جلد 17، شماره 1 - ( 1-1397 )
جلد 17 شماره 1 صفحات 84-75 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Jabrodini A, Heidari F, Taghavi S, Shokouh M. The Investigation of Frequency and Antibiotic Resistance Pattern of Escherichia coli and Klebsiella pneumoniae Isolated From Urinary Tract Infection in Outpatients Referred to Amiralmomenin Ali Hospital in Gerash City in 2017: A Short Report. JRUMS 2018; 17 (1) :75-84
URL: http://journal.rums.ac.ir/article-1-4049-fa.html
URL: http://journal.rums.ac.ir/article-1-4049-fa.html
جبرالدینی احمد، حیدری فاطمه، تقوی سیده فائزه، شکوه محمدرضا. بررسی فراوانی و الگوی مقاومت آنتیبیوتیکی اشریشیاکلی و کلبسیلا پنومونیه جدا شده از عفونت ادراری در بیماران سرپایی مراجعه کننده به بیمارستان امیرالمومنین علی (ع) شهرستان گراش در سال 1396: یک گزارش کوتاه. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان. 1397; 17 (1) :75-84
دانشکده علوم پزشکی گراش
واژه‌های کلیدی: عفونت دستگاه ادراری، اشریشیاکلی، کلبسیلا پنومونیه، الگوی مقاومت آنتیبیوتیکی، گراش
متن کامل [PDF 202 kb]
(1965 دریافت)
| چکیده (HTML) (4175 مشاهده)
دوره 17، فروردین 1397، 84-75
بررسی فراوانی و الگوی مقاومت آنتیبیوتیکی اشریشیاکلی و کلبسیلا پنومونیه جدا شده از عفونت ادراری در بیماران سرپایی مراجعه کننده به بیمارستان امیرالمومنین علی (ع) شهرستان گراش در سال 1396: یک گزارش کوتاه
احمد جبرالدینی[1]، فاطمه حیدری[2]، سیده فائزه تقوی[3]، محمدرضا شکوه[4]
دریافت مقاله: 22/9/96 ارسال مقاله به نویسنده جهت اصلاح: 24/10/96 دریافت اصلاحیه از نویسنده: 1/11/96 پذیرش مقاله: 28/11/96
چکیده
زمینه و هدف: عفونت دستگاه ادراری (Urinary tract infection) به وجود میکروب‌های بیماری‌زا در دستگاه ادراری اطلاق می‌شود. اشریشیاکلی و کلبسیلا پنومونیه شایع‌ترین باکتری‌های مسبب عفونت دستگاه ادراری می‌باشند. با توجه به وجود مکانیسم‌های مقاومت آنتیبیوتیکی متنوع، درمان این عفونت‌ها با مشکل مواجه شده است. بنابراین انتخاب آنتی‌بیوتیک مناسب در کنترل و بهبود عفونت نقش مؤثری دارد. لذا هدف از مطالعه حاضر تعیین فراوانی و الگوی مقاومت آنتیبیوتیکی در سویه‌های اشریشیاکلی و کلبسیلا پنومونیه جدا شده از بیماران سرپایی مبتلا به عفونت ادراری در بیمارستان امیرالمومنین علی (ع) شهرستان گراش است.
مواد و روش‌ها: این مطالعه مقطعی بر روی 1300 نمونه ادرار بیماران سرپایی مراجعه کننده به بیمارستان امیرالمومنین علی (ع) شهرستان گراش در 6 ماهه اول سال 1396 انجام گرفت. سویه‌های مورد نظر با استفاده از آزمون‌های بیوشمیایی و محیط‌های کشت افتراقی شناسایی و تعیین هویت شدند. الگوی مقاومت آنتیبیوتیکی سویه‌های مورد مطالعه به روش دیسک دیفیوژن (Kirby-Bauer) بررسی شد. برای تحلیل داده‌ها از آزمون آماری کای دو استفاده گردید.
یافته‌ها: از 1300 نمونه ادرار مورد مطالعه، نتیجه کشت 247 (19 درصد) نمونه مثبت شد. تعداد 148 نمونه ادرار از نظر اشریشیاکلی و کلبسیلا پنومونیه مثبت (3/11 درصد) بود. از این تعداد 108سویه اشریشیاکلی (97/72 درصد) و40 سویه کلبسیلا پنومونیه (03/27 درصد) جدا شد. بیشترین و کمترین مقاومت آنتیبیوتیکی در اشریشیاکلی به‌ترتیب نالیدیکسیک اسید (3/59 درصد) و نیتروفورانتوئین (2/22 درصد) بود. در سویه‌های کلبسیلا پنومونیه بیشترین میزان مقاومت به نیتروفورانتوئین (5/67 درصد) و کمترین میزان مقاومت نسبت به سیپروفلوکساسین (25 درصد) مشاهده شد.
نتیجه‌گیری: عفونت دستگاه ادراری ناشی از اشریشیاکلی در مقایسه با کلبسیلا پنومونیه فراوانی بیشتری دارد. جهت درمان اولیه عفونت‌های ادراری استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های نیتروفورانتوئین، سیپروفلوکساسین و کوتریموکسازول توصیه می شود.
واژه‌های کلیدی: عفونت دستگاه ادراری، اشریشیاکلی، کلبسیلا پنومونیه، الگوی مقاومت آنتیبیوتیکی، گراش
References
The Investigation of Frequency and Antibiotic Resistance Pattern of Escherichia coli and Klebsiella pneumoniae Isolated From Urinary Tract Infection in Outpatients Referred to Amiralmomenin Ali Hospital in Gerash City in 2017: A Short Report
Jabrodini[5], F. Heidari[6], S.F. Taghavi[7], M.R. Shokouh[8]
Received: 13/12/2017 Sent for Revision: 14/01/2018 Received Revised Manuscript: 21/01/2018 Accepted: 17/02/2018
Background and Objectives: Urinary tract infection (UTI) is the presence of pathogens in the urinary tract. Escherichia coli and Klebsiella pneumoniae are the most common bacteria responsible for UTI. Due to the variety of antibiotic resistance mechanisms, treatment of these infections has been difficult, therefore, selection of appropriate antibiotic has an effective role in controlling and improving the infection. The present study aimed to determine the frequency and antimicrobial resistance patterns in Escherichia coli and Klebsiella pneumoniae strains isolated from outpatients with UTI referred to Amiralmomenin Ali hospital in Gerash city.
Materials and Methods: This cross-sectional study was performed on urine specimens of 1300 outpatients referred to Amiralmomenin Ali hospital in Grash, during a six-month period from April to September 2017. Strains were identified using biochemical tests and differential cultivation environments. The antibiotic resistance pattern of strains was investigated by Kirby-Bauer method. Chi-square test was used for data analysis.
Results: Among 1300 urine samples, 247 samples (19%) were positive for bacterial growth. 148 urine samples (11.3%) were positive for Escherichia coli and Klebsiella pneumoniae, among them 108 Escherichia coli strains (72.97%) and 40 Klebsiella pneumoniae strains (27.03%) were isolated. The most and the least antibiotic resistance in Escherichia coli was to Nalidixic Acid (59.3%) and Nitrofurantoin (22.2%), respectively. For Klebsiella pneumoniae strains, the most and the least antibiotic resistance was observed to Nitrofurantoin (67.5%) and Ciprofloxacin (25%), respectively.
Conclusion: The UTI caused by Escherichia coli is more common in comparison with Klebsiella pneumoniae. For the initial treatment of urinary tract infections, the use of Nitrofurantoin, Ciprofloxacin, and Cotrimoxazole antibiotics is recommended.
Key words: Urinary tract infection, Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Antibiotic resistance pattern, Gerash
Funding: This article did not have any funds.
Conflict of interest: None declared.
Ethical approval: The Ethics Committee of Gerash University of Medical Sciences approved the study.
