جلد ۲۳، شماره ۴ - ( ۴-۱۴۰۳ )                   جلد ۲۳ شماره ۴ صفحات ۳۷۳-۳۶۷ | برگشت به فهرست نسخه ها

Ethics code: 1


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Hassanshahi J. Challenges and Strategies of Chronic Kidney Disease Care in People with Type 2 Diabetes: A Point of View. JRUMS 2024; 23 (4) :367-373
URL: http://journal.rums.ac.ir/article-1-7429-fa.html
حسن شاهی جلال. چالش‌ها و راهکارهای مراقبت از بیماری مزمن کلیوی در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲: نقطه نظر. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان. ۱۴۰۳; ۲۳ (۴) :۳۶۷-۳۷۳

URL: http://journal.rums.ac.ir/article-۱-۷۴۲۹-fa.html


دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، رفسنجان
متن کامل [PDF 244 kb]   (۳۱۱ دریافت)     |   چکیده (HTML)  (950 مشاهده)
متن کامل:   (۵۶۱ مشاهده)
نقطه نظر
مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
دوره 23، تیر 1403، 273-267



چالش‌ها و راهکارهای مراقبت از بیماری مزمن کلیوی در افراد مبتلا به دیابت نوع 2: نقطه نظر



جلال حسن شاهی[1]

دریافت مقاله: 20/03/1403 ارسال مقاله به نویسنده جهت اصلاح: 02/04/1403  دریافت اصلاحیه از نویسنده: 13/04/1403پذیرش مقاله: 16/04/1403



چکیده
شیوع بیماری مزمن کلیوی (Chronic kidney disease; CKD) در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 (Type 2 diabetes mellitus; T2DM) یک چالش حیاتی است که ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی با آن مواجه هستند. اصلاح سبک زندگی، تغییر رژیم غذایی و ورزش منظم، نقش اساسی در پیشگیری از CKD در افراد مبتلا به T2DM دارند. در کنار مداخلات سبک زندگی، غربال‌گری، تشخیص زودهنگام و سپس درمان‌های دارویی به عنوان ابزاری قدرتمند در برابر بیماری کلیوی دیابتی ظاهر شده‌اند. جهت درمان CKD، یک رویکرد درمانی متمرکز بر کنترل فشار و گلوکز خون ضروری است. برای بهبود نتایج و کاهش تأثیر مخرب CKD در بیماران مبتلا به T2DM، لازم است که ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی در جریان راه‌کارهای جدید برای حفاظت از کلیه‌ها باشند. با اجرای یک رویکرد جامع که از تغییرات سبک زندگی، غربال‌گری به موقع، مداخلات دارویی اثبات شده و عوامل درمانی جدید استفاده می‌کند، می‌توان برای بهبود نتایج تلاش کرد.
واژه‌های کلیدی: بیماری مزمن کلیه، دیابت نوع 2، پیشگیری، غربال‌گری، مداخلات دارویی

ارجاع: حسن‌شاهی ج، چالش‌ها و راهکارهای مراقبت از بیماری مزمن کلیوی در افراد مبتلا به دیابت نوع 2: نقطه نظر. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، سال 1403، دوره 23 شماره 1، صفحات: 273-267.
 

