جلد 20، شماره 3 - ( 3-1400 )
جلد 20 شماره 3 صفحات 338-325 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Karimifard M, Chahkhoei S, Ebrahimynejad F, Sayadi A, Rahnama A, Shafiepour M et al . Frequency of Goiter and Urine Iodine Deficiency in 7-12 Years Old Students of Rafsanjan: 2018-2019: A Descriptive Study. JRUMS 2021; 20 (3) :325-338
URL: http://journal.rums.ac.ir/article-1-5721-fa.html
URL: http://journal.rums.ac.ir/article-1-5721-fa.html
کریمی فرد مریم، چاهخویی سکینه، ابراهیمی نژاد فرهاد، صیادی احمدرضا، رهنما امیر، شفیع پور محمد رضا و همکاران.. بررسی فراوانی گواتر و کمبود ید ادراردر دانشآموزان 12-7 ساله شهر رفسنجان در سال 98-1397: یک مطالعه توصیفی. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان. 1400; 20 (3) :325-338
مریم کریمی فرد 
، سکینه چاهخویی ، فرهاد ابراهیمی نژاد ، احمدرضا صیادی ، امیر رهنما ، محمد رضا شفیع پور ، نجمه طالبی زاده
، سکینه چاهخویی ، فرهاد ابراهیمی نژاد ، احمدرضا صیادی ، امیر رهنما ، محمد رضا شفیع پور ، نجمه طالبی زاده
دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان،دانشکده پزشکی،ایران
متن کامل [PDF 348 kb]
(414 دریافت)
| چکیده (HTML) (1088 مشاهده)
جدول 1- توزیع فراوانی میانگین و انحراف معیار یافتههای دموگرافیک در نمونه‌های مورد مطالعه
جدول 2- مقایسه میانگین و انحراف معیار ید ادرار بر حسب جنس، وزن و سن در نمونه های مورد مطالعه
* آزمون تی مستقل ، 05/0 p <به عنوان سطح معنیدار**آزمونآنالیز واریانس یکطرفه ، 05/0 p <به عنوان سطح معنیدار
جدول 4- توزیع فراوانی گواتر در نمونه های مورد مطالعه بر حسب جنس، وزن، سن، مصرف نمک یددار و میزان کمبودید ادرار
References
Frequency of Goiter and Urine Iodine Deficiency in 7-12 Years Old Students of Rafsanjan: 2018-2019: A Descriptive Study
M. Karimifard[8], S. Chahkhoei[9], F. Ebrahimynejad[10], A. Sayadi[11], A. Rahnama[12], M. Shafipour[13], N. Talebizadeh[14]
Received:08/12/20 Sent for Revision:16/12/20 Received Revised Manuscript:15/05/21 Accepted:16/05/21
Background and Objectives: According the importance of iodine monitoring in the prevention of iodine deficiency disorders, this study aimed to evaluate the clinical iodine and goiter deficiency in 7-12 year-old students in Rafsanjan in 2018-19.
Materials and Methods: The statistical population of this cross-sectional study included all students of 7-12 years old who were covered by Rafsanjan Education Management in 2018. From 21218 students aged 7 to 12 years living in the city, 1203 students (601 boys and 602 girls) based on inclusion criteria were enrolled in the study. After obtaining informed consent from the parents, the students were examined clinically by an internal trained resident. In this study, the presence and severity of goiter were evaluated based on the World Health Organiaztion classification. Then, 10 ml of the morning urine sample of 10% of all samples was taken to measure iodine by acid digestion method.
Results: The mean and standard deviation of age of participants was 9.48±1.71. In addition, mean and standard deviation of urinary iodine was 183.33±80.52 Ug / dl. In the study of the prevalence of goiter in the community, 87.1% (1047 samples) had no goiter, 9.7% (117 samples) had D1 grade and 3.2% (39 samples) had D2 grade. It was also found that the prevalence of goiter was not statistically significant in terms of age and sex.
Conclusion: The findings of this study indicate that the iodine deficiency control program and consumption of iodized salt has caused a significant decrease in the prevalence and severity of goiter, and also adequacy of the received iodine, given a marked increase in urinary iodine excretion in Rafsanjan city.
Key words: Iodine, Goiter, Students, Rafsanjan
Funding: This study did not have any funds.
Conflict of interest: No conflict.
Ethical approval: The Research Committee of Rafsanjan University of Medical Sciences approved the study (code: 1397073).
How to cite this article: Karimifard M, Chahkhoei S, Ebrahimynejad F, Sayadi A, Rahnama A, Shafipour M, Talebizadeh N. Frequency of Goiter and Urine Iodine Deficiency in 7-12 Years Old Students of Rafsanjan: 2018-2019: A Descriptive Study. J Rafsanjan Univ Med Sci 2021; 20 (3): 325-38. [Farsi]
[1]- استادیار گروه داخلی، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان ،دانشکده پزشکی، رفسنجان ، ایران
تلفن:34286003-034، دورنگار:34268001-034، پست الکترونیکی m.karimifard@rums.ac.ir
[8]- Assistant Prof., Dept. of Internal Medicine, Rafsanjan University of Medical Sciences, Rafsanjan, Iran, ORCID: 0000-0003-1077-6219
(Corresponding Author) Tel: (034) 34286003, Fax: (034) 34268001, E-mail: m.karimifard@rums.ac.ir
متن کامل: (909 مشاهده)
مقاله پژوهشی
مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
دوره 20، خرداد 1400، 338-325
بررسی فراوانی گواتر و کمبود ید ادراردر دانشآموزان 12-7 ساله شهر رفسنجان در سال 98-1397: یک مطالعه توصیفی
مریم کریمی‌فرد[1]، سکینه چاهخویی[2]، فرهاد ابراهیمی نژاد[3]، احمدرضا صیادی[4]، امیررهنما[5]، محمدرضا شفیع پور[6]، نجمه طالبی زاده[7]
دریافت مقاله:18/09/99 ارسال مقاله به نویسنده جهت اصلاح:06/10/99 دریافت اصلاحیه از نویسنده:25/02/1400 پذیرش مقاله: 26/02/1400
چکیده
زمینه و هدف: با توجه به اهمیت پایش ید در پیشگیری از اختلالات ناشی از کمبود ید، مطالعه حاضر با هدف تعیین کمبود ید و گواتر بالینی در دانشآموزان 12-7 ساله شهر رفسنجان در سال 98-1397 انجام شد.
مواد و روش‌ها: جامعه آماری در این مطالعه توصیفی مقطعی شامل کلیه دانشآموزان 12-7 ساله تحت پوشش مدیریت آموزش و پرورش شهر رفسنجان در سال 1397 بود. از تعداد 21218 دانش‌آموز ساکن شهر، به شیوه تصادفی خوشهای دو مرحله‌ای 1203 نفر )601 نفر پسر و 602 نفر دختر) انتخاب شدند. پس از کسب رضایت آگاهانه از والدین، دانشآموزان توسط دستیار داخلی مورد معاینه بالینی قرار گرفتند. در این مطالعه، وجود و شدت گواتر بر اساس تقسیم بندی سازمان بهداشت جهانی بررسی شد. در ادامه، 10 سی‌سی از نمونه ادرار صبحگاهی 10 درصد از کل دانشآموزان جهت اندازه‌گیری میزان ید ادرار با روش هضم اسیدی مورد ارزیابی قرار گرفت.
یافته‌ها: میانگین و انحراف معیار سن و ید ادرار افراد شرکت کننده به ترتیب در مطالعه71/1 ± 48/9 سال و 52/80±33/183 میکروگرم بر دسی‌لیتر بود. میزان فراوانی گواتر در جامعه، 1/87 درصد فاقد گواتر، 7/9 درصد ( 117 نفر) گواتر درجه یک و 2/3 درصد (39 نفر) دارای گواتر درجه دو بودند. شیوع گواتر بر حسب سن و جنس تفاوت معنیدار نداشت.
نتیجه‌گیری: این مطالعه نشان داد که برنامه مبارزه با کمبود ید و مصرف نمک یددار سبب کاهش قابل توجهی در شیوع و شدت گواتر و کفایت ید دریافتی با توجه به افزایش مشخص در میزان ید دفعی ادرار در شهر رفسنجان شده است.
واژه‌های کلیدی: ید، گواتر، دانشآموزان، رفسنجان
مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
دوره 20، خرداد 1400، 338-325
بررسی فراوانی گواتر و کمبود ید ادراردر دانشآموزان 12-7 ساله شهر رفسنجان در سال 98-1397: یک مطالعه توصیفی
مریم کریمی‌فرد[1]، سکینه چاهخویی[2]، فرهاد ابراهیمی نژاد[3]، احمدرضا صیادی[4]، امیررهنما[5]، محمدرضا شفیع پور[6]، نجمه طالبی زاده[7]
دریافت مقاله:18/09/99 ارسال مقاله به نویسنده جهت اصلاح:06/10/99 دریافت اصلاحیه از نویسنده:25/02/1400 پذیرش مقاله: 26/02/1400
چکیده
زمینه و هدف: با توجه به اهمیت پایش ید در پیشگیری از اختلالات ناشی از کمبود ید، مطالعه حاضر با هدف تعیین کمبود ید و گواتر بالینی در دانشآموزان 12-7 ساله شهر رفسنجان در سال 98-1397 انجام شد.
مواد و روش‌ها: جامعه آماری در این مطالعه توصیفی مقطعی شامل کلیه دانشآموزان 12-7 ساله تحت پوشش مدیریت آموزش و پرورش شهر رفسنجان در سال 1397 بود. از تعداد 21218 دانش‌آموز ساکن شهر، به شیوه تصادفی خوشهای دو مرحله‌ای 1203 نفر )601 نفر پسر و 602 نفر دختر) انتخاب شدند. پس از کسب رضایت آگاهانه از والدین، دانشآموزان توسط دستیار داخلی مورد معاینه بالینی قرار گرفتند. در این مطالعه، وجود و شدت گواتر بر اساس تقسیم بندی سازمان بهداشت جهانی بررسی شد. در ادامه، 10 سی‌سی از نمونه ادرار صبحگاهی 10 درصد از کل دانشآموزان جهت اندازه‌گیری میزان ید ادرار با روش هضم اسیدی مورد ارزیابی قرار گرفت.