How to cite this article: Jabrodini A, Heidari F, Taghavi S.F, Shokouh M.R. The Investigation of Frequency and Antibiotic Resistance Pattern of Escherichia coli and Klebsiella pneumoniae Isolated From Urinary Tract Infection in Outpatients Referred to Amiralmomenin Ali Hospital in Gerash City in 2017: A Short Report. J Rafsanjan Univ Med Sci 2018; 17(1): 75-84. [Farsi]
[1]- مربی گروه آموزشی علوم آزمایشگاهی، دانشکده پیراپزشکی، دانشکده علوم پزشکی گراش، گراش، ایران
[5]- Instructor, Dept. of Laboratory Sciences, School of Paramedicine, Gerash University of Medical Sciences, Gerash, Iran, ORCID: 0000-0001-8795-9596
متن کامل: (17958 مشاهده)
گزارش کوتاه
مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجاندوره 17، فروردین 1397، 84-75
بررسی فراوانی و الگوی مقاومت آنتیبیوتیکی اشریشیاکلی و کلبسیلا پنومونیه جدا شده از عفونت ادراری در بیماران سرپایی مراجعه کننده به بیمارستان امیرالمومنین علی (ع) شهرستان گراش در سال 1396: یک گزارش کوتاه
احمد جبرالدینی[1]، فاطمه حیدری[2]، سیده فائزه تقوی[3]، محمدرضا شکوه[4]
دریافت مقاله: 22/9/96 ارسال مقاله به نویسنده جهت اصلاح: 24/10/96 دریافت اصلاحیه از نویسنده: 1/11/96 پذیرش مقاله: 28/11/96
چکیده
زمینه و هدف: عفونت دستگاه ادراری (Urinary tract infection) به وجود میکروب‌های بیماری‌زا در دستگاه ادراری اطلاق می‌شود. اشریشیاکلی و کلبسیلا پنومونیه شایع‌ترین باکتری‌های مسبب عفونت دستگاه ادراری می‌باشند. با توجه به وجود مکانیسم‌های مقاومت آنتیبیوتیکی متنوع، درمان این عفونت‌ها با مشکل مواجه شده است. بنابراین انتخاب آنتی‌بیوتیک مناسب در کنترل و بهبود عفونت نقش مؤثری دارد. لذا هدف از مطالعه حاضر تعیین فراوانی و الگوی مقاومت آنتیبیوتیکی در سویه‌های اشریشیاکلی و کلبسیلا پنومونیه جدا شده از بیماران سرپایی مبتلا به عفونت ادراری در بیمارستان امیرالمومنین علی (ع) شهرستان گراش است.
مواد و روش‌ها: این مطالعه مقطعی بر روی 1300 نمونه ادرار بیماران سرپایی مراجعه کننده به بیمارستان امیرالمومنین علی (ع) شهرستان گراش در 6 ماهه اول سال 1396 انجام گرفت. سویه‌های مورد نظر با استفاده از آزمون‌های بیوشمیایی و محیط‌های کشت افتراقی شناسایی و تعیین هویت شدند. الگوی مقاومت آنتیبیوتیکی سویه‌های مورد مطالعه به روش دیسک دیفیوژن (Kirby-Bauer) بررسی شد. برای تحلیل داده‌ها از آزمون آماری کای دو استفاده گردید.
یافته‌ها: از 1300 نمونه ادرار مورد مطالعه، نتیجه کشت 247 (19 درصد) نمونه مثبت شد. تعداد 148 نمونه ادرار از نظر اشریشیاکلی و کلبسیلا پنومونیه مثبت (3/11 درصد) بود. از این تعداد 108سویه اشریشیاکلی (97/72 درصد) و40 سویه کلبسیلا پنومونیه (03/27 درصد) جدا شد. بیشترین و کمترین مقاومت آنتیبیوتیکی در اشریشیاکلی به‌ترتیب نالیدیکسیک اسید (3/59 درصد) و نیتروفورانتوئین (2/22 درصد) بود. در سویه‌های کلبسیلا پنومونیه بیشترین میزان مقاومت به نیتروفورانتوئین (5/67 درصد) و کمترین میزان مقاومت نسبت به سیپروفلوکساسین (25 درصد) مشاهده شد.
نتیجه‌گیری: عفونت دستگاه ادراری ناشی از اشریشیاکلی در مقایسه با کلبسیلا پنومونیه فراوانی بیشتری دارد. جهت درمان اولیه عفونت‌های ادراری استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های نیتروفورانتوئین، سیپروفلوکساسین و کوتریموکسازول توصیه می شود.
واژه‌های کلیدی: عفونت دستگاه ادراری، اشریشیاکلی، کلبسیلا پنومونیه، الگوی مقاومت آنتیبیوتیکی، گراش
مقدمه
عفونت دستگاه ادراری (Urinary tract infection; UTI) شایع‌ترین عفونت خارج روده‌ای ایجاد شده توسط باکتری‌های خانواده انتروباکتریاسه است. عفونت دستگاه ادراری ممکن است فقط قسمت تحتانی (مثانه) را درگیر کند و یا قسمت های فوقانی (بافت کلیه) و تحتانی مجاری ادراری هر دو را درگیر کند. سیستیت (عفونت مثانه) و پیلونفریت (عفونت کلیه) اغلب به صورت بیماری حاد تظاهر پیدا می‌کنند، اما عفونت‌های مزمن و عودکننده نیز به طور شایع رخ می‌دهند. علائم و نشانه‌های این عفونت‌ها شامل تکرر ادرار، سوزش ادرار، درد پهلو و وجود خون در ادرار می باشد. UTI می‌تواند منجر به باکترمی همراه با علائم بالینی سپسیس شود. اشریشیاکلی شایع‌ترین عامل عفونت دستگاه ادراری و عامل 80 درصد تا 90 درصد عفونت‌های اولیه دستگاه ادراری در خانم‌های جوان است [1].
عفونت ادراری به عنوان یک عامل تهدید کننده جدی برای سلامت افراد جامعه محسوب می‌شود زیرا عدم تشخیص و درمان صحیح به موقع آن می تواند باعث ایجاد عوارض شدیدی مانند اختلالات دستگاه ادراری، ایجاد اسکار در پارانشیم کلیه، فشارخون بالا، اورمی و در زنان حامله منجر به زایمان زودرس و حتی سقط جنین شود [2]. این نوع عفونت‌ها توسط هر دو گروه باکتری‌های گرم منفی و گرم مثبت ایجاد می شود. اشریشیاکلی و کلبسیلا پنومونیه شایع‌ترین عوامل ایجاد کننده عفونت‌های دستگاه ادراری به شمار می‌روند. استافیلوکوکوس ساپروفیتیکوس، پروتئوس میرابیلیس، انتروکوکوس فکالیس و سودوموناس آئروژینوزا نیز از عوامل مهم UTI به حساب می آیند [1]. مقاومت آنتیبیوتیکی یکی از جدی‌ترین مشکلات بهداشت عمومی در سراسر جهان است. گزارش‌ها حاکی از آن است که انتخاب آنتی‌بیوتیک مناسب جهت درمان عفونت‌های دستگاه ادراری می‌بایست براساس الگوی مقاومت در مناطق جغرافیای مختلف، در دسترس بودن دارو و سابقه عدم آلرژی بیماران صورت پذیرد. باکتری های مورد بررسی در این مطالعه جزو خانواده انتروباکتریاسه می باشند. از سراسر جهان مقاومت خانواده انتروباکتریاسه نسبت به بتا لاکتامازهای وسیع الطیف (Extended-spectrum beta-lactamases) گزارش شده است. عفونت‌های ناشی از انتروباکتریاسه دارای مقاومت چندگانه نیاز به درمان آنتیبیوتیکی به موقع و مناسب برای بهبود و بقاء بیمار دارد [3].
با توجه به متفاوت بودن گونه‌های باکتریایی مسبب عفونت‌های ادراری و الگوی مقاومت آنتیبیوتیکی آن‌ها در نقاط مختلف دنیا و نیز افزایش روزافزون مصرف آنتی بیوتیک و متعاقب آن افزایش مقاومت‌های آنتی بیوتیکی، بررسی عوامل میکروبی ایجاد کننده عفونت ادراری و الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی آن‌ها در تمامی مناطق جغرافیایی، ضروری به نظر می‌رسد [4].
لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین فراوانی و الگوی مقاومت آنتیبیوتیکی سویه‌های اشریشیاکلی و کلبسیلا پنومونیه جدا شده از عفونت ادراری در بیماران سرپایی مراجعه کننده به بیمارستان امیرالمومنین علی (ع) شهرستان گراش انجام شد تا با بهره‌گیری از نتایج این پژوهش، علاوه بر کمک به پزشکان در انتخاب درمان مناسب جهت بیماران، موجب کاهش هزینه‌های درمانی آنان نیز گردد.
