جلد 17، شماره 1 - ( 1-1397 )                   جلد 17 شماره 1 صفحات 26-15 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Beyranvand R, Sani M, Azargoun M. The Assessment of Musculoskeletal Condition and Its Relationship with Years of Service and Level of Physical and Mental Health in NEDAJA Submarine Crews of Bandar Abbas in 2016. JRUMS 2018; 17 (1) :15-26
URL: http://journal.rums.ac.ir/article-1-3991-fa.html
بیرانوند رامین، ثانی مصطفی، آذرگون محمود. ارزیابی وضعیت اسکلتی-عضلانی و ارتباط آن با سنوات خدمت و سطح سلامت جسمی و روانی کارکنان زیر سطحی نداجای بندرعباس در سال 1395. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان. 1397; 17 (1) :15-26

URL: http://journal.rums.ac.ir/article-1-3991-fa.html


دانشگاه شهید باهنر کرمان
متن کامل [PDF 239 kb]   (2788 دریافت)     |   چکیده (HTML)  (4243 مشاهده)
متن کامل:   (6927 مشاهده)
مقاله پژوهشی
مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
دوره 17، فروردین 1397، 26-15
 
 
ارزیابی وضعیت اسکلتی-عضلانی و ارتباط آن با سنوات خدمت و سطح سلامت جسمی و روانی کارکنان زیر سطحی نداجای بندرعباس در سال 1395
 
 
رامین بیرانوند[1]، مصطفی ثانی[2]، محمود آذرگون[3]
 
دریافت مقاله: 30/7/96   ارسال مقاله به نویسنده جهت اصلاح: 20/10/96  دریافت اصلاحیه از نویسنده: 23/11/96       پذیرش مقاله: 28/11/96
 
 

چکیده
زمینه و هدف: شرایط شغلی به عنوان یکی از عوامل مهم زمینه ساز در ایجاد اختلالات اسکلتی-عضلانی شناخته می شود که امروزه شایع­ترین آن­ها ناهنجاری­ها و دردهای ستون فقرات هستند. هدف از انجام تحقیق حاضر ارزیابی وضعیت اسکلتی-عضلانی در کارکنان زیرسطحی نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران (نداجا) و ارتباط آن با سنوات خدمت و سطح سلامت جسمی و روانی ایشان بود.
مواد و روش­ها: در این تحقیق توصیفی که در سال 1395 انجام شد، تعداد 300 نفر از کارکنان زیر سطحی نداجای بندرعباس به عنوان آزمودنی­های تحقیق انتخاب شدند. سطح سلامت جسمی و روانی این افراد با استفاده از پرسش­نامه استاندارد SF-36 مورد ارزیابی قرار گرفت و در ادامه نیز وضعیت­های غیرطبیعی با استفاده از خط کش منعطف، گونیامتر، اسکولیومتر و هم چنین شیب­سنج مورد ارزیابی قرار گرفتند. در نهایت داده­های تحقیق با استفاده از روش­های آمار توصیفی (تعداد، درصد، میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (همبستگی Pearson) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته­ها: نتایج تحقیق نشان داد بین سنوات خدمت کارکنان زیر سطحی نداجا و ناهنجاری­های کایفوز و سر به جلو ارتباط معنی­داری وجود دارد (به ترتیب 042/0=P، 374/0=r و 033/0=P، 390/0=r)، این درحالی است که بین سنوات خدمت و سایر وضعیت­های اسکلتی-عضلانی این افراد ارتباط معنی­داری مشاهده نشد (05/0<P). نتایج هم چنین نشان داد که از نظر آماری ارتباط معنی­داری بین وضعیت اسکلتی-عضلانی و سطح سلامت جسمی و روانی نیروها وجود ندارد (05/0<P).
نتیجه­گیری: با توجه به نتایج این تحقیق به نظر می­رسد که شرایط شغلی و محیط کار در زیردریایی­ها می­تواند در بروز وضعیت­های غیرطبیعی تأثیرگذار باشد. این یافته­ها ضرورت توجه بیشتر به وضعیت سلامتی کارکنان زیرسطحی و به ویژه در زمینه طراحی تمرینات ورزشی و اصلاحی را بیش از پیش نمایان می­کند.
واژه­های کلیدی: وضعیت­های غیرطبیعی، سلامت جسمی، سلامت روانی، زیردریایی، بندرعباس
 
 

