مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان

مقاله پژوهشی
مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
دوره 22، آذر 1402، 946-929




مدل‌‌یابی علی ادراک درد در مبتلایان به بیماری میگرن بر اساس عدم تحمل پریشانی با نقش میانجی ترس از پیشرفت بیماری: یک مطالعه توصیفی


سجاد بشرپور ، عارفه محمدنژاد دوین 

دریافت مقاله:20/02/1402 ارسال مقاله به نویسنده جهت اصلاح: 17/03/1402 دریافت اصلاحیه از نویسنده: 24/08/1402 پذیرش مقاله: 27/08/1402



چکیده
زمینه و هدف: میگرن دومین اختلال عصبی همراه با درد عمیق بوده و طیف وسیعی از مشکلات را برای افراد مبتلا و اطرافیان آن¬ها به وجود می‌آورد. لذا هدف از این پژوهش مدل¬یابی علی ادراک درد در مبتلایان به میگرن بر اساس عدم تحمل پریشانی با نقش میانجی ترس از پیشرفت بیماری بود.
مواد و روش¬ها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی است و جامعه آماری شامل کلیه افراد دارای میگرن مراجعه¬کننده به کلینیک‌ها و مطب متخصصان اعصاب شهر مشهد در سال 1401 بودند که تعداد 200 نفر از مراجعه کنندگان به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسش‌نامه¬های تحمل پریشانی هیجانی Simons و Gaher، ادراک درد Melzack و ترس از پیشرفت بیماری Herschbach و همکاران پاسخ دادند. به منظور تجزیه¬وتحلیل داده¬ها از مدل¬یابی معادلات ساختاری استفاده شد.
یافته¬ها: نتایج نشان داد که نمره ادراک درد با نمره ترس از پیشرفت بیماری (470/0=r، 01/0>P) ارتباط مثبت و معنی‌دار و با نمره تحمل پریشانی (425/0-=r، 01/0>P) ارتباط منفی و معنی‌دار دارد. هم¬چنین، عدم پریشانی عاطفی با تأثیر بر ترس از پیشرفت بیماری به طور غیرمستقیم نیز با ادراک درد ارتباط داشت.
نتیجه¬گیری: یافته¬ها نشان داد ترس از پیشرفت بیماری نقش میانجی بین عدم تحمل پریشانی و ادارک درد در مبتلایان به بیماری میگرن دارد. روان¬شناسان و متخصصان با در نظر داشتن ارتباط ادارک درد و عدم تحمل پریشانی و ترس از پیشرفت بیماری در میگرن می¬توانند از بهبود این عوامل استفاده کنند تا تأثیر سایر روش¬ها برای درمان میگرن را افزایش دهند. 
واژه¬های کلیدی: ادراک درد، پریشانی هیجانی، پیشرفت بیماری، ترس، میگرن

 

مقدمه 
میگرن دومین اختلال عصبی همراه با درد عمیق بوده که بیش از 1 میلیارد نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می‌دهد [2-1]. درد میگرن همراه با سرگیجه و از بین رفتن تعادل در سیستم سمپاتیک می‌باشد، شرایطی که اولین بار توسط Boenheim ]3[ به وضوح توصیف شد، اکنون تصور می¬شود که شایع¬ترین علت سرگیجه اپیزودیک خود به خودی (غیر موضعی) است که 1 تا 7/2 درصد از جمعیت عمومی را تحت تأثیر قرار می¬دهد [4]. تشخیص زود هنگام میگرن و شناسایی عوامل بروز آن تأثیر به¬سزایی در روند درمان این اختلال و درد ناشی از آن و کاهش مشکلات جسمانی و روانی و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا دارد. علل وراثتی مشکلات عصبی و عوامل تشدید کننده هیجانی-شناختی و سبک زندگی در بروز درد میگرن دخیل هستند [5]. هیجانات و پریشانی¬های آن از جمله علل بروز سردردهای میگرنی است [6].
تحمل پریشانی هیجانی (Emotional distress tolerance) ظرفیت تجربه و مقاومت و تحمل در برابر ناراحتی¬های هیجانی و عاطفی و نحوه پاسخ¬دهی افراد به این آشفتگی و عواطف منفی اشاره دارد و شامل ارزیابی و بررسی انتظارات یک فرد از تجربه حالات هیجانی-عاطفی منفی در مورد تحمل‌پذیری تجارب و آشفتگی¬ها، ارزیابی و ظرفیت پذیرش آشفتگی¬ها و گرایش به توجه به هیجانات منفی و نقش آن¬ها در بروز اختلالات عملکردی و تنظیم شناختی هیجانی می¬باشد [7]. سردرد میگرنی با اضطراب شناختی، اضطراب جسمی، ترس و شرایط اجتنابی مرتبط است و فراوانی سردرد رابط و میانجی بین ترس از درد و تحمل درد است. درد ادراک شده در بیماری¬های درد مزمن با برهم زدن مکانیسم¬های بدن باعث بروز هیجانات منفی همچون استرس و اضطراب می¬گردد [8]. تحمل پریشانی هیجانی در افراد دارای سردرد میگرنی کمتر از افراد عادی است و به گفته مبتلایان به میگرن بروز آشفتگی¬های هیجانی و عاطفی یکی از علل بروز سردرد در آن¬ها است [9]. از دیگر عوامل مؤثر در بروز سر درد میگرنی ترس از پیشرفت بیماری (Disease progression) را می¬توان نام برد [10].
ترس از پیشرفت بیماری یک پاسخ هیجانی به یک بیماری تهدیدکننده زندگی است که با ترس از علائم آغاز و به دلیل مقایسه علائم خود با دیگر بیماران که شرایط بدتری دارند اتفاق می¬افتد [11]. ترس از پیشرفت بیماری به عنوان پیامدهای مختلف زیستی-اجتماعی-روانی یا عود بیماری ناشی از بیماری تعریف می¬شود. در بیماران مبتلا به بیماری‌های مزمن همچون میگرن شیوع گسترده¬ای دارد. ترس از پیشرفت بیماری یک واکنش روانی طبیعی و سازگارانه است، اما زمانی که از محدوده خاصی فراتر رود می¬تواند بر پاسخ به بیماری، کیفیت زندگی یا عملکرد اجتماعی بیمار تأثیر منفی بگذارد [12]. عدم آگاهی کافی از علائم درد میگرن باعث ترس از پیشرفت بیماری گشته و رفتارهای اجتنابی را در طول روز برای فرد در پی دارد. ترس از پیشرفت بیماری به دلیل بیش¬هشیاری نسبت به علائم و به وجود آمدن حالت وسواس¬گونه نسبت به علائم فیزیکی و اجتناب از آن¬ها است و هرچه میزان پریشانی عاطفی و هیجانی بیشتر باشد میزان ترس از پیشرفت بیماری نیز افزایش می¬یابد و باعث کاهش کیفیت زندگی فرد می¬گردد [13]. Lan در پژوهشی بیان داشت با افزایش تحمل پریشانی هیجانی ترس از پیشرفت بیماری کاهش می¬یافت به عبارتی تحمل پریشانی هیجانی با ترس از پیشرفت بیماری رابطه منفی دارد [14].
ناتوانی در تحمل و کنترل دردهای مزمن از جمله میگرن باعث شکل¬گیری ترس فزاینده از پیشرفت بیماری است، به طوری¬که تحقیقات نشان داده¬اند ترس از پیشرفت بیماری در بیماران درد مزمن در طول زمان با پیشرفت بیماری افزایش پیدا می¬کند. این مسئله زمینه¬ساز بروز مشکلات متعدد فردی و اجتماعی مانند غیبت متعدد کاری می¬گردد و مشکلات سلامت روان را به همراه دارد ]15[.
ترس از پیشرفت بیماری و ترس از بروز سردرد در بیشتر افراد دارای میگرن وجود دارد، همان¬طور که قبلاً نیز بیان شد این ترس باعث حساسیت بیش از اندازه بر علائم و نشانه¬های بروز درد می¬باشد. ترس از پیشرفت بیماری در صورت افزایش، تحمل پریشانی را در فرد کاهش داده و باعث تشدید علائم بیماری [16] و درد [15] می¬گردد. با توجه به مطالب بیان شده، هدف از این پژوهش مدل¬یابی علی ادراک درد در مبتلایان به بیماری میگرن بر اساس عدم تحمل پریشانی با نقش میانجی ترس از پیشرفت بیماری، بر طبق مدل مفهومی (شکل 1) بود.
 