مواد و روش‌ها
این مطالعه مقطعی از فروردین ماه لغایت شهریور 1396 بر روی 1300 نمونه ادرار بیماران سرپایی مراجعه کننده به بیمارستان امیرالمومنین علی (ع) شهرستان گراش انجام شد. نمونه ادرار از قسمت میانی جریان ادرار (Midstream) در ظروف استریل جمع‌آوری شد. بیماران با عدم سابقه بستری در بیمارستان و سوندگذاری و عدم مصرف آنتی‌بیوتیک به مدت دو هفته قبل از مراجعه به آزمایشگاه وارد مطالعه گردیدند. اطلاعات دموگرافیک بیماران مانند سن، جنس و نوع پذیرش ثبت گردید. سپس نمونه‌ها بر روی محیط‌های آگار خون‌دار (Blood Agar)(Merck, Germany) و ائوزین متیلن بلو آگار (EMBAgar)(Merck, Germany) کشت داده شدند.
نمونه‌هایی که تعداد کلنی آن‌ها پس از 24ساعت نگهداری در حرارت 37 درجه سآنتی‌گراد، مساوی و یا بیشتر از 105 باکتری در هر میلی لیتر محاسبه گردید، به عنوان نمونه عفونی تلقی شد. جهت شناسایی و تعیین هویت اشرشیا کلی و کلبسیلا پنومونیه از آزمون‌های بیوشیمیایی و محیط‌های کشت افتراقی از قبیل تولید اندول و حرکت (Sulfide Indole Motility; SIM)، تریپل شوگر آیرون آگار (Triple Sugar Iron Agar; TSI)، سیمون سیترات (Simmon citrate)، اوره آز (Urease)، متیل رد (Methyl Red)، وگس پرسکوئر (Voges-Proskauer) و لیزین دکربوکسیلاز (lysine decarboxylase; LD) استفاده شد [5].
آزمون مقاومت آنتیبیوتیکی با به کارگیری 11 دیسک آنتیبیوتیکی (پادتن طب، ایران) شامل: سفتازیدیم (30 میکروگرم)، سفوتاکسیم (30 میکروگرم)، ایمی‌پنم (10 میکروگرم)، سفکسیم (5 میکروگرم)، نیتروفورانتوئین (300 میکروگرم)، کوتریموکسازول (25 میکروگرم)، نالیدیکسیک اسید (30 میکروگرم)، سیپروفلوکساسین (5 میکروگرم)، جنتامایسین (10 میکروگرم)، آمپی‌سیلین (25 میکروگرم)، سفوکسیتین (30 میکروگرم) به روش انتشار از دیسک (Disk Diffusion) پس از تهیه سوسپانسیون میکروبی معادل با کدورت نیم مک فارلند مطابق با دستورالعمل موسسه استانداردهای بالینی و آزمایشگاهی (Clinical and Laboratory Standards Institute; CLSI) 2016 انجام شد [6].
جهت کنترل کیفی محیط‌های کشت و دیسک‌های آنتیبیوتیکی از سویه‌های استاندارد Klebsiella Pneumonia ATCC700603 و Escherichia coli ATCC25922 استفاده گردید. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم افزار SPSS نسخه 18و آزمون آماری مجذورکای استفاده شد. سطح معنی‌داری آماری 05/0 در نظر گرفته شد.
نتایج
در این مطالعه 1300 نمونه ادرار مورد بررسی قرار گرفت. شایع‌ترین باکتری‌بیماری‌زا جدا شده اشریشیاکلی بود که در 108مورد (7/43 درصد) از کشت‌ها جداسازی گردید. از این تعداد 55 مورد (9/50 درصد) در جنس مذکر و 53 مورد (1/49 درصد) در جنس مؤنث مشاهده شد. کلبسیلا پنومونیه در40 مورد (1/16 درصد) از کشت‌ها جداسازی شد که 15 مورد (5/37 درصد) متعلق به جنس مذکر و 25 مورد (5/62 درصد) مربوط به جنس مؤنث بود. آزمون مجذور کای نشان داد که فراوانی اشریشیاکلی (469/0P=) و کلبسیلا پنومونیه (720/0P=) در دو جنس مذکر و مؤنث تفاوت آماری معناداری وجود ندارد.
عفونت دستگاه ادراری (Urinary tract infection; UTI) شایع‌ترین عفونت خارج روده‌ای ایجاد شده توسط باکتری‌های خانواده انتروباکتریاسه است. عفونت دستگاه ادراری ممکن است فقط قسمت تحتانی (مثانه) را درگیر کند و یا قسمت های فوقانی (بافت کلیه) و تحتانی مجاری ادراری هر دو را درگیر کند. سیستیت (عفونت مثانه) و پیلونفریت (عفونت کلیه) اغلب به صورت بیماری حاد تظاهر پیدا می‌کنند، اما عفونت‌های مزمن و عودکننده نیز به طور شایع رخ می‌دهند. علائم و نشانه‌های این عفونت‌ها شامل تکرر ادرار، سوزش ادرار، درد پهلو و وجود خون در ادرار می باشد. UTI می‌تواند منجر به باکترمی همراه با علائم بالینی سپسیس شود. اشریشیاکلی شایع‌ترین عامل عفونت دستگاه ادراری و عامل 80 درصد تا 90 درصد عفونت‌های اولیه دستگاه ادراری در خانم‌های جوان است [1].
عفونت ادراری به عنوان یک عامل تهدید کننده جدی برای سلامت افراد جامعه محسوب می‌شود زیرا عدم تشخیص و درمان صحیح به موقع آن می تواند باعث ایجاد عوارض شدیدی مانند اختلالات دستگاه ادراری، ایجاد اسکار در پارانشیم کلیه، فشارخون بالا، اورمی و در زنان حامله منجر به زایمان زودرس و حتی سقط جنین شود [2]. این نوع عفونت‌ها توسط هر دو گروه باکتری‌های گرم منفی و گرم مثبت ایجاد می شود. اشریشیاکلی و کلبسیلا پنومونیه شایع‌ترین عوامل ایجاد کننده عفونت‌های دستگاه ادراری به شمار می‌روند. استافیلوکوکوس ساپروفیتیکوس، پروتئوس میرابیلیس، انتروکوکوس فکالیس و سودوموناس آئروژینوزا نیز از عوامل مهم UTI به حساب می آیند [1]. مقاومت آنتیبیوتیکی یکی از جدی‌ترین مشکلات بهداشت عمومی در سراسر جهان است. گزارش‌ها حاکی از آن است که انتخاب آنتی‌بیوتیک مناسب جهت درمان عفونت‌های دستگاه ادراری می‌بایست براساس الگوی مقاومت در مناطق جغرافیای مختلف، در دسترس بودن دارو و سابقه عدم آلرژی بیماران صورت پذیرد. باکتری های مورد بررسی در این مطالعه جزو خانواده انتروباکتریاسه می باشند. از سراسر جهان مقاومت خانواده انتروباکتریاسه نسبت به بتا لاکتامازهای وسیع الطیف (Extended-spectrum beta-lactamases) گزارش شده است. عفونت‌های ناشی از انتروباکتریاسه دارای مقاومت چندگانه نیاز به درمان آنتیبیوتیکی به موقع و مناسب برای بهبود و بقاء بیمار دارد [3].
با توجه به متفاوت بودن گونه‌های باکتریایی مسبب عفونت‌های ادراری و الگوی مقاومت آنتیبیوتیکی آن‌ها در نقاط مختلف دنیا و نیز افزایش روزافزون مصرف آنتی بیوتیک و متعاقب آن افزایش مقاومت‌های آنتی بیوتیکی، بررسی عوامل میکروبی ایجاد کننده عفونت ادراری و الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی آن‌ها در تمامی مناطق جغرافیایی، ضروری به نظر می‌رسد [4].
لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین فراوانی و الگوی مقاومت آنتیبیوتیکی سویه‌های اشریشیاکلی و کلبسیلا پنومونیه جدا شده از عفونت ادراری در بیماران سرپایی مراجعه کننده به بیمارستان امیرالمومنین علی (ع) شهرستان گراش انجام شد تا با بهره‌گیری از نتایج این پژوهش، علاوه بر کمک به پزشکان در انتخاب درمان مناسب جهت بیماران، موجب کاهش هزینه‌های درمانی آنان نیز گردد.
