مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان

چکیده

زمینه و هدف: با توجه به اینکه اسکله‌های بارگیری بندرعباس از مهم‌ترین مکان‌ها در فعالیت جابه‌جایی و حمل دستی کالا بوده و روزانه صدها کارگر، کالاهای نفتی و غیرنفتی را از کانتینرها و لنج‌ها به‌صورت دستی جابه‌جا و حمل می‌نمایند، این دسته از کارگران در معرض عوامل خطر متعددی در بروز اختلالات اسکلتی-عضلانی قرار دارند. بنابراین، این تحقیق با هدف تعیین خطر اختلالات اسکلتی-عضلانی در کارگران اسکله‌های بارگیری بندرعباس به روش چارت ارزیابی جابه‌جایی دستی بار (Manual Handling Assessment Chart; MAC) انجام شد.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه مقطعی، 248 نفر از کارگران بخش بارگیری دو اسکله در شهر بندرعباس به‌طور تصادفی ساده انتخاب گردیدند و با استفاده از چارت مخصوص روش MAC، سه نوع فعالیت برداشتن بار انفرادی، تیمی و حمل دستی بار در آنها مورد بررسی قرار گرفت و در هر فعالیت عوامل خطر مربوط به محیط کار، بار جابه‌جا‌شونده و وضعیت بدنی بدن امتیاز‌بندی گردید. سپس بر اساس امتیازات نهایی، سطح خطر نهایی (حداقل 1 و حداکثر 4) و نیز اولویت اقدامات اصلاحی تعیین گردید.

یافته‌ها: در هر سه فعالیت، سطح خطر بالایی به دست آمد؛ به‌طوری‌که سطح خطر 3 و 4 در فعالیت برداشتن بار به ترتیب 21/51% و 06/33%، حمل بار تیمی به ترتیب 47/58% و 11/39% و حمل دستی بار به ترتیب 02/77% و 31/13% به دست آمد.

نتیجه‌گیری: با توجه به سطح خطر به‌دست‌آمده در اسکله‌های باربری، به نظر می‌رسد اکثر عوامل خطر مربوط به محیط کار، بار جابه‌جاشونده و وضعیت بدنی باید فوراً اصلاح گردند و در بین عوامل خطر موجود، عوامل محیطی در درجه اول اهمیت قرار دارند.

واژه‌های کلیدی: ارزیابی خطر، اختلالات اسکلتی-عضلانی، کارگران اسکله بارگیری، روش MAC، عوامل خطر