مقدمه
شرایط شغلی به عنوان یکی از عوامل مهم زمینه ساز در ایجاد اختلالات اسکلتی-عضلانی شناخته می شود که امروزه شایع­ترین آنها ناهنجاری­ها و دردهای ستون فقرات هستند. این مشکلات سبب پایین آمدن کیفیت کار، کاهش زمان مفید فعالیت، افزایش تعداد روزهای غیبت کاری و هم‌چنین افزایش بار مالی و درمانی بسیار زیاد می شود که پرسنل و کارکنان نظامی هم از این قاعده مستثنی نیستند [1].
تا کنون تحقیقات مختلفی درخصوص سلامت نیروهای نظامی و عوامل تهدید کننده سلامت آنان انجام گرفته است که از آن جمله می­توان به تحقیق Rahimi و همکاران اشاره کرد که پس از بررسی وضعیت اسکلتی-عضلانی دانشجویان دانشگاه افسری گزارش کردند که این افراد از راستای قامت مناسب­تری نسبت به سایر افراد جامعه برخوردارند و علت آن را فعال بودن و مشارکت منظم در برنامه­های ورزشی گزارش کردند [2]. این محققان عنوان کردند حدود 41 درصد افراد مورد بررسی حداقل دارای یکی از ناهنجاری­های ستون فقرات بوده­اند که در این میان ناهنجاری لوردوز با شیوع 26 درصد به عنوان بیش­ترین ناهنجاری مشاهده شده گزارش شد [2]. در تحقیق دیگری در همین راستا Azma و همکاران به بررسی شیوع ناهنجاری­های اسکلتی-عضلانی در سربازان و تأثیر دوره­های آموزش نظامی بر روی این افراد پرداختند. نتایج این تحقیق به طور کلی نشان داد که قبل از شروع دوره آموزشی، ناهنجاری کایفوز بدترین امتیاز را در بین سربازان به دست آورد ولی انجام دو ماه تمرینات آموزشی اثرات مثبتی بر بهبود وضعیت این ناهنجاری و البته سایر ناهنجاری­هایی که در سربازان دیده شده بود داشته است [3]. BarDayan و همکاران نیز طی تحقیقی که بر روی نیروهای نظامی انجام شد گزارش کردند که به طور کلی 16 درصد از سربازان جوان حداقل به یک نوع از وضعیت­های غیرطبیعی دچار بودند و این در حالی است که این مقادیر برای سربازان بزرگسال حدود 30 درصد گزارش شد [4].
با وجود تحقیقات متعددی که تاکنون به بررسی سلامت نیروهای نظامی پرداخته­اند، اما مطالعه­ای در خصوص بررسی ناهنجاری­های اسکلتی-عضلانی در کارکنان نیروی دریایی ارتش صورت نگرفته است و این در حالی است که شرایط ویژه­ای برای کارکنان موجود در نیروهای زیرسطحی این نیروی نظامی وجود دارد؛ در حقیقت فضای کوچک موجود در زیر دریایی­ها منجر به محدود شدن توانایی ورزش و فعالیت­های جسمانی برای کارکنان حاضر در آن شده و زمینه را برای غیرفعال شدن این افراد فراهم می­آورد. این وضعیت غیر فعال، با توجه به خدمت طولانی مدت نیروهای زیرسطحی و هم چنین اعزام­های بلند مدتی که به ماموریت­ها دارند شرایط این افراد را حساس­تر می کند به طوری که احتمال بروز مشکلات جسمانی در این گروه به مراتب بالاتر می­رود [5].
همان طور که قبلاً هم اشاره شد، انحراف از وضعیت مطلوب بدنی موجب کاهش کارایی مکانیکی فرد شده و او را در معرض آسیب­های اسکلتی-عضلانی قرار می دهد. باید توجه داشت که آسیب­های ایجاد شده می­تواند تأثیر معنی­داری بر میزان آمادگی رزمی نیروها داشته باشد به طوری که گزارش شده برخی از این آسیب­ها ممکن است بیش از 100 روز فعالیت یک فرد را مختل کنند [6] و لذا هر آسیب فیزیکی که در نیروهای نظامی اتفاق می­افتد احتمالاً منجر به از کار افتادگی دایمی یا موقت آن­ها شده و می­تواند زمینه را برای رهایی از خدمت این افراد فراهم آورد [7]. گزارشات هم چنین حاکی از آن است که انحراف از وضعیت مطلوب بدنی ممکن است شاخص­های مرتبط با سطح سلامت روانی افراد را نیز تحت تأثیر قرار داده و منجر به کاهش معنی­داری در کیفیت زندگی آنها گردد [8].
لازم به­ذکر است که ناهنجاری­ها و آسیب­های فیزیکی نه تنها تأثیر شدیدی بر میزان توانایی جسمانی و آمادگی رزمی نیروهای نظامی در انجام ماموریت­های آتی آن ها دارد بلکه سالانه میلیون­ها دلار از بودجه­های عملیاتی سیستم­های نظامی را در بخش­های درمانی مصرف می­کند؛ لذا آگاهی از عوامل خطر و عللی که ممکن است منجر به آسیب­های نظامیان شود، می­تواند برای تهیه برنامه­های پیش­گیری از صدمات و هم چنین طراحی تمرینات اصلاحی سودمند باشد و بدین ترتیب از بروز مشکلات ناشی از آن مانند کاهش توان رزمی و از کار افتادگی نیروها و هم چنین هزینه­های سنگین بهداشتی-درمانی در سطح نیروها پیش­گیری شود [6].
بدین ترتیب با توجه به تأثیر ناهنجاری­های وضعیتی بر سطح سلامت جسمی و روانی افراد [6، 8] و هم چنین با توجه به این که تا کنون تحقیقی در خصوص ناهنجاری­های اسکلتی-عضلانی در کارکنان زیرسطحی نیروی دریایی ارتش (که از نیروهای بالقوه برای حراست و حمایت از کشور در آینده محسوب می­شوند) صورت نگرفته است، لذا هدف از انجام تحقیق حاضر ارزیابی وضعیت اسکلتی-عضلانی کارکنان زیرسطحی نداجا و بررسی ارتباط آن با سطح سلامت جسمی و روانی این نیروها می­باشد. تحقیق حاضر هم چنین قصد دارد که با بررسی ارتباط بین وضعیت بدنی و سنوات خدمت آزمودنی­ها به این سؤال پاسخ دهد که آیا وضعیت بدنی پایوران زیرسطحی نداجا تحت تأثیر شرایط شغلی و محیط کار در زیردریایی­ها قرار می­گیرد یا خیر؟
مواد و روش­ها
تحقیق حاضر از نوع توصیفی می­باشد که داده‌های آن به صورت میدانی جمع‌آوری شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل 1200 نفر از کارکنان نداجا بود که در سال 1395 در بخش زیر سطحی نیروی دریایی بندرعباس مشغول به انجام وظیفه بودند و حداقل به مدت سه سال سابقه فعالیت در این بخش را داشتند. از بین این افراد و بر اساس فرمول کوکران تعداد 300  نفر از کارکنان که از شرایط لازم برای ورود به مطالعه برخوردار بودند به صورت تصادفی ساده به عنوان آزمودنی­های تحقیق انتخاب شدند و مورد ارزیابی­های بعدی قرار گرفتند (1200=N، 5/0=p، 5/0=q، 05/0=d و 05/0=α):