مواد و روش‌ها
این مطالعه مقطعی از فروردین ماه لغایت شهریور 1396 بر روی 1300 نمونه ادرار بیماران سرپایی مراجعه کننده به بیمارستان امیرالمومنین علی (ع) شهرستان گراش انجام شد. نمونه ادرار از قسمت میانی جریان ادرار (Midstream) در ظروف استریل جمع‌آوری شد. بیماران با عدم سابقه بستری در بیمارستان و سوندگذاری و عدم مصرف آنتی‌بیوتیک به مدت دو هفته قبل از مراجعه به آزمایشگاه وارد مطالعه گردیدند. اطلاعات دموگرافیک بیماران مانند سن، جنس و نوع پذیرش ثبت گردید. سپس نمونه‌ها بر روی محیط‌های آگار خون‌دار (Blood Agar)(Merck, Germany) و ائوزین متیلن بلو آگار (EMBAgar)(Merck, Germany) کشت داده شدند.
نمونه‌هایی که تعداد کلنی آن‌ها پس از 24ساعت نگهداری در حرارت 37 درجه سآنتی‌گراد، مساوی و یا بیشتر از 105 باکتری در هر میلی لیتر محاسبه گردید، به عنوان نمونه عفونی تلقی شد. جهت شناسایی و تعیین هویت اشرشیا کلی و کلبسیلا پنومونیه از آزمون‌های بیوشیمیایی و محیط‌های کشت افتراقی از قبیل تولید اندول و حرکت (Sulfide Indole Motility; SIM)، تریپل شوگر آیرون آگار (Triple Sugar Iron Agar; TSI)، سیمون سیترات (Simmon citrate)، اوره آز (Urease)، متیل رد (Methyl Red)، وگس پرسکوئر (Voges-Proskauer) و لیزین دکربوکسیلاز (lysine decarboxylase; LD) استفاده شد [5].
آزمون مقاومت آنتیبیوتیکی با به کارگیری 11 دیسک آنتیبیوتیکی (پادتن طب، ایران) شامل: سفتازیدیم (30 میکروگرم)، سفوتاکسیم (30 میکروگرم)، ایمی‌پنم (10 میکروگرم)، سفکسیم (5 میکروگرم)، نیتروفورانتوئین (300 میکروگرم)، کوتریموکسازول (25 میکروگرم)، نالیدیکسیک اسید (30 میکروگرم)، سیپروفلوکساسین (5 میکروگرم)، جنتامایسین (10 میکروگرم)، آمپی‌سیلین (25 میکروگرم)، سفوکسیتین (30 میکروگرم) به روش انتشار از دیسک (Disk Diffusion) پس از تهیه سوسپانسیون میکروبی معادل با کدورت نیم مک فارلند مطابق با دستورالعمل موسسه استانداردهای بالینی و آزمایشگاهی (Clinical and Laboratory Standards Institute; CLSI) 2016 انجام شد [6].
جهت کنترل کیفی محیط‌های کشت و دیسک‌های آنتیبیوتیکی از سویه‌های استاندارد Klebsiella Pneumonia ATCC700603 و Escherichia coli ATCC25922 استفاده گردید. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم افزار SPSS نسخه 18و آزمون آماری مجذورکای استفاده شد. سطح معنی‌داری آماری 05/0 در نظر گرفته شد.
نتایج
در این مطالعه 1300 نمونه ادرار مورد بررسی قرار گرفت. شایع‌ترین باکتری‌بیماری‌زا جدا شده اشریشیاکلی بود که در 108مورد (7/43 درصد) از کشت‌ها جداسازی گردید. از این تعداد 55 مورد (9/50 درصد) در جنس مذکر و 53 مورد (1/49 درصد) در جنس مؤنث مشاهده شد. کلبسیلا پنومونیه در40 مورد (1/16 درصد) از کشت‌ها جداسازی شد که 15 مورد (5/37 درصد) متعلق به جنس مذکر و 25 مورد (5/62 درصد) مربوط به جنس مؤنث بود. آزمون مجذور کای نشان داد که فراوانی اشریشیاکلی (469/0P=) و کلبسیلا پنومونیه (720/0P=) در دو جنس مذکر و مؤنث تفاوت آماری معناداری وجود ندارد.
جدول 1- توزیع فراوانی مقاومت آنتی بیوتیکی در سویه‌های اشریشیا کلی و کلبسیلا پنومونیه جدا شده از کشت ادرار بر حسب جنسیت
آزمون Chi-square. P-Value ≤0/05
| کلبسیلا پنومونیه | اشرشیا کلی | |||||||||||||
| زن | مرد | زن | مرد | |||||||||||
| حساس | نیمه حساس | مقاوم | حساس | نیمه حساس | مقاوم | حساس | نیمه حساس | مقاوم | حساس | نیمه حساس | مقاوم | |||
| P-Value | تعداد (درصد) |
تعداد (درصد) |
تعداد (درصد) |
تعداد (درصد) |
تعداد (درصد) |
تعداد (درصد) |
P-Value | تعداد (درصد) |
تعداد (درصد) |
تعداد (درصد) |
تعداد (درصد) |
تعداد (درصد) |
تعداد (درصد) |
آنتی بیوتیک |
| 425/0 | 16 (64) |
0 (0) |
9 (36) |
9 (60) |
1 (7/6) |
5 (3/33) |
417/0 | 31 (5/58) |
0 (0) |
22 (5/41) |
27 (1/49) |
1 (8/1) |
27 (1/49) |
سفوتاکسیم |
| 504/0 | 15 (60) |
2 (8) |
8 (32) |
9 (60) |
0 (0) |
6 (40) |
035/0 | 41 (4/77) |
0 (0) |
12 (6/22) |
33 (60) |
5 (1/9) |
17 (9/30) |
سفتازیدیم |
| 386/0 | 13 (52) |
2 (8) |
10 (40) |
5 (3/33) |
3 (20) |
7 (7/46) |
176/0 | 38 (7/71) |
0 (0) |
15 (3/28) |
32 (2/58) |
2 (6/3) |
21 (2/38) |
ایمی پنم |
| 935/0 | 13 (52) |
0 (0) |
12 (48) |
8 (3/53) |
0 (0) |
7 (7/46) |
042/0 | 26 (1/49) |
1 (9/1) |
26 (1/49) |
15 (3/27) |
4 (3/7) |
36 (5/65) |
سفکسیم |
| 975/0 | 6 (24) |
2 (8) |
17 (68) |
4 (7/26) |
1 (7/6) |
10 (7/66) |
730/0 | 39 (6/73) |
2 (8/3) |
12 (6/22) |
39 (9/70) |
4 (3/7) |
12 (8/21) |
نیتروفورانتوئین |
| 927/0 | 18 (72) |
0 (0) |
7 (28) |
11 (3/73) |
0 (0) |
4 (7/26) |
021/0 | 29 (7/54) |
0 (0) |
24 (3/45) |
18 (7/32) |
0 (0) |
37 (3/67) |
کوتریموکسازول |
| 488/0 | 15 (60) |
0 (0) |
10 (40) |
8 (3/53) |
1 (7/6) |
6 (40) |
592/0 | 22 (5/41) |
0 (0) |
31 (5/58) |
21 (2/38) |
1 (8/1) |
33 (60) |
نالید یکسیک اسید |
| 072/0 | 15 (60) |
1 (4) |
9 (36) |
14 (3/93) |
0 (0) |
1 (7/6) |
997/0 | 35 (66) |
1 (9/1) |
17 (1/32) |
36 (5/65) |
1 (8/1) |
18 (7/32) |
سیپروفلوکساسین |
| 406/0 | 8 (32) |
2 (8) |
15 (60) |
8 (3/53) |
1 (7/6) |
6 (40) |
606/0 | 29 (7/54) |
1 (9/1) |
23 (4/43) |
28 (9/50) |
3 (5/5) |
24 (6/43) |
جنتامایسین |
| 505/0 | 11 (44) |
2 (8) |
12 (48) |
4 (7/26) |
1 (7/6) |
10 (7/66) |
566/0 | 27 (9/50) |
2 (8/3) |
24 (3/45) |
24 (6/43) |
1 (8/1) |
30 (5/54) |
آمپی‌سیلین |
| 720/0 | 12 (48) |
1 (4) |
12 (48) |
8 (3/53) |
0 (0) |
7 (7/46) |
469/0 | 33 (3/62) |
3 (7/5) |
17 (1/32) |
28 (9/50) |
5 (1/9) |
22 (40) |
سفوکسیتین |
بر اساس نتایج این پژوهش و بدون تفکیک جنسیتی، سویه‌های اشریشیاکلی بیشترین مقاومت را نسبت به آنتی‌بیوتیک نالیدیکسیک اسید (3/59 درصد) و کمترین مقاومت را نسبت به نیتروفورانتوئین (2/22 درصد) داشتند. در سویه‌های کلبسیلا پنومونیه بیشترین مقاومت نسبت به آنتی‌بیوتیک نیتروفورانتوئین (5/67 درصد) و کمترین مقاومت نسبت به سیپروفلوکساسین (25 درصد) مشاهده شد.