یافته‌ها: میانگین و انحراف معیار سن و ید ادرار افراد شرکت کننده به ترتیب در مطالعه71/1 ± 48/9 سال و 52/80±33/183 میکروگرم بر دسی‌لیتر بود. میزان فراوانی گواتر در جامعه، 1/87 درصد فاقد گواتر، 7/9 درصد ( 117 نفر) گواتر درجه یک و 2/3 درصد (39 نفر) دارای گواتر درجه دو بودند. شیوع گواتر بر حسب سن و جنس تفاوت معنیدار نداشت.
نتیجه‌گیری: این مطالعه نشان داد که برنامه مبارزه با کمبود ید و مصرف نمک یددار سبب کاهش قابل توجهی در شیوع و شدت گواتر و کفایت ید دریافتی با توجه به افزایش مشخص در میزان ید دفعی ادرار در شهر رفسنجان شده است.
واژه‌های کلیدی: ید، گواتر، دانشآموزان، رفسنجان
مقدمه
اختلالات وابسته به کمبود ید یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین اپیدمی‌ها است به‌طوری‌که حدود 2 میلیارد نفر در دنیا تحت تأثیر مشکلات ناشی از کمبود ید قرار دارند ]1[. این در حالی است که کمبود ید و اختلالات مربوط به آن در بیش از130 کشور دنیا وجود دارد تا جایی که که حتی در کشورهای درحال توسعه،۷۵۰ میلیون نفر در معرض خطر اختلالات ناشی از کمبود ید بوده و ۲۰۰ میلیون نفر از ابتلاء به گواتر رنج می‌برند ]2[. ریز مغذی ید، نقش کلیدی در رشد و بقاء، تنظیم عملکرد متابولیک و تکامل مغزی انسان ایفاء میکند ]4-3[. کمبود ید منجر به طیفی از اختلالات میشود که شامل گواتر ساده، کم‌کاری تیروئید، اختلال قوای مغزی و مشکلات روان-حرکتی ]5[، اختلالات شنوایی ]6[ و کرتینیسم (Cretinism) می‌باشند که در مجموع تحت عنوان اختلالات ناشی از کمبود ید (Iodine deficiency disorders, IDD) نامیده می‌شوند ]9-8-7[.
در میان گروههای سنی، زنان باردار، نوزادان و کودکان ساکن مناطق با کمبود ید متوسط تا شدید درمعرض طیف وسیعی از اختلالات ناشی ازکمبود ید می‌باشند ]10[. نوزادان و کودکان، بیش‌ترین آسیب ناشی از کمبود ید را متحمل می‌شوند، تا جایی که Velasco و همکاران، ید را یکی از ضروری‌ترین مواد در 1000 روز ابتدایی زندگی میدانند که در صورت عدم تأمین این ماده به مقدار کافی میتواند به اختلالات رشد مغزی و عصبی یا رفتاری نظیر ضریب هوشی پایین (IQ) یا اختلال بیش فعالی/کم‌توجهی منجر شود ]11[.
رفع کمبود ید از طریق مکمل ید ساده و عملی است ]12-7[. در سال 1993، سازمان بهداشت جهانی (World HealthOrganization, WHO) و یونیسف (UNICEF)، برنامه جهانی یددار کردن نمک (Universal Salt Iodization) خوراکی را به‌عنوان استراتژی اصلی حذف اختلالات ناشی از کمبود ید پیشنهاد کردند ]10[. پس از تشکیل کمیته کشوری مبارزه با اختلالات ناشی از کمبود ید در سال 1368 و انجام بررسی‌های کشوری ]13[، تهیه و توزیع نمک یددار به‌عنوان استراتژی اصلی مبارزه با اختلالات ناشی از کمبود ید انتخاب و اجرایی گردید. پس از اجباری شدن مصرف نمک یددار در سال 1373، مصرف نمک یددار توسط خانوارها در مناطق روستایی تا 93 درصد و در مناطق شهری تا 97 درصد افزایش یافت ]14[. عود کمبود ید در مناطقی که عاری از کمبود ید شدهاند میتواند رخ دهد ]15[. لذا پایش ادواری کمبود ید، هر 5 سال یک‌بار ضروری است ]17-16[. مهم‌ترین روش پایش، اطمینان از کافی بودن میزان ید در نمک‌های یددار و مصرف آن توسط خانواده‌ها و نیز تعیین میزان ید ادرار است ]19-18[. نتایج چهارمین پایش ملی در سال ٢٠٠٦ گویای این واقعیت است که میانه ید ادراری در برخی مناطق کاهش محسوس داشته است و این نگرانی را به همراه دارد که در صورت عدم توجه و نظارت کافی مجدداً میزان کمبود ید و شیوع گواتر افزایش یابد ]20[. گرچه اهمیت دریافت کافی ید، کاملاً مشخص شده و تلاش‌های فراوانی از سوی بیش‌تر کشورهای جهان در چند دهه‌های اخیر به‌منظور تحقق امر ید رسانی همگانی انجام شده است، همچنان شاهد کمبود ید و شیوع بالای گواتر در برخی مناطق کشور هستیم ]22-21[. ASADI و همکاران در سال 1379، شیوع گواتر را در دانشآموزان 18-6 ساله رفسنجان، 2/64 درصد برآورد نمودند ]23[. با توجه به اهمیت پایش دریافت کافی ید در رژیم غذایی و جهت جلوگیری از اختلالات ناشی از کمبود ید، مطالعه حاضر با هدف تعیین کمبود ید و گواتر بالینی در دانشآموزان 12-7 ساله شهر رفسنجان در سال 1398-1397 طراحی شد.
مواد و روش‌ها
پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی مقطعی، شامل تمام دانشآموزان 12-7 ساله ایرانی ساکن شهرستان رفسنجان می‌باشد. پس از تصویب طرح در شورای پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان و اخذ کد کمیته اخلاق (IR.RUMS:REC.1397.073) و کسب مجوز از مقامات ذیصلاح به‌ویژه مدیریت آموزش و پرورش، اسامی‌دبستان‌های ابتدایی شهر رفسنجان که 62 دبستان پسرانه و 57 دبستان دخترانه بود، از اداره کل آموزش و پرورش رفسنجان اخذ شد. جهت تعیین حجم نمونه از فرمول
استفاده شد که در این مطالعه 05/0=α، میزان دقت برآورد (d) برابر با 3 درصد و نسبت گواتر یا نسبت افراد دارای کمبود ید (p) در جامعه‌ای مشابه (دانشآموزان 7 تا 10 ساله استان کرمان) برابر با 6/31 درصد در نظر گرفته شد ]28.[ در نهایت با در نظر گرفتن 10 درصد ریزش احتمالی، حجم نمونه نهایی برابر با 1200 نفر محاسبه گردید، که شامل 720 نفر پسر و 720 نفر دختر بودند. روش نمونه‌گیری خوشهای تصادفی دو مرحله‌ای، در مرحله اول 20 دبستان پسرانه و 20 دبستان دخترانه به صورت تصادفی انتخاب و در مرحله دوم از هر یک از دبستان‌های انتخاب شده مجدداً با شیوه تصادفی از هرگروه سنی(12-7 ساله) 6 نفر انتخاب شدند و دانشآموزان با اختلال کم‌کاری یا پرکاری تیروئید و مصرف داروهای مؤثر بر عملکرد تیروئید (بر اساس دفترچه سلامت دانشآموزان و پرسش از والدین) و عدم رضایت شرکت در مطالعه توسط نمونه‌ها و والدین آن‌ها، 119 نفر پسر و 118 نفر دختر از مطالعه خارج شدند که در نهایت 1203 نفر شامل 601 نفر پسر و 602 نفر دختر با کسب رضایت آگاهانه از نمونه‌ها و والدین، وارد مطالعه شدند.
قد دانشآموزان منتخب با استفاده از قدسنج مدل Seca ساخت کشور آلمان در حالت ایستاده به حالت کاملاً صاف در کنار دیوار بدون کفش به‌طوری‌که تیغه دستگاه روی پوست سر قرار گیرد، اندازه‌گیری شد. سپس وزن دانشآموزان نیز با استفاده از وزنه (مدل Seca) با دقت 10 گرم در حالت بدون کفش و با کم‌ترین لباس ممکن اندازه‌گیری و در چک‌لیست مطالعه درج شد. بر اساس قد و وزن، شاخص توده بدنی به‌صورت تقسیم وزن بر مجذور قد محاسبه شد ]25[. جهت تقسیم دانشآموزان به 4 گروه کمبود وزن، وزن نرمال، اضافه وزن و چاق از نمودار شاخص توده بدنی بر حسب سن استفاده شد که برطبق آن، شاخص توده بدنی کم‌تر از صدک 5 درصد، به عنوان کمبود وزن، بین صدک 5 تا 85 درصد وزن نرمال، بین صدک 85 تا 95 درصد اضافه وزن و بالای صدک 95 درصد چاق درنظر گرفته شد ]26[.
سپس دانشآموزان توسط دستیار داخلی که آموزشهای لازم را در خصوص معاینه دیده بود مورد معاینه از نظر وجود گواتر قرار گرفتند. میزان شیوع گواتر به روش لمسی (palpation) انجام شد. درجه‌بندی بر اساس معیار WHO/UNICEF/ICCIDD صورت گرفت ]27[. با توجه به طبقه‌بندی سازمان بهداشت جهانی، گواتر درجه صفر ویک و دو به شرح زیر تعریف شده است:
گواتر درجه صفر: گواتری که وضعیت طبیعی گردن قابل‌مشاهده نبوده و قابل‌لمس نیز نباشد.
گواتر درجه یک: گواتری که وضعیت طبیعی گردن قابل مشاهده نبوده ولی قابل لمس باشد.
گواتر درجه دو: گواتری که در وضعیت طبیعی گردن قابل‌مشاهده و لمس است.
برای رسیدن به 95 درصد اطمینان و 10 درصد دقت تعداد 120-80 نمونه ادرار کفایت میکند در این بررسی10 سی سی ادرار از 10 درصد دانشآموزان معاینه شده (120 نمونه ) به صورت تصادفی انتخاب و مورد آزمایش قرار گرفتند ]21[. نمونه‌ها پس از جمع‌آوری در ظروف ویژه سریعاً به آزمایشگاه منتقل گردید، تا در دمای ۲۰ - درجه سانتی‌گراد تا زمان انجام آزمایشات نگهداری شوند. تعیین غلظت ید ادراری به روش هضم اسیدی بود ]10[. سطح ید دفعی ادرار بر اساس سطح کمبود به چهار گروه ذیل: µg/L کم‌تر از 20 میکروگرم بر لیتر کمبود شدید ید، 20-49 میکروگرم بر لیتر کمبود متوسط ید، 99-50 میکروگرم بر لیتر کمبود خفیف ید و بیش‌تر از 100 میکروگرم بر لیتر کفایت ید طبقه‌بندی گردید ]27[. در نهایت تمامی‌داده‌ها پس از جمع آوری، در چک لیست از پیش تهیه شده وارد و توسط نرم افزار آماری SPSS نسخه 22 و آزمونهای آماری کولموگروف اسمینروف برای نرمال بودن داده‌ها، t مستقل، مجذور کای و آنالیز واریانس یکطرفه و با در نظر گرفتن سطح معنی‌داری کم‌تر از پنج صدم مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند.