لازم به­ذکر است که داشتن سابقه جراحی و یا شکستگی استخوان در ستون فقرات و اندام­های فوقانی و تحتانی و هم چنین داشتن ناهنجاری­های مادرزادی به ویژه در ستون فقرات به عنوان معیارهای خروج از تحقیق در نظر گرفته شدند.
پیش از شروع اندازه­گیری­ سعی شد تمامی آزمودنی­ها نسبت به مراحل مختلف اجرای تحقیق و هم چنین محرمانه ماندن اطلاعات جمع­آوری شده آگاه شوند و سپس از آن ها خواسته می­شد تا فرم رضایت نامه را تکمیل و امضاء کنند. لازم به­ذکر است که تمامی اندازه­گیری­های تحقیق حاضر در سالن ورزشی واقع در منطقه یکم نیروی دریایی بندرعباس صورت گرفت.
پس از اندازه­گیری اطلاعات دموگرافیک (شامل سن، قد، وزن، شاخص توده بدنی و سنوات خدمت) و به منظور ارزیابی سلامت جسمی و روانی آزمودنی­ها از آن ها خواسته می­شد تا نسبت به تکمیل پرسش نامه کیفیت زندگی SF-36 (77/0<ICC) اقدام کنند [9]. این پرسش نامه دارای ۳۶ سـؤال است و از ۸ زیرمقیاس تشکیل شده که هر زیرمقیاس متشکل از ۲ الی ۱۰ ماده است. هشت زیرمقیاس این پرسش نامه عبارتند از: کارکرد جسمانی (Physical Functioning; PF)، نقش جسمانی (Role of Physical; RP)، درد جسمانی (Bodily Pain; P)، سلامت عمومی (General Health; GH)، نقش هیجانی (Role of Emotional; RE)، سرزندگی (Vitality; VT)، کارکرد اجتماعی (Social Functioning; SF)، سلامت روانی (Mental Health; MH). به طور کلی از ادغام این زیر مقیاس­ها دو زیرمقیاس کلی به نام­ سلامت جسمی و روانی به دست می‌آید که نمره پایین‌تر آنها نشان دهنده کیفیت زندگی پایین‌تر و نمره بالاتر نشان دهنده کیفیت زندگی بهتر می­باشد [9]. پس از تکمیل پرسش نامه­ها از آزمودنی خواسته می­شد که کل لباس­های بالاتنه خود را به منظور ارزیابی وضعیت ستون فقرات خارج کرده تا محقق بتواند نشانه­های مورد نیاز را به راحتی مشاهده کند. در ادامه ناهنجاری­های ستون فقرات شامل کایفوز سینه­ای و لوردوز کمری با استفاده از خط کش منعطف، ناهنجاری سر به جلو با استفاده از گونیامتر و انحراف جانبی ستون فقرات نیز با استفاده از اسکولیومتر (مدل G120، محصول شرکت قامت پویان، ساخت ایران) مورد ارزیابی قرار گرفتند. به منظور ارزیابی وضعیت لگن و شانه­ها نیز از شیب سنج (مدل W45 محصول شرکت قامت پویان، ساخت ایران) استفاده شد  (شکل 1). لازم به ذکر است تمامی ابزاری که به منظور اندازه­گیری ناهنجاری­های ستون فقرات در تحقیق حاضر مورد استفاده قرار گرفتند ساخت کشور ایران و از محصولات شرکت قامت پویان بودند.