بیماری مزمن کلیوی (Chronic kidney disease; CKD) یکی از عوارض شایع دیابت است که به طور قابل ملاحظه‌ای کیفیت زندگی افراد را کاهش می‌دهد و خطر مرگ و میر زودرس را افزایش می‌دهد (1). به دلیل ماهیت مزمن و آهسته پیشرفت CKD، این بیماری به طور کلی با آزمایش‌های غربال‌گری تشخیص داده می‌شود (2). CKD طریق مشاهده آلبومین‌اوری یا کاهش میزان فیلتراسیون گلومرولی (Glomerular filtration rate; GFR) و یا هر دو در افراد مبتلا به دیابت مشخص می‌شود (3). تا یک سوم بیماران مبتلا به دیابت نوع 1 (Type 1 diabetes mellitus; T1DM) و تقریباً نیمی از بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 (Type 2 diabetes mellitus; T2DM) در مرور زمان به CKD مبتلا خواهند شد. در این افراد، سطح کراتینین سرم افزایش می‌یابد و GFR به زیر 30 میلی‌لیتر در دقیقه و میزان دفع آلبومین ادراری (Urinary Albumin Excretion) به بالای 300 میلی‌گرم در 24 ساعت می‌رسد و وقتی اختلال عملکرد کلیه، خود را نشان می‌دهد، کیفیت زندگی افراد نیز آسیب می‌بیند (3). با این حال، تعداد کمتری از بیماران برای جلوگیری از ابتلاء و یا جلوگیری از پیشرفت CKD، مراقبت بهینه دریافت می‌کنند و ممکن است در نهایت به مرحله پایانی بیماری کلیوی (End-stage renal disease; ESRD)  برسند (4).
شیوع CKD در بیماران مبتلا به T2DM در حال حاضر حدود 40 درصد است و پیش‌بینی می‌شود که تا سال 2025 به حدود 50 درصد افزایش یابد. لذا افزایش تعداد افراد مبتلا به CKD و T2DM  که نیاز به درمان جایگزینی کلیه، دارند، تأثیر قابل توجهی بر استفاده از منابع بهداشتی و هزینه های مراقبت خواهد داشت (5). به همین دلیل، مدیریت CKD در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 یک چالش حیاتی است که ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی در سطح جهان با آن مواجه هستند، زیرا بیشتر بیماران مبتلا به ESRD در سطح جهان را شامل می‌شود و با عوارض بالا، مرگ و میر و کیفیت پایین زندگی همراه است (4). لذا شناسایی چالش‌ها و راه‌کارهای موجود جهت پیشگیری و مراقبت از بیماران CKD در افراد مبتلا به T2DM ضروری به نظر می‌رسد.
یکی از چالش‌های موجود، مدیریت قند خون در بیماران مبتلا به CKD و T2DM می‌باشد که به دلیل کاهش کلیرانس داروهای کاهنده گلوکز خون و کاهش گلوکونئوژنز توسط کلیه‌ها، مدیریت قند خون به طور فزآینده‌ای در این بیماران پیچیده می‌شود (6). چالش دیگر، محدودیت‌ استفاده از تست هموگلوبین A1c (Hemoglobin A1c; HbA1c)  در بیماران مبتلا به CKD به دلیل کاهش HbA1c اندازه‌گیری شده (به دلیل کاهش GFR) و اثر عوامل محرک گلبول قرمز می‌باشد که در صورت استفاده از این تست باید چالش موجود، جدی تلقی شود (7). هم‌چنین چالش دیگر این است که ماهیت پیشرونده CKD در افراد مبتلا به T2DM  منجر به بدتر شدن کیفیت زندگی افراد مبتلا و هم‌چنین افزایش هزینه‌های مدیریت بیماری می‌شود (8).