نتایج
در پژوهش حاضر در مجموع 1203دانشآموزان 12-7 ساله شهر رفسنجان به شیوه خوشهای تصادفی دو مرحله‌ای مورد مطالعه قرار گرفتند. جدول 1 توزیع فراوانی جنس، میانگین و انحراف معیار متغیرهای سن، قد، وزن و شاخص توده بدنی نمونه‌های مورد مطالعه را نشان می‌دهد.
اختلالات وابسته به کمبود ید یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین اپیدمی‌ها است به‌طوری‌که حدود 2 میلیارد نفر در دنیا تحت تأثیر مشکلات ناشی از کمبود ید قرار دارند ]1[. این در حالی است که کمبود ید و اختلالات مربوط به آن در بیش از130 کشور دنیا وجود دارد تا جایی که که حتی در کشورهای درحال توسعه،۷۵۰ میلیون نفر در معرض خطر اختلالات ناشی از کمبود ید بوده و ۲۰۰ میلیون نفر از ابتلاء به گواتر رنج می‌برند ]2[. ریز مغذی ید، نقش کلیدی در رشد و بقاء، تنظیم عملکرد متابولیک و تکامل مغزی انسان ایفاء میکند ]4-3[. کمبود ید منجر به طیفی از اختلالات میشود که شامل گواتر ساده، کم‌کاری تیروئید، اختلال قوای مغزی و مشکلات روان-حرکتی ]5[، اختلالات شنوایی ]6[ و کرتینیسم (Cretinism) می‌باشند که در مجموع تحت عنوان اختلالات ناشی از کمبود ید (Iodine deficiency disorders, IDD) نامیده می‌شوند ]9-8-7[.
در میان گروههای سنی، زنان باردار، نوزادان و کودکان ساکن مناطق با کمبود ید متوسط تا شدید درمعرض طیف وسیعی از اختلالات ناشی ازکمبود ید می‌باشند ]10[. نوزادان و کودکان، بیش‌ترین آسیب ناشی از کمبود ید را متحمل می‌شوند، تا جایی که Velasco و همکاران، ید را یکی از ضروری‌ترین مواد در 1000 روز ابتدایی زندگی میدانند که در صورت عدم تأمین این ماده به مقدار کافی میتواند به اختلالات رشد مغزی و عصبی یا رفتاری نظیر ضریب هوشی پایین (IQ) یا اختلال بیش فعالی/کم‌توجهی منجر شود ]11[.
رفع کمبود ید از طریق مکمل ید ساده و عملی است ]12-7[. در سال 1993، سازمان بهداشت جهانی (World HealthOrganization, WHO) و یونیسف (UNICEF)، برنامه جهانی یددار کردن نمک (Universal Salt Iodization) خوراکی را به‌عنوان استراتژی اصلی حذف اختلالات ناشی از کمبود ید پیشنهاد کردند ]10[. پس از تشکیل کمیته کشوری مبارزه با اختلالات ناشی از کمبود ید در سال 1368 و انجام بررسی‌های کشوری ]13[، تهیه و توزیع نمک یددار به‌عنوان استراتژی اصلی مبارزه با اختلالات ناشی از کمبود ید انتخاب و اجرایی گردید. پس از اجباری شدن مصرف نمک یددار در سال 1373، مصرف نمک یددار توسط خانوارها در مناطق روستایی تا 93 درصد و در مناطق شهری تا 97 درصد افزایش یافت ]14[. عود کمبود ید در مناطقی که عاری از کمبود ید شدهاند میتواند رخ دهد ]15[. لذا پایش ادواری کمبود ید، هر 5 سال یک‌بار ضروری است ]17-16[. مهم‌ترین روش پایش، اطمینان از کافی بودن میزان ید در نمک‌های یددار و مصرف آن توسط خانواده‌ها و نیز تعیین میزان ید ادرار است ]19-18[. نتایج چهارمین پایش ملی در سال ٢٠٠٦ گویای این واقعیت است که میانه ید ادراری در برخی مناطق کاهش محسوس داشته است و این نگرانی را به همراه دارد که در صورت عدم توجه و نظارت کافی مجدداً میزان کمبود ید و شیوع گواتر افزایش یابد ]20[. گرچه اهمیت دریافت کافی ید، کاملاً مشخص شده و تلاش‌های فراوانی از سوی بیش‌تر کشورهای جهان در چند دهه‌های اخیر به‌منظور تحقق امر ید رسانی همگانی انجام شده است، همچنان شاهد کمبود ید و شیوع بالای گواتر در برخی مناطق کشور هستیم ]22-21[. ASADI و همکاران در سال 1379، شیوع گواتر را در دانشآموزان 18-6 ساله رفسنجان، 2/64 درصد برآورد نمودند ]23[. با توجه به اهمیت پایش دریافت کافی ید در رژیم غذایی و جهت جلوگیری از اختلالات ناشی از کمبود ید، مطالعه حاضر با هدف تعیین کمبود ید و گواتر بالینی در دانشآموزان 12-7 ساله شهر رفسنجان در سال 1398-1397 طراحی شد.
مواد و روش‌ها
پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی مقطعی، شامل تمام دانشآموزان 12-7 ساله ایرانی ساکن شهرستان رفسنجان می‌باشد. پس از تصویب طرح در شورای پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان و اخذ کد کمیته اخلاق (IR.RUMS:REC.1397.073) و کسب مجوز از مقامات ذیصلاح به‌ویژه مدیریت آموزش و پرورش، اسامی‌دبستان‌های ابتدایی شهر رفسنجان که 62 دبستان پسرانه و 57 دبستان دخترانه بود، از اداره کل آموزش و پرورش رفسنجان اخذ شد. جهت تعیین حجم نمونه از فرمول
استفاده شد که در این مطالعه 05/0=α، میزان دقت برآورد (d) برابر با 3 درصد و نسبت گواتر یا نسبت افراد دارای کمبود ید (p) در جامعه‌ای مشابه (دانشآموزان 7 تا 10 ساله استان کرمان) برابر با 6/31 درصد در نظر گرفته شد ]28.[ در نهایت با در نظر گرفتن 10 درصد ریزش احتمالی، حجم نمونه نهایی برابر با 1200 نفر محاسبه گردید، که شامل 720 نفر پسر و 720 نفر دختر بودند. روش نمونه‌گیری خوشهای تصادفی دو مرحله‌ای، در مرحله اول 20 دبستان پسرانه و 20 دبستان دخترانه به صورت تصادفی انتخاب و در مرحله دوم از هر یک از دبستان‌های انتخاب شده مجدداً با شیوه تصادفی از هرگروه سنی(12-7 ساله) 6 نفر انتخاب شدند و دانشآموزان با اختلال کم‌کاری یا پرکاری تیروئید و مصرف داروهای مؤثر بر عملکرد تیروئید (بر اساس دفترچه سلامت دانشآموزان و پرسش از والدین) و عدم رضایت شرکت در مطالعه توسط نمونه‌ها و والدین آن‌ها، 119 نفر پسر و 118 نفر دختر از مطالعه خارج شدند که در نهایت 1203 نفر شامل 601 نفر پسر و 602 نفر دختر با کسب رضایت آگاهانه از نمونه‌ها و والدین، وارد مطالعه شدند.قد دانشآموزان منتخب با استفاده از قدسنج مدل Seca ساخت کشور آلمان در حالت ایستاده به حالت کاملاً صاف در کنار دیوار بدون کفش به‌طوری‌که تیغه دستگاه روی پوست سر قرار گیرد، اندازه‌گیری شد. سپس وزن دانشآموزان نیز با استفاده از وزنه (مدل Seca) با دقت 10 گرم در حالت بدون کفش و با کم‌ترین لباس ممکن اندازه‌گیری و در چک‌لیست مطالعه درج شد. بر اساس قد و وزن، شاخص توده بدنی به‌صورت تقسیم وزن بر مجذور قد محاسبه شد ]25[. جهت تقسیم دانشآموزان به 4 گروه کمبود وزن، وزن نرمال، اضافه وزن و چاق از نمودار شاخص توده بدنی بر حسب سن استفاده شد که برطبق آن، شاخص توده بدنی کم‌تر از صدک 5 درصد، به عنوان کمبود وزن، بین صدک 5 تا 85 درصد وزن نرمال، بین صدک 85 تا 95 درصد اضافه وزن و بالای صدک 95 درصد چاق درنظر گرفته شد ]26[.
سپس دانشآموزان توسط دستیار داخلی که آموزشهای لازم را در خصوص معاینه دیده بود مورد معاینه از نظر وجود گواتر قرار گرفتند. میزان شیوع گواتر به روش لمسی (palpation) انجام شد. درجه‌بندی بر اساس معیار WHO/UNICEF/ICCIDD صورت گرفت ]27[. با توجه به طبقه‌بندی سازمان بهداشت جهانی، گواتر درجه صفر ویک و دو به شرح زیر تعریف شده است:
گواتر درجه صفر: گواتری که وضعیت طبیعی گردن قابل‌مشاهده نبوده و قابل‌لمس نیز نباشد.
گواتر درجه یک: گواتری که وضعیت طبیعی گردن قابل مشاهده نبوده ولی قابل لمس باشد.
گواتر درجه دو: گواتری که در وضعیت طبیعی گردن قابل‌مشاهده و لمس است.