شکل 1- مدل مفهومی پژوهش مدل¬یابی علی ادراک درد در مبتلایان به بیماری میگرن بر اساس عدم تحمل پریشانی با نقش میانجی ترس از پیشرفت بیماری

 
مواد و روش¬ها
پژوهش حاضر بر اساس ماهیت و روش، یک پژوهش توصیفی-پیمایشی از نوع همبستگی و از نوع معادلات ساختاری می‏باشد. جامعه¬ آماری در این پژوهش شامل کلیه افراد دارای میگرن مراجعه¬کننده به متخصصان مغز و اعصاب شهر مشهد در بازه زمانی آذر الی بهمن 1401 بود. از آن¬جا که معادلات ساختاری تا اندازه¬ زیادی با برخی از جنبه‌های رگرسیون چندمتغیره شباهت دارد، می¬توان از قواعد انتخاب حجم نمونه در تحلیل رگرسیون چندمتغیره به منظور تعیین حجم نمونه در مدل¬یابی معادلات مدل ساختاری استفاده نمود. در تحلیل رگرسیون چندمتغیره نسبت تعداد نمونه به متغیرهای مستقل نباید کمتر از 5 باشد. در غیر این صورت یافته¬های حاصل از معادلات رگرسیون تعمیم-پذیر نخواهد بود. نسبت محافظه¬کارانه¬تر 10 مشاهده در ازای هر متغیر مستقل پیشنهاد شده است؛ حتی در نظر داشتن 15 مشاهده در ازای هر متغیر پیش¬بین در تحلیل رگرسیون چندگانه با روش معمولی حداقل مجذورات استاندارد نیز مناسب گزارش شده است. با توجه به موارد بیان شده در نظر داشتن حجم نمونه 200 نفر در مطالعه حاضر کافی بود [17]. کاربرد نمونه¬های کوچک¬تر می¬تواند موجب عدم حصول همگرایی و به¬دست آوردن نتایج نامناسب و یا دقت پایین برآورد پارامتر‌ها و به¬ویژه خطاهای استاندارد شود [18] و به همین دلیل تعداد 200 نفر از افراد مراجعه¬کننده به مطب¬های متخصصان مغز و اعصاب شهر مشهد به روش نمونه¬گیری در دسترس در بازه زمانی آذر الی بهمن 1401 به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند.
معیارهای ورود به پژوهش شامل ساکن مشهد بودن نمونه، نداشتن بیماری¬های جسمانی مؤثر بر میگرن (از طریق بررسی سابقه خانوادگی با کمک پزشک متخصص)، رضایت کامل به شرکت در پژوهش و معیارهای خروج افراد، مخدوش بودن پرسش¬نامه¬های پاسخ داده شده بود.
با کسب مجوز از دانشگاه محقق اردبیلی و دریافت کد اخلاق IR.UMA.REC.1401.069 از کارگروه کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاه محقق اردبیلی به مراکز مربوطه مراجعه گردید. در ارتباط با اهداف پژوهش توضیحات مربوطه به بیماران داده شد و با دادن اطمینان خاطر از محرمانه بودن اطلاعات و اختیار کامل در خروج از پژوهش در هر مرحله از انجام پژوهش بدون هرگونه محرومیت از درمان پزشک متخصص، پرسش¬نامه¬های مربوطه در اختیار آن¬ها قرار گرفت. اطلاعات جمعیت شناختی (سن، جنسیت، وضعیت تأهل و سطح تحصیلات) در مورد افراد جامعه مربوطه بررسی و با استفاده از ابزارهای ذیل اطلاعات پژوهش جمع‌آوری گردید.
پرسش¬نامه درد: این پرسش¬نامه توسط Melzack ساخته شده است که دارای 20 مجموعه عبارت است و هدف سنجش درک افراد از درد از ابعاد مختلف (ادراک حسی درد، ادراک عاطفی درد، ادراک ارزیابی درد، دردهای متنوع و گوناگون) می¬باشد. سه بعد حـسی گویه¬های 10-1، تأثیرگذار یا عاطفی گویه¬های 15-11، ارزیابی-شناختی گویه 16 و گروه متفرقه گویه¬های 20-17 می¬باشد [19]. در این پرسش¬نامه پاسخ دهندگان میزان درک خود از درد را بر اساس مجموعه¬های 20-1 تعیین می¬کنند. به این صورت که برای هر مجموعه چندین عبارت وجود دارد که افراد بر اساس آن¬ها درد خود را توصیف می¬نمایند (هر مجموعه فقط یک گزینه که توصیف کننده بهتری از درد است را انتخاب می‌کنند). حداکثر امتیاز در هر مجموعه 6 و حداقل 2 می‌باشد. اگر پاسخ¬دهنده هیچ یک از عبارات را مطابق با توصیف درد خود ندانست به آن مجموعه نمره صفر تعلق می¬گیرد. برای به دست آوردن امتیاز مربوط به هر بعد، مجموع امتیازات آن بعد را با هم جمع نموده و به منظور به دست آورد امتیاز کلی پرسش¬نامه، مجموع امتیازات تک تک سؤالات محاسبه می¬شود. امتیاز بالاتر از میانگین نشان دهنده میزان ادراک درد بالاتر در فرد پاسخ دهنده است و برعکس. در پژوهش Dworkin و همکاران، روایی این پرسش¬نامه مورد تأیید قرار گرفته است و همسانی آن 85/0 و پایایی آن 83/0 تا 87/0 محاسبه گردید [20]. در پژوهشی Khosravi و همکاران آلفای کرونباخ زیرمقیاس حسی، تحریکی، ارزیابی، متفرقه و درد کل را به ترتیب 74/0، 68/0، 70، 62/0 و 85/0 به دست آوردند [21]. در پژوهش حاضر پایایی به روش آلفای کرونباخ برای زیرمقیاس حسی، تحریکی، ارزیابی، متفرقه و درد کل به ترتیب 73/0، 72/0، 74/0، 70/0 و78/0 به دست آمد.
