مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان

چکیده

زمینه و هدف: حوادث خطرناک ناشی از خطاهای دارویی یکی از بزرگترین چالش­‌ها در بخش مراقبت­های ویژه می‌باشند. بیماران در این بخش‌ها نسبت به خطاها بسیار حساس هستند و قادر به تحمل آسیب­های ناشی از این خطاها نیستند. این مطالعه با هدف تعیین فراوانی انواع خطاهای دارویی غیرتزریقی پرستاران بخش­های مراقبت ویژه قلبی استان مازندران در سال ۱۳۹۳ انجام شده است.

مواد و روش‌ها: این مطالعه از نوع مقطعی می باشد که در بخش­های مراقبت­های ویژه (CCU وICU جراحی قلب) ۱۲ بیمارستان آموزشی و درمانی انجام شده است. از میان ۲۴۰ نفر پرستار شاغل در این بخش­ها ۱۹۲ نفر در این مطالعه شرکت کردند. ابزار گردآوری داده­ها در این مطالعه سه پرسش­نامه شامل «پرسش­نامه بررسی اطلاعات دموگرافیک پرستاران»، «پرسش­نامه بررسی اطلاعات طبی و دموگرافیک بیماران» و «پرسش­نامه خودگزارش­دهی فراوانی انواع خطاهای دارویی غیرتزریقی و عوامل مرتبط با آن توسط پرستاران» بود. داده­ها با استفاده از آمار توصیفی (فراوانی مطلق، فراوانی نسبی، میانگین و انحراف معیار) گزارش گردید.

یافته­ها: ۱۴۵ مورد خطای دارویی غیرتزریقی در طی یک دوره ۲ ماهه از ابتدای آبان ماه تا ابتدای دی ماه سال ۱۳۹۳ توسط پرستاران گزارش شد. شایع­ترین خطای دارویی غیرتزریقی پرستاران شامل مقدار اشتباه با ۵۶ مورد (۶/۳۸%) بود. در رابطه با عوامل مرتبط با خطاهای دارویی غیرتزریقی، ۵/۴۳% در ارتباط با عوامل مربوط به رونویسی، ۵/۲۵% عوامل ارتباطی، ۲/۱۷% عوامل مربوط به شرایط کاری، ۱۱% عوامل مربوط به بسته­بندی و ۸/۲% عوامل مربوط به داروخانه بوده است. در ارتباط با پیامد خطاها ۳/۹۰% از خطاهای دارویی غیرتزریقی برای بیماران پیامدی نداشت.

نتیجه­گیری: با توجه به نتایج، بکارگیری راهبردهایی از جمله افزایش دانش داروشناسی پرستاران و دانشجویان پرستاری، فراهم نمودن شرایط استاندارد و بهبود ارتباط بین پرستاران و پزشکان، برای محدود کردن خطاهای دارویی توصیه می­شود.

واژه­های کلیدی: خطاهای دارویی، خطاهای کاربرد دارو، خطاهای کاربردی، عوامل مرتبط