 
شکل 1- طرح شماتیک از روند اجرای اندازه­گیری های تحقیق
ارزیابی زاویه سر به جلو بدین ترتیب بود که از آزمودنی خواسته می­شد بدون پوشش بالاتنه در حالت راحت ایستاده و وزن بدنش را به طور مساوی روی پاها قرار دهد و رو به رو را نگاه کند. در این حالت آزمون­گر بازوی ثابت گونیامتر را در راستای مهره هفتم گردنی و موازی با سطح زمین قرار می­داد و بازوی متحرک نیز در راستای مجرای خارجی گوش قرار می گرفت و عدد خوانده شده توسط گونیامتر به عنوان زاویه سر به جلو ثبت می­شد [10].
اندازه­گیری میزان انحنای کایفوز و لوردوز هم به این صورت انجام شد که آزمودنی بدون پوشش بالاتنه در وضعیت ایستاده قرار می­گرفت و پاها را به اندازه عرض شانه باز می­کرد. سپس آزمون­گر محل زائده­های خاری دومین مهره پشتی (T2)، دوازدهمین مهره پشتی (T12)، دومین مهره کمری (L2) و دومین مهره ساکرال (S2) را مشخص و علامت گذاری می­کرد [11]. در ادامه خط­کش منعطف بر روی زوائد شوکی ستون فقرات قرار داده می­شد تا به این طریق شکل انحنای کایفوز و لوردوز را به خود بگیرد و سپس با دقت و بدون این که تغییری در حالت خط­کش ایجاد شود آن را بر روی کاغذ سفید قرار داده و شکل قوس­ها ترسیم می­گردید. نقاط زوائد شوکی مهره­های T2، T12، L2 و S2 که از قبل بر روی خط­کش مشخص شده بود، بر روی کاغذ علامت زده می­شد. از روی شکل به دست آمده بر روی کاغذ دو نقطه مهره T2 و  T12و مهره L2 و S2 با یک خط مستقیم  (به عنوان خط L) به یکدیگر متصل می­شدند و خط دیگری نیز (به عنوان خط H) به صورت عمود منصف بر قوس رسم می­شد. در نهایت زاویه کایفوز و لوردوز با استفاده از فرمول ϴ=4 Arc tang (2h/l)  محاسبه می­گردید [13-12].
برای اندازه­گیری اسکولیوز از اسکولیومتر استفاده شد. بدین ترتیب آزمودنی بدون پوشش بالاتنه تا جایی که بالاتنه با شانه­ها و لگن هم­سطح شوند به جلو خم شده و سپس از نمای خلفی مشاهده می­شد. اسکولیومتر به صورت عمود بر بدن در امتداد ناهنجاری قرار داده می­شد به طوری که علامت صفر آن بر روی نوک زائده خاری قرار بگیرد و در این وضعیت عدد نمایش شده به عنوان درجه چرخش ثبت می­شد [11].
جهت اندازه­گیری ناهنجاری شانه نابرابر از شیب­سنج مخصوص برای اندازه­گیری این ناهنجاری استفاده شد. به همین منظور از آزمودنی خواسته می­شد تا در وضعیت ایستادن طبیعی قرار گیرد. سپس آزمون­گر در پشت آزمودنی ایستاده و بازوی محرک وسیله را بر روی زوائد آخرومی آزمودنی­ها قرار می­داد و میزان انحراف نمایش شده بر حسب درجه به عنوان میزان افتادگی شانه­ها ثبت می­شد [14].
ارزیابی چرخش­های لگن نیز در تحقیق حاضر با استفاده از شیب­سنج صورت پذیرفت. بدین منظور از آزمودنی خواسته می­شد تا در وضعیت طبیعی بایستد. در ادامه با استفاده از لمس، خار خاصره­های قدامی فوقانی شناسایی و علامت­گذاری می­شدند و با قرار دادن دو بازوی شیب­سنج بر روی نقاط علامت­گذاری شده میزان انحراف جانبی لگن بر اساس درجه شیب­سنج ثبت می­شد [11].
در نهایت اطلاعات به دست آمده از تحقیق حاضر از طریق روش­های آمار توصیفی و استنباطی و با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 21 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. در همین راستا به منظور تعیین شاخص توده بدنی آزمودنی­ها و بر اساس تحقیقات پیشین [15] از فرمول ](متر) 2قد / (کیلوگرم) وزن[ استفاده شد. نرمال بودن توزیع داده­ها نیز به وسیله آزمون Shapiro-Wilk مورد تأیید قرار گرفت (05/0<P) و در ادامه برای یافتن ارتباط بین ناهنجاری­های مورد بررسی با سنوات خدمت و هم چنین با سطح سلامت جسمی و روانی آزمودنی­ها از آزمون همبستگی Pearson استفاده شد. سطح معنی­داری در آزمون­ها 05/0 در نظر گرفته شد.

نتایج

نمونه­های تحقیق حاضر شامل 300 نفر از کارکنان زیر سطحی نداجا با دامنه سنی 21-35 سال و دارای میانگین و انحراف معیار سنی 37/3±50/27 سال بودند. هم چنین میانگین و انحراف معیار متغیرهای قد، وزن، شاخص توده بدن و سابقه خدمت این افراد به ترتیب 33/6±98/172 سانتی‌متر (در محدوده 159-184 سانتی‌متر)، 69/10±46/74 کیلوگرم (در محدوده 55-97 کیلوگرم)، 75/2±81/24 کیلوگرم بر متر مربع (در محدوده 6/20-3/30 کیلوگرم بر متر مربع) و 48/3±60/7 سال (در محدوده 3-16 سال) به دست آمد. از نظر وضعیت تأهل نیز 185 نفر (6/61%) از آزمودنی­ها مجرد و بقیه متأهل بودند.
تجزیه و تحلیل توصیفی یافته ها هم چنین نشان داد که دامنه ناهنجاری کایفوز در آزمودنی­های این تحقیق 32-68 درجه و دارای میانگین و انحراف معیار 33/9±50/48 درجه می­باشد. دامنه ناهنجاری سر به جلو در این افراد نیز 31-64 درجه و با میانگین و انحراف معیار 40/6±67/43 درجه به دست آمد. هم چنین میانگین و انحراف معیار مشاهده شده برای ناهنجاری­های لوردوز، اسکولیوز، شانه نابرابر و لگن نامتقارن آزمودنی­ها بر حسب درجه به ترتیب 37/8±47/39 (در محدوده 22-54 درجه)، 73/1±40/2 (در محدوده 0-6 درجه)، 35/1±37/1 (در محدوده 0-4 درجه) و 58/1±10/1 درجه (در محدوده 0-5 درجه) بود.
نتایج آزمون همبستگی Pearson نشان داد که بین سنوات خدمت کارکنان زیرسطحی نداجا و ناهنجاری­های سر به جلو و کایفوز آنها همبستگی مثبت و معنی­داری وجود دارد (05/0>P). این در حالی است که بر اساس نتایج به دست آمده از تحقیق مشاهده شده که بین سنوات خدمت و دیگر ناهنجاری­های مورد بررسی در آزمودنی­ها ارتباط آماری معنی­داری مشاهده نشد (جدول 1).
 
