مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان

زمینه و هدف: مورد گیاهی است که خاصیت ضد میکروبی داشته، از رشد باکتری‌ها ممانعت کرده و مرگ بسیاری از پاتوژن‌ها را باعث می‌شود. با توجه به مشخص بودن مکانیسم اثر بسیاری از داروهای ضدمیکروبی ، هنوز مکانی س م اثر ضدمیکروبی این گیاه به درستی مشخص نشده است. در این تحقیق مکانی س م اثر ضدمیکروبی عصاره متانولی مورد ، بر روی باکتری
E .Coli HB101 مطالعه و بررسی شده است.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه آزمایشگاهی باکتری E.Coli K12 HB101 حاوی پلاسمید pBR322 در محیط مولر هینتون آگار ، حاوی غلظت‌های مختلف عصاره گیاه مورد (از 56/1 تا 25/6 میلی‌گرم در میلی‌لیتر محیط کشت) رشد داده شد. باکتری‌ها ب ه وسیله سونیکاسیون و یخ زدن و ذوب کردن ، لیز شده و سپس فعالیت کاتالاز، سوپراکسیددیسموتاز( SOD )، آنتی‌اکسیدان تام و مالون دی ‌ آلدیید سلولی اندازه ‌ گیری شد. هم ‌ چنین DNA پلاسمیدی به روش لیزقلیایی تخلیص گردید و تغییر در حرکت پلاسمید ، در ژل آگار و ز نمونه‌هایی که در غلظت‌های مختلف عصاره گیاه مورد ، رشد داده شده بودند با یکدیگر مقایسه شد.

یافته‌ها : غلظت‌های مختلف مورد هیچ ‌ گونه اثری ب ر حرکت پلاسمید pBR322 در ژل نداشتند که نشان دهنده عدم تغییر وضعیت فضایی DNA است . با تغییر غلظت عصاره از 56/1 به 25/6 میلی‌گرم در میلی‌لیتر، فعالیت اختصاصی کاتالاز در سلول‌های لیز شده از 7/0 ± 47/20 به 9/2 ± 1/5 واحد در میلی‌گرم پروتئین کاهش پیدا کرد. فعالیت سـوپـراکسیـد دیـسمـوتـاز ، تـحت شـرایـط فــوق از 2/5 ± 86/63 در نمـونـه شـاهـد بـه 6/1 ± 04/20 واحد در میلی‌گرم پروتئین در بالاترین غلظت عصاره کاهش یافت. همزمان با کاهش فعالیت SOD میزان فعالیت ویژه آنتی‌اکسیدان تام سلولی با افزایش میزان عصاره کاهش یافت ، ب ه طوری که از مقدار 5/0 ± 2/36 به 2/2 ± 42/6 میلی‌مول در میلی‌گرم پروتئین لیز شده سلولی رسید. اندازه ‌ گیری مقدار مالون دی ‌ آلدیید سلولی نشان داد که افزایش غلظت عصاره سبب افزایش مقدار نسبی آن از 6/7 ± 09/23 به 4/3 ± 92/49 میکروگرم در میلی‌گرم پروتئین می ‌ گردد.

نتیجه ‌ گیری: این مطالعه نشان داد که عصاره گیاه مورد ، اثری روی DNA پلاسمیدی نداشته بلکه با افزایش رادیکال‌های آزاد اکسیژن و افزایش پراکسیداسیون لیپیدی ، سبب صدمه سلولی شده و اثرات ضد میکروبی از خود نشان می‌دهد.

واژه‌های کلیدی: E.coli K12 HB101 ، عصاره متانولی مورد، سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز، آنتی‌اکسیدان ‌ تام، مالون ‌ دی ‌ آلدیید