پرسش¬نامه تحمل پریشانی: این مقیاس توسط Simons و Gaher ساخته شده است که دارای 15 گویه و 4 خرده مقیاس تحمل پریشانی هیجانی سؤالات 1، 3 و 5؛ جذب شدن به وسیله هیجانات منفی سؤالات 2، 4 و 15؛ ارزیابی و برآورد ذهنی پریشانی سؤالات 6، 7، 9، 10، 11 و 12 و تنظیم تلاش‌ها برای تسکین پریشانی سؤالات 8، 13 و 14 می¬باشد [22]. بر روی یک مقیاس پنج درجه ای (1- کاملاً موافق، 2- اندکی موافق، 3- نه موافق و نه مخالف، 4- اندکی مخالف، 5- کاملاً مخالف) نمره¬گذاری می¬شوند. عبارت 6 به صورت معکوس نمره¬گذاری می¬شود. حداقل نمره 15 و حداکثر نمره 75 می‌باشد که نمرات بالاتر از میانگین در این مقیاس نشان¬گر تحمل پریشانی بالا است. Simons و Gaher ضرایب آلفای کرونباخ برای این مقیاس را به¬ترتیب 72/0، 82/0 و 70/0 و برای کل مقیاس 82/0 گزارش کرده‌اند. هم‌چنین، گزارش کرده¬اند که این پرسش-نامه دارای روایی ملاکی و همگرای اولیه خوبی از 75/0 الی 89/0 بود [22].Alavi  و همکاران در پژوهشی که بر روی 48 نفر از دانشجویان دانشگاه فردوسی و علوم پزشکی مشهد (31 زن و 17 مرد) اجرا کردند، بیان داشتند که کل مقیاس داری پایایی همسانی درونی بالا است (71/0=α) و خرده مقیاس¬ها دارای پایایی متوسطی (برای تحمل 54/0، جذب 42/0، ارزیابی 56/0 و تنظیم 58/0) هستند [23]. در پژوهش حاضر پایایی به روش آلفای کرونباخ برای زیرمقیاس تحمل پریشانی هیجانی، جذب شدن به وسیله هیجانات منفی، ارزیابی و برآورد ذهنی پریشانی، تنظیم تلاش¬ها برای تسکین پریشانی و کل پرسش¬نامه  به ترتیب 73/0، 75/0، 72/0، 76/0 و 79/0 به دست آمد.
پرسش¬نامه ترس از پیشـرفت: این پرسش‌نامه توسط Herschbach و همکاران به منظور ارزیابی ترس از پیشرفت بیماری بر روی نمونه¬ای از بیماران مبتلا به سرطان، رماتیسم، میگرن و دیابت طراحی شده است و دارای 43 گویه و 5 خرده مقیاس واکنش عاطفی، خانواده، شغل، از دست دادن خودمختاری و مقابله با اضطراب است که در طیف لیکرت پنج درجه¬ای (1 تا 5) نمره¬گذاری می‌‌‌‌شود [24]. نمرات در دامنه¬ای از صفر تا 215 قرار دارند و نمره کل این پرسش¬نامه با جمع کلیه نمرات خرده مقیاس¬ها به جزء خرده مقیاس مقابله با اضطراب محاسبه می¬گردد. در مطالعهHerschbach  و همکاران، همسانی پرسش¬نامه 95/0 گزارش شده است و پایایی بازآزمایی آن در طول بیش از سه هفته 94/0 برآورد شده است [24]. در پژوهش Manafi و Dehshiri پایایی پرسش¬نامه در خرده مقیاس¬های واکنش عاطفی، خانواده، شغل، از دست¬دادن خودمختاری با استفاده از روش آلفای کرونباخ به ترتیب 86/0، 72/0، 76/0، 71/0 ، و برای کل پرسش¬نامه 91/0 به دست آمده است [25]. در پژوهش حاضر، پایایی به روش آلفای کرونباخ برای زیرمقیاس واکنش عاطفی، خانواده، شغل، از دست دادن خودمختاری، مقابله با اضطراب و کل مقیاس به ترتیب 71/0، 73/0، 75/0، 74/0، 77/0 و 80/0 به دست آمد.
پس از کسب کد اخلاق و مجوزهای لازم از دانشگاه محقق اردبیلی به مراکز و مطب متخصصان مغز و اعصاب شهر مشهد مراجعه شد و با هماهنگی¬های صورت گرفته پرسش‌نامه‌ها بین افراد داری میگرن پخش شد و قبل از اجرا پژوهش توضیحات لازم از جمله هدف از پژوهش و نحوه پاسخ‌دهی به سؤالات در پرسش¬نامه ارائه شد و افراد به صورت کاملاً داوطلبانه در این پژوهش شرکت کردند.
پس از جمع¬آوری اطلاعات، داده¬های مربوطه با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS نسخه 23 و LISREL نسخه 8/8 تجزیه و تحلیل شد. روش آماری مورد استفاده در این تحقیق آمار توصیفی شامل میانگین، انحراف معیار و آمار استنباطی شامل همبستگی و هم¬چنین از مدل¬سازی معادلات ساختاری برای بررسی ارتباط بین متغیرهای پژوهش استفاده گردید. سطح معنی¬داری در آزمون¬ها 05/0 در نظر گرفته شد.
نتایج
تعداد 200 نفر از مبتلایان به بیماری میگرن با میانگین سنی 98/28 سال و انحراف معیار 40/5 سال، در بازه سنی 18 تا 38 سال در این مطالعه شرکت داشتند. از میان افراد شرکت¬کنندگان در پژوهش 49 درصد (98 نفر) آن¬ها زن و 51 درصد (102 نفر) مرد، 5/53 درصد (107 نفر) مجرد و 5/46 درصد (93 نفر) متأهل، 5/11 درصد (23 نفر) تحصیلات زیردیپلم، 5/25 درصد (51 نفر) دیپلم، 6 درصد (12 نفر) کاردانی، 5/39 درصد (79 نفر) کارشناسی، 5/10 درصد (21 نفر) کارشناسی ارشد و 7 درصد (14 نفر) دکتری بودند.
در جدول 1، میانگین و انحراف معیار متغیرهای نمره ادراک درد، تحمل پریشانی و ترس از پیشرفت بیماری نشان داده شده است. با توجه به نتایج به دست آمده، مقدار چولگی مشاهده ‌شده برای متغیرهای پژوهش در بازه (2+، 2-) قرار دارد، یعنی از لحاظ کجی متغیرهای نمره ادراک درد، نگرش‌های ناکارآمد و ترس از پیشرفت بیماری نرمال بوده و توزیع آن¬ها متقارن است. هم¬چنین، مقدار کشیدگی آن¬ها نیز در بازه (2+، 2-) قرار دارد که نشان می‌دهد توزیع متغیرهای پژوهش از کشیدگی نرمال برخوردار است [26]. 
 