برای رسیدن به 95 درصد اطمینان و 10 درصد دقت تعداد 120-80 نمونه ادرار کفایت میکند در این بررسی10 سی سی ادرار از 10 درصد دانشآموزان معاینه شده (120 نمونه ) به صورت تصادفی انتخاب و مورد آزمایش قرار گرفتند ]21[. نمونه‌ها پس از جمع‌آوری در ظروف ویژه سریعاً به آزمایشگاه منتقل گردید، تا در دمای ۲۰ - درجه سانتی‌گراد تا زمان انجام آزمایشات نگهداری شوند. تعیین غلظت ید ادراری به روش هضم اسیدی بود ]10[. سطح ید دفعی ادرار بر اساس سطح کمبود به چهار گروه ذیل: µg/L کم‌تر از 20 میکروگرم بر لیتر کمبود شدید ید، 20-49 میکروگرم بر لیتر کمبود متوسط ید، 99-50 میکروگرم بر لیتر کمبود خفیف ید و بیش‌تر از 100 میکروگرم بر لیتر کفایت ید طبقه‌بندی گردید ]27[. در نهایت تمامی‌داده‌ها پس از جمع آوری، در چک لیست از پیش تهیه شده وارد و توسط نرم افزار آماری SPSS نسخه 22 و آزمونهای آماری کولموگروف اسمینروف برای نرمال بودن داده‌ها، t مستقل، مجذور کای و آنالیز واریانس یکطرفه و با در نظر گرفتن سطح معنی‌داری کم‌تر از پنج صدم مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند.
نتایج
در پژوهش حاضر در مجموع 1203دانشآموزان 12-7 ساله شهر رفسنجان به شیوه خوشهای تصادفی دو مرحله‌ای مورد مطالعه قرار گرفتند. جدول 1 توزیع فراوانی جنس، میانگین و انحراف معیار متغیرهای سن، قد، وزن و شاخص توده بدنی نمونه‌های مورد مطالعه را نشان می‌دهد.
جدول 1- توزیع فراوانی میانگین و انحراف معیار یافتههای دموگرافیک در نمونه‌های مورد مطالعه
| متغیر | فراوانی | حداکثر | حداقل | میانگین | انحراف معیار | |
| سن (سال) | 1203 | 12 | 7 | 48/9 | 71/1 | |
| قد (سانتی متر) | 1203 | 171 | 103 | 44/134 | 36/11 | |
| وزن (کیلوگرم) | 1203 | 89 | 14 | 27/33 | 27/11 | |
| شاخص توده بدنی (کیلوگرم بر متر مربع) | 1203 | 30/40 | 10/12 | 00/18 | 92/3 | |
| ید ادرار (میکروگرم در لیتر) | 120 | 400 | 10 | 33/183 | 52/80 | |
| جنس | پسر | 601(96/49 %) | - | |||
| دختر | 602(04/50 %) | |||||
جدول 2 نشان می‌دهد که میانگین و انحراف معیار ید ادرار در گروههای مورد مطالعه بر حسب جنس (313/0p=)، وزن (990/0p=) و سن (085/0p=) از نظر آماری تفاوت معنی‌داری با هم ندارند.
جدول 2- مقایسه میانگین و انحراف معیار ید ادرار بر حسب جنس، وزن و سن در نمونه های مورد مطالعه
| متغیر | فراوانی | میانگین | انحراف معیار | Df | F | مقدار P | |
| جنست | پسر | 61 | 65/190 | 94/85 | 118 | 459/0 | 313/0* |
| دختر | 59 | 76/175 | 49/74 | ||||
| وزن(کیلوگرم) | کمبود وزن | 13 | 61/184 | 79/92 | 3 | 037/0 | 990/0 ** |
| وزن نرمال | 74 | 64/183 | 21/79 | ||||
| اضافه وزن | 17 | 47/186 | 72/67 | ||||
| چاق | 16 | 50/177 | 25/95 | ||||
| سن(سال) | 7 | 20 | 50/214 | 84/75 | 5 | 99/1 | 085/0 ** |
| 8 | 21 | 66/176 | 55/67 | ||||
| 9 | 19 | 68/183 | 09/70 | ||||
| 10 | 20 | 00/199 | 58/82 | ||||
| 11 | 20 | 00/186 | 43/103 | ||||
| 12 | 20 | 50/140 | 93/67 | ||||
* آزمون تی مستقل ، 05/0 p <به عنوان سطح معنیدار**آزمونآنالیز واریانس یکطرفه ، 05/0 p <به عنوان سطح معنیدار
جدول 3 نشان می‌دهد که توزیع فراوانی سطح ید دفعی ادرار بر حسب سطح کمبود و جنس، وزن، سن و استفاده از
نمک یددار از نظر آماری معنیدار نمی‌باشد.
نمک یددار از نظر آماری معنیدار نمی‌باشد.
جدول 3- توزیع فراوانی سطح ید دفعی ادرار بر حسب سطح کمبود و جنس، وزن، سن و استفاده از نمک یددار
* آزمون مجذورکای، 05/0 p <به عنوان سطح معنیدار
| متغیر | فراوانی (درصد) | P* | |||||
| µg/L 20> | µg/L 49-20 | µg/L 99-50 | µg/L 100≤ | مجموع | |||
| جنس | پسر | 1 (6/1) | 3 (9/4) | 5 (2/8) | 52 (2/85) | 61 (100) | 560/0 |
| دختر | 0 | 1 (7/1) | 6 (2/10) | 52 (1/88) | 59 (100) | ||
| وزن(کیلوگرم) | کمبود وزن | 0 | 0 | 2 (4/15) | 11 (6/84) | 13 (100) | 938/0 |
| وزن نرمال | 1 (4/1) | 3 (1/4) | 5 (8/6) | 65 (8/87) | 74 (100) | ||
| اضافه وزن | 0 | 0 | 2 (8/11) | 15 (2/88) | 17 (100) | ||
| چاق | 0 | 1 (3/6) | 2 (5/12) | 13 (3/81) | 16 (100) | ||
| سن(سال) | 7 | 0 | 0 | 1 (5) | 19 (95) | 20 (100) | 612/0 |
| 8 | 0 | 2 (5/9) | 1 (8/4) | 18 (7/85) | 21 (100) | ||
| 9 | 0 | 0 | 1 (3/5) | 18 (7/94) | 19 (100) | ||
| 10 | 0 | 1 (5) | 2 (10) | 17 (85) | 20 (100) | ||
| 11 | 0 | 1 (5) | 3 (15) | 16 (80) | 20 (100) | ||
| 12 | 1 (5) | 0 | 3 (15) | 16 (80) | 20 (100) | ||
| استفاده از نمک یددار | 1 (8/0) | 4 (3/3) | 11 (2/9) | 104 (7/86) | 120 (100) | - | |
* آزمون مجذورکای، 05/0 p <به عنوان سطح معنیدار
جدول 4 نشان می‌دهد که توزیع فراوانی گواتر بر حسب جنس (504/0p=) و سن (998/0p=) از نظر آماری معنیدار نمی‌باشد ولی توزیع فراوانی گواتر بر حسب وزن (003/0p=) و میزان کمبود ید ادرار (001/0 > p ) تفاوت آماری معنی‌داری مشاهده شد
جدول 4- توزیع فراوانی گواتر در نمونه های مورد مطالعه بر حسب جنس، وزن، سن، مصرف نمک یددار و میزان کمبودید ادرار
| متغیر | فراوانی (درصد) | P* | ||||
| ندارد | درجه یک | درجه دو | مجموع | |||
| جنس | پسر | 523 (87) | 62 (3/10) | 16 (7/2) | 601 (100) | 504/0 |
| دختر | 525 (2/87) | 55 (1/9) | 22 (7/3) | 602 (100) | ||
| وزن(کیلوگرم) | کمبود وزن | 61 (8/93) | 4 (2/6) | 0 | 65 (100) | 003/0 |
| وزن نرمال | 708 (5/82) | 65 (2/8) | 23 (9/2) | 796 (100) | ||
| اضافه وزن | 137 (5/82) | 19 (4/11) | 10 (6) | 166(100) | ||
| چاق | 142 (7/80) | 29 (5/16) | 5 (8/2) | 176 (100) | ||
| سن(سال) | 7 | 179 (3/87) | 19 (3/9) | 7 (4/3) | 205 (100) | 998/0 |
| 8 | 175 (1/87) | 19 (5/9) | 7 (5/3) | 201 (100) | ||
| 9 | 176 (88) | 19 (5/9) | 5 (5/2) | 200 (100) | ||
| 10 | 175 (1/87) | 18 (9) | 8 (4) | 201 (100) | ||
| 11 | 169 (2/86) | 21 (7/10) | 6 (1/3) | 196 (100) | ||
| 12 | 174 (87) | 21 (5/10) | 5 (5/2) | 200 (100) | ||
| میزان کمبود ید ادرار(میکروگرم در لیتر) | کمبود متوسط | 3 (60) | 2 (40) | 0 | 5 (100) | 001/0 > |
| کمبود خفیف | 5 (5/45) | 4 (4/36) | 2 (2/18) | 11 (100) | ||
| نرمال | 95 (3/91) | 7 (7/6) | 2 (9/1) | 104 (100) | ||
| استفاده از نمک یددار | 1048 (1/87) | 117 (7/9) | 38 (2/3) | 1203 (100) | ||
بحث
امروزه کمبود ید و اختلالات ناشی از آن در اکثر نقاط جهان وجود داشته و در بسیاری از مناطق ایران، به عنوان یکی از مشکلات بهداشتی- تغذیه‌ای کشور مطرح می‌باشد ]7-5[. در دهه ۴۰، کمبود ید، به عنوان یکی از مشکلات اپیدمیک در کشور شناخته شد، به گونه‌ای که در مطالعه EMAMI و همکاران در سال ۱۳۴۸، گواتر به عنوان تظاهری از کمبود ید به صورت آندمیک در بسیاری از شهرهای کشور مطرح گردید ]6[. پژوهش‌های صورت گرفته توسط سایر محققان کشور طی سال‌های ۱۳۶۲ تا ۱۳۶۸ شیوع کمبود ید در کشور را حدود ۲۰ میلیون نفر تخمین زدند ]8-7[.
در سال ۱۳۶۸، تهیه و توزیع نمک یددار در سطح عموم جامعه، استراتژی اصلی مبارزه با کمبود ید و اختلالات ناشی از آن توسط وزارت بهداشت پایه ریزی شد و ایران به عنوان اولین کشور در بین کشورهای مدیترانه شرقی، اقدام به بررسی ملی گواتر و تولید و توزیع نمک یددار در سطح کشور نمود که به موفقیت‌های چشمگیری دست یافته است ]11[، به گونه‌ای که در سال ۱۳۷۵، به عنوان کشور فاقد اختلالات ناشی از کمبود ید در منطقه، با دارا بودن دو شاخص مصرف بیش از 95 درصد خانوارها از نمک ید دار و میانه ید ادرار بیش‌تر از 100 میکروگرم بر لیتر در میان دانشآموزان، توسط سازمان بهداشت جهانی معرفی گردید ]7[.