با این حال، این مطالعه سعی دارد به اهمیت پرداختن به فقدان شواهد جهانی کافی در مورد آزمایش عملکرد کلیه سالانه در افراد مبتلا به T2DM نیز تأکید کند. متأسفانه مراحل اولیه CKD در افراد مبتلا به T2DM در محیط‌های با درآمد پایین، اغلب مورد توجه قرار نمی‌گیرند و منجر به تأخیر در تشخیص به موقع و درمانCKD   می‌شود (9). این امر بر نیاز به تحقیقات بیشتر در مورد اثربخشی راهبردهای غربال‌گری و تشخیص زودهنگام در این زمینه را تأکید می‌کند.
مشخص شده است که مراقبت‌های جامع به موقع دیابت، از جمله اصلاح شیوه زندگی و مداخلات دارویی، خطر ابتلاء به نتایج ضعیف CKD  را کاهش می‌دهد. لذا راه‌کار‌های پیشگیری و مدیریت شامل بهینه‌سازی مدیریت قند خون، مدیریت فشار خون و مشارکت دادن بیمار در توصیه‌های غیردارویی است (10). اجرای زودهنگام مداخلات کلیدی برای جلوگیری از شروع CKD و هم‌چنین کند کردن روند پیشرفت آن ضروری است.
تحقیقات اخیر چندین رویکرد امیدوار کننده را برای حفظ عملکرد کلیه‌ها در افراد مبتلا به T2DM برجسته کرده است. در این زمینه اصلاح سبک زندگی، مانند تغییر رژیم غذایی و ورزش منظم، نقشی اساسی ایفاء می‌کند. رژیم غذایی کم پروتئین، سدیم و فسفر همراه با الگوی غذایی مدیترانه‌ای غنی از میوه‌ها، سبزیجات و چربی‌های سالم می‌تواند به کند کردن پیشرفت CKD  کمک کند. علاوه بر این، فعالیت بدنی منظم، به ویژه پیاده روی، عملکرد کلیه و سلامت کلی را بهبود می‌بخشد (11، 10).
در کنار مداخلات سبک زندگی، تشخیص و غربال‌گری به موقع از اهمیت فراوانی برخوردار است. اگرچه استانداردهای مراقبت از انجمن دیابت آمریکا (2020)، آزمایش سالانه عملکرد کلیه را جهت بهبود نتایج جهانی بیماری کلیوی در بیماران مبتلا به T2DM  و CKD توصیه می‌کنند (12)، اما هنوز کمبود جهانی در این زمینه وجود دارد. به طوری کهCKD ، در کشورهای کم درآمد مورد توجه قرار نمی‌گیرند. تنها زمانی که این بیماران علائمی مانند خستگی، بی اشتهایی، حالت تهوع، تورم شدید صورت، پاها یا مچ پا، هماچوری یا شب ادراری را تجربه می‌کنند، به بیمارستان مراجعه می‌کنند یا به دنبال خدمات پزشکی می‌روند. لذا با افزایش بار علائم این بیماران، بار مالی و اجتماعی بر مراقبین و کارکنان مراقبت‌های بهداشتی نیز افزایش می‌یابد (9). لذا شناسایی زودهنگام بیماری CKD در افراد مبتلا به T2DM از طریق بررسی وجود آلبومین در ادرار  و میزان GFR جهت هدایت مدیریت بالینی در این افراد و همچنین کاهش خطر پیشرفت CKD، بسیار مهم است. درک این نکته مهم است که هیپرگلیسمی و فشار خون بالا در اکثر افراد مبتلا به T2DM وجود دارند و این موارد نیز در نهایت عوارض قلبی-عروقی و اختلال عملکرد کلیه را تشدید می‌کنند.