 
جدول 1- میانگین و انحراف معیار متغیرهای نمره ادراک درد، تحمل پریشانی و ترس از پیشرفت بیماری در افراد دارای میگرن مراجعه¬کننده به متخصصان مغز و اعصاب شهر مشهد در بازه زمانی آذر الی بهمن 1401 (200=n)
متغیر                                                 مقیاس    میانگین    انحراف معیار    چولگی
(کجی)    کشیدگی
نمره ادراک درد    ادراک حسی     65/17    59/3    84/0    93/0
    ادراک عاطفی     02/6    99/1    36/0    20/0-
    ارزیابی     96/1    72/0    55/0    42/0
    دردهای متنوع و گوناگون    93/6    55/1    74/0    03/0-
    نمره کل    54/32    21/6    02/1    26/1
نمره تحمل پریشانی    تحمل پریشانی هیجانی    84/6    36/2    34/0    30/0-
    جذب شدن به وسیله هیجانات منفی    78/7    33/2    10/0    49/0-
    ارزیابی  و برآورد ذهنی     48/14    05/4    14/0    37/0-
    تنظیم تلاش‌ها برای تسکین     24/6    98/1    73/0    61/1
    نمره کل    34/35    08/8    16/0    43/0-
نمره ترس از پیشرفت بیماری    واکنش عاطفی    99/20    60/5    16/0    01/0-
    خانواده    84/11    39/3    03/0-    14/0-
    شغل    64/11    49/3    26/0    06/0
    از دست دادن خودمختاری    48/11    34/3    45/0    53/0
    مقابله با اضطراب    76/14    01/4    12/0    27/0-
    نمره کل    93/55    76/13    13/0    03/0-

 
نتایج جدول 2، نشان می¬دهد بین ادراک درد با ترس از پیشرفت بیماری (470/0=r، 01/0>P) همبستگی مثبت و معنی‌دار و با تحمل پریشانی (425/0-=r، 01/0>P) همبستگی منفی و معنی‌دار برقرار است.
 

 
جدول2 - ماتریس همبستگی متغیرهای نمره ادراک درد، تحمل پریشانی و ترس از پیشرفت بیماری در افراد دارای میگرن مراجعه¬کننده به متخصصان مغز و اعصاب شهر مشهد در بازه زمانی آذر الی بهمن 1401 (200=n)
متغیرها (نمره)    1    2    3    4    5    6    7    8    9    10    11    12    13    14    15    16
1    ادراک درد    1                                                            
2    ادراک حسی درد    **82/0    1                                                        
3    ادراک عاطفی درد    **73/0    **54/0    1                                                    
4    ادراک ارزیابی درد    **52/0    **45/0    **20/0    1                                                
5    دردهای متنوع و گوناگون    **68/0    **51/0    **32/0    **29/0    1                                            
6    تحمل پریشانی    **43/0-    **39/0-    **33/0-    **24/0-    **28/0-    1                                        
7    تحمل پریشانی هیجانی    **29/0-    **28/0-    **25/0-    *15/0-    11/0-    **74/0    1                                    
8    جذب شدن به وسیله
هیجانات منفی    **37/0-    **32/0-    **24/0-    **26/0-    **31/0-    **71/0    **53/0    1                                
9    ارزیابی  و برآورد ذهنی
پریشانی    **30/0-    **26/0-    **25/0-    *15/0-    **20/0-    **75/0    **46/0    **39/0    1                            
10    تنظیم تلاش‌ها برای تسکین پریشانی    **35/0-    **34/0-    **23/0-    *18/0-    **23/0-    **62/0    **27/0    **27/0    **43/0    1                        
11    ترس از پیشرفت بیماری    **470/0    **43/0    **28/0    **34/0    **38/0    **57/0-    **40/0-    **48/0-    **47/0-    **34/0-    1                    
12    واکنش عاطفی    **39/0    **37/0    **21/0    **27/0    **32/0    **50/0-    **35/0-    **44/0-    **40/0    **27/0-    **80/0    1                
13    خانواده    **37/0    **33/0    **20/0    **27/0    **35/0    **44/0-    **32/0-    **39/0-    **35/0-    **26/0-    **86/0    **69/0    1            
14    شغل    **43/0    **38/0    **31/0    **31/0    **29/0    **51/0-    **36/0-    **39/0-    **43/0-    **30/0    **75/0    **68/0    **67/0    1        
15    از دست دادن خودمختاری    **45/0    **40/0    **26/0    **35/0    **38/0    **55/0-    **38/0-    **43/0-    **44/0-    **36/0-    **73/0    **63/0    **69/0    **66/0        
16    مقابله با اضطراب    **41/0    **37/0    **24/0    **24/0    **38/0    **44/0-    **26/0-    **37/0-    **37/0-    **31/0-    **71/0    **76/0    **73/0    **66/0    **67/0    1
ضریب همبستگی Pearson، * 05/0>P، ** 01/0>P
 
