مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان

---

سابقه و هدف: استفاده از امواج فراصوت و اثرات گرمایی و غیر گرمایی این امواج در درمان‌های فیزیوتراپی به خصوص در ناحیه کمر سابقه‌ای طولانی دارد. این پژوهش با هدف بررسی اثرات گرمایی و غیرگرمایی فراصوت بر ریشه‌های عصبی در ناحیه پاراورتبرال S۲، S۱ بر متغیرهای رفلکس هافمن انجام شده است.
مواد و روش‌ها: در این پژوهش ۱۴ نفر از خانم‌های سالم۲۰ تا ۳۰ سال شرکت داشتند. هر فرد در طی سه جلسه جداگانه تحت آزمایش با فراصوت پالس و ممتد و پلاسبو قرار می‌گرفت. در هر جلسه الکترودهای ثبات را جهت ثبت امواج  Mو رفلکس هافمن بر روی عضله تری سپس سوره قرار می‌دادیم. سپس در ناحیه پاراورتبرال S۲ و S۱ درناحیه‌ای به وسعت cm^۲۶×۴ فراصوت را با پارامترهای زیر اعمال می‌شد. ۱. فراصوت ممتد با فرکانس MHz۱ و شدتW /cm^۲۵/۱ و مدت زمان ۵ دقیقه. ۲. فراصوت پالس با فرکانسMHz ۱ و شدت W/cm^۲۱ و مدت زمان ۵ دقیقه.۳. فراصوت پلاسبو با مدت زمان ۵ دقیقه. با دادن تحریک از ناحیه حفره پشت زانو به عصب تیبیال موج M ورفلکس هافمن را در سه مرحله قبل، بلافاصله بعد و ۵ دقیقه بعد از اعمال فراصوت ثبت شد. علاوه بر اندازه‌گیری دامنه رفلکس هافمن، زمان تاخیری رفلکس و موجM، دامنه موج M و نسبت H/M در هر جلسه اندازه‌گیری شد.
یافته‌ها: در مقایسه مقادیر به دست آمده با استفاده از آزمون‌های اندازه‌گیری‌های تکراری و تست بن فورنی مشخص گردید که هیچ اختلاف معنی‌داری در دامنه رفلکس هافمن و نیز شاخصی H/M بین سه گروه آزمایشی فراصوت پالس و ممتد و پلاسبو طی زمان‌های قبل، بلافاصله بعد و ۵ دقیقه بعد از اعمال فراصوت، وجود ندارد. هم‌چنین هیچ اختلاف معنی‌داری در دامنه و زمان تاخیر موج M بین سه گروه آزمایشی دیده نشد.
نتیجه‌گیری: نبودن اختلاف معنی‌دار در دامنه‌ رفلکس‌ هافمن و شاخص H/M بین سه گروه آزمایشی می‌تواند بیانگر بی‌اثر بودن خواص حرارتی و غیرحرارتی فراصوت با دوزهای به کار رفته در این آزمایش بر تحریک‌پذیری حوضچه‌ نرونی‌ حرکتی باشد.
واژه‌های کلیدی: فراصوت، رفلکس هافمن، پاسخ M

---

سابقه و هدف: دیابت شایع‌ترین بیماری متابولیک و عامل خطر بیماری‌های قلبی - عروقی است. این بیماری امید به زندگی را تا ۲۵% کاهش می‌دهد. بیشترین علت مرگ و میر در بیماران دیابتی نوع دو، گرفتاری قلبی و عروقی است. به علت فقدان اطلاعات کافی در مورد شیوع دیابت در رفسنجان، این مطالعه در سال ۱۳۷۹ به منظور تعیین شیوع آن در این شهر انجام شد.
مواد و روش‌ها: این مطالعه از نوع توصیفی- مقطعی بود. جامعه مورد پژوهش را افراد با سن بیش از ۳۰ سال ساکن شهر رفسنجان تشکیل می‌دادند. با نمونه‌گیری تصادفی به روش طبقه‌ای ۷۵۶ نفر انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. پرسش‌نامه انفرادی با مصاحبه حضوری تکمیل گردید و بررسی‌های تن‌سنجی با اندازه‌گیری قد و وزن انجام شد. نمونه خون ناشتای افراد مورد بررسی جمع‌آوری و برای تشخیص افراد دیابتی از معیار سازمان بهداشت جهانی (WHO) و انجمن دیابت آمریکا ADA)) استفاده شد. برای تعیین چاقی از نمایه توده بدن استفاده گردید. جهت بررسی ارتباط بین متغیرها از آزمون کای دو استفاده شد.
یافته‌ها: در این بررسی شیوع دیابت در رفسنجان بر اساس معیار WHO ۷/۱۴% و با معیار ADA برابر ۱/۱۹% بود. شیوع آن در بین زنان بیشتر از مردان بود (به ترتیب۱/۱۹% و ۶/۸%). با بالا رفتن سن شیوع دیابت افزایش نشان داد هر چند این افزایش از نظر آماری معنی‌دار نبود. هم‌چنین در زنان میزان شیوع دیابت با شغل ارتباط معنی‌داری نشان داد (۰۰۵/۰ p=).
نتیجه‌گیری: یافته‌های این بررسی نشان داد که شیوع دیابت به عنوان یک مشکل بهداشتی در این شهر قابل ملاحظه بوده و شیوع بالای آن ضرورت اجرای برنامه‌های مداخله‌ای مستمر در زمینه تغییر رفتارهای فردی و شیوه زندگی را ایجاب می‌کند.
واژه‌های کلیدی: دیابت نوع دو، رفسنجان، شیوع