در عمل بالینی، مدیریت دارویی اولین خط مراقبتی است که با هدف کنترل قند خون و کنترل فشار خون بالا در این گروه انجام می‌شود. درمان‌های دارویی به عنوان ابزار قدرتمندی در برابر بیماری کلیوی دیابتی ظاهر شده‌اند. مهارکننده‌های سیستم رنین-آنژیوتانسین و مسدودکننده‌های گیرنده آنژیوتانسین II به شدت برای بیماران مبتلا به دیابت، فشار خون بالا و آلبومینوری پیشنهاد می‌شوند. این داروها پیشرفت بیماری کلیوی و بروز بیماری ESRD را کاهش می‌دهند. هم‌چنین مهارکننده‌های ترانسپورتر سدیم-گلوکز (Sodium-glucose linked transporter 2; SGLT2)، پیشرفت CKD را کاهش می‌دهند و خطر ESRD، خطر قلبی-عروقی و بستری شدن در بیمارستان به دلیل نارسایی قلبی را کاهش ‌هند. این داروها به عنوان داروهای خط اول برای بیماران مبتلا به T2DM و CKD توصیه می‌شوند (13).
آگونیست‌های گیرنده پپتید شبه گلوکاگون-1 (Glucagon-like peptide 1; GLP-1) به عنوان عوامل خط دوم استفاده می‌شوند و ممکن است آلبومینوری و خطر بیماری قلبی عروقی را کاهش دهند. این داروها به ویژه در بیماران مبتلا به CKD پیشرفته یا افزایش خطر هیپوگلیسمی مفید هستند (14). آنتاگونیست‌های گیرنده مینرالوکورتیکوئید مانند فیرننون (Finerenone)  نیز در این بیماران مورد توجه هستند، زیرا در مقایسه با عوامل استروئیدی خطر هیپرکالمی کمتری دارند (15). به طور مشابه، درمان‌های مبتنی بر مهار کننده‌های دی پپتیدیل پپتیداز-4 (Dipeptidyl peptidase-4 inhibitor; DPP-4)، مشخص شده‌اند که مزایای کلیوی را فراتر از خواص کاهش گلوکز خود دارند (16). راه‌کار‌های دارویی جدید با هدف قرار دادن سایر مسیرها نیز در دست بررسی می‌باشند.
نتیجه‌گیری
دیابت علت اصلی CKD و ESRD است که نیاز فوری به راه‌کار‌های مؤثر محافظت از کلیه در این جمعیت بیمار دارد. لذا افزایش تعداد افرادی که با T2DM و CKD زندگی می‌کنند، تأثیر قابل توجهی بر استفاده از منابع بهداشتی و هزینه‌های مراقبت در آینده خواهد داشت. تحقیقات اخیر رویکردهای امیدوارکننده‌ای را برای حفظ عملکرد کلیه در افراد مبتلا به T2DM برجسته کرده است. اصلاح سبک زندگی، درمان‌های دارویی اثبات شده و عوامل درمانی جدید همگی نقش مهمی در کند کردن پیشرفت CKD ایفاء می‌کنند. به نظر می‌رسد یک رویکرد چند وجهی که این مداخلات را ترکیب کند، ضروری به نظر می‌رسد. برای بهبود نتایج و کاهش تأثیر مخرب CKD در بیماران مبتلا به T2DM، ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی باید در جریان راه‌کارهای در حال توسعه برای محافظت از کلیه باشند. با اجرای یک رویکرد جامع، می‌توان به طور مؤثرتری برای بهبود سلامت کلیه در این جمعیت بیمار تلاش کرد.