 
جدول 1- ارتباط بین سنوات خدمت و وضعیت­های بدنی کارکنان زیر سطحی نداجای بندرعباس در سال 1395
 
متغیرها آماره آزمون (r) مقدار P
سنوات خدمت زاویه کایفوز 374/0 042/0
زاویه لوردوز 234/0 213/0
زاویه اسکولیوز 079/0 679/0
زاویه سر به جلو 390/0 033/0
میزان شانه نابرابر (درجه) 076/0 689/0
افتادگی لگن (درجه) 170/0 368/0
شاخص توده بدنی (Kg/m2) 141/0 456/0
 
         - آزمون همبستگی Pearson، 05/0>P همبستگی معنی­دار
 
 
نتایج آزمون همبستگی Pearson هم چنین نشان داد که با افزایش مقادیر مربوط به ناهنجاری­های ستون فقرات و وضعیت بدنی، سطح سلامت جسمی و روانی آزمودنی­ها تا حدودی کاهش می­یابد؛ با این وجود این همبستگی ضعیف از نظر آماری معنی­دار نبود. به عبارت دیگر، بین وضعیت اسکلتی-عضلانی و سطح سلامت جسمی و روانی کارکنان زیرسطحی نداجا ارتباط معنی­داری وجود ندارد (جدول 2).
 

جدول 2- ارتباط بین وضعیت­های اسکلتی-عضلانی و سطح سلامت جسمی و روانی کارکنان زیر سطحی نداجای بندرعباس در سال 1395
 
  سطح سلامت جسمی سطح سلامت روانی
آماره آزمون (r) مقدار P آماره آزمون (r) مقدار P
کایفوز 178/0- 347/0 156/0- 412/0
لوردوز 057/0- 763/0 139/0- 464/0
اسکولیوز 069/0- 716/0 151/0- 426/0
سر به جلو 012/0- 952/0 026/0- 890/0
شانه نابرابر 096/0- 616/0 076/0- 691/0
لگن نامتقارن 029/0- 880/0 121/0- 525/0
شاخص توده بدنی 141/0- 457/0 115/0- 547/0
 
         - آزمون همبستگی Pearson، 05/0>P همبستگی معنی­دار
 
 