در پژوهش حاضر از مدل¬سازی معادلات ساختاری برای بررسی اثرات مستقیم و غیرمستقیم تحمل پریشانی بر ادراک درد با میانجی¬گری ترس از پیشرفت بیماری استفاده گردید. پیش از انجام تحلیل¬ها، پیش¬فرض‌های لازم جهت اجرای معادلات ساختاری ارائه گردیده است. 1) جهت بررسی نرمال بودن متغیرهای پژوهش از شاخص¬های چولگی-کشیدگی استفاده شد که با توجه به نتایج جدول 1، از آن جایی که مقدار چولگی و کشیدگی متغیرهای پژوهش در بازه 2+ تا 2- قرار دارند، توزیع متغیرهای پژوهش نرمال می‌باشند. 2) از نظر پیش¬فرض کمی و دوجهی بودن، متغیرهای پژوهش به صورت کمی و از طریق پرسش¬نامه جمع¬آوری گردیده است. 3) بین متغیرهای نمره تحمل پریشانی و نمره ترس از پیشرفت بیماری با نمره ادراک درد رابطه خطی وجود دارد، بنابراین پیش¬فرض رابطه خطی بین متغیرهای پیش¬بین با متغیر وابسته رعایت شده است. 4) با توجه به مقدار آماره Durbin-Watson (69/1) فرض همبستگی باقی¬مانده¬ها رد می¬شود. زیرا قرار داشتن مقدار آماره Durbin-Watson در دامنه 5/2-5/1 حاکی از رد شدن همبستگی باقی¬مانده¬ها می¬باشد. 5) بر اساس نتایج ماتریس همبستگی که در جدول 2 ارائه شده است، بین متغیرهای پیش¬بین همبستگی بالایی وجود نداشت و بنابراین پیش‌فرض عدوم وجود هم¬خطی چندگانه رعایت شده است.
در نمودارهای 1 و 2، اثرات مستقیم و غیرمستقیم در دو حالت استاندارد و t-value نشان داده شده است که ابتدا در جدول 3 به برازندگی مدل و در جداول 4 و 5 مقادیر اثرات مستقیم و غیرمستقیم ارائه گردیده است. 
 








049/0=RMSEA، 00000/0=P-value، 2922=df، 33/4304=Chi-square 

نمودار 1- آزمون مدل تحقیق (در حالت استاندارد) متغیرهای نمره ادراک درد، تحمل پریشانی و ترس از پیشرفت بیماری در افراد دارای میگرن مراجعه¬کننده به متخصصان مغز و اعصاب شهر مشهد در بازه زمانی آذر الی بهمن 1401 (200=n)
 








049/0=RMSEA، 00000/0=P-value، 2922=df، 33/4304=Chi-square 

نمودار 2- آزمون مدل تحقیق (در حالت t-value) متغیرهای نمره ادراک درد، تحمل پریشانی و ترس از پیشرفت بیماری در افراد دارای میگرن مراجعه¬کننده به متخصصان مغز و اعصاب شهر مشهد در بازه زمانی آذر الی بهمن 1401 (200=n)

 
بر اساس نتایج جدول 3، شاخص‌های برازندگی مدل پژوهش شامل شاخص برازش تطبیقی (Comparative Fit Index; CFI) برابر 93/0، شاخص برازش هنجار شده (Normed Fit Index; NFI) برابر 91/0 و شاخص نیکویی برازش اصلاح شده (Adjusted goodness of fit index; AGFI) برابر 87/0، نسبت کای اسکوئر بر درجه آزادی برابر 47/1، شاخص ریشه میانگین مربعات خطا (Root Mean Square Error of Approximation; RMSEA) برابر 049/0 می‌باشد که با توجه به نتایج به‌دست آمده می‌توان گفت که مدل تحقیق از نظر شاخص‌های معنی‌داری و برازش مورد تأیید است [27].
 
جدول 3- شاخص‌های برازش مدل تحقیق برای متغیرهای نمره ادراک درد، تحمل پریشانی و ترس از پیشرفت بیماری در افراد دارای میگرن مراجعه‌کننده به متخصصان مغز و اعصاب شهر مشهد در بازه زمانی آذر الی بهمن 1401 (200=n)

نام شاخص    مقدار    بازه قابل قبول [27]    نتیجه
نسبت کای اسکوئر بر درجه آزادی    47/1    کمتر از 3    قابل قبول
شاخص ریشه میانگین مربعات خطا (RMSEA)    049/0    خوب: کمتر از 08/0
متوسط: 08/0 تا 1/0    خوب
شاخص برازش تطبیقی (CFI)    93/0    بیشتر از 90/0    قابل قبول
شاخص برازش هنجار شده (NFI)    91/0    بیشتر از 90/0    قابل قبول
شاخص نیکویی برازش اصلاح‌شده (AGFI)    85/0    بیشتر از 80/0    قابل قبول

 
با توجه به جدول 4، اثر مستقیم متغیرهای نمره تحمل پریشانی و ترس از پیشرفت بیماری بر ادارک درد و اثر مستقیم متغیر نمره تحمل پریشانی بر ترس از پیشرفت بیماری معنادار می¬باشد.

 
جدول 4- اثرات مستقیم بین متغیرهای نمره ادراک درد، تحمل پریشانی و ترس از پیشرفت بیماری در افراد دارای میگرن مراجعه¬کننده به متخصصان مغز و اعصاب شهر مشهد در بازه زمانی آذر الی بهمن 1401 (200=n)
متغیرها    ضرایب مسیر    مقدار t    خطای استاندارد    مقدار P
تحمل پریشانی         ادراک درد    31/0-    50/4-    058/0    001/0 >
تحمل پریشانی         ترس از پیشرفت بیماری    59/0-    61/8-    026/0    001/0 >
ترس از پیشرفت بیماری         ادراک درد    36/0    24/5    034/0    001/0 >

 
با توجه به جدول 5، به منظور بررسی اثر غیرمستقیم نمره تحمل پریشانی بر ادارک درد با میانجی¬گری ترس از پیشرفت بیماری از آزمون Sobel و برای تعیین شدت اثر غیرمستقیم از طریق میانجی از آماره‌ای به نام شمول واریانس (Variance Accounted for; VAF) استفاده شده است که نتایج آن در جدول 5 ارائه گردیده است. با توجه به میزان آماره T غیرمستقیم (T-Sobel) بین متغیرهای بالا که خارج از بازه 96/1 تا 96/1- است، لذا اثر غیرمستقیم متغیر نمره تحمل پریشانی بر ادارک درد معنی¬دار می¬باشد. بنابراین، متغیر نمره تحمل پریشانی علاوه بر اثر مستقیم، به طور غیرمستقیم و از طریق ترس از پیشرفت بیماری نیز با ادراک درد ارتباط دارد. با توجه به میزان به‌دست آمده برای آماره VAF، مشاهده می‌شود که 7/40 درصد ارتباط نمره تحمل پریشانی با ادراک درد، از طریق ترس از پیشرفت بیماری می‌تواند تبیین گردد که در جدول 5 مشاهده می-شود.
 