تعارض در منافع: ندارد
حامی مالی: ندارد
ملاحظات اخلاقی (کد اخلاق):. مشمول کد اخلاق نمی‌باشد.
مشارکت نویسندگان:
- طراحی ایده: جلال حسن‌شاهی
- روش کار: جلال حسن‌شاهی
- جمع‌آوری داده‌ها: جلال حسن‌شاهی
- تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها: جلال حسن‌شاهی
- نظارت: جلال حسن‌شاهی
-  مدیریت پروژه: جلال حسن‌شاهی
- نگارش پیش نویس اصلی: جلال حسن‌شاهی
- نگارش بررسی و ویرایش: جلال حسن‌شاهی
 
[1]- دانشیار فیزیولوژی، گروه فیزیولوژی و فارماکولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، رفسنجان، ایران
 تلفن: 31315083-034، پست الکترونیکی: hasanshahij@gmail.com
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: غدد
دریافت: 1403/4/3 | پذیرش: 1403/4/31 | انتشار: 1403/4/30

فهرست منابع
1. Birkeland KI, Bodegard J, Eriksson JW, Norhammar A, Haller H, Linssen GC, et al. Heart failure and chronic kidney disease manifestation and mortality risk associations in type 2 diabetes: a large multinational cohort study. Diabetes, obesity and metabolism 2020; 22(9): 1607-18.
2. Komenda P, Rigatto C, Tangri N. Screening strategies for unrecognized CKD. Clinical Journal of the American Society of Nephrology 2016; 11(6): 925-7.
3. Levey AS, Becker C, Inker LA. Glomerular filtration rate and albuminuria for detection and staging of acute and chronic kidney disease in adults: a systematic review. Jama 2015; 313(8): 837-46.
4. Thurlow JS, Joshi M, Yan G, Norris KC, Agodoa LY, Yuan CM, et al. Global epidemiology of end-stage kidney disease and disparities in kidney replacement therapy. American Journal of Nephrology 2021; 52(2): 98-107.
5. Fenta ET, Eshetu HB, Kebede N, Bogale EK, Zewdie A, Kassie TD, et al. Prevalence and predictors of chronic kidney disease among type 2 diabetic patients worldwide, systematic review and meta-analysis. Diabetology & Metabolic Syndrome 2023; 15(1): 245.
6. Garla V, Yanes-Cardozo L, Lien LF. Current therapeutic approaches in the management of hyperglycemia in chronic renal disease. Reviews in Endocrine and Metabolic Disorders 2017;18:5-19.
7. Copur S, Onal EM, Afsar B, Ortiz A, van Raalte DH, Cherney DZ, et al. Diabetes mellitus in chronic kidney disease: biomarkers beyond HbA1c to estimate glycemic control and diabetes-dependent morbidity and mortality. Journal of Diabetes and its Complications 2020; 34(11): 107707.
8. Hong YS, Kim H, Zhao D, Cho A. Chronic kidney disease on health-related quality of life in patients with diabetes mellitus: a national representative study. Journal of Clinical Medicine 2021; 10(20): 4639.
9. Tonelli M, Tiv S, Anand S, Mohan D, Garcia GG, Padilla JAG, et al. Diagnostic yield of population-based screening for chronic kidney disease in low-income, middle-income, and high-income countries. JAMA network open 2021; 4(10): 212-26.
10. Dunkler D, Kohl M, Heinze G, Teo KK, Rosengren A, Pogue J, et al. Modifiable lifestyle and social factors affect chronic kidney disease in high-risk individuals with type 2 diabetes mellitus. Kidney international 2015; 87(4): 784-91.
11. Mirabelli M, Chiefari E, Arcidiacono B, Corigliano DM, Brunetti FS, Maggisano V, et al. Mediterranean diet nutrients to turn the tide against insulin resistance and related diseases. Nutrients 2020; 12(4): 1066.
12. de Boer IH, Khunti K, Sadusky T, Tuttle KR, Neumiller JJ, Rhee CM, et al. Diabetes management in chronic kidney disease: a consensus report by the American Diabetes Association (ADA) and Kidney Disease: Improving Global Outcomes (KDIGO). Diabetes care 2022; 45(12): 3075-90.
13. Kleinaki Z, Kapnisi S, Theodorelou-Charitou S-A, Nikas IP, Paschou SA. Type 2 diabetes mellitus management in patients with chronic kidney disease: an update. Hormones 2020; 19: 467-76.
14. von Scholten BJ, Kreiner FF, Rasmussen S, Rossing P, Idorn T. The potential of GLP-1 receptor agonists in type 2 diabetes and chronic kidney disease: From randomised trials to clinical practice. Therapeutic Advances in Endocrinology and Metabolism 2022; 13: 204-20.
15. Bakris GL, Agarwal R, Anker SD, Pitt B, Ruilope LM, Rossing P, et al. Effect of finerenone on chronic kidney disease outcomes in type 2 diabetes. New England journal of medicine 2020; 383(23): 2219-29.
16. Singh-Franco D, Harrington C, Tellez-Corrales E. An updated systematic review and meta-analysis on the efficacy and tolerability of dipeptidyl peptidase-4 inhibitors in patients with type 2 diabetes with moderate to severe chronic kidney disease. SAGE Open Medicine 2016; 4: 2050312116659090. ‌

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2025 CC BY-NC 4.0 | Journal of Rafsanjan University of Medical Sciences

Designed & Developed by : Yektaweb