بحث

تجزیه و تحلیل یافته­های این تحقیق نشان داد که افزایش سنوات خدمت به شکل معنی­داری منجر به افزایش میزان زاویه سر به جلو و کایفوز پشتی کارکنان زیرسطحی نداجا می­شود. این در حالی است که بین سنوات خدمت کارکنان و میزان زاویه لوردوز کمری، اسکولیوز، افتادگی شانه، انحراف جانبی لگن و هم چنین شاخص توده بدنی آن ها ارتباط معنی­داری مشاهده نشد.
همان طور که پیش­تر نیز اشاره شد تاکنون تحقیقات مختلفی به بررسی وضعیت اسکلتی-عضلانی اقشار مختلف جامعه پرداخته­اند که نتایج آنها عمدتاً حاکی از نرخ نسبتاً بالای وضعیت­های غیرطبیعی در بین افراد مورد بررسی می­باشد [2]. در این بین نتایج تحقیق حاضر هم راستا با آن دسته از تحقیقاتی است که حاکی از وجود یک ارتباط معنی­دار بین وضعیت بدنی افراد و شرایط و محیط شغلی آن ها بوده است، به عنوان مثالBalouchy  و همکاران در تحقیقی گزارش کردند که بین عادات نشستن پشت میز و عارضه­های کایفوز پشتی و سر به جلو ارتباط معنی­داری وجود دارد. این محققان هم چنین گزارش کردند که بین عادات نشستن به صورت یک طرفه و ناهنجاری­های اسکولیوز و شانه نابرابر نیز ارتباط معنی­داری وجود دارد [16]. در تحقیق دیگری Rajabi و همکاران گزارش کردند که انجام فعالیت­های خاص در طولانی مدت باعث ایجاد تغییر شکل در ستون فقرات و تطبیق بدن با آن وضعیت خاص می­شود [17]. در همین راستا Bagherian Dehkordi و همکاران نیز گزارش کردند که بین میزان زاویه سر به جلو و کایفوز پشتی دوچرخه سواران و افراد غیر ورزشکار ارتباط معنی­داری وجود دارد که این نیز به نوبه خود مؤید تأثیر محیط و شرایط خاص یک فعالیت روی وضعیت اسکلتی-عضلانی افراد می­باشد [18].
بدین ترتیب با توجه به ارتباط معنی­داری که بین سنوات خدمت و ناهنجاری­های سر به جلو و کایفوز پشتی آزمودنی­ها در تحقیق حاضر به دست آمد، به نظر می­رسد که شرایط و محیط کار در زیردریایی می­تواند به طور مستقیم در ایجاد این وضعیت­های اسکلتی-عضلانی نقش داشته باشد. اعتقاد بر آن است که فضای محدود موجود در زیردریایی­ها که منجر به اتخاذ وضعیت­های نامناسب برای نشستن، ایستادن و راه رفتن کارکنان زیر سطحی نداجا می­شود، به مرور زمان و با افزایش سنوات خدمت موجب تغییراتی در راستای قامتی شده و ستون فقرات این افراد را از وضعیت طبیعی خارج می­کند. این موضوع در مورد کارکنانی که سابقه کاری بالاتری دارند بیشتر صدق می­کند چرا که این افراد بیشتر با عوامل خطر آسیب زا در محیط کار روبرو می­شوند و مدت زمان بیشتری را در معرض اختلالات اسکتی-عضلانی ناشی از کار قرار دارند. در همین راستا Fouladi و همکاران با مطالعه بر روی کارگران خط تولید لوازم خانگی دریافتند که حدود 85% از افراد به نوعی دچار عوارض و اختلالات اسکلتی-عضلانی رایج در نواحی شانه و گردن بودند و در نهایت گزارش کردند که افزایش سن و سابقه کار تأثیر مهمی در ابتلاء به عوارض و اختلالات اسکلتی-عضلانی مذکور داشته است [19]. در تحقیق دیگریTinubu  و همکاران گزارش کردند پرستارانی که سابقه کار کلینیکی بیشتر از 20 سال دارند، 4 برابر بیشتر از پرستارانی که سابقه 11 تا 20 سال دارند در معرض ابتلاء به اختلالات اسکلتی-عضلانی ناشی از کار هستند و پرستارانی که سابقه 11 تا 20 سال دارند 2 برابر پرستارانی که سابقه 1 تا 10 سال دارند دچار اختلالات اسکلتی-عضلانی ناشی از کار می شوند [20].
به طور کلی می­توان اظهار داشت که افزایش سنوات خدمت می­تواند به طور مستقیم و از طریق افزایش مدت زمان در معرض بودن نیروها، منجر به افزایش احتمال بروز وضعیت­های غیرطبیعی گردد [21]؛ با این وجود به نظر می­رسد با توجه به شرایط ویژه­ای که در زیردریایی­ها حاکم است و کارکنان زیر سطحی را وادار می­کند که در بسیاری از شرایط به صورت خمیده به انجام امور بپردازند، بروز برخی از ناهنجاری­های خاص مانند کایفوز پشتی و سر به جلو در این افراد وضوح بیشتری دارد.
در خصوص سایر وضعیت­های قامتی مورد بررسی در تحقیق حاضر (شامل لوردوز، اسکولیوز، شانه نابرابر، انحراف جانبی لگن و هم چنین شاخص توده بدنی) و علی­رغم این که ارتباط معنی­داری بین این مؤلفه­ها و سنوات خدمت کارکنان مشاهده نشد، به نظر می­رسد که محیط کار در زیردریایی­ها­ را می­توان کماکان به عنوان یک عامل خطر برای هر یک از این وضعیت­های قامتی در نظر گرفت. در حقیقت با نگاه دقیق­تری به نتایج ارائه شده در جدول 1 به نظر می­رسد که با وجود معنی­دار نشدن ارتباط بین متغیرهای مذکور، لیکن افزایش در میزان سنوات خدمت کارکنان تا حدودی موجب تغییرات نامطلوب در هر یک از وضعیت­های بدنی مورد اندازه­گیری شده که می­تواند زمینه­ساز بروز آسیب­های بعدی در آن‌ها باشد.
تجزیه و تحلیل داده­های به­دست آمده از این تحقیق هم چنین نشان داد که بین وضعیت اسکلتی-عضلانی کارکنان زیرسطحی نداجا و سطح سلامت جسمی و روانی آن ها ارتباط معنی­داری وجود ندارد. این در حالی است که تحقیقات پیشین عمدتاً حاکی از وجود ارتباط معنی­دار بین متغیرهای مذکور می­باشد؛ بعنوان مثال Malekpour و همکاران در تحقیقی گزارش کردند که بین میزان اختلالات اسکلتی-عضلانی در کارگران صنعت تولید قطعات خودروسازی و سطح سلامت جسمی و روانی آن ها ارتباط منفی و معنی­داری وجود دارد [22]. Roux و همکاران نیز در تحقیقی گزارش کردند در افرادی که دارای اختلالات اسکلتی-عضلانی هستند، شاخص­های مرتبط با سلامت جسمی و روانی به شکل معنی­داری کاهش می­یابد [8].
شاید یکی از دلایل احتمالی که منجر به نتایج متفاوت از تحقیقات پیشین شده است را بتوان به پایین بودن میانگین سنوات خدمت در آزمودنی­های مورد بررسی در تحقیق حاضر نسبت داد. به عنوان مثال میانگین سابقه خدمت آزمودنی­ها در تحقیق Malekpour و همکاران حدود 13 سال بوده است و به نظر می­رسد که این مقدار سنوات خدمت برای این که شرایط شغلی و محیط کار افراد بتواند منجر به ایجاد تغییراتی در راستای قامتی و به تبع آن تغییراتی در سطح سلامت جسمی و روانی آزمودنی­ها گردد کافی باشد [22]. این در حالی است که میانگین سنوات خدمت در تحقیق حاضر و با توجه به انتخاب تصادفی آزمودنی­ها از بین افراد جامعه تقریباً 7 سال می­باشد که به نظر می­رسد این مقدار زمان برای آن که تغییر در راستای قامت بتواند منجر به ایجاد تغییرات معنی­دار و هم چنین تأثیرات منفی بر سلامت جسمی و روانی آزمودنی­ها گردد کافی نیست. این مطلب زمانی روشن­تر می­شود که به نتایج ارائه شده در جدول 2 توجه بیشتری کنیم. در واقع نگاه دقیق­تری به این نتایج نشان می­دهد که علی­رغم عدم معنی­داری ارتباط بین وضعیت‌های اسکلتی-عضلانی و سطح سلامت جسمی و روانی آزمودنی­ها در تحقیق حاضر، به نظر می­رسد که افزایش در هر کدام از وضعیت­های بدنی مذکور (شامل کایفوز، لوردوز، اسکولیوز، سر به جلو، شانه نابرابر، انحراف جانبی لگن و هم چنین شاخص توده بدنی)، تا حدودی موجب کاهش در سطح سلامت جسمی و روانی آزمودنیها شده است. بدین ترتیب این احتمال وجود دارد که با افزایش سنوات خدمت کارکنان و هم راستا با افزایش میزان وضعیت­های غیرطبیعی در این افراد، سطح سلامت جسمی و روانی آن ها نیز دست خوش تغییرات منفی شده و در نهایت منجر به کاهش معنی­دار در کیفیت زندگی این افراد گردد. باید توجه داشت که هر گونه کاهش در سطح سلامت جسمی و روانی نیروهای زیرسطحی ممکن است سطح عملکرد این افراد را در حفاظت و حراست از حریم کشور با اختلال مواجه سازد. بر همین اساس به نظر می­رسد که تنظیم برنامه­های تمرینی در راستای ارتقاء سطح سلامت نیروهای زیرسطحی از اهمیت ویژه­ای برخوردار باشد.
تحقیق حاضر البته دارای محدودیت­هایی نیز بود. اولاً با توجه به توصیفی بودن این تحقیق به نظر می­رسد که برخی مداخلات و شرایط پیشین (مانند ابتلاء به ناهنجاری­ها قبل از شروع خدمت) به خوبی کنترل نشده­اند؛ بر این اساس توصیه می­شود که تحقیقات آتی کارکنان را پیش از شروع خدمت و چند سال پس از خدمت مورد ارزیابی قرار داده تا اطلاعات دقیق­تری در این زمینه در اختیار محققین قرار گیرد. از طرفی همان طور که اشاره شد با توجه به تصادفی بودن انتخاب آزمودنی­های تحقیق حاضر، میانگین سنوات خدمت این افراد حدود 7 سال بود که در مقایسه با تحقیقات پیشین در این زمینه به مراتب کمتر است. با توجه به این که افزایش سنوات خدمت می­تواند نقش شرایط شغلی و محیط کار را در ایجاد ناهنجاری­های وضعیتی افزایش دهد، بدین ترتیب پیشنهاد می­شود که در تحقیقات بعدی به بررسی تأثیر سنوات خدمت بر وضعیت­های بدنی افرادی که دارای سابقه خدمتی بیشتری در مقایسه با آزمودنیهای تحقیق حاضر هستند پرداخته شود.
نتیجه­گیری
به طور کلی به نظر می­رسد که شرایط شغلی و محیط کار در زیردریایی­ها می­تواند در بروز وضعیت­های غیرطبیعی ستون فقرت نقش داشته باشد به طوری که افزایش سنوات خدمت در کارکنان زیرسطحی نداجا ممکن است منجر به افزایش در زاویه سر به جلو و هم چنین زاویه کایفوز پشتی این افراد گردد. از طرفی به نظر می­رسد که افزایش در میزان ناهنجاری­های اسکلتی-عضلانی و هم چنین افزایش در شاخص توده بدنی نیروهای زیر سطحی ممکن است منجر به کاهشی هر چند محدود در سطح سلامت جسمی و روانی این افراد گردد.
تشکر و قدردانی
بدین وسیله از تمامی آزمودنی­هایی که در این پژوهش شرکت نمودند تشکر و قدردانی می­شود.
 