نتایج پژوهش حاضر نشان داد که هرچه میزان کمبود ید ادرار افراد بیش‌تر باشد، فراوانی گواتر در آنان نیز بیش‌تر خواهد بود. بر طبق یافتههای مطالعه حاضر، 40 درصد افراد با کمبود ید متوسط، 5/54 درصد افراد با کمبود ید خفیف و 1/14 درصد افراد با میزان نرمال ید، دارای گواتر (درجه یک و دو) بودند. البته بایستی در نظر داشت که اگرچه بین فراوانی گواتر و کمبود ید، رابطه‌ای مستقیم وجود دارد، اما با توجه به اینکه در حدود نیمی‌از موارد کمبود ید خفیف تا متوسط، گواتر دیده نشده است، پایش میزان کمبود ید در افراد از طریق معاینه تیروئید به تنهایی کافی نخواهد بود.
توجه به این نکته ضرورت دارد که ارزیابی متغیر‌هایی همچون سن، جنس، وزن، مصرف نمک یددار، عادات تغذیه‌ای (کمبود سلنیوم، آهن، ویتامین A) نیز میتواند در بررسی علل زمینه‌ای شیوع گواتر کمک کننده باشد ]7[. در پژوهش حاضر در بررسی میزان شیوع گواتر بر حسب سن و جنس تفاوت آماری معناداری دیده نشد.
در مطالعه ASADI و همکاران که در سال 1379 و با هدف تعیین شیوع گواتر و ارتباط آن با میزان ید ادراری در دانشآموزان 18-6 ساله شهر رفسنجـان صورت گرفت، شیوع گواتر اندمیک را 2/64 درصد (6/71 درصد پسران و 6/55 درصد دختران) به دست آورد. در این پژوهش 201 دانش‌آموز از مناطق شهری مورد بررسی قرار گرفت ]23[.
نتایج مطالعه ملی که طی سال ۱۳۸۶ الی ۱۳۸۷ در کشور و با بررسی غلظت ید ادرار دانشآموزان ۳۰ استان کشور انجام شد، نشان دهنده پایداری کفایت ید رسانی و مطلوب بودن آن در کشور بود. در این بررسی، هر چند شیوع گواتر در حد مطلوبی کاهش یافته بود، اما یافته‌ها در برخی از استان‌ها نگران کننده به دست آمد. در این مطالعه، شیوع کلی گواتر در کشور 5/6 درصد و در استان کرمان، 6/2 درصد (مناطق شهری 7/1 درصد و روستایی 5/3 درصد) بود ]7[. هم‌چنین میانه غلظت ید ادرار دانشآموزان در پژوهش ملی در سال 87-1386 در کشور، 5/140 میکروگرم در لیترو در سطح استان کرمان، 211 میکروگرم در لیتر بود ]7[.
در پژوهشی دیگر در سال 1380 شیوع کلی گواتر در میان دانشآموزان استان کرمان، 6/31 درصد (28 درصد دختران و 2/35 درصد پسران) و و در سال 1385، 8/34 درصد (8/34 درصد دختران و 8/34 درصد پسران) گزارش کرد ]28[. در مطالعات سایر استان‌ها نیز، فراوانی گواتر در میان دانشآموزان استان سیستان و بلوچستان 3/33 درصد (16 نفر)، سمنان 17 درصد(17 نفر) و یزد 9/40 درصد (18 نفر) گزارش شد ]17-15[.
در پژوهش‌های صورت گرفته در کشورهای مختلف، شیوع گواتر متفاوت به دست آمده است. به عنوان مثال در مطالعه‌ای در سال 2017 که در کشور اتیوپی صورت گرفت، شیوع گواتر را 1/62 درصد به دست آورد ]29[. از طرفی دیگر، شکست در برنامه‌های مبارزه با کمبود ید، در برخی از کشورهای صنعتی از جمله استرالیا و زلاندنو که در گذشته به نتایج قابل قبولی دست یافته بودند نیز، گزارش شده است ]31-30[. در مجموع یافتههای فوق، حاکی از آن می‌باشد که برنامه‌های پیشگیری از کمبود ید آسیب‌پذیر بوده و به تعهدات طولانی مدت حکومت‌ها، سیاست‌مداران، کارخانه‌های تولیدکننده نمک یددار و مصرف کنندگان آن جامعه بستگی دارد.
در مطالعه حاضر، در بررسی ارتباط وزن بدن و گواتر، شیوع گواتر در افراد چاق، بیش‌ترین میزان (3/19 درصد) و در افراد با وزن کم (2/6 درصد) بود که از این جهت تفاوت به دست آمده معنیدار بود. این یافته با نتایج مطالعه AMINZADEکه در اهواز صورت گرفت در تضاد بود ]32[. SHAKARI و همکاران در پژوهش خود در سال 1394 که در آن 176 دانش‌آموز 18-7 ساله شهر بجنورد را مورد مطالعه قرار دادند، نشان دادند که بین بیماران مبتلا به گواتر و افراد سالم، تفاوتی از نظر وزن وجود ندارد. Shakeri در پژوهش خود شیوع گواتر را 4/28 درصد گزارش کرد ]33[. علت تفاوت در نتایج مطالعه حاضر با سایر مطالعات را می‌توان به تفاوت در شیوع گواتر و هم‌چنین تأثیر عواملی همچون عوامل تغذیه‌ای، سطح اجتماعی اقتصادی و عوامل روحی روانی نسبت داد.
در بررسی وزن دانشآموزان مورد بررسی، 4/5 درصد دانشآموزان دارای وزن کم‌تر از حد نرمال، 7/13 درصد حاوی اضافه وزن و 6/14 درصد نیز چاق بودند. Penahpouri و همکاران نیز در مطالعه‌ای در سال 2016 در یاسوج، شیوع چاقی، اضافه وزن و کمبود وزن در دانشآموزان 7 تا 12 ساله را به ترتیب 5/6، 1/22 و 3/13 درصد به دست آوردند ]34[. در پژوهشی دیگر که توسط Rezaee و همکاران در سال 2014 در بیرجند انجام شد، 10 درصد دانشآموزان دچار اضافه وزن و 5/6 درصد چاق بودند ]35[. بایستی در نظر داشت که چاقی در نتیجه ترکیبی از عوامل مختلف مانند عادات غذایی، رفتارهای تغذیه‌ای والدین، سطح اجتماعی اقتصادی، کم‌تحرکی، وراثت، وزن و رتبه تولد، مدت تغذیه با شیر مادر و عوامل محیطی و اقلیمی‌ایجاد میشود. لذا از آن جایی که بیش‌تر عادات غذایی در دوران کودکی و نوجوانی شکل گرفته و تثبیت میشود، آگاهی‌های تغذیه‌ای و عادات غذایی اهمیت به سزایی در چاقی کودکان و نوجوانان دارد، لزوم تحرک بیش‌تر و اصلاح الگوی غذایی جهت پیشگیری از چاقی و اضافه وزن را بایستی مورد تأکید قرار داد.
مطالعه حاضر که در شهر رفسنجان و در سال 1397 صورت پذیرفت، شیوع گواتر در میان دانشآموزان را 9/12 درصد (13 درصد جنس پسر، 8/12 درصد جنس دختر) به دست آورد. لذا نتایج پژوهش حاضر نشان دهنده کفایت برنامه‌های مبارزه با کمبود ید از طریق ید دار کردن نمک خانوار می‌باشد. البته ذکر این نکته ضروری است از آنجا که ارزیابی بالینی گواتر، بخصوص در انواع درجه یک، به علت تأثیر نقش پزشک معاینه کننده در تشخیص، از اعتبار خوبی برخوردار نیست، لذا ممکن است تفاوت در شیوع گواتر، به علت تأثیر همین متغیر باشد. هم‌چنین بایستی نقش حجم نمونه مورد بررسی را مد نظر داشت که هرچه حجم نمونه بزرگتر باشد، تعمیم آن به جامعه کل، قابل قبول تر خواهد بود که یکی از علل شیوع بالای گواتر در مطالعه ASADI، میتواند همین باشد. علاوه بر آن، مطالعات مختلفی نیز به ارزیابی غده تیروئید با استفاده از اولتراسونوگرافی پرداختند که نتایج نشان می‌دهد در مواردی که اندازه‌گیری حجم تیروئید با دستگاه اولترا سونوگرافی صورت گرفته باشد، شیوع گواتر نسبت به معاینه با لمس، بیش‌ترگزارش شده بود ]36 [، لذا پیشنهاد می‌گردد که در مطالعات آتی، از سونوگرافی همراه معاینه بالینی جهت ارزیابی شیوع گواتر استفاده شود.
نتیجه‌گیری
در مطالعه حاضر میانه دفع ید ادرار 52/80 ± 33/183 بود و 1/87 درصد دانشآموزان فاقد گواتر بودندکه میتواند نشان دهنده کفایت برنامه کنترل کمبود ید درشهر رفسنجان باشد. توصیه می‌گردد با توجه به اهمیت دریافت کافی ید، آموزشهای لازم در خصوص استفاده خانوارها از منابع غذایی ید از جمله مصرف آبزیان و نیز استفاده از نمک یددار تصفیه شده ادامه یابد و پایش شهری، استانی و کشوری، هر 5 سال یک‌بار جهت استمرار برنامه مبارزه با کمبود ید با پیگیری دقیق‌تری ادامه یابد.
تشکر و قدردانی
نویسندگان مقاله بر خود میدانند از مدیران مدارس تشکر و قدردانی نمایند.
امروزه کمبود ید و اختلالات ناشی از آن در اکثر نقاط جهان وجود داشته و در بسیاری از مناطق ایران، به عنوان یکی از مشکلات بهداشتی- تغذیه‌ای کشور مطرح می‌باشد ]7-5[. در دهه ۴۰، کمبود ید، به عنوان یکی از مشکلات اپیدمیک در کشور شناخته شد، به گونه‌ای که در مطالعه EMAMI و همکاران در سال ۱۳۴۸، گواتر به عنوان تظاهری از کمبود ید به صورت آندمیک در بسیاری از شهرهای کشور مطرح گردید ]6[. پژوهش‌های صورت گرفته توسط سایر محققان کشور طی سال‌های ۱۳۶۲ تا ۱۳۶۸ شیوع کمبود ید در کشور را حدود ۲۰ میلیون نفر تخمین زدند ]8-7[.