---

---

خلاصه�

سابقه و هدف: بیماران با سندرم X قلبی، در اثر فعالیت درد قلبی داشته و در آن‌ها تست ورزش مثبت و آرتریوگرام کرونر طبیعی است. به نظر می‌رسد که این افراد احساس درد غیرطبیعی درد قلبی در اثر افزایش حساسیت به آدنوزین دارند. مطالعات قبلی نشان داده است که آمینوفیلین وریدی و یا خوراکی که مهار‌کننده گیرنده‌های آدنوزین است باعث بهبود تحمل فعالیت بیماران سندرم X قلبی می‌شود. در این مطالعه تاثیر تئوفیلین خوراکی بر علایم بالینی ونتایج تست ورزش بیماران سندرم X قلبی مراجعه کننده به درمانگاه قلب بیمارستان امام خمینی ساری در سال ۱۳۸۱ بررسی شد.

مواد و روش‌ها: مطالعه به صورت کارآزمایی بالینی دو سوکور بر روی مبتلایان به سندرم X قلبی انجام شد. در این مطالعه ۲۰ بیمار مبتلا (۱۸ زن و ۲ مرد، با سن متوسط ۵۰ سال) به سندرم X قلبی بررسی شدند، این افراد به صورت تصادفی به دو گروه شاهد و مورد تقسیم شدند. این افراد خصوصیات پایه مشابه داشتند. به گروه مورد قرص تئوفیلین به میزان ۱۵۰ تا ۲۲۵ میلی‌گرم (برحسب وزن و مصرف سیگار) دوبار در روز به مدت سه هفته و به گروه شاهد دارو نما تجویز شد. در پایان هفته سوم برای کلیه بیماران تست ورزش (Treadmill) انجام شد. تعداد حملات درد بیماران ثبت شد. آزمون t-test مزدوج جهت مقایسه نتایج مورد استفاده قرار گرفت.

یافته‌ها: در این مطالعه مدت زمان انجام تست ورزش در گروه مورد طولانی‌تر از گروه شاهد (۰۵/۰ p<) و تعداد حملات درد قلبی در گروه مورد کمتر از گروه شاهد بود (۰۵/۰ p<). اما اختلاف معنی‌دار آماری از نظر میزان افت قطعه ‌ST در پیک ورزش و زمان بروز درد قلبی در هنگام تست ورزش در بین دو گروه وجود نداشت.

نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد که تئوفیلین خوراکی یافته‌های کلینیکی و علایم بیماران مبتلا به سندرم X قلبی مانند تعداد حملات درد قلبی و مدت زمان تست ورزش را بهتر می‌کند اما بر روی یافته‌های پاراکلینیکی این بیماران نظیر افت قطعه ST در این مطالعه تأثیری نداشت و نیاز به مطالعات بیشتری دارد.

واژه‌های کلیدی: سندرم ‌X قلبی، تئوفیلین، درد قفسه سینه، تست ورزش

---

چکیده

زمینه و هدف: امروزه تا حد زیادی بار اختلالات روانی در کشورهای پیشرفته جهان به وسیله پرسش‌نامه‌های غربالگری و مصاحبه‌های بالینی شناسایی شده، اما مطالعات همه‌گیری‌شناسی اختلالات روانی در کشور ما کوتاه و تعداد مطالعات انجام شده کم و محدود می‌باشد. هدف پژوهش حاضر، برآورد شیوع اختلالات روان‌پزشکی در افراد ۱۸ سال و بالاتر مناطق شهری و روستایی استان کرمان بود.

