۶/۰±۲۶/۲، ۴۵/۰±۳۹/۳ و ۹۵/۰±۹۲/۶) و برای سلول‌های بنیادی بافت چربی به ترتیب (۱۹/۰±۷/۰، ۳۹/۰±۸۹/۰ و ۵۵/۰±۲۳/۳) بدست آمد. همچنین، در بررسی تمایز خود به خودی به سلول‌های استخوان‌ساز نتایج بدست آمده در پاساژ پانزدهم برای سلول‌های استرومایی مغز استخوان (۳۸/۰±۲۵/۳) و برای سلول‌های بنیادی بافت چربی (۳/۰ ± ۴۸/۰) بود، که این نتایج دارای اختلاف معنی‌دار بودند (۰۵/۰>p). همچنین، در بررسی تمایز سلول‌ها به سلول‌های چربی‌ساز نتایج نشان داد تا پاساژ ۱۵ سلول‌های بنیادی بافت چربی توانایی تمایز خود به خودی به سلول‌های چربی‌ساز را ندارند ولی سلول‌های مغز استخوان در پاساژ پانزدهم به میزان ۲۴/۰‌±‌۰۷/۱ تمایز را نشان دادند.

نتیجه‌گیری: با توجه به درصد سلول‌های مرده و تمایز خودبه خودی در پاساژهای طولانی مدت، سلول‌های بنیادی بافت چربی می‌توانند منبع جایگزین مناسبی برای سلول‌های بنیادی مغز استخوان به منظور کاربرد‌های درمانی باشند.

gte vml ۱]> چکیده

زمینه و هدف: در کشورهای در حال توسعه از هر پنج کودک، یک کودک از سوء تغذیه رنج می‌برد و سوء تغذیه نیمی از موارد مرگ کودکان جهان ناشی از سوء تغذیه است. هدف از مطالعه حاضر بررسی سریع وضعیت تغذیه‌ای کودکان زیر پنج سال شهرستان سلماس با استفاده نرم‌افزارENA (Emergency Nutrition Assessment)  می‌باشد.

مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر از نوع مقطعی بوده و بر روی ۹۰۲ کودک زیر ۵ سال در مناطق شهری و روستایی شهرستان سلماس در سال ۱۳۹۱ انجام شد. اطلاعات مورد نیاز به وسیله تکمیل پرسشنامه و اندازه‌گیری‌های آنتروپومتریک جمع آوری و با استفاده از نرم‌افزارENA  درصد کم وزنی، کوتاه قدی، لاغری، اضافه وزن و چاقی محاسبه و برای بررسی ارتباط متغیرها با شاخص‌های تغذیه‌ای از آزمون آماری مجذور کای استفاده شد.

یافته‌ها: در مطالعه حاضر، ۴/۵۰% (۴۵۵ کودک) دختر و ۸/۸۳% (۷۵۶ کودک) و ۲/۱۶% (۱۴۶ کودک) به ترتیب دارای وضعیت تغذیه‌ای طبیعی و دچار سوء تغذیه بودند. از ۱۴۶ کودک دارای سوء تغذیه، ۴/۱۴% (۲۱ کودک)، ۲/۴۵% (۶۶ کودک)، ۹/۸% (۱۳ کودک)، ۷/۲۴% (۳۶ کودک) و ۸/۶% (۱۰ کودک) به ترتیب کم وزن، کوتاه قد، لاغر، دارای اضافه وزن و چاق بودند. شاخص کوتاه قدی در مناطق روستایی بیش از مناطق شهری بود و این اختلاف از نظر آماری معنی‌دار بود )۰۵/۰>.(p

نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه نشان داد که شاخص کوتاه قدی در دختران و پسران نسبت به شاخص کم وزنی و لاغری از فراوانی بالاتری برخوردار است. روش مورد استفاده در این بررسی نیز روشی سهل، سریع و دقیق بوده و در بررسی‌های مشابه اپیدمیولوژیکی و بحران‌ها در کشور، وسیله‌ای مناسب بوده و استفاده از آن توصیه می‌گردد.

