mohammadi F. Investigation of the Role of Age and Gender in the Perception of Motor Competence of Children Aged 7-10 Years of Ahvaz City in 2021:
A Descriptive Study. JRUMS 2022; 20 (12) :1309-1322
URL:
http://journal.rums.ac.ir/article-1-6260-fa.html
گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، واحد آبادان، دانشگاه آزاد اسلامی، آبادان، ایران.
متن کامل [PDF 360 kb]
(714 دریافت)
|
چکیده (HTML) (1532 مشاهده)
متن کامل: (993 مشاهده)
مقاله پژوهشی
مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
دوره 20، اسفند 1400، 1322-1309
بررسی نقش سن و جنسیت در ادراک تبحر حرکتی کودکان 7 تا 10 سال شهر اهواز در سال 1400: یک مطالعه توصیفی
فرزاد محمدی
دریافت مقاله: 05/08/1400 ارسال مقاله به نویسنده جهت اصلاح: 16/08/1400 دریافت اصلاحیه از نویسنده: 21/09/1400 پذیرش مقاله: 24/09/1400
چکیده
زمینه و هدف: تبحر حرکتی ادراک شده، ادراک فرد از تبحر حرکتی واقعی خود است و ویژگیهایی مانند سن و تفاوتهای جنسیتی ممکن است بر روی آن اثرگذار باشند. هدف این مطالعه، تعیین نقش سن و جنسیت در ادراک تبحر حرکتی کودکان 10-7 سال شهر اهواز بود.
مواد و روشها: مطالعه حاضر از نوع توصیفی است. 828 کودک 10-7 سال به صورت نمونهگیری تصادفی خوشهای از مناطق مختلف اهواز در سال 1400 انتخاب و ارزیابی شدند. ابزار تحقیق آزمون مقیاس تصویری تبحر ادراک شده مهارتهای حرکتی (Perceived Movement Skills Competence; PMSC) بود. دادهها با استفاده از آزمونهای t مستقل و ضریب همبستگی Pearson تحلیل شدند.
یافتهها: ارتباط بین سن کودکان با ادراک تبحر حرکتی خرده مقیاس جابهجایی (001/0=p، 44/0=r)، کنترل شیء (001/0=p، 41/0=r) و نمره کل آزمون (045/0=p، 50/0=r) مثبت و معنیدار بود. بین دختران و پسران در ادراک تبحر حرکتی خرده مقیاس کنترل شیء (001/0=p) و نمره کلی (003/0=p) تفاوت معنیدار بود. پسران در مهارتهای دویدن (018/0=p)، پرش (018/0=p)، سرخوردن (010/0=p)، دریافت (043/0=p)، ضربه با پا (003/0=p) و پرتاب زیر دست (034/0=p) ادراک تبحر حرکتی بالاتری داشتند.
نتیجهگیری: کودکان بزرگتر، ادراک تبحر حرکتی بالاتری داشتند. دختران در مقایسه با پسران، ادراک تبحر حرکتی پایینتری در مهارتهای کنترل شیء و برخی از مهارتهای جابهجایی داشتند و بیانگر این است که آنها در خطر ادراک پایین تبحر حرکتی قرار دارند. بنابراین توصیه میشود که برنامههای مداخلهای جهت افزایش ادراک تبحر آنها برنامهریزی شود.
واژههای کلیدی: ادراک، مهارتهای حرکتی، گروه سنی، جنسیت
مقدمه
در سالهای اخیر با افزایش بیتحرکی کودکان [1] و به موازات آن افزایش چاقی [2]، باعث شده است که ترویج فعالیت بدنی اهمیت زیادی برای سلامتی عمومی داشته باشد. از بین همبستههای مختلف فعالیت بدنی، تبحر حرکتی (Motor competence) به عنوان یکی از مهمترین عوامل مرتبط با فعالیت بدنی شناخته شده است [3]. تبحر حرکتی به عملکرد ماهرانه فرد در طیف وسیعی از مهارتهای حرکتی با حفظ کیفیت، هماهنگی و کنترل حرکتی اطلاق میشود [5-4]. رشد تبحر حرکتی در کودکان با سبک زندگی فعال و شرکت در فعالیت بدنی ارتباط دارد و کودکان دارای تبحر حرکتی بالاتر، فرصت مناسبتری برای تبدیل به یک فرد فعال دارند [7-6].