توزیع فراوانی مقاومت آنتیبیوتیکی در سویه‌های اشریشیاکلی و کلبسیلا پنومونیه جدا شده از کشت ادرار بر حسب جنسیت در جدول 1 ارائه شده است.
بر اساس نتایج این مطالعه، در بین سویه‌های اشریشیاکلی جدا شده از نمونه‌های ادرار افراد مذکر و مؤنث، تنها در مورد آنتی‌بیوتیک سفتازیدیم (035/0P=)، سفکسیم (042/0P=) و کوتریموکسازول (021/0P=) تفاوت آماری معنی‌داری از نظر میزان مقاومت آنتیبیوتیکی مشاهده شد اما در مورد مقاومت نسبت به سایر آنتی‌بیوتیک‌ها و نیز در مورد مقاومت آنتیبیوتیکی در بین سویه‌های کلبسیلا پنومونیه چنین تفاوتی میان جنس مذکر و مؤنث مشاهده نشد (جدول 1).
بحث
عفونت دستگاه ادراری یکی از عفونت‌های باکتریایی شایع است که سالانه 150 میلیون نفر در سراسر دنیا به آن مبتلا می‌شوند[7]. در مطالعه حاضر از 1300 نمونه ادراری جمع آوری شده از بیماران سرپایی مراجعه کننده به بیمارستان امیرالمومنین علی (ع) شهرستان گراش نتیجه کشت 247 نمونه مثبت گردید که از نظر فراوانی باکتری اشریشیاکلی با 7/43 درصد و کلبسیلا پنومونیه با 1/16 درصد به ترتیب رتبه های اول و دوم را در میان باکتری های جداسازی شده از نمونه‌های مثبت را به خود اختصاص دادند. Barzan و همکاران، شایع‌ترین باکتری‌های جدا شده از عفونت ادراری را به ترتیب اشریشیاکلی و کلبسیلا پنومونیه ذکر کردند [5]. در مطالعه Mohammadi و همکاران که با هدف جداسازی و تعیین الگوی مقاومت آنتیبیوتیکی عوامل باکتریایی عفونت ادراری در سنندج انجام شد، اشریشیاکلی با 9/63 درصد و کلبسیلا پنومونیه با 06/7 درصد شایع‌ترین باکتری‌های جدا شده از بیماران بودند [6]. Khawcharoeporn و همکاران از شیگاگو گزارش کردند که اشریشیاکلی (72 درصد) عامل اصلی عفونت ادراری و به دنبال آن کلبسیلا پنومونیه در جایگاه دوم قرار دارد [3]. نتایج بررسی حاضر با یافته‌های مطالعات فوق و اکثر مطالعاتی است که در ایران و کشورهای دیگر انجام شده است، همخوانی دارد. شیوع بالاتر باکتری اشریشیاکلی نسبت به دیگر عوامل باکتریایی عفونت دستگاه ادراری می‌تواند به علت توانایی بیشتر آن در اتصال به سلول‌های مجاری ادراری، مقاومت بیشتر این باکتری در برابر خاصیت ضد باکتری سرم انسان، تولید همولیزین و بیشترین حضور در مدفوع از بین باکتری‌های خانواده انتروباکتریاسه و در نتیجه احتمال آلوده شدن دستگاه ادراری باشد [8].
یافته‌های به دست آمده از الگوی مقاومت آنتیبیوتیکی در این پژوهش، نشان دهنده آن است که اشریشیاکلی بیشترین مقاومت نسبت به آنتی‌بیوتیک نالیدیکسیک اسید (3/59 درصد) و کمترین مقاومت را به آنتی‌بیوتیک نیتروفورانتوئین (2/22 درصد) دارد. این در حالی است که در مطالعات مختلفی که در ایران و کشورهای دیگر صورت گرفته است الگوهای مختلف مقاومت آنتیبیوتیکی گزارش شده است به گونه‌ای که نتایج برخی از این پژوهش‌ها با یافته های حاصل از این مطالعه همسو بوده و در برخی موارد همخوانی وجود ندارد. در مطالعه Isvand و همکاران، الگوی مقاومت آنتیبیوتیکی در اشریشیاکلی نشان دهنده مقاومت بالای آن به آمپی‌سیلین (55/96 درصد) و کمترین مقاومت به نیتروفورانتوئین (12/11 درصد) بود [4]. در بررسی Khawcharoeporn و همکاران، الگوی مقاومت آنتیبیوتیکی باکتری‌های انتروباکتریاسه نشان دهنده بیشترین و کمترین میزان مقاومت آن‌ها به ترتیب در مقابل آمپی سیلین (55 درصد) و آمیکاسین (1 درصد) بود [3].
هم‌چنین بر اساس نتایج این مطالعه، در بین سویه‌های اشریشیاکلی جدا شده از نمونه‌های ادرار افراد مذکر و مؤنث، در مورد آنتی‌بیوتیک سفتازیدیم، سفکسیم و کوتریموکسازول تفاوت آماری معنی‌داری از نظر میزان مقاومت آنتیبیوتیکی مشاهده شد به گونه‌ای که افراد مؤنث حساسیت بیشتری نسبت به سه آنتی‌بیوتیک فوق الذکر داشتند. اگرچه در اغلب مطالعات به این موضوع اشاره نشده اما در یافته‌های برخی محققین وجود تفاوت آماری معنی‌دار بین جنسیت و میزان حساسیت به برخی آنتی‌بیوتیک‌ها خصوصاً سفالوسپورین‌ها گزارش شده است [9]. نتایج مطالعه Asgharian نشان داد که مردان به سه آنتی‌بیوتیک نالیدیکسیک اسید، سفتریاکسون و سفتی زوکسیم حساسیت بیشتری دارند که در مقایسه با زنان تفاوت آماری معنی‌داری دارد [10].
با توجه به نتایج این پژوهش، بیشترین مقاومت سویه‌های ادراری کلبسیلا پنومونیه نسبت به نیتروفورانتوئین (5/67 درصد) و کمترین مقاومت نسبت به سیپروفلوکساسین (25 درصد) مشاهده شد. نتایج مطالعه Langarizadeh و همکاران از تبریز که بر روی بیماران مبتلاء به عفونت ادراری صورت گرفت، نشان داد 44/94 درصد سویه‌های کلبسیلا پنومونیه به نیتروفورانتوئین مقاوم بوده و کمترین مقاومت در برابر سیپروفلوکساسین (5/43 درصد) گزارش شد [11]. Behrooozi و همکاران نیتروفورانتوئین را به عنوان مؤثرترین آنتی‌بیوتیک در مقابل کلبسیلا پنومونیه ذکر کردند [12]. نتایج آزمون آنتیبیوتیکی این محققان با الگوی مقاومت آنتیبیوتیکی سویه‌های کلبسیلا پنومونیه پژوهش ما مشابهت دارد اما یافته‌های برخی مطالعات مشابه در ایران و جهان با نتایج مطالعه حاضر اختلاف واضحی دارد. مقاومت نسبت به آنتی‌بیوتیک‌ها در مناطق مختلف ایران و جهان به دلیل تغییرات ژنتیکی در سویه‌های بیماری‌زا، تفاوت در میزان مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و وجود اختلاف در میزان دسترسی به آنتی‌بیوتیک‌های وسیع الطیف و جدید متفاوت می‌باشد [13]. هم‌چنین با توجه به اینکه در مطالعات مختلف از روش‌های متفاوت، آنتی‌بیوتیک‌های متفاوت، حجم نمونه مختلف و بر روی سویه‌های با منشاء بیمارستانی و یا کسب شده از جامعه انجام شده است، اختلاف نتایج بدست آمده از این پژوهش در مقایسه با یافته‌های مطالعه دیگران قابل توجیه می باشد [14].
افزایش مصرف بی‌رویه و نامناسب آنتی‌بیوتیک‌ها منجر به مقاومت عوامل باکتریایی ایجاد کننده عفونت‌های ادراری شده است. این امر در حال تبدیل شدن به یک مشکل مهم بوده که سبب شکست در درمان عوامل باکتریایی عفونت دستگاه ادراری مانند اشریشیاکلی می‌شود [15]. بنابراین پیشنهاد می شود پزشکان و کادر درمانی تجویز آنتی‌بیوتیک جهت درمان عفونت‌های ادراری را بر اساس الگوی مقاومت آنتیبیوتیکی انجام دهند تا از ایجاد مقاومت آنتیبیوتیکی ممانعت به عمل آید. از محدودیت‌های مطالعه حاضر می‌توان به عدم دقت افراد مورد بررسی در پاسخ‌دهی به سوالات پرسشنامه، انجام مطالعه تنها در یک مرکز درمانی و احتمال عدم جمع‌آوری صحیح نمونه توسط برخی بیماران اشاره نمود.