مواد و روش‌ها: این مطالعه توصیفی – مقطعی در سال ۱۳۸۰ و در قالب طرح کشوری بررسی اختلالات روان‌پزشکی در ایران انجام گردید. در این مطالعه ۸۷۶ نفر با روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای و سیستماتیک از بین خانواده‌های موجود استان انتخاب شدند و با استفاده از پرسش ‌ نامه اختلالات عاطفی و اسکیزوفرنیا ( SADS ) بر اساس معیارهای طبقه‏بندی DSM-IV ، مورد بررسی قرار گرفتند .

یافته‌ها: نتایج این بررسی نشان داد شیوع انواع اختلالات روان‌پزشکی در استان ۶۲/۱۹% می‏باشد که این شیـوع در زنــان ۴۸/۲۵% و در مردان ۵/۱۳% بود . اختلالات اضطرابی و خلقی به ترتیب با ۳۳/۸ % و ۱۹/۷% ، شایع‏ترین اختلالات روان‌پزشکی در استان بودن د. شیوع اختلالات پسیکوتیک در این مطالعه ۴۶/۰%، اختلالات عصبی - شناختی ۹۳/۱% و اختلالات تجزیه‏ای ۷۱/۱% بوده است. در گروه اختلالات خلقی، افسردگی اساسی با ۵۹/۵% و در گروه اختلالات اضطرابی، وسواس فکری- عملی با ۸۵/۲% شیوع بیشتری داشته‏اند. در این مطالعه ۹۳/۱۳% افراد مورد مطالعه دچار حداقل یک اختلال روان‌پزشکی بوده‏اند. شیوع اختلالات روان‌پزشکی در استان در زنان با ۶۷/۱۷%، افراد گروه سنی۶۶ سال و بیشتر با ۸۲/۲۹%، افراد همسر فوت شده با ۳۳/۳۳%، افراد ساکن در مناطق روستایی با ۰۹/۱۶ %، افراد بی‏سواد با ۵۷/۱۷ % و افراد بازنشسته با ۰۳/۲۹% بیش از گروه ‌ های دیگر بوده است.

نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه مسئولیت سیاستگزاران و برنامه‌ریزان بهداشتی استان کرمان و کشور را در رابطه با تدوین برنامه‌های عملی و اجرایی بهداشت روان، بیش از پیش روشن می‌سازد.

واژ ه‌های‌کلیدی : همه‏گیری‏شناسی، اختلالات روان ‌ پزشکی، پرسش ‌ نامه اختلالات عاطفی و اسکیزوفرنیا ( SADS ) ، استان کرمان

---

 

 

چکیده

  مقدمه و هدف: پوسیدگی دندان شایع‌ترین بیماری مزمن دوران کودکی است و شاخص DMFT مهم‌ترین معیار کمی برای سنجش سلامت دندان است. هدف از این مطالعه ت وصیف شیوع پوسیدگی دندان و وقوع دوطرفه آن در دانش‌آموزان ۱۲ ساله شهر رفسنجان در سال ۱۳۸۶ بود.

  مواد و روش‌ها: در این مطالعه توصیفی- مقطعی تعداد ۳۵۳ دانش‌آموز ( ۱۷۳ دختر و ۱۸۰ پسر) به صورت تصادفی از مدارس دولتی و خصوصی انتخاب شدند. معاینه بالینی جهت تشخیص پوسیدگی بر اساس معیارهای سازمان بهداشت جهانی انجام شد. معاینه افراد در کلاس درس و در زیر نور چراغ قوه و با استفاده از سوند و آینه دندان‌پزشکی صورت گرفت. داده‌ها پس از مصاحبه و معاینه بالینی توسط یک دندان‌پزشک جمع‌آوری و با استفاده از آزمون آماری t-test تجزیه و تحلیل شدند.

  یافته‌ها: میانگین DMFT ۲±۴۶/۲ (پسران ۷۸/۲ و دختران ۱۳/۲) بدست آمد. اجزاء D ، M و F این شاخص به ترتیب ۷/۷۵، ۷/۶ و ۶/۱۷% بودند. تفاوت بین شاخص DMFT و اجزاء M و F آن با جنسیت معنی‌دار بود ولی در جزء D معنی‌دار نبود. نسبت دانش‌آموزان Caries Free (CF) ۷/۲۰% (پسران ۷/۱۶% و دختران ۹/۲۴%) به دست آمد و بین دانش‌آموزان CF با جنسیت تفاوت معنی‌داری وجود نداشت، اما بیشترین وقوع پوسیدگی دوطرفه در دندان مولر اول و دوم فک بالا و کم‌ترین آن مربوط به دندان پرمولر دوم فک بالا و پرمولر اول پائین بود.

  نتیجه‌گیری: شیوع پوسیدگی دندان در دانش‌آموزان ۱۲ ساله شهر رفسنجان بیشتر از استانداردهای جهانی سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۱۰ است. بنابراین بهبود خدمات دندان‌پزشکی موجود و انجام برنامه پیشگیری برای دانش‌آموزان در آینده ضروری به نظر می‌رسد.