در سال ۱۳۶۸، تهیه و توزیع نمک یددار در سطح عموم جامعه، استراتژی اصلی مبارزه با کمبود ید و اختلالات ناشی از آن توسط وزارت بهداشت پایه ریزی شد و ایران به عنوان اولین کشور در بین کشورهای مدیترانه شرقی، اقدام به بررسی ملی گواتر و تولید و توزیع نمک یددار در سطح کشور نمود که به موفقیت‌های چشمگیری دست یافته است ]11[، به گونه‌ای که در سال ۱۳۷۵، به عنوان کشور فاقد اختلالات ناشی از کمبود ید در منطقه، با دارا بودن دو شاخص مصرف بیش از 95 درصد خانوارها از نمک ید دار و میانه ید ادرار بیش‌تر از 100 میکروگرم بر لیتر در میان دانشآموزان، توسط سازمان بهداشت جهانی معرفی گردید ]7[.
نتایج پژوهش حاضر نشان داد که هرچه میزان کمبود ید ادرار افراد بیش‌تر باشد، فراوانی گواتر در آنان نیز بیش‌تر خواهد بود. بر طبق یافتههای مطالعه حاضر، 40 درصد افراد با کمبود ید متوسط، 5/54 درصد افراد با کمبود ید خفیف و 1/14 درصد افراد با میزان نرمال ید، دارای گواتر (درجه یک و دو) بودند. البته بایستی در نظر داشت که اگرچه بین فراوانی گواتر و کمبود ید، رابطه‌ای مستقیم وجود دارد، اما با توجه به اینکه در حدود نیمی‌از موارد کمبود ید خفیف تا متوسط، گواتر دیده نشده است، پایش میزان کمبود ید در افراد از طریق معاینه تیروئید به تنهایی کافی نخواهد بود.
توجه به این نکته ضرورت دارد که ارزیابی متغیر‌هایی همچون سن، جنس، وزن، مصرف نمک یددار، عادات تغذیه‌ای (کمبود سلنیوم، آهن، ویتامین A) نیز میتواند در بررسی علل زمینه‌ای شیوع گواتر کمک کننده باشد ]7[. در پژوهش حاضر در بررسی میزان شیوع گواتر بر حسب سن و جنس تفاوت آماری معناداری دیده نشد.
در مطالعه ASADI و همکاران که در سال 1379 و با هدف تعیین شیوع گواتر و ارتباط آن با میزان ید ادراری در دانشآموزان 18-6 ساله شهر رفسنجـان صورت گرفت، شیوع گواتر اندمیک را 2/64 درصد (6/71 درصد پسران و 6/55 درصد دختران) به دست آورد. در این پژوهش 201 دانش‌آموز از مناطق شهری مورد بررسی قرار گرفت ]23[.
نتایج مطالعه ملی که طی سال ۱۳۸۶ الی ۱۳۸۷ در کشور و با بررسی غلظت ید ادرار دانشآموزان ۳۰ استان کشور انجام شد، نشان دهنده پایداری کفایت ید رسانی و مطلوب بودن آن در کشور بود. در این بررسی، هر چند شیوع گواتر در حد مطلوبی کاهش یافته بود، اما یافته‌ها در برخی از استان‌ها نگران کننده به دست آمد. در این مطالعه، شیوع کلی گواتر در کشور 5/6 درصد و در استان کرمان، 6/2 درصد (مناطق شهری 7/1 درصد و روستایی 5/3 درصد) بود ]7[. هم‌چنین میانه غلظت ید ادرار دانشآموزان در پژوهش ملی در سال 87-1386 در کشور، 5/140 میکروگرم در لیترو در سطح استان کرمان، 211 میکروگرم در لیتر بود ]7[.
در پژوهشی دیگر در سال 1380 شیوع کلی گواتر در میان دانشآموزان استان کرمان، 6/31 درصد (28 درصد دختران و 2/35 درصد پسران) و و در سال 1385، 8/34 درصد (8/34 درصد دختران و 8/34 درصد پسران) گزارش کرد ]28[. در مطالعات سایر استان‌ها نیز، فراوانی گواتر در میان دانشآموزان استان سیستان و بلوچستان 3/33 درصد (16 نفر)، سمنان 17 درصد(17 نفر) و یزد 9/40 درصد (18 نفر) گزارش شد ]17-15[.
در پژوهش‌های صورت گرفته در کشورهای مختلف، شیوع گواتر متفاوت به دست آمده است. به عنوان مثال در مطالعه‌ای در سال 2017 که در کشور اتیوپی صورت گرفت، شیوع گواتر را 1/62 درصد به دست آورد ]29[. از طرفی دیگر، شکست در برنامه‌های مبارزه با کمبود ید، در برخی از کشورهای صنعتی از جمله استرالیا و زلاندنو که در گذشته به نتایج قابل قبولی دست یافته بودند نیز، گزارش شده است ]31-30[. در مجموع یافتههای فوق، حاکی از آن می‌باشد که برنامه‌های پیشگیری از کمبود ید آسیب‌پذیر بوده و به تعهدات طولانی مدت حکومت‌ها، سیاست‌مداران، کارخانه‌های تولیدکننده نمک یددار و مصرف کنندگان آن جامعه بستگی دارد.
در مطالعه حاضر، در بررسی ارتباط وزن بدن و گواتر، شیوع گواتر در افراد چاق، بیش‌ترین میزان (3/19 درصد) و در افراد با وزن کم (2/6 درصد) بود که از این جهت تفاوت به دست آمده معنیدار بود. این یافته با نتایج مطالعه AMINZADEکه در اهواز صورت گرفت در تضاد بود ]32[. SHAKARI و همکاران در پژوهش خود در سال 1394 که در آن 176 دانش‌آموز 18-7 ساله شهر بجنورد را مورد مطالعه قرار دادند، نشان دادند که بین بیماران مبتلا به گواتر و افراد سالم، تفاوتی از نظر وزن وجود ندارد. Shakeri در پژوهش خود شیوع گواتر را 4/28 درصد گزارش کرد ]33[. علت تفاوت در نتایج مطالعه حاضر با سایر مطالعات را می‌توان به تفاوت در شیوع گواتر و هم‌چنین تأثیر عواملی همچون عوامل تغذیه‌ای، سطح اجتماعی اقتصادی و عوامل روحی روانی نسبت داد.
در بررسی وزن دانشآموزان مورد بررسی، 4/5 درصد دانشآموزان دارای وزن کم‌تر از حد نرمال، 7/13 درصد حاوی اضافه وزن و 6/14 درصد نیز چاق بودند. Penahpouri و همکاران نیز در مطالعه‌ای در سال 2016 در یاسوج، شیوع چاقی، اضافه وزن و کمبود وزن در دانشآموزان 7 تا 12 ساله را به ترتیب 5/6، 1/22 و 3/13 درصد به دست آوردند ]34[. در پژوهشی دیگر که توسط Rezaee و همکاران در سال 2014 در بیرجند انجام شد، 10 درصد دانشآموزان دچار اضافه وزن و 5/6 درصد چاق بودند ]35[. بایستی در نظر داشت که چاقی در نتیجه ترکیبی از عوامل مختلف مانند عادات غذایی، رفتارهای تغذیه‌ای والدین، سطح اجتماعی اقتصادی، کم‌تحرکی، وراثت، وزن و رتبه تولد، مدت تغذیه با شیر مادر و عوامل محیطی و اقلیمی‌ایجاد میشود. لذا از آن جایی که بیش‌تر عادات غذایی در دوران کودکی و نوجوانی شکل گرفته و تثبیت میشود، آگاهی‌های تغذیه‌ای و عادات غذایی اهمیت به سزایی در چاقی کودکان و نوجوانان دارد، لزوم تحرک بیش‌تر و اصلاح الگوی غذایی جهت پیشگیری از چاقی و اضافه وزن را بایستی مورد تأکید قرار داد.
مطالعه حاضر که در شهر رفسنجان و در سال 1397 صورت پذیرفت، شیوع گواتر در میان دانشآموزان را 9/12 درصد (13 درصد جنس پسر، 8/12 درصد جنس دختر) به دست آورد. لذا نتایج پژوهش حاضر نشان دهنده کفایت برنامه‌های مبارزه با کمبود ید از طریق ید دار کردن نمک خانوار می‌باشد. البته ذکر این نکته ضروری است از آنجا که ارزیابی بالینی گواتر، بخصوص در انواع درجه یک، به علت تأثیر نقش پزشک معاینه کننده در تشخیص، از اعتبار خوبی برخوردار نیست، لذا ممکن است تفاوت در شیوع گواتر، به علت تأثیر همین متغیر باشد. هم‌چنین بایستی نقش حجم نمونه مورد بررسی را مد نظر داشت که هرچه حجم نمونه بزرگتر باشد، تعمیم آن به جامعه کل، قابل قبول تر خواهد بود که یکی از علل شیوع بالای گواتر در مطالعه ASADI، میتواند همین باشد. علاوه بر آن، مطالعات مختلفی نیز به ارزیابی غده تیروئید با استفاده از اولتراسونوگرافی پرداختند که نتایج نشان می‌دهد در مواردی که اندازه‌گیری حجم تیروئید با دستگاه اولترا سونوگرافی صورت گرفته باشد، شیوع گواتر نسبت به معاینه با لمس، بیش‌ترگزارش شده بود ]36 [، لذا پیشنهاد می‌گردد که در مطالعات آتی، از سونوگرافی همراه معاینه بالینی جهت ارزیابی شیوع گواتر استفاده شود.
نتیجه‌گیری
در مطالعه حاضر میانه دفع ید ادرار 52/80 ± 33/183 بود و 1/87 درصد دانشآموزان فاقد گواتر بودندکه میتواند نشان دهنده کفایت برنامه کنترل کمبود ید درشهر رفسنجان باشد. توصیه می‌گردد با توجه به اهمیت دریافت کافی ید، آموزشهای لازم در خصوص استفاده خانوارها از منابع غذایی ید از جمله مصرف آبزیان و نیز استفاده از نمک یددار تصفیه شده ادامه یابد و پایش شهری، استانی و کشوری، هر 5 سال یک‌بار جهت استمرار برنامه مبارزه با کمبود ید با پیگیری دقیق‌تری ادامه یابد.
تشکر و قدردانی
نویسندگان مقاله بر خود میدانند از مدیران مدارس تشکر و قدردانی نمایند.
References
[1] de Benoist B, McLean E, Andersson M. Iodine deficiency in 2007: global progress since 2003. Food Nutr Bull 2008; 29(3): 195–202.