نتیجه‌گیری
یافته‌های بدست آمده از این مطالعه نشان می‌دهد که اشریشیاکلی شایع‌ترین عامل عفونت دستگاه ادراری بوده و پس از آن کلبسیلا پنومونیه در جایگاه دوم قرار دارد. بر اساس نتایج مطالعه حاضر سویه‌های اشریشیاکلی و کلبسیلا پنومونیه به ترتیب بیشترین میزان مقاومت را در مقابل آنتی‌بیوتیک‌های نالیدیکسیک اسید و نیتروفورانتوئین از خود نشان دادند. کمترین مقاومت در سویه‌های اشریشیاکلی در برابر نیتروفورانتوئین و در بین سویه‌های کلبسیلا پنومونیه در مقابل سیپروفلوکساسین مشاهده شد. مقاومت آنتیبیوتیکی یک تهدید جهانی برای سلامتی است. سهم مراقبت‌های بهداشتی اولیه در بروز مقاومت آنتیبیوتیکی بسیار مهم است چرا که تقریباً 80 درصد از تمام آنتی‌بیوتیک‌های مورد استفاده، در مراکز خدمات بهداشتی و درمانی تجویز می‌شوند.
تشکر و قدردانی
نویسندگان این مقاله از همکاری صمیمانه جناب آقای مهران رادمرد مسئول آزمایشگاه بیمارستان امیرالمومنین علی (ع) و پرسنل آزمایشگاه میکروب‌شناسی این مرکز که در جمع‌آوری و تهیه نمونه‌های ادراری ما را یاری نمودند کمال تشکر و قدردانی را دارند.
توزیع فراوانی مقاومت آنتیبیوتیکی در سویه‌های اشریشیاکلی و کلبسیلا پنومونیه جدا شده از کشت ادرار بر حسب جنسیت در جدول 1 ارائه شده است.
بر اساس نتایج این مطالعه، در بین سویه‌های اشریشیاکلی جدا شده از نمونه‌های ادرار افراد مذکر و مؤنث، تنها در مورد آنتی‌بیوتیک سفتازیدیم (035/0P=)، سفکسیم (042/0P=) و کوتریموکسازول (021/0P=) تفاوت آماری معنی‌داری از نظر میزان مقاومت آنتیبیوتیکی مشاهده شد اما در مورد مقاومت نسبت به سایر آنتی‌بیوتیک‌ها و نیز در مورد مقاومت آنتیبیوتیکی در بین سویه‌های کلبسیلا پنومونیه چنین تفاوتی میان جنس مذکر و مؤنث مشاهده نشد (جدول 1).
بحث
عفونت دستگاه ادراری یکی از عفونت‌های باکتریایی شایع است که سالانه 150 میلیون نفر در سراسر دنیا به آن مبتلا می‌شوند[7]. در مطالعه حاضر از 1300 نمونه ادراری جمع آوری شده از بیماران سرپایی مراجعه کننده به بیمارستان امیرالمومنین علی (ع) شهرستان گراش نتیجه کشت 247 نمونه مثبت گردید که از نظر فراوانی باکتری اشریشیاکلی با 7/43 درصد و کلبسیلا پنومونیه با 1/16 درصد به ترتیب رتبه های اول و دوم را در میان باکتری های جداسازی شده از نمونه‌های مثبت را به خود اختصاص دادند. Barzan و همکاران، شایع‌ترین باکتری‌های جدا شده از عفونت ادراری را به ترتیب اشریشیاکلی و کلبسیلا پنومونیه ذکر کردند [5]. در مطالعه Mohammadi و همکاران که با هدف جداسازی و تعیین الگوی مقاومت آنتیبیوتیکی عوامل باکتریایی عفونت ادراری در سنندج انجام شد، اشریشیاکلی با 9/63 درصد و کلبسیلا پنومونیه با 06/7 درصد شایع‌ترین باکتری‌های جدا شده از بیماران بودند [6]. Khawcharoeporn و همکاران از شیگاگو گزارش کردند که اشریشیاکلی (72 درصد) عامل اصلی عفونت ادراری و به دنبال آن کلبسیلا پنومونیه در جایگاه دوم قرار دارد [3]. نتایج بررسی حاضر با یافته‌های مطالعات فوق و اکثر مطالعاتی است که در ایران و کشورهای دیگر انجام شده است، همخوانی دارد. شیوع بالاتر باکتری اشریشیاکلی نسبت به دیگر عوامل باکتریایی عفونت دستگاه ادراری می‌تواند به علت توانایی بیشتر آن در اتصال به سلول‌های مجاری ادراری، مقاومت بیشتر این باکتری در برابر خاصیت ضد باکتری سرم انسان، تولید همولیزین و بیشترین حضور در مدفوع از بین باکتری‌های خانواده انتروباکتریاسه و در نتیجه احتمال آلوده شدن دستگاه ادراری باشد [8].
یافته‌های به دست آمده از الگوی مقاومت آنتیبیوتیکی در این پژوهش، نشان دهنده آن است که اشریشیاکلی بیشترین مقاومت نسبت به آنتی‌بیوتیک نالیدیکسیک اسید (3/59 درصد) و کمترین مقاومت را به آنتی‌بیوتیک نیتروفورانتوئین (2/22 درصد) دارد. این در حالی است که در مطالعات مختلفی که در ایران و کشورهای دیگر صورت گرفته است الگوهای مختلف مقاومت آنتیبیوتیکی گزارش شده است به گونه‌ای که نتایج برخی از این پژوهش‌ها با یافته های حاصل از این مطالعه همسو بوده و در برخی موارد همخوانی وجود ندارد. در مطالعه Isvand و همکاران، الگوی مقاومت آنتیبیوتیکی در اشریشیاکلی نشان دهنده مقاومت بالای آن به آمپی‌سیلین (55/96 درصد) و کمترین مقاومت به نیتروفورانتوئین (12/11 درصد) بود [4]. در بررسی Khawcharoeporn و همکاران، الگوی مقاومت آنتیبیوتیکی باکتری‌های انتروباکتریاسه نشان دهنده بیشترین و کمترین میزان مقاومت آن‌ها به ترتیب در مقابل آمپی سیلین (55 درصد) و آمیکاسین (1 درصد) بود [3].
هم‌چنین بر اساس نتایج این مطالعه، در بین سویه‌های اشریشیاکلی جدا شده از نمونه‌های ادرار افراد مذکر و مؤنث، در مورد آنتی‌بیوتیک سفتازیدیم، سفکسیم و کوتریموکسازول تفاوت آماری معنی‌داری از نظر میزان مقاومت آنتیبیوتیکی مشاهده شد به گونه‌ای که افراد مؤنث حساسیت بیشتری نسبت به سه آنتی‌بیوتیک فوق الذکر داشتند. اگرچه در اغلب مطالعات به این موضوع اشاره نشده اما در یافته‌های برخی محققین وجود تفاوت آماری معنی‌دار بین جنسیت و میزان حساسیت به برخی آنتی‌بیوتیک‌ها خصوصاً سفالوسپورین‌ها گزارش شده است [9]. نتایج مطالعه Asgharian نشان داد که مردان به سه آنتی‌بیوتیک نالیدیکسیک اسید، سفتریاکسون و سفتی زوکسیم حساسیت بیشتری دارند که در مقایسه با زنان تفاوت آماری معنی‌داری دارد [10].