علاوه بر تبحر حرکتی واقعی، تبحر حرکتی ادراک شده (Perceived motor competence) نیز یک عامل مهم مشارکت در فعالیت بدنی محسوب میشود. تبحر حرکتی ادراک شده، ادراک فرد از تواناییهای حرکتی واقعی خود است [8]. کودکان علاقه به مشارکت در فعالیتهایی دارند که در آنها خودشان را شایسته میدانند. مطالعات ارتباط مثبت بین تبحر حرکتی ادراک شده و مشارکت در فعالیتهای بدنی را گزارش کردهاند [10-9، 3]. بنابراین، تبحر حرکتی ادراک شده، همبسته مهم فعالیت بدنی در کودکان شناخته شده و ارزیابی آن دارای اهمیت است [6].
سطح تبحر حرکتی در دوران کودکی از طریق عملکرد کودک در مهارتهای بنیادی (Fundamental skills) مشخص میشود [10]. مهارتهای بنیادی شامل مهارتهای جابهجایی (مانند دویدن، لیلی کردن و غیره) و مهارتهای کنترل شیء (مانند ضربه با پا و پرتاب کردن و غیره) میباشند [5]. با توجه به اهمیت تبحر حرکتی ادراک شده، تعدادی از مطالعات مؤلفههای اثرگذار بر آن را ارزیابی کردهاند. بر اساس یافتهها، ویژگیهای مختلفی مانند سن و جنسیت کودکان ممکن است باعث تفاوت در خود ادراکی کودکان شود. برخی مطالعات گزارش کردند که کودکان کم سن تمایل به ادراک بالاتر تبحر خود دارند [12-11]. به نظر میرسد با افزایش سن کودکان، درک آنها از مهارتهای حرکتی و توانایی بدنی به توانایی جسمی و مهارتهای حرکتی واقعی آنها شبیهتر میشود. در مورد جنسیت، یافتهها متناقض است. در حالی که برخی مطالعات نشان دادند که دختران تبحر حرکتی خود را بالاتر از پسران ادراک کردند [13]، مطالعات دیگر گزارش دادند که پسران تبحر حرکتی ادراک شده بالاتری در مهارتهای کنترل شیء داشتند [18-14، 12]. برخی مطالعات نیز گزارش کردند که دختران و پسران سطح یکسانی از تبحر ادراک شده را نشان میدهند [21-19].
با توجه به نتایج متناقض، شیوع چاقی و بیتحرکی و مشارکت کمتر کودکان دارای تبحر حرکتی ادراک شده پایین در فعالیتهای بدنی [3، 9]، نیاز به بررسی تبحر حرکتی ادراک شده و شناسایی عواملی که با تبحر حرکتی ادراک شده کودکان ارتباط دارند، از اهمیت بالایی برخوردار است. بر همین اساس، هدف این مطالعه تعیین نقش سن و جنسیت در ادراک تبحر حرکتی کودکان 7 تا 10 سال شهر اهواز بود.
مواد و روشها
مطالعه حاضر از نوع توصیفی میباشد. جامعه آماری مطالعه کودکان 7 تا 10 سال شهر اهواز در سال 1400 بودند که در باشگاههای ورزشی شهر اهواز فعالیت داشتند. ابتدا شهر اهواز به هشت منطقه تقسیم و سپس از هر منطقه 10 تا 12 باشگاه ورزش کودکان به صورت تصادفی انتخاب شدند. در مرحله بعد، از مدت زمانهای فعالیت هر باشگاه یک ساعت انتخاب شد و در آن ساعت مشخص به باشگاه مراجعه شد و نمونهها مورد ارزیابی قرار گرفتند. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران برای حجم جامعه مشخص محاسبه شد. بر این اساس با توجه به مقادیر 906=N، 96/1=Z، 5/0=q=p و مقدار خطای 01/0=d، حجم نمونه 828 کودک به دست آمد که با روش نمونهگیری تصادفی خوشهای چند مرحلهای از هشت منطقه شهر اهواز انتخاب شدند.