[2] Delshad H. History of the Iodine Deficiency in the World and Iran. Iranian Journal of Endocrinology & Metabolism 2008; 9(4): 439-53. [Farsi]
[3] O'Kane SM, Mulhern MS, Pourshahidi LK, Strain J, Yeates AJ. Micronutrient status, iodine nutrition andthyroid function: A systematic review. Nutrition Reviews 2018; 6(76): 418-31.
[4] delshad h, amouzgar a, mirmiran p, azizi f. Eighteen Years of Universal Salt Iodization in Iran The Fourth National Survey of Goiter Prevalence and Urinary Iodine Excretion of Schoolchildren. Iranian Journal of Endocrinology and Metabolism 2013; 15(1): 21-32. [Farsi]
[5]¬ Sepahvand R, Hatamikia M, Hassanzadazar H, Moridi S, Bahari K, Sepahvand H, et al. Iodine concentration in iodized salts marketed in Lorestan Province, West of Iran. Journal of Chemical Health Risks 2016; 6(2): 99-103.
[6]C Yoshinaga-Itano, ML Apuzzo. Identification of hearing loss after 18 months is not early enough. American Annals of the Deaf 1998; 143(5): 380-7.
[7] Delshad H, Azizi F. Review of Iodine Nutrition in Iranian Population in the Past Quarter of Century. International Journal of Endocrinology and Metabolism 2017; 15(4): e57758.
[8] HedayatiEmami MH FZ, Barzigar S, Moradi Z, Esmaeili MA. The prevalence of goiter in the schoolchildren in Rasht and Sangar. Journal of Guilan University of Medical Sciences 1993; 2: 10-6. [Farsi]
[9] Mario S Venance , Haikael D Martin , Judith Kimiywe. Iodine Status and Discretionary Choices Consumption Among Primary School Children Kinondoni Tanzania. Pediatric Health Med Ther 2020; 11: 359-68.
[10] WHO/UNICEF/ICCIDD.Assessment of iodine deficiency disorders and monitoring their eliminaion:a guide for programme managers,3rd ed, Geneva. World Health Organization 2007.
[11] Inés Velasco,Sarah C Bath, Margaret P Rayman. Iodine as Essential Nutrient during the First 1000 Days of Life. Nutrients 2018; 10(3): 290.
[12] Charlton K, Skeaff S. Iodine fortification: why, when, what, how, and who?.CurrOpin. Clin NutrMetab Care 2011; 14(6) : 618-24.
[13] Azizi F, Delshad H, AmouzegarA, MehranL, Mirmiran P. Marked Reduction in Goiter Prevalence and Eventual Normalization of Urinary Iodine Concentrations in Iranian Schoolchildren, 10 Years After Universal Salt Iodination. Iranian Journal of Endocrinology and Metabolism 2008; 10(3): 191-203.[Farsi]
[14] Azizi F, Sheikholeslam R, Hedayati M, Mirmiran P, Malekafzali H, Kimiagar M.et al. Sustainable control of iodine deficiency in Iran, benefical results of the implementation of the mandatory law on salt iodization. J Endocrinol Invest 2005; 25(5): 409-13.
[15]Padyab M, Mirmiran P, Hashemi S, Sheykh R, EmamikhouhH ,Azizi F. The prevalence of goiter and urinary iodine exertion in school-aged children in sistan and Baluchistan. Journal of zahedan university of medical sciences 2005;7(3): 213-9. [Farsi]
[16] Mirmiran P, Mehran L, Jandaghi J, Govahi, Padyab M, Hedayati M, et al. Goiter survey and urinary iodine concentration in 7-10-year-old children. Semnan Province 2001. Pejouhesh dar Pezeshki. Research in Medicine 2008; 32(1): 13-7.[Farsi]
[17] Mozaffari Khosravi H, Dehghani A, Afkhami M. Prevalence of endemic goiter and urinary iodine in 6-11 year old students in Yazd province 10 years after salt iodization programme. Iranian Journal of Endocrinology and Metabolism 2003; 5(4): 283-91.
[18] Zimmermann MB, Jooste PL, CS Pandav. Iodine-deficiency disorders. Lancet 2008; 372(9645): 1251-62.
[19] F Azizi Dr , H Delshad Dr, A Amouzegar Dr, L Mehran Dr, P Mirmiran, et al. Prevention of Iodine-deficiency Induced Goiter and Brain Damage in the Islamic Republic of Iran. Iranian Journal of Endocrinology and Metabolism 2014; 15(5): 411–29. [Farsi]
[20]L Mehran , R Sheikholeslam, K Samadpavar, R Hajipour, B Solemany, R Hadivy, F Azizi.The prevalence of goiter and urinary iodine excretion in school-aged children of ChaharMahal&Bakhtyari. Iranian Journal of Endocrinology & Metabolism 2006; 8(1): 9-15. [Farsi]
[21]Zimmermann MB, Wegmüller R, Zeder C, Torresani T, Chaouki N. Rapid relapse of thyroid dysfunction and goiter in school-age children after discontinuation of salt iodization. Am J Clin Nutr 2004; 79(4): 642-5.
[22]Delshad H, Amouzegar A, Mirmiran P, Mehran L, Azizi F, Eighteen years of continuously sustained elimination of iodine deficiency in the Islamic Republic of Iran:the vitality of periodic monitoring, Thyroid 2012; 22(4): 415-21.
[23] Asadi Karam G, Sajadi M, SheykhFatollahee M, Zangiabadi A, Naeimi L, Mahmoodi M. Study of the Prevalence of Endemic Goiter and Its Relation with Urinary Iodine andThyroid Hormonal Levels in 6-18 Year Old School Children in Rafsanjan in 2000. The Journal of Shahid Sadoughi University of Medical Sciences 2004; 12(2): 68-72.[Farsi]
[24] Aminzadeh M, ziaeiKajbaf T, Valavi E, Khoshoie A, Heidari F, Cheraghian B. Goiter and associated thyroid dysfunction in Ahvaz primary school children 2008. Hormozgan Medical Journal 2010; 14(2): 109-14. [Farsi]
[25] Wardle J, Carnell S, Haworth CM, Plomin R. Evidence for a strong genetic influence on childhood adiposity despite the force of the obesogenic environment. Am J Clin Nutr 2008; 87(2): 398-404.
[26] Perrin EM, Flower KB, Ammerman AS. Body mass index charts useful yet underused. The Journal of Pediatrics 2004; 144(4): 455-60.
[27] World Health Organization, International Council for the Control Iodine Deficiency Disorder.The United Nation Children’s Fund. Assessment of Iodine Deficiency Disorders and Monitoring their Elimination.A guide for progrAmme mAnAgers Geneva; WHO 2007rd: Available from: http://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/43781/9789241595827_eng.pdf;jsessionid=CEDEAEF4BE4941151D1937EE21F0272B?sequence=1.
[28] Sanjari M, Gholamhosseinian A, Nakhaie N, Shokoohi M, Moeini M. The Effect of Salt Program on the Prevalence of Goiter in 9-11 Year Old Schoolchildren of Kerman In 2006. Journal of Kerman University of Medical Sciences 2010; 17(3): 226-34.
[29] Tigabu E, Bekele KB, Dachew BA. Prevalence of goiter and associated factors among schoolchildren in northeast Ethiopia. Epidemiology and health 2017; 25(3).
[30] Li M, Ma G, Boyages SC, Eastman CJ. Re-emergence of iodine deficiency in Australiam, Asia Pac J Clin Nutr 2001; 10(3): 200-3.
[31] Thomson CD, Woodruffe S, Colls AJ, Joseph J, Doyle TC. Urinary iodine and thyroid status of New Zealand residents. Eur J Clin Nutr 2001; 55(5): 387-92.
[32] Aminzadeh M, ziaeiKajbaf T, Valavi E, Khoshoie A, Heidari F, Cheraghian B. Goiter and associated thyroid dysfunction in Ahvaz primary school children 2008. Hormozgan Medical Journal 2010; 14(2): 109-14. [Farsi]
[33] Shakeri H, Aboutorabi R, Saberi-Karimian M, Rohani Z, Shahpasandi O, Akaberi A, et al. The prevalence of the goiter and thyroid dysfunction in healthy children aged 7-18 years in Bojnurd in 2011, Journal of North Khorasan University of Medical Sciences 2016; 7(4): 829-36. [Farsi]
[34] Panahpuri P, MoghadasiM. The Relationship between the Prevalence of Obesity and Overweight Lifestyle among Female students aged 7 to 12 in Yasuj. Iran Armaghanedanesh 2016; 21(7): 707-17. [Farsi]
[35] Motamed Rezaei O, Moodi M, Tiyuri A, Zar Shenas F, Sharifi M. Prevalence of Obesityand its Relationship with Food Habits Among 10-14 Years Old School Boys in BirjandA Short Report. Journal of Rafsanjan University of Medical Sciences 2014; 14(12): 1085-94. [Farsi]
[36] Delshad H MY, Azizi F. Thyroid volume determination by ultrasonography in 6-15 year old schoolchildren School in Tehran. Iranian Journal of Endocrinology and Metabolism 2000; 2(2): 113-20. [Farsi]
[2] Delshad H. History of the Iodine Deficiency in the World and Iran. Iranian Journal of Endocrinology & Metabolism 2008; 9(4): 439-53. [Farsi]
[3] O'Kane SM, Mulhern MS, Pourshahidi LK, Strain J, Yeates AJ. Micronutrient status, iodine nutrition andthyroid function: A systematic review. Nutrition Reviews 2018; 6(76): 418-31.
[4] delshad h, amouzgar a, mirmiran p, azizi f. Eighteen Years of Universal Salt Iodization in Iran The Fourth National Survey of Goiter Prevalence and Urinary Iodine Excretion of Schoolchildren. Iranian Journal of Endocrinology and Metabolism 2013; 15(1): 21-32. [Farsi]
[5]¬ Sepahvand R, Hatamikia M, Hassanzadazar H, Moridi S, Bahari K, Sepahvand H, et al. Iodine concentration in iodized salts marketed in Lorestan Province, West of Iran. Journal of Chemical Health Risks 2016; 6(2): 99-103.
[6]C Yoshinaga-Itano, ML Apuzzo. Identification of hearing loss after 18 months is not early enough. American Annals of the Deaf 1998; 143(5): 380-7.
[7] Delshad H, Azizi F. Review of Iodine Nutrition in Iranian Population in the Past Quarter of Century. International Journal of Endocrinology and Metabolism 2017; 15(4): e57758.