با توجه به نتایج این پژوهش، بیشترین مقاومت سویه‌های ادراری کلبسیلا پنومونیه نسبت به نیتروفورانتوئین (5/67 درصد) و کمترین مقاومت نسبت به سیپروفلوکساسین (25 درصد) مشاهده شد. نتایج مطالعه Langarizadeh و همکاران از تبریز که بر روی بیماران مبتلاء به عفونت ادراری صورت گرفت، نشان داد 44/94 درصد سویه‌های کلبسیلا پنومونیه به نیتروفورانتوئین مقاوم بوده و کمترین مقاومت در برابر سیپروفلوکساسین (5/43 درصد) گزارش شد [11]. Behrooozi و همکاران نیتروفورانتوئین را به عنوان مؤثرترین آنتی‌بیوتیک در مقابل کلبسیلا پنومونیه ذکر کردند [12]. نتایج آزمون آنتیبیوتیکی این محققان با الگوی مقاومت آنتیبیوتیکی سویه‌های کلبسیلا پنومونیه پژوهش ما مشابهت دارد اما یافته‌های برخی مطالعات مشابه در ایران و جهان با نتایج مطالعه حاضر اختلاف واضحی دارد. مقاومت نسبت به آنتی‌بیوتیک‌ها در مناطق مختلف ایران و جهان به دلیل تغییرات ژنتیکی در سویه‌های بیماری‌زا، تفاوت در میزان مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و وجود اختلاف در میزان دسترسی به آنتی‌بیوتیک‌های وسیع الطیف و جدید متفاوت می‌باشد [13]. هم‌چنین با توجه به اینکه در مطالعات مختلف از روش‌های متفاوت، آنتی‌بیوتیک‌های متفاوت، حجم نمونه مختلف و بر روی سویه‌های با منشاء بیمارستانی و یا کسب شده از جامعه انجام شده است، اختلاف نتایج بدست آمده از این پژوهش در مقایسه با یافته‌های مطالعه دیگران قابل توجیه می باشد [14].
افزایش مصرف بی‌رویه و نامناسب آنتی‌بیوتیک‌ها منجر به مقاومت عوامل باکتریایی ایجاد کننده عفونت‌های ادراری شده است. این امر در حال تبدیل شدن به یک مشکل مهم بوده که سبب شکست در درمان عوامل باکتریایی عفونت دستگاه ادراری مانند اشریشیاکلی می‌شود [15]. بنابراین پیشنهاد می شود پزشکان و کادر درمانی تجویز آنتی‌بیوتیک جهت درمان عفونت‌های ادراری را بر اساس الگوی مقاومت آنتیبیوتیکی انجام دهند تا از ایجاد مقاومت آنتیبیوتیکی ممانعت به عمل آید. از محدودیت‌های مطالعه حاضر می‌توان به عدم دقت افراد مورد بررسی در پاسخ‌دهی به سوالات پرسشنامه، انجام مطالعه تنها در یک مرکز درمانی و احتمال عدم جمع‌آوری صحیح نمونه توسط برخی بیماران اشاره نمود.
نتیجه‌گیری
یافته‌های بدست آمده از این مطالعه نشان می‌دهد که اشریشیاکلی شایع‌ترین عامل عفونت دستگاه ادراری بوده و پس از آن کلبسیلا پنومونیه در جایگاه دوم قرار دارد. بر اساس نتایج مطالعه حاضر سویه‌های اشریشیاکلی و کلبسیلا پنومونیه به ترتیب بیشترین میزان مقاومت را در مقابل آنتی‌بیوتیک‌های نالیدیکسیک اسید و نیتروفورانتوئین از خود نشان دادند. کمترین مقاومت در سویه‌های اشریشیاکلی در برابر نیتروفورانتوئین و در بین سویه‌های کلبسیلا پنومونیه در مقابل سیپروفلوکساسین مشاهده شد. مقاومت آنتیبیوتیکی یک تهدید جهانی برای سلامتی است. سهم مراقبت‌های بهداشتی اولیه در بروز مقاومت آنتیبیوتیکی بسیار مهم است چرا که تقریباً 80 درصد از تمام آنتی‌بیوتیک‌های مورد استفاده، در مراکز خدمات بهداشتی و درمانی تجویز می‌شوند.
تشکر و قدردانی
نویسندگان این مقاله از همکاری صمیمانه جناب آقای مهران رادمرد مسئول آزمایشگاه بیمارستان امیرالمومنین علی (ع) و پرسنل آزمایشگاه میکروب‌شناسی این مرکز که در جمع‌آوری و تهیه نمونه‌های ادراری ما را یاری نمودند کمال تشکر و قدردانی را دارند.
References
[1] Carroll KC, Butel J, Morse S. Jawetz Melnick & Adelbergs Medical Microbiology. 27th ed, McGraw Hill Professional, 2016; 342.
[2] Crude N, Tveten Y, Kristiansen BE. Urinary tract infections in Norway: bacterial etiology and susceptibility. A retrospective study of clinical isolates. Clinical microbiology and infection 2001; 7(10): 543-7.
[3] Khawcharoenporn T, Vasoo S, Singh K. Urinary tract infections due to multidrug-resistant Enterobacteriaceae: prevalence and risk factors in a Chicago Emergency Department. Emergency medicine international 2013; Volume 2013, Article ID 258517, 7 pages.
[4] Isvand A, Yahyavi M, Asadi-Samani M, Kooti W, Davoodi-Jouneghani Z. The study of bacteriological factors and antibiotic resistance in women with UTI referred to the Razi laboratory in Dezful. Scientific Journal of Ilam University of Medical Sciences 2014; 22(4): 199-205. [Farsi]
[5] Barzan M, Hoseyni-Doust R, Ghalavand Z. Investigation of frequency and antimicrobial pattern of gram-negative bacteria isolated from urine specimens of children with urinary tract infection in Tehran, Iran. Iranian Journal of Medical Microbiology 2016; 9(4): 99-104. [Farsi]
[6] Mohammadi S, RamazanzadeR, ZandiS, RouhiS, Mohammadi B. Determination of Prevalence of isolated bacteria from urinary tracts and antibiotic resistant pattern of them in Tohid hospital of Sanandaj (2013-2014). Zanko Journal of Medical Sciences 2015; (50)16: 55-62. [Farsi]
[7] Flores-Mireles AL, Walker JN, Caparon M, Hultgren SJ. Urinary tract infections: epidemiology, mechanisms of infection and treatment options. Nature reviews microbiology 2015; 13(5): 269-84.
[8] Mansuri A. Evaluation of antibiotic resistance pattern of isolated gram-negative bacteria from urine culture of hospitalized patients in different wards of vali-asr hospital in Fasa during the years 2012 and 2013. Journal of Fasa University of Medical Sciences 2014; 4(3): 275-83.[Farsi]
[9] Fagan M, Lindbek M, Grude N, Reiso H, Romoren M, Skaare D, et al. Antibiotic resistance patterns of bacteria causing urinary tract infections in the elderly living in nursing homes versus the elderly living at home: an observational study. BMC geriatrics 2015; 15(1): 98.
[10] Asgharian A. Investigation of antibiotic susceptibility pattern of E. coli isolated from urinary culture related to patients in the west ofthe Mazandaran province, during from September 2010 to September 2011. 2011. [Farsi]
[11] Langarizadeh N, Ahazgarzadeh RM, Aghazadeh M, Hasani A. Prevalence of multi-drug resistant (MDR) Klebsiella pneumoniae among children and adults with urinary tract infectionreferred to Tabriz teaching hospitals. Quarterly Journal Of Biological Sciences 2011; 4(1); 9-17. [Farsi]
[12] Behrooozi A, Rahbar M, Jalil V. Frequency of extended spectrum beta-lactamase (ESBLs) producing Escherichia coli and Klebseilla pneumonia isolated from urine in an Iranian 1000-bed tertiary care hospital. African Journal of Microbiology Research 2010; 4(9): 881-4. [Farsi]
[13] Molaabaszadeh H, Eslami K, Hamidi M, Abadi RB, Mehrjoian E. Frequency and Antibiotic Resistance Pattern in Staphylococcus aureus Strains Isolated from Clinical Samples of Tehran’s Araad Hospital in 2007-2011. Iranian Journal of Infectious Diseases and Tropical Medicine 2014; 18(63): 49-53.[Farsi]
[14] Kanani M, Madani SH, Khazaei S, Shahi M.
The survey of antibiotic resistance in gram negative bacilli, isolated from urine culture specimens, Imam Reza Hospital-Kermanshah. Urmia medical journal 2010; 21(1): 80-6. [Farsi]
[15] Kurtaran B, Candevir A, Tasova Y, Kibar F, Inal AS, Komur S, et al. Antibiotic resistance in community-acquired urinary tract infections: prevalence and risk factors. Medical Science Monitor 2010; 16(5): CR246-CR51.
[2] Crude N, Tveten Y, Kristiansen BE. Urinary tract infections in Norway: bacterial etiology and susceptibility. A retrospective study of clinical isolates. Clinical microbiology and infection 2001; 7(10): 543-7.