  واژه‌های کلیدی: پوسیدگی دندان، DMFT ، Caries Free ، پوسیدگی دوطرفه

 

---

  زمینه و هدف: آموزش تخصصی دندانپزشکی یک تصمیم انتخابی و شخصی برای دستیابی به افزایش معلومات و مهارت‌ها است که دلایل گوناگونی دارد. از این رو، هدف مطالعه حاضر، به منظور ارزیابی میزان و علل اشتیاق به ادامه تحصیل در دانشجویان دندانپرشکی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان ‌طراحی گردید.

  مواد و روش‌ها: در این مطالعه توصیفی-مقطعی که در سال ۱۳۹۰ انجام گرفت، تمامی دانشجویان دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان شرکت داشتند. اطلاعات به صورت مصاحبه فردی و به وسیله پرسشنامه‌ای حاوی سؤالاتی در مورد خصوصیات فردی، علل علاقه‌مندی و عدم علاقه‌مندی به ادامه تحصیل و سه رشته تخصصی مورد علاقه دانشجویان جمع‌آوری گردید. سؤالات بر اساس مقیاس پنج درجه‌ای لیکرت طراحی شدند. داده‌ها به وسیله آمار توصیفی، آزمون‌ t و ضریب همبستگی پیرسون تحلیل گردیدند.

  یافته‌ها: در این مطالعه تمامی ۱۳۷ دانشجوی دندانپزشکی با میانگین سنی ۴/۲±۲/۲۲ سال شرکت کردند که ۷/۵۷% آنان دختر بودند. اکثریت دانشجویان (۶/۸۷%) علاقه‌مند به ادامه تحصیل بودند. افزایش مهارت بالینی و معلومات، کسب موقعیت اجتماعی بهتر، دستیابی به کار بهتر و ارتقای منزلت شغلی مهم‌ترین علل ادامه تحصیل ذکر شدند. تمایل به شروع به کار بعد از تحصیل و خستگی از تحصیل از مهم‌ترین علل عدم‌ علاقه‌مندی به ادامه تحصیل بود. سه رشته‌ تخصصی مورد علاقه دانشجویان به ترتیب عبارت بودند از: ارتودنسی (۳/۵۳%)، جراحی فک و صورت (۶/۱۴%)، دندانپزشکی ترمیمی (۸%) .

  نتیجه‌گیری: مطالعه حاضر نشان داد که اکثریت دانشجویان دندانپزشکی برای افزایش مهارت بالینی و معلومات، کسب موقعیت اجتماعی بهتر، اشتیاق به ادامه تحصیل دارند و ارتودنسی انتخاب اول اغلب آنان است.

  واژه‌های کلیدی: اشتیاق به ادامه تحصیل، دانشجوی دندانپزشکی، آموزش دندانپزشکی، رشته‌های تخصصی دندانپزشکی

---

  زمینه و هدف: ارزیابی وضعیت تحصیلی دانش‌آموختگان، جهت بررسی کیفیت نظام آموزشی مهم و ضروری است. این مطالعه به منظور تعیین وضعیت تحصیلی دانش‌آموختگان دندانپزشکی رفسنجان، انجام گرفت.

  مواد و روش‌ها: این مطالعه مقطعی به صورت سرشماری، روی دانش‌آموختگان ورودی‌های ۱۳۸۱-۱۳۷۶ انجام گرفت و اطلاعات افراد شامل سن، جنسیت، سال ورود به دانشگاه، سهمیه ورودی، معدل علوم پایه، نمره امتحان جامع علوم پایه، نمرات نظری و عملی دوره‌های بالینی ثبت گردیدند. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های تی مستقل ، واریانس یک طرفه، ضریب همبستگی پیرسون و همبستگی درونی تجزیه و تحلیل شدند.

  یافته‌ها: نمرات ۱۰۱ دانش‌آموخته دندانپزشکی [۶۹ دختر (۳/۶۸%)، ۳۲ پسر (۷/۳۱%)] ارزیابی شدند. میانگین و انحراف معیار معدل علوم پایه، دوره بالینی، کل دوره و نمره آزمون جامع علوم پایه به ترتیب ۳۱/۱±۴۶/۱۵، ۰۱/۱±۲۹/۱۶، ۰۶/۱±۹۹/۱۵ و ۷۷/۱۶±۲۲/۱۴۵ بدست آمد. تفاوت معنی‌داری بین دختران و پسران به لحاظ معدل علوم پایه (۰۲/۰ p= ) وجود داشت. همچنین تفاوت معنی‌داری بین میانگین معدل کل (۰۱۴/۰ p= ) و میانگین نمