مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان

چکیده

  زمینه و هدف: اعتیاد به مواد مخدر یکی از مهم‌ترین مشکلات جوامع بشری است. فرد معتاد علاوه بر مشکلات اقتصادی و اجتماعی که بر خانواده و جامعه تحمیل می‌کند، می‌تواند از بعد سلامتی و بهداشتی هم برای جامعه خطرناک باشد. معتادان به خصوص معتادان تزریقی می‌توانند باعث انتشار بیماری‌های مهم و خطرناکی مانند هپاتیت B و C و هم‌چنین ویروس ایدز شوند. بنابراین شناخت این گروه از بیماران و دادن آموزش‌های لازم به آن‌ها از اولویت مهمی برخوردار است به همین جهت این مطالعه تلاشی در جهت شناسایی افراد معتاد آلوده به این ویروس‌ها بود که به درمانگاه خود معرف ترک اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان مراجعه می‌کردند.

  مواد و روش‌ها: این مطالعه توصیفی در سال ۱۳۸۲ بر روی ۱۸۰ نفر از معتادان مراجعه کننده به درمانگاه ترک اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، ضمن رعایت کامل ملاحظات اخلاقی که به روش غیر احتمالی آسان انتخاب شدند به مدت سه ماه پس از اطلاع و کسب رضایت آن‌ها انجام شد. از کلیه نمونه‌ها ۱۰ سی‌سی خون گرفته و پس از کدگزاری محرمانه، برای بررسی عفونت‌های ویروسی هپاتیت B و C و HIV به سازمان انتقال خون ارسال شد. برای بررسی آلودگی کلیه نمونه‌های سرمی از نظر آنتی‌بادی ضد HIV به روش الیزا بررسی و موارد مثبت مجدداً با همین روش تکرار و نهایتاً با روش وسترن بلات تأیید گردید. شناسایی موارد HBsAg و anti-HCV نیز از طریق تست الیزا صورت گرفت و صحت آزمایشات توسط سازمان انتقال خون تأیید شد. پس از جمع‌آوری اطلاعات، داده‌ها با آزمون آماری کای دو و فیشر مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.

  یافته‌ها: در این پژوهش میانگین سنی نمونه‌های مورد مطالعه ۳/۵ ± ۳/۲۹ سال بود، که ۵/۹۵% آن‌ها مرد و از نظر نوع اعتیاد، ۲۱/۱۷% معتاد تزریقی و ۸/۸۲% معتاد غیرتزریقی بودند که میزان آلودگی به یکی از انواع ویروس‌ها در ۲۱ نفر (۷/۱۱%) از کل نمونه‌ها وجود داشت ] با حدود اطمینان ۹۵%، (۱۶%-۸%) [ که ۱۱ نفر در گروه معتادان تزریقی و ۱۰ نفر در سایر معتادان قرار گرفتند که این اختلاف از نظر آماری معنی‌دار بود (۰۰۰۱/۰ p< ). از کل جمعیت مورد مطالعه ۳ نفر (۶۶/۱%) به HIV مبتلا بودند که همه آن‌ها در گروه معتادان تزریقی قرار داشتند، ۱۳نفر (۲/۷%) آلوده به HCV بودند که ۵ نفر آن‌ها در گروه معتادان تزریقی بودند. ۵ نفر (۷/۲%) آلوده به HBV بودند که دو نفر آن‌ها در گروه غیرتزریقی قرار داشتند.

  نتیجه‌گیری: این مطالعه نشان داد که به طور کلی در جمعیت معتادان درصد آلودگی ویروسی به طور قابل توجهی بالاست و در گروه معتادان تزریقی آلودگی به ویروس ایدز و هپاتیت B و C به طور قابل توجهی از سایر معتادان بالاتر است که این موضوع نیازمند توجه جدی به آموزش و پیشگیری از انتقال این ویروس‌ها در جامعه می‌باشد.

  واژه‌های کلیدی: وابستگان به مواد مخدر، ویروس نقص ایمنی اکتسابی انسان ، هپاتیت C ، هپاتیت B

  زمینه و هدف: یکی از بهترین روش‌های شناخته شده در اندازه‌گیری سطح سلامتی، ارزیابی کیفیت زندگی است. در مطالعه حاضر، میزان تأثیر بیماری انفارکتوس میو‌کارد (Myocardial Infarction) بر کیفیت زندگی بیماران و مهم‌ترین جنبه‌های متأثر از بیماری در زندگی مبتلایان مورد ارزیابی قرار گرفته است.

  مواد و روش‌ها : این مطالعه هم‌گروهی تاریخی ( Historical cohort ) در سال ۱۳۸۷ در شهرستان رفسنجان انجام شد. یک هم‌گروه که از لحاظ سن، جنس، سطح تحصیلات، طبقه اجتماعی و وضعیت تأهل همسان بودند و تنها از نظر ابتلا به بیماری MI در دو گروه بیمار ( ۵۰ نفر) و سالم (۵۰ نفر) قرار داشتند، مورد بررسی قرار گرفته‌اند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات پرسش‌نامه Short Form-۳۶۶ بود. از روش‌های آماری پارامتریک ( t-test ) و غیر پارامتریک (من ویتنی و مجذور کای ) جهت انجام مقایسات نمرات کسب شده در دو گروه استفاده شد.

  یافته‌ها . نسبت افراد با کیفیت زندگی نامطلوب در گروه مبتلا به MI به طور معنی‌داری بیش از این نسبت در گروه سالم بود(۰۰۱/۰ .(p= مهم‌ترین جنبه متأثر از این بیماری وضعیت احساسی و عاطفی بوده است. محاسبه خطر نسبی
نشان داد که ابتلا به بیماری دیابت به طور معنی‌داری و به اندازه ۷/۲ برابر احتمال ایجاد کیفیت زندگی نامطلوب را در افراد تحت بررسی افزایش می‌دهد (۶-۲/۱= CI ۹۵%).

  نتیجه‌گیری : بر اساس یافته‌های این مطالعه بیماری MI احتمال ایجاد زندگی با کیفیت نامطلوب را در بیماران به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد. انجام مداخلات لازم که متمرکز بر مهم‌ترین جنبه‌های متأثر از بیماری MI باشد، می‌تواند کیفیت زندگی بیماران را افزایش دهد.

  واژه‌های کلیدی: کیفیت زندگی، انفارکتوس میوکارد، خطر نسبی، خطر قابل انتساب‏‏

چکیده

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت نظام‌های سلامت، بررسی ابعاد مختلف کیفیت خدمات در این زمینه ضرورت دارد. این ارزیابی تاکنون در دانشکده دندانپزشکی رفسنجان انجام نشده بود. هدف از این مطالعه تعیین شکاف موجود در کیفیت ارائه خدمات در بخش‌های بالینی این دانشکده بود.

مواد و روش‌ها: این مطالعه توصیفی در سال تحصیلی ۱۳۹۵-۱۳۹۴ انجام شد. مراجعه‌کنندگان ۱۸۰ نفر از بیماران بخش‌های مختلف بالینی دانشکده دندانپزشکی رفسنجان بودند. داده‌ها توسط پرسش‌نامه استاندارد سروکوال که به سنجش کیفیت خدمات در قالب ۳۱ سؤال و شش بعد می‌پردازد، جمع‌آوری و پردازش شد. در پردازش داده‌ها از آزمون‌های t مستقل، t زوجی و آنالیز واریانس یک‌طرفه استفاده شد.

یافته‌ها: در تمامی ابعاد پرسش‌نامه بین انتظارات و ادراکات، شکافی معنادار (۰۰۱/۰p<) گزارش شد. بیشترین شکاف در بعد دسترسی به مراقبت (۹۱/۰±۵۷/۱-) و کمترین شکاف مربوط به بعد تضمین خدمات تعهدشده (۵۸/۰±۳۷/۱-) بود. میانگین کلی شکاف ابعاد این پرسش‌نامه برای این دانشکده ۳۴/۰±۲۴/۱- محاسبه گردید. در بین تمامی سنجه‌ها نیز سنجه «ارائه خدمات در زمان مقررشده» بیشترین شکاف (۰۶/۱±۲۶/۲-) را دارا بود. بیشترین شکاف در بین بخش‌های بالینی نیز در بخش بیماری‌های دهان و دندان (تشخیص) گزارش شد (۶۳/۰±۴۰/۲-).

نتیجه‌گیری: با توجه به اینکه عدم‌رضایت نسبی در تمامی ابعاد، سنجه‌ها و بخش‌های بالینی مشاهده شد، نیاز به یک برنامه‌ریزی مؤثر در جهت کاهش شکاف‌های هر بخش و ارتقاء کیفیت ارائه خدمات ضروری به نظر می‌رسد.

واژه‌های کلیدی: ادراکات، خدمات دندانپزشکی، رضایت بیماران، ارزیابی کیفیت خدمات سلامت، رفسنجان