[8] HedayatiEmami MH FZ, Barzigar S, Moradi Z, Esmaeili MA. The prevalence of goiter in the schoolchildren in Rasht and Sangar. Journal of Guilan University of Medical Sciences 1993; 2: 10-6. [Farsi]
[9] Mario S Venance , Haikael D Martin , Judith Kimiywe. Iodine Status and Discretionary Choices Consumption Among Primary School Children Kinondoni Tanzania. Pediatric Health Med Ther 2020; 11: 359-68.
[10] WHO/UNICEF/ICCIDD.Assessment of iodine deficiency disorders and monitoring their eliminaion:a guide for programme managers,3rd ed, Geneva. World Health Organization 2007.
[11] Inés Velasco,Sarah C Bath, Margaret P Rayman. Iodine as Essential Nutrient during the First 1000 Days of Life. Nutrients 2018; 10(3): 290.
[12] Charlton K, Skeaff S. Iodine fortification: why, when, what, how, and who?.CurrOpin. Clin NutrMetab Care 2011; 14(6) : 618-24.
[13] Azizi F, Delshad H, AmouzegarA, MehranL, Mirmiran P. Marked Reduction in Goiter Prevalence and Eventual Normalization of Urinary Iodine Concentrations in Iranian Schoolchildren, 10 Years After Universal Salt Iodination. Iranian Journal of Endocrinology and Metabolism 2008; 10(3): 191-203.[Farsi]
[14] Azizi F, Sheikholeslam R, Hedayati M, Mirmiran P, Malekafzali H, Kimiagar M.et al. Sustainable control of iodine deficiency in Iran, benefical results of the implementation of the mandatory law on salt iodization. J Endocrinol Invest 2005; 25(5): 409-13.
[15]Padyab M, Mirmiran P, Hashemi S, Sheykh R, EmamikhouhH ,Azizi F. The prevalence of goiter and urinary iodine exertion in school-aged children in sistan and Baluchistan. Journal of zahedan university of medical sciences 2005;7(3): 213-9. [Farsi]
[16] Mirmiran P, Mehran L, Jandaghi J, Govahi, Padyab M, Hedayati M, et al. Goiter survey and urinary iodine concentration in 7-10-year-old children. Semnan Province 2001. Pejouhesh dar Pezeshki. Research in Medicine 2008; 32(1): 13-7.[Farsi]
[17] Mozaffari Khosravi H, Dehghani A, Afkhami M. Prevalence of endemic goiter and urinary iodine in 6-11 year old students in Yazd province 10 years after salt iodization programme. Iranian Journal of Endocrinology and Metabolism 2003; 5(4): 283-91.
[18] Zimmermann MB, Jooste PL, CS Pandav. Iodine-deficiency disorders. Lancet 2008; 372(9645): 1251-62.
[19] F Azizi Dr , H Delshad Dr, A Amouzegar Dr, L Mehran Dr, P Mirmiran, et al. Prevention of Iodine-deficiency Induced Goiter and Brain Damage in the Islamic Republic of Iran. Iranian Journal of Endocrinology and Metabolism 2014; 15(5): 411–29. [Farsi]
[20]L Mehran , R Sheikholeslam, K Samadpavar, R Hajipour, B Solemany, R Hadivy, F Azizi.The prevalence of goiter and urinary iodine excretion in school-aged children of ChaharMahal&Bakhtyari. Iranian Journal of Endocrinology & Metabolism 2006; 8(1): 9-15. [Farsi]
[21]Zimmermann MB, Wegmüller R, Zeder C, Torresani T, Chaouki N. Rapid relapse of thyroid dysfunction and goiter in school-age children after discontinuation of salt iodization. Am J Clin Nutr 2004; 79(4): 642-5.
[22]Delshad H, Amouzegar A, Mirmiran P, Mehran L, Azizi F, Eighteen years of continuously sustained elimination of iodine deficiency in the Islamic Republic of Iran:the vitality of periodic monitoring, Thyroid 2012; 22(4): 415-21.
[23] Asadi Karam G, Sajadi M, SheykhFatollahee M, Zangiabadi A, Naeimi L, Mahmoodi M. Study of the Prevalence of Endemic Goiter and Its Relation with Urinary Iodine andThyroid Hormonal Levels in 6-18 Year Old School Children in Rafsanjan in 2000. The Journal of Shahid Sadoughi University of Medical Sciences 2004; 12(2): 68-72.[Farsi]
[24] Aminzadeh M, ziaeiKajbaf T, Valavi E, Khoshoie A, Heidari F, Cheraghian B. Goiter and associated thyroid dysfunction in Ahvaz primary school children 2008. Hormozgan Medical Journal 2010; 14(2): 109-14. [Farsi]
[25] Wardle J, Carnell S, Haworth CM, Plomin R. Evidence for a strong genetic influence on childhood adiposity despite the force of the obesogenic environment. Am J Clin Nutr 2008; 87(2): 398-404.
[26] Perrin EM, Flower KB, Ammerman AS. Body mass index charts useful yet underused. The Journal of Pediatrics 2004; 144(4): 455-60.
[27] World Health Organization, International Council for the Control Iodine Deficiency Disorder.The United Nation Children’s Fund. Assessment of Iodine Deficiency Disorders and Monitoring their Elimination.A guide for progrAmme mAnAgers Geneva; WHO 2007rd: Available from: http://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/43781/9789241595827_eng.pdf;jsessionid=CEDEAEF4BE4941151D1937EE21F0272B?sequence=1.
[28] Sanjari M, Gholamhosseinian A, Nakhaie N, Shokoohi M, Moeini M. The Effect of Salt Program on the Prevalence of Goiter in 9-11 Year Old Schoolchildren of Kerman In 2006. Journal of Kerman University of Medical Sciences 2010; 17(3): 226-34.
[29] Tigabu E, Bekele KB, Dachew BA. Prevalence of goiter and associated factors among schoolchildren in northeast Ethiopia. Epidemiology and health 2017; 25(3).
[30] Li M, Ma G, Boyages SC, Eastman CJ. Re-emergence of iodine deficiency in Australiam, Asia Pac J Clin Nutr 2001; 10(3): 200-3.
[31] Thomson CD, Woodruffe S, Colls AJ, Joseph J, Doyle TC. Urinary iodine and thyroid status of New Zealand residents. Eur J Clin Nutr 2001; 55(5): 387-92.
[32] Aminzadeh M, ziaeiKajbaf T, Valavi E, Khoshoie A, Heidari F, Cheraghian B. Goiter and associated thyroid dysfunction in Ahvaz primary school children 2008. Hormozgan Medical Journal 2010; 14(2): 109-14. [Farsi]
[33] Shakeri H, Aboutorabi R, Saberi-Karimian M, Rohani Z, Shahpasandi O, Akaberi A, et al. The prevalence of the goiter and thyroid dysfunction in healthy children aged 7-18 years in Bojnurd in 2011, Journal of North Khorasan University of Medical Sciences 2016; 7(4): 829-36. [Farsi]
[34] Panahpuri P, MoghadasiM. The Relationship between the Prevalence of Obesity and Overweight Lifestyle among Female students aged 7 to 12 in Yasuj. Iran Armaghanedanesh 2016; 21(7): 707-17. [Farsi]
[35] Motamed Rezaei O, Moodi M, Tiyuri A, Zar Shenas F, Sharifi M. Prevalence of Obesityand its Relationship with Food Habits Among 10-14 Years Old School Boys in BirjandA Short Report. Journal of Rafsanjan University of Medical Sciences 2014; 14(12): 1085-94. [Farsi]
[36] Delshad H MY, Azizi F. Thyroid volume determination by ultrasonography in 6-15 year old schoolchildren School in Tehran. Iranian Journal of Endocrinology and Metabolism 2000; 2(2): 113-20. [Farsi]
Frequency of Goiter and Urine Iodine Deficiency in 7-12 Years Old Students of Rafsanjan: 2018-2019: A Descriptive Study
M. Karimifard[8], S. Chahkhoei[9], F. Ebrahimynejad[10], A. Sayadi[11], A. Rahnama[12], M. Shafipour[13], N. Talebizadeh[14]
Received:08/12/20 Sent for Revision:16/12/20 Received Revised Manuscript:15/05/21 Accepted:16/05/21
Background and Objectives: According the importance of iodine monitoring in the prevention of iodine deficiency disorders, this study aimed to evaluate the clinical iodine and goiter deficiency in 7-12 year-old students in Rafsanjan in 2018-19.
Materials and Methods: The statistical population of this cross-sectional study included all students of 7-12 years old who were covered by Rafsanjan Education Management in 2018. From 21218 students aged 7 to 12 years living in the city, 1203 students (601 boys and 602 girls) based on inclusion criteria were enrolled in the study. After obtaining informed consent from the parents, the students were examined clinically by an internal trained resident. In this study, the presence and severity of goiter were evaluated based on the World Health Organiaztion classification. Then, 10 ml of the morning urine sample of 10% of all samples was taken to measure iodine by acid digestion method.
Results: The mean and standard deviation of age of participants was 9.48±1.71. In addition, mean and standard deviation of urinary iodine was 183.33±80.52 Ug / dl. In the study of the prevalence of goiter in the community, 87.1% (1047 samples) had no goiter, 9.7% (117 samples) had D1 grade and 3.2% (39 samples) had D2 grade. It was also found that the prevalence of goiter was not statistically significant in terms of age and sex.
Conclusion: The findings of this study indicate that the iodine deficiency control program and consumption of iodized salt has caused a significant decrease in the prevalence and severity of goiter, and also adequacy of the received iodine, given a marked increase in urinary iodine excretion in Rafsanjan city.
Key words: Iodine, Goiter, Students, Rafsanjan
Funding: This study did not have any funds.
Conflict of interest: No conflict.
Ethical approval: The Research Committee of Rafsanjan University of Medical Sciences approved the study (code: 1397073).
How to cite this article: Karimifard M, Chahkhoei S, Ebrahimynejad F, Sayadi A, Rahnama A, Shafipour M, Talebizadeh N. Frequency of Goiter and Urine Iodine Deficiency in 7-12 Years Old Students of Rafsanjan: 2018-2019: A Descriptive Study. J Rafsanjan Univ Med Sci 2021; 20 (3): 325-38. [Farsi]
تلفن:34286003-034، دورنگار:34268001-034، پست الکترونیکی m.karimifard@rums.ac.ir
(Corresponding Author) Tel: (034) 34286003, Fax: (034) 34268001, E-mail: m.karimifard@rums.ac.ir
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