[3] Khawcharoenporn T, Vasoo S, Singh K. Urinary tract infections due to multidrug-resistant Enterobacteriaceae: prevalence and risk factors in a Chicago Emergency Department. Emergency medicine international 2013; Volume 2013, Article ID 258517, 7 pages.
[4] Isvand A, Yahyavi M, Asadi-Samani M, Kooti W, Davoodi-Jouneghani Z. The study of bacteriological factors and antibiotic resistance in women with UTI referred to the Razi laboratory in Dezful. Scientific Journal of Ilam University of Medical Sciences 2014; 22(4): 199-205. [Farsi]
[5] Barzan M, Hoseyni-Doust R, Ghalavand Z. Investigation of frequency and antimicrobial pattern of gram-negative bacteria isolated from urine specimens of children with urinary tract infection in Tehran, Iran. Iranian Journal of Medical Microbiology 2016; 9(4): 99-104. [Farsi]
[6] Mohammadi S, RamazanzadeR, ZandiS, RouhiS, Mohammadi B. Determination of Prevalence of isolated bacteria from urinary tracts and antibiotic resistant pattern of them in Tohid hospital of Sanandaj (2013-2014). Zanko Journal of Medical Sciences 2015; (50)16: 55-62. [Farsi]
[7] Flores-Mireles AL, Walker JN, Caparon M, Hultgren SJ. Urinary tract infections: epidemiology, mechanisms of infection and treatment options. Nature reviews microbiology 2015; 13(5): 269-84.
[8] Mansuri A. Evaluation of antibiotic resistance pattern of isolated gram-negative bacteria from urine culture of hospitalized patients in different wards of vali-asr hospital in Fasa during the years 2012 and 2013. Journal of Fasa University of Medical Sciences 2014; 4(3): 275-83.[Farsi]
[9] Fagan M, Lindbek M, Grude N, Reiso H, Romoren M, Skaare D, et al. Antibiotic resistance patterns of bacteria causing urinary tract infections in the elderly living in nursing homes versus the elderly living at home: an observational study. BMC geriatrics 2015; 15(1): 98.
[10] Asgharian A. Investigation of antibiotic susceptibility pattern of E. coli isolated from urinary culture related to patients in the west ofthe Mazandaran province, during from September 2010 to September 2011. 2011. [Farsi]
[11] Langarizadeh N, Ahazgarzadeh RM, Aghazadeh M, Hasani A. Prevalence of multi-drug resistant (MDR) Klebsiella pneumoniae among children and adults with urinary tract infectionreferred to Tabriz teaching hospitals. Quarterly Journal Of Biological Sciences 2011; 4(1); 9-17. [Farsi]
[12] Behrooozi A, Rahbar M, Jalil V. Frequency of extended spectrum beta-lactamase (ESBLs) producing Escherichia coli and Klebseilla pneumonia isolated from urine in an Iranian 1000-bed tertiary care hospital. African Journal of Microbiology Research 2010; 4(9): 881-4. [Farsi]
[13] Molaabaszadeh H, Eslami K, Hamidi M, Abadi RB, Mehrjoian E. Frequency and Antibiotic Resistance Pattern in Staphylococcus aureus Strains Isolated from Clinical Samples of Tehran’s Araad Hospital in 2007-2011. Iranian Journal of Infectious Diseases and Tropical Medicine 2014; 18(63): 49-53.[Farsi]
[14] Kanani M, Madani SH, Khazaei S, Shahi M.
The survey of antibiotic resistance in gram negative bacilli, isolated from urine culture specimens, Imam Reza Hospital-Kermanshah. Urmia medical journal 2010; 21(1): 80-6. [Farsi]
[15] Kurtaran B, Candevir A, Tasova Y, Kibar F, Inal AS, Komur S, et al. Antibiotic resistance in community-acquired urinary tract infections: prevalence and risk factors. Medical Science Monitor 2010; 16(5): CR246-CR51.
The Investigation of Frequency and Antibiotic Resistance Pattern of Escherichia coli and Klebsiella pneumoniae Isolated From Urinary Tract Infection in Outpatients Referred to Amiralmomenin Ali Hospital in Gerash City in 2017: A Short Report
Jabrodini[5], F. Heidari[6], S.F. Taghavi[7], M.R. Shokouh[8]
Received: 13/12/2017 Sent for Revision: 14/01/2018 Received Revised Manuscript: 21/01/2018 Accepted: 17/02/2018
Background and Objectives: Urinary tract infection (UTI) is the presence of pathogens in the urinary tract. Escherichia coli and Klebsiella pneumoniae are the most common bacteria responsible for UTI. Due to the variety of antibiotic resistance mechanisms, treatment of these infections has been difficult, therefore, selection of appropriate antibiotic has an effective role in controlling and improving the infection. The present study aimed to determine the frequency and antimicrobial resistance patterns in Escherichia coli and Klebsiella pneumoniae strains isolated from outpatients with UTI referred to Amiralmomenin Ali hospital in Gerash city.
Materials and Methods: This cross-sectional study was performed on urine specimens of 1300 outpatients referred to Amiralmomenin Ali hospital in Grash, during a six-month period from April to September 2017. Strains were identified using biochemical tests and differential cultivation environments. The antibiotic resistance pattern of strains was investigated by Kirby-Bauer method. Chi-square test was used for data analysis.
Results: Among 1300 urine samples, 247 samples (19%) were positive for bacterial growth. 148 urine samples (11.3%) were positive for Escherichia coli and Klebsiella pneumoniae, among them 108 Escherichia coli strains (72.97%) and 40 Klebsiella pneumoniae strains (27.03%) were isolated. The most and the least antibiotic resistance in Escherichia coli was to Nalidixic Acid (59.3%) and Nitrofurantoin (22.2%), respectively. For Klebsiella pneumoniae strains, the most and the least antibiotic resistance was observed to Nitrofurantoin (67.5%) and Ciprofloxacin (25%), respectively.
Conclusion: The UTI caused by Escherichia coli is more common in comparison with Klebsiella pneumoniae. For the initial treatment of urinary tract infections, the use of Nitrofurantoin, Ciprofloxacin, and Cotrimoxazole antibiotics is recommended.
Key words: Urinary tract infection, Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Antibiotic resistance pattern, Gerash
Funding: This article did not have any funds.
Conflict of interest: None declared.
Ethical approval: The Ethics Committee of Gerash University of Medical Sciences approved the study.
How to cite this article: Jabrodini A, Heidari F, Taghavi S.F, Shokouh M.R. The Investigation of Frequency and Antibiotic Resistance Pattern of Escherichia coli and Klebsiella pneumoniae Isolated From Urinary Tract Infection in Outpatients Referred to Amiralmomenin Ali Hospital in Gerash City in 2017: A Short Report. J Rafsanjan Univ Med Sci 2018; 17(1): 75-84. [Farsi]
[2]- (نویسنده مسئول) مربی گروه آموزشی پرستاری، دانشکده پرستاری، دانشکده علوم پزشکی گراش، گراش، ایران
تلفن: 52448101-071، دورنگار: 52446633-071، پست الکترونیکی:heidari.f20@gmail.com
تلفن: 52448101-071، دورنگار: 52446633-071، پست الکترونیکی:heidari.f20@gmail.com
[3]- کارشناس گروه آموزشی علوم آزمایشگاهی، دانشکده پیراپزشکی، دانشکده علوم پزشکی گراش، گراش، ایران
[6]- Instructor, Dept. of Nursing, School of Nursing, Gerash University of Medical Sciences, Gerash, Iran, ORCID: 0000-0001-8880-1467
(Corresponding Author) Tel: (071)52448101, Mobile: (+98)9177820034, Fax: (071)52446633, E-mail: Heidari.f20@gmail.com
(Corresponding Author) Tel: (071)52448101, Mobile: (+98)9177820034, Fax: (071)52446633, E-mail: Heidari.f20@gmail.com
[7]- Member of Dept. of Laboratory Sciences, School of Paramedicine, Gerash University of Medical Sciences, Gerash, Iran, ORCID: 000-0002-9920-872X
[8]- MSc Student of Virology, School of Medicine, Shiraz University Of Medical Sciences, Shiraz, Iran, ORCID: 0000-0001-9224-7921
نوع مطالعه: توصيفي |
موضوع مقاله:
ميكروبيولوژي
دریافت: 1396/8/17 | پذیرش: 1396/11/28 | انتشار: 1397/2/9
دریافت: 1396/8/17 | پذیرش: 1396/11/28 | انتشار: 1397/2/9
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