 
 
 
References
 
 
  1. Martimo KP. Musculoskeletal disorders, disability and work. [Doctoral dissertation]. Helsinki, Finland: Finnish Institute of Occupational Health; 2010: 37-57.
  2. Rahimi N, Ghasemi G, Raeisi H, Samavati Sharif M, Sadeghi M. Investigation of the Prevalence of Musculoskeletal Disorders in Military University Students. Sadra Med Sci J 2014; 2(4): 339-48. [Farsi]
  3. Azma K, Hajebi MH, Nasseh I, Abedi M. Investigating the Frequency of Postural Anomalies and the Effect of Military Training Courses and Presenting the Corrective Plans. J Arch Mil Med 2013; 1(1): 35-8.
  4. BarDayan Y, Morad Y, Elishkevitz KP, Bar-Dayan Y, Finestone AS. Back disorders among Israeli youth: a prevalence study in young military recruits. Spine J 2012; 12(9): 749-55.
  5. Choi SW, Lee JH, Jang YK, Kim JR. Assessment of ambulatory activity in the Republic of Korea Navy submarine crew. Undersea Hyperb Med 2010; 37(6): 413-7.
  6. Bruce H, Paul J, Michelle L. Atlas injures of USA army: Injury surveillance and prevention work group. Mil Med 1999; 164(8): 199-201.
  7. Knapi KJ, Ang P, Reynolds K, Jones B. Injury incidence in infantry soldiers. J Occup Med 1993; 35(6): 598-603.
  8. Roux CH, Guillemin F, Boini S, Longuetaud F, Arnault N, Hercberg S, et al. Impact of musculoskeletal disorders on quality of life: an inception cohort study. Ann Rheum Dis 2005; 64(4): 606-11.
  9. Montazeri A, Goshtasebi A, Vahdaninia M, Gandek B. The Short Form Health Survey (SF-36): translation and validation study of the Iranian version. Qual Life Res 2005; 14(3): 875-82.
  10. Taheri H, Mahdavinejad R, Bagherian Dehkordi S, Omidali Z. Comparison of forward head in persons with chronic neck pain and healthy persons. J Res Rehabil Sci 2011; 7(2): 162-8. [Farsi]
  11. Rajabi R, Samadi H. Laboratory guide corrective exersice. Tehran, Iran: Tehran University; 2009: 12-57. [Farsi]
  12. Khakhali Zavieh M, Parnian-Pour M, Karimi H, Mobini B, Kazem-Nezhad A. The Validity and Reliability of Measurement of Thoracic Kyphosis Using Flexible Ruler in Postural Hyper Kyphotic Patients. J Rehabil 2003; 4(3): 18-23. [Farsi]
  13. Daneshmandi H. The relationship between alignment upper-limb and Postural control in adolescents with Down syndrome (DS). Pensee 2014; 76(5): 69-79.
  14. Korbmacher H, Koch L, Eggers-Stroeder G, Kahl-Nieke B. Associations between orthopaedic disturbances and unilateral crossbite in children with asymmetry of the upper cervical spine. Eur J Orthod 2007; 29(1): 100-4.
  15. Toomingas A. Methods for evaluating work-related musculoskeletal neck and upper-extremity disorders in epidemiological studies. Solna, Sweden: Arbete och Hälsa Vetenskaplig skriftserie; 1998.
  16. Balouchy R, Ghadimi Ilkhanlar H, Sinaei M, Niknejad MR, Shafei Arabi S, Heidarei Moghadam R. The Relationship between Sitting Habits during Study and Postural Spinal Deformity. J Isfahan Med School 2012; 30(186): 532-42. [Farsi]
  17. Rajabi R, Freemont A, Doherty P, editors. The investigation of thoracic kyphosis in cyclists and non-cyclists. Kinanthropometry VIII Proceedings of the 8th International Conference of the International Society for the Advancement of Kinanthropometry (ISAK); 2003: 263-71.
  18. Bagherian Dehkordi S, Rahnama N, Rajabi R, Bambaeichi E. Evaluation of postural characteristics in cyclists. Olympic 2011; 57(16): 79-94. [Farsi]
  19. Fouladi Dehghi B, Dehghan H, Ebrahimi L. Evaluation of exposure to risk factor associated with musculoskeletal disorders in a house hold goods assembling company. J Guilan Univ Med Sci 2008; 64(16): 97-105. [Farsi]
  20. Tinubu BM, Mbada CE, Oyeyemi AL, Fabunmi AA. Work-related musculoskeletal disorders among nurses in Ibadan, South-west Nigeria: a cross-sectional survey. BMC Musculoskelet Disord 2010; 11(1): 1-8.
  21. Szeto GP, Ho P, Ting AC, Poon JT, Cheng SW, Tsang RC. Work-related musculoskeletal symptoms in surgeons. J Occup Rehabil 2009; 19(2): 175-84.
  22. Malekpour F, Mohammadian Y, Moharampour A, Malekpour A. Assessment impact of musculoskeletal disorders and physical activity on quality of life automobile factory workers. J Ergonomics 2014; 2(1): 19-26. [Farsi]