واژه‌های کلیدی: سوء تغذیه، کودکان زیر پنج سال، بررسی سریع 

چکیده

زمینه و هدف: کیفیت زندگی یکی از عوامل مؤثر بر سلامت به ویژه در دختران نوجوان است که ارتقاء آن با افزایش کارآیی فرد و پیشرفت خانواده و در نهایت توسعه بیشتر جامعه ارتباط دارد. از این رو، این مطالعه با هدف بررسی کیفیت زندگی مرتبط با سلامت نوجوانان دختر انجام شد.

مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی بر روی ۳۷۰ دانش‌آموز دختر ۱۹-۱۴ ساله شهر اهواز در سال ۱۳۹۳ انجام شد. دانش‌آموزان با روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. داده‌ها به وسیله چک لیست اطلاعات دموگرافیک و پرسش نامه کیفیت زندگی استاندارد نوجوانان (Kidscreen-۵۲) جمع‌آوری و با استفاده از آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون مجذور کای تجزیه و تحلیل شد.

یافته ها: میانگین و انحراف معیار نمره کل کیفیت زندگی ۹۳/۱۲±۲۷/۱۷۶ بود و کیفیت زندگی اکثر دانش‌آموزان (۱/۵۵%) در محدوده خوب قرار داشت. دانش‌آموزان در بُعد خودمختاری (استقلال) کمترین و در بُعد پذیرش اجتماعی بالاترین نمرات را کسب نمودند. میانگین و انحراف معیار نمره کل کیفیت زندگی در پایه تحصیلی اول تا سوم به ترتیب ۱۰/۱۴±۹۱/۱۷۹، ۴۰/۱۲±۳۱/۱۷۸ و ۳۱/۱۲±۶۱/۱۷۰ بود و با افزایش پایه تحصیلی کیفیت زندگی نوجوانان کاهش یافت (۰۰۱/۰=p). در تمام ابعاد کیفیت زندگی به جز ابعاد حمایت اجتماعی و هم سالان، محیط مدرسه و منابع مالی اختلاف معناداری بین پایه‌های مختلف تحصیلی مشاهده شد (۰۵/۰p<).

نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج این مطالعه، کیفیت زندگی کلی اکثر دانش‌آموزان در محدوده خوب قرار داشت. از آن جا که داشتن جامعه‌ای سالم مستلزم ارتقاء ابعاد کیفیت زندگی است، پیشنهاد می‌شود سیاست‌گذران حیطه سلامت یک برنامه‌ریزی منظم برای ارتقاء ابعاد کیفیت زندگی نوجوانان دختر در نظر گیرند.

واژه‌های کلیدی: کیفیت زندگی، نوجوانان دختر، دانش‌آموز

• در اولین خون‌گیری، فعالیت آنزیم LDH در دوز mg/Kg ۲۰ و مقدار گروه‌های تیول در دوز mg/Kg ۱۰ نسبت به سایر گروه‌ها به ترتیب به طور معنی‌دار کاهش (۰۰۶/۰=p) و افزایش (۰۱۱/۰=p) یافت. در دومین خون‌گیری، فعالیت آنزیم ALP (۰۲۰/۰=p) و LDH (۰۰۷/۰=p) در دوز ۲۰ و فعالیت آنزیم ALT (۰۳۳/۰=p) در دوز mg/Kg ۱۰ نسبت به گروه شاهد کاهش معنی‌دار نشان داد. مقدار مالون دی آلدئید نیز در هر دو دوز نسبت به گروه شاهد افزایش یافت (۰۲۳/۰=p).
• ‌گیری: احتمالاً نانولوله‌های کربن چنددیواره کربوکسیلیک حتی در دوزهای پایین پس از گذشت ۶ روز از آخرین تزریق، با تولید رادیکال‌های آزاد و ایجاد استرس اکسیداتیو سبب اختلال در فعالیت کبد می‌گردد.