جدول 5- نتایج تحلیل اثرات غیرمستقیم متغیرهای نمره ادراک درد، تحمل پریشانی و ترس از پیشرفت بیماری در افراد دارای میگرن مراجعه¬کننده به متخصصان مغز و اعصاب شهر مشهد در بازه زمانی آذر الی بهمن 1401 (200=n)
اثرات غیرمستقیم    T-Sobel    ضریب مسیر استاندارد    آماره VAF    نتیجه
آزمون
تحمل پریشانی    
ترس از پیشرفت بیماری    
ادراک درد    071/11    212/0    407/0    تأیید

 
بحث
هدف از پژوهش حاضر مدل¬یابی علی ادراک درد در مبتلایان به بیماری میگرن بر اساس عدم تحمل پریشانی با نقش میانجی ترس از پیشرفت بیماری بود. بر طبق یافته-های مطاله حاضر، تحمل پریشانی هیجانی با ادراک درد در بیماران میگرن ارتباط مستقیم و معناداری دارد. این نتایج با یافته¬های Dehghanpour و همکاران [6]، Mun و همکاران [8] و Saini و همکاران [9] هم¬راستا بود. تحمل پریشانی هیجانی توانایی فرد در تحمل آشفتگی¬های روانی که به علت¬های مختلف از جمله بیماری و درد بوده و سلامت روان و به دنبال آن سلامت جسم را تحت تأثیر خود قرار می¬دهد. تحمل پریشانی هیجانی یک عامل مهم در ادامه روند درمان بیماران است، زیرا با افزایش پریشانی هیجانی و عدم تحمل آن ادراک درد کاهش یافته و بیمار توانایی مدیریت درد را نداشته و روزبه¬روز بر علائم بیماری افزوده می¬گردد که این امر مشکلات عدیده¬ای را در ادامه روند درمان دارد. این افراد هیجانات منفی و آشفتگی¬های ناشی از آن و درد را غیر قابل تحمل توصیف می¬کنند و قادر به تمرکز و توجه به خود و رفتارهای خود نیستند در نتیجه رفتارهای ناسازگارنه¬ای از سوی آن¬ها سر می¬زند که باعث کاهش عملکرد آن¬ها در تمام حوزه¬ها می¬گردد [28].  
بر طبق یافته¬های مطاله حاضر، ترس از پیشرفت بیماری با ادراک درد نیز ارتباط مستقیم و معناداری دارد. این نتایج با پژوهش¬های Cheng و همکاران [12] و Kharazi Nutashe و همکاران [15] هم¬راستا بود. در تحقیقات بسیاری برخی متغیرهای شناختی-هیجانی از جمله ترس از پیشرفت بیماری در همراهی ادارک درد بوده، به¬طوری¬که افرادی که در ادراک درد با مشکل رو¬به¬رو بوده و توانایی ادراک و ارزیابی درستی از درد چه از لحاظ حسی و چه از لحاظ عاطفی ندارند، ترس از پیشرفت بیماری در آن¬ها افزایش می¬یابد و واکنش¬های هیجانی همراه با اضطراب زیاد در صورت بروز کمترین درد را در آن¬ها مشاهده می¬کنیم. بیماران مبتلا به میگرنی که در ادراک درد مشکلاتی دارند با شروع علائم درد در مراحل اولیه، ترس از شدت یافتن درد افزایش یافته و این اضطراب باعث مصرف انواع مسکن¬های قوی می¬گردد که لزوماً کاهش¬دهنده درد نبوده و عوارض جانبی بیشتری دارند [29]. 
هم¬چنین، بر طبق یافته¬های مطاله حاضر، تحمل پریشانی هیجانی با ترس از پیشرفت بیماری در بیماران میگرن ارتباط مستقیم و معناداری دارد. این نتایج با پژوهش¬های Sharpe و همکاران [13] و Lan [14] هم¬راستا بودند. افرادی که در تحمل پریشانی هیجانی ضعیف بوده و توانایی تحمل آشفتگی¬های روانی را ندارند در صورت بروز بیماری¬های مزمن، انعطاف¬پذیری و سازگاری پایینی از خود نشان داده و در شرایط تنش¬زای بیماری موقعیت را غیر قابل کنترل می¬بینند. این افراد به دلیل ترس از بیماری و پیشرفت آن توانایی بررسی دقیق شرایط را نداشته و این عدم مدیریت شرایط باعث ناتوانی در برنامه¬ریزی دقیق درمانی می¬گردد. هم¬چنین، ترس از پیشرفت بیماری در این افراد افزایش یافته و نسبت به درمان بدبین گشته و دچار عصبانیت، ناراحتی، نگرانی و افسردگی می¬شوند. هرچه میزان تحمل پریشانی هیجانی کاهش یابد فرد توانایی و ظرفیت مقابله با هیجانات منفی از جمله ترس از پیشرفت بیماری را نداشته و وضعیت بیماری او رو به وخامت می-گذارد [30].
نتایج مطالعه حاضر هم¬چنین نشان داد بین عدم تحمل پریشانی هیجانی و ادراک درد از طریق میانجی¬گری ترس از پیشرفت بیماری رابطه غیرمستقیم برقرار است. بیماری¬های مزمن از جمله میگرن به دلیل حملات دردی که برای فرد در پی دارند هیجانات منفی و آشفتگی¬های روانی بسیاری را به وجود می¬¬آورد. پریشانی عاطفی  هیجانی در افراد مبتلا به میگرن به وفور مشاهده شده است. ناتوانی در تحمل پریشانی¬های هیجانی با اثرگذاری بر روی افکار مرتبط با ترس از پیشرفت بیماری، ادراک درد چه در سطح عاطفی و چه در سطح حسی همراه شده و ارزیابی از درد را در افراد را دچار اشتباهات کرده و درد را به صورت یک فاجعه تلقی می¬کنند. شخصی که توانایی تحمل پریشانی را نداشته باشد در برابر حملات دچار استرس و نگرانی شده و ترس از پیشرفت بیماری را برای فرد در پی دارد. وجود ترس از پیشرفت بیماری در این میان نقش مهمی را در فرایند ادراک درد ایفا می¬کند [31].
ترس از پیشرفت بیماری هیجانی منفی است که در صورت عدم کنترل ادراک درد را نیز کاهش داده و روند بیماری فرد را تحت¬الشعاع خود قرار می¬دهد و مشکلات حاصل از آن را چند برابر می¬کند. این ترس در افراد دارای میگرن به صورت ترس از بروز حملات سر درد بروز می¬کند. این افراد از هر عامل فیزیکی و جسمانی و روان¬شناختی که احتمال تأثیر بر بیماری و بروز حملات را دهد ترسیده و فراری هستند. این ترس باعث کناره¬گیری از جامعه و گروه-های خانوادگی و دوستی می¬شود و عملکرد شخصی فرد را دست¬خوش دگرگونی¬هایی می¬کند که باعث کاهش کیفیت زندگی و سلامت روان افراد می¬گردد. افزایش ادراک درد که با تحمل پریشانی هیجانی و کاهش ترس از پیشرفت بیماری موجب می¬شود در افراد دچار میگرن به صورت ادامه فعالیت¬های روازنه علی¬رغم تجربه درد، به کارگیری راهبردهای مقابله¬ای متفاوت و مؤثرتر همراه می¬گردد [32].
این پژوهش با محدودیت¬هایی همراه بود، از جمله عدم کنترل پژوهش¬گر بر روند زندگی (از جمله بهداشت خواب، فشار روانی شغلی در شرکت کنندگان شاغل) افراد و اثر آن بر میزان سردردها و هم¬چنین ناتوانی در تعمیم نتایج به سایر شهرها و جوامع به دلیل این¬که پژوهش فقط در شهر مشهد انجام پذیرفت. هم¬چنین در این پژوهش نوع میگرن مد نظر قرار نگرفت، لذا پیشنهاد می¬گردد در پژوهش¬های آتی نوع میگرن نیز مشخص شود. هم¬چنین، پیشنهاد می-گردد در پژوهش¬های آتی با شناسایی و بررسی سایر عوامل روان‌شناختی اثرگذار بر بیماری میگرن و با رفع مشکلات و محدودیت¬های آن¬ها در روند و برنامه درمانی این بیماری، اطلاعات ارزش¬مندی را در اختیار متخصصان قرار داد و به روند درمان کمک¬رسانی کرد.
نتیجه¬گیری
با توجه به نتایج پژوهش حاضر، علاوه بر ارتباط مستقیم عدم تحمل پریشانی هیجانی با ادارک درد در مبتلایان به میگرن، عدم تحمل پریشانی هیجانی با میانجی¬گری ترس از پیشرفت بیماری، با ادراک درد ارتباط غیرمستقیمی دارد. متخصصان اعصاب با همکاری روان¬شناسان می¬توانند با شناسایی عوامل روان¬شناختی اثرگذار بر بروز و استمرار درد در بیماران میگرن از جمله ترس از پیشرفت بیماری، عدم تحمل پریشانی هیجانی و رفع مشکلات و بحران¬های ناشی از این عوامل را در روند درمان دارویی قرار دهند.
تشکر قدردانی
این پژوهش با حمایت مالی معاونت پژوهشی و فناوری دانشگاه محقق اردبیلی انجام گرفت. بدین¬وسیله از پزشکان و متخصصان اعصاب برای در اختیار گذاشتن اطلاعات لازمه و زمان و مکان مناسب به منظور جمع¬آوری داده¬ها و افراد مبتلا به میگرن شرکت کننده در مطالعه حاضر به‌خاطر همکاری ارزنده‌شان و پاسخ¬گویی به پرسش¬نامه¬ها و هم¬چنین از دانشگاه محقق اردبیلی بابت حمایت مالی از این پژوهش تشکر و قدردانی به¬عمل می¬آید.. 

