مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان

زمینه و هدف: کلرور جیوه به صورت پودر سفید رنگ کریستالی و سمی می ‌ باشد که از طریق مجرای معده‌‌ای روده‌ای و پوست جذب شده و از طریق کلیه دفع می‌شود . مسمومیت مزمن با آن سبب اختلالات حسی و حرکتی‌، اختلال در رفتار و عاطفه می ‌ شود و هم چنین این ترکیب برای اندام ‌ های جنینی تراتوژن می ‌ باشد. هدف از مطالعه حاضر بررسی آثار آن بر روی بطن ‌ های جنین و کانال نخاعی‌، به عنوان بخشی از سیستم عصبی است.

مواد و روش ‌ ها: جهت انجام کار 24 سر موش صحرایی ماده انتخاب که پس از مشاهده پلاک واژینال در آن ‌ ها به عنوان روز صفر حاملگی در نظر گرفته شدند و سپس به چهار گروه تقسیم شدند: یک گروه کنترل که محلول سرم فیزیولوژیک و سه گروه آزمایشی که در روزهای 8 و 9 و 10 محلول کلرور جیوه به میزان 2 میلی‌گرم بر کیلوگرم به صورت داخل صفاقی دریافت کردند. سپس جنین ‌ ها در روز 15 حاملگی از رحم خارج شدند. پس از ثبوت و انجام مراحل پاساژ بافتی و تهیه بلوک پارافینی برش ‌ هایی به ضخامت 5 میکرون به صورت سریال از کل جنین تهیه و به روش H&E رنگ ‌ آمیزی شدند‌، قطر بزرگ و کوچک بطن ‌ های طرفی‌، سوم و چهارم و طناب نخاعی و انشعابات شبکه ک و رو ی ید در نمونه ‌ های یکسان و سریال اندازه ‌ گیری شد.

یافته ‌ ها: نتایج مطالعه نشان داد که هم اقطار کوچک و هم اقطار بزرگ بطن ‌ ها در همه گروه ‌ های آزمایشی مصرف ‌ کننده کلرورجیوه نسبت به گروه کنترل به طور معنی ‌ داری کاهش پیدا کرد (05/0 p< )؛ علاوه بر این قطر کانال نخاعی نیز در گروه کنترل در مقایسه با هم ه گروه ‌ های آزمایشی به طور معنی ‌ داری بیشتر بود (001/0 p< ). از سوی دیگر‌، تعداد انشعابات شبکه کورو ی ید به دنبال مصرف کلرور جیوه به طور معنی ‌ داری در گروه ‌ های آزمایشی نسبت به گروه کنترل کاهش پیدا کرد (001/0 p< ).

نتیجه ‌ گیری: نتایج این مطالعه معرف این هستند که کلرور جیوه دارای اثر سمی بر روی سیستم عصبی می ‌ باشد که این اثر به صورت کاهش اقطار بطن ‌ ها و کانال نخاعی و هم ‌ چنین کاهش انشعابات شبکه کورو ی ید بروز می ‌ کند.

واژه‌های‌ کلیدی‌: کلرور جیوه‌، بطن ‌ های مغزی‌، جنین‌، کانال نخاعی‌، شبکه کورو ی ید ، موش صحرایی