The Assessment of Musculoskeletal Condition and Its Relationship with Years of Service and Level of Physical and Mental Health in NEDAJA Submarine Crews of Bandar Abbas in 2016
 
 
R.Beyranvand[4], M.Sani[5], M.Azargoun[6]
 
Received: 22/10/2017  Sent for Revision: 10/01/2018    Received Revised Manuscript: 12/02/2018              Accepted: 17/02/2018
 
 
Background and Objectives: Occupational conditions are known as one of the most important factors underlying musculoskeletal disorders. Nowadays the most common musculoskeletal disorders are spinal deformity and spinal column pain. The aim of this study was to evaluate the musculoskeletal condition and its relationship with years of service and level of physical and mental health in Islamic Republic of Iran Navy (NEDAJA) submarine crews.
Materials and Methods: In this descriptive study conducted in 2016, 300 NEDAJA submarine crews of Bandar Abbas were selected as subjects. Physical and mental health levels were evaluated using the SF-36 questionnaire and then the postural anomalies were evaluated using flexible ruler, goniometer, scoliometer, and inclinometer. Finally, the research data were analyzed using descriptive statistics (Number, percentage, mean, and standard deviation) and inferential statistics (Pearson’s correlation).
Results: The results showed there was a significant relationship between the years of service and kyphosis and forward head angles of NEDAJA submarine crews (p=0.042, r=0.374 and p=0.033, r=0.390, respectively) while this relationship was not statistically significant between the years of service and other musculoskeletal conditions (p>0.05). The results also showed there was not statistically significant relationship between musculoskeletal condition and the level of physical and mental health of NEDAJA submarine crews (p>0.05).
Conclusion: According to the results of this study it seems that the occupational conditions and working environment in submarines can be effective in postural deformities. These findings showed there is a need to pay more attention to the health status of submarine crews especially in the field of training and corrective exercises.
Key words: Postural abnormalities, Physical health, Mental health, Submarine, Bandar Abbas
 
Funding: This study did not have any funds.
Conflict of interest: None declared.
Ethical approval: The Ethics Committee of Tehran University approved this study (IR.UT.Rec.1395.164).
 
How to cite this article: Beyranvand R, Sani M, Azargoun M. The Assessment of Musculoskeletal Condition and Its Relationship with Years of Service and Level of Physical and Mental Health in NEDAJA Submarine Crews of Bandar Abbas in 2016. J Rafsanjan Univ Med Sci 2018; 17(1): 15-26. [Farsi]
 
 
[1]- - (نویسنده مسئول) دکتری آسیب شناسی ورزشی و حرکات اصلاحی، دانشکده تربیت بدنی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران
تلفن: 4221367-0661، دورنگار: 4221367-0661، پست الکترونیکی: ramin_beyranvand@yahoo.com
[2]- دکتری مدیریت ورزشی، دانشکده تربیت بدنی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران
[3]- کارشناس ارشد مدیریت ورزشی، دانشکده تربیت بدنی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، تهران، ایران
 
[4]- PhD in Sport Injuries and Corrective Exercises, Faculty of Physical Education, Shahid Bahonar University, Kerman, Iran
ORCID: 0000-0001-8437-7232
   (Corresponding Author) Tel: (0661) 4221367, Fax: (0661) 4221367, E-mail: ramin_beyranvand@yahoo.com
[5]- PhD in Sport Management, Faculty of Physical Education, Islamic Azad University, Tehran Central Branch, Tehran, Iran
ORCID: 0000-0002-1902-3857
[6]- MSc in Sport Management, Faculty of Physical Education, Islamic Azad University, Tehran South Branch, Tehran, Iran
ORCID: 0000-0002-3835-3296
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تربيت بدني
دریافت: 1396/7/13 | پذیرش: 1396/11/28 | انتشار: 1397/2/2

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Journal of Rafsanjan University of Medical Sciences

Designed & Developed by : Yektaweb