 
References

 
[1] Ashina M, Katsarava Z, Do TP, Buse DC, Pozo-Rosich P, Ozge A, et al. Migraine: epidemiology and systems of care. The Lancet 2021; 397(10283): 1485-95. 
[2] Eigenbrodt AK, Ashina H, Khan S, Diener HC, Mitsikostas DD, Sinclair AJ, et al. Diagnosis and management of migraine in ten steps. Nature Reviews Neurology 2021; 17(8): 501-14.
[3] Boenheim F. Ueber Dissimulation. Archiv für Psychiatrie Und Nervenkrankheiten 1917; 57(2): 457-77. 
[4] Smyth D, Britton Z, Murdin L, Arshad Q, Kaski D. Vestibular migraine treatment: a comprehensive practical review. Brain 2022; 145(11): 41-54.
[5] Eller M, Cheng S. Migraine management: an update for the 2020s. Internal Medicine Journal 2022; 52(7): 1123-8.
[6] Dehghanpour V, Rafiepoor A, Abolmaali Alhoseini K, Sabet M, Vahid Dastjerdi M. The Structural Equation Modeling of Pain Coping Strategies with Brain/Behavioral Systems and Distress Tolerance in Patients with Migraines. Journal of Disability Studies 2021; 11(19): 86-94. [Farsi]
[7] Onen S, Günes A. Early Maladaptive Schemas, depression, distress and discomfort tolerance in migraine headache. Archives of Clinical Psychiatry (São Paulo) 2021; 47: 180-6.
[8] Mun CJ, Ruehlman L, Karoly P. Examining the adjustment patterns of adults with multiple chronic pain conditions and multiple pain sites: more pain, no gain. The Journal of Pain 2020; 21(1-2): 108-20.
[9] Saini S, Pamnani V, Palekar TJ. Effect of mckenzie method on pain and function in patients with cervicogenic headache. Journal of Orthopedics, Traumatology and Rehabilitation 2021; 13(2): 112-20.
[10] Foster SA, Chen CC, Ding Y, Mason O, McGuiness CB, Morrow P, et al. Economic burden and risk factors of migraine disease progression in the US: a retrospective analysis of a commercial payer database. Journal of Medical Economics 2020; 23(11): 1356-64.
[11] Peikert ML, Inhestern L, Krauth KA, Escherich G, Rutkowski S, Kandels D, et al. Fear of progression in parents of childhood cancer survivors: prevalence and associated factors. Journal of Cancer Survivorship 2021; 16(4): 823-33.
[12] Cheng CY, Zhang Y, Chen XY, Xu K, Chen CY. Correlation between fear of progression and hope in elderly cancer patients. Journal of Nursing Science 2019; 34(1): 13-6. 
[13] Sharpe L, Michalowski M, Richmond B, Menzies RE, Shaw J. Fear of Progression in chronic illnesses other than cancer: A systematic review and meta-analysis of a transdiagnostic construct. Health Psychology Review 2022; 16(35): 1-20.
[14] Lan YAO. Research on the current situation and relationship between fear of disease progression and emotion experience in cirrhosis patients with gastrointestinal hemorrhage. Tianjin Journal of Nursing 2020; 28(1): 54-63.
[15] Kharazi Nutash H, Khademi A, Babapour kheyradin J, Alivandi Vafa M. The Effectiveness of Cognitive-Behavioral Therapy on Pain Self-efficacy and Fear of Migraine Progression among Female Nurses in Tabriz in 2019. Journal of Community Health 2019; 13(2): 24-32. [Farsi]
[16] Martin SR, Shah P, Denton C, Zeltzer LK, Veluswamy S, Khoo MC, et al. Autonomically-mediated decrease in microvascular blood flow due to mental stress and pain in sickle cell disease: A target for neuromodulatory interventions. Complementary Therapies in Medicine 2020; 49(10): 23-34.
[17] Hooman HA. Structural equation modeling with Lisrel application (with modifications). Eighth edition, Tehran, Organization of studying and compiling humanities books of universities (SAMT), Tehran 2014; 326-31. [Farsi]
[18] Hooman H. Modeling of structural equations using Lisrel software., Sixth edition, Tehran, Organization of studying and compiling humanities books of universities (SAMT), 2005: 35-7. [Farsi]
[19] Melzack R. The McGill Pain Questionnaire: major properties and scoring methods. Pain 1975; 1(3): 277-99.
[20] Dworkin RH, Turk DC, Revicki DA, Harding G, Coyne KS, Peirce-Sandner S, et al. Development and initial validation of an expanded and revised version of the Short-form McGillPain Questionnaire (SF-MPQ-2). Pain 2009; 14(4): 35-42.
[21] Khosravi M, Sedighi S, Moradi Sh, Zendedel K. Persian-McGill pain questionnaire translation, adaptation and reliability in cancer patients: a brief report. Tehran University Medical Journal 2013; 71(1): 53-8. [Farsi]
[22] Simons JS, Gaher RM. The distress tolerance scale: Development & Validation pf a self-report measure. Motivation & Emotion 2005; 20(9): 83-102. 
[23] Alavi Kh, Modares M, Aminyazdi A, Salehi J. The effectiveness of dialectical behavior therapy in a group way (relying on the components of comprehensive consciousness, distress tolerance and emotional regulation) on the symptoms of depression in students. Journal of Fundamentals of Mental Health 2011; 50(9): 124-35. [Farsi]
[24] Herschbach P, Book K, Dinkel A, Berg P, Waadt S, Duran G, et al. Evaluation of two group therapies to reduce fear of progression in cancer patients. Supportive Care in Cancer 2010; 18(4): 471-9. 
[25] Manafi F, Dehshiri GH. Fear of disease progression in patients with cancer and multiple sclerosis and its relation to emotional problems. Health Psychology 2017; 6(2): 115-30. [Farsi]
[26] Amiri M, Eftekharian A, Roozegar R. Stochastic comparisons in the scale mixture of the multivariate skew-normal family of distributions based on Hessian ordering with some applications. Journal of Advanced Mathematical Modeling 2021; 11(2): 317-38. [Farsi]
[27] Hooman H. Modeling of structural equations using Lisrel software., Sixth edition, Tehran, Organization of studying and compiling humanities books of universities (SAMT), 2005: 53-4. [Farsi]
[28] Shareh H, Dalalmoqaddam F, Haghi E. Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy in the Meaning in Life, Emotional Distress Tolerance and Pain Self-Efficacy in Patients with Multiple Sclerosis. Journal of Clinical Psychology 2019; 11(3): 39-50. [Farsi]
[29] Polk AN, Protti TA, Smitherman TA. Allodynia and disability in migraine: the mediating role of stress. Headache: The Journal of Head and Face Pain 2020; 60(10): 2281-90.
[30] Ameri Z, Askari P, Heidarei A, Bakhtiarpour S. The Effectiveness of Spirituality Therapy Training on Tolerance to Distress and Death Anxiety among Patients with Leukemia: A Pilot Study. Community Health 2021; 8(2): 275-87. [Farsi]
[31] Hall DL, Jimenez RB, Perez GK, Rabin J, Quain K, Yeh GY, et al. Fear of cancer recurrence: a model examination of physical symptoms, emotional distress, and health behavior change. Journal of Oncology Practice 2019; 15(9): 787-97.
[32] Padmanabhanunni A, Pretorius TB, Stiegler N, Bouchard JP. A serial model of the interrelationship between perceived vulnerability to disease, fear of COVID-19, and psychological distress among teachers in South Africa. In Annales Médico-Psychologiques, Revue Psychiatrique 2022; 180(1): 23-8. ‏
 
 
Causal Modeling of Pain Perception in Migraine Sufferers Based on Distress Intolerance with the Mediating Role of Fear of Disease Progression:
 A Descriptive Study 


Sajjad Basharpoor , Arefeh Mohammadnezhad Devin 

Received:10/05/23    Sent for Revision:07/06/23    Received Revised Manuscript:15/11/23    Accepted: 18/11/23 

Background and Objectives: Migraine is the second neurological disorder with deep pain that causes a wide range of problems for the affected people and those around them. Therefore, the purpose of this study was to model the causality of pain perception in migraine sufferers based on distress intolerance with the mediating role of fear of disease progression. 
Materials and Methods: The current research is descriptive and the statistical population included all people with migraine who referred to clinics and neurologists' offices in Mashhad in 2022; out of which, 200 applicants were selected as a sample using the convevience sampling method. And they responded to Simons and Gaher's Emotional Distress Tolerance, Melzack's Pain Perception, and Herschbach et al.’s Fear of Disease Progression Questionnaires. To analyze the data, structural equation modeling was used.
Results: A positive and significant relationship was observed between pain perception score and fear of disease progression score (r=0.470, p<0.01), and a negative and significant relationship was observed between pain perception score and distress tolerance score (r=-0.425, p<0.01). Furthermore, emotional distress tolerance had indirect association with pain perception through affecting the fear of disease progression.
Conclusion: The findings showed that the fear of disease progression plays a mediating role between the intolerance of distress and the perception of pain in migraine sufferers. Considering the association of pain perception and intolerance of distress and fear of disease progression in migraine, psychologists and specialists can use the improvement of these factors to increase the effectiveness of other methods for migraine treatment.
Key words: Pain perception, Distress, Disease progression, Fear, Migraine

Funding: This study was funded by University of Mohaghegh Ardabili.
Conflict of interest: None declared.
Ethical approval: The Ethics Committee of University of Mohaghegh Ardabili approved the study (IR.UMA.REC.1401.069).


How to cite this article: Basharpoor Sajjad, Mohammadnezhad Devin Arefeh. Causal Modeling of Pain Perception in Migraine Sufferers Based on Distress Intolerance with the Mediating Role of Fear of Disease Progression: A Descriptive Study. J Rafsanjan Univ Med Sci 2023; 22 (9): 929-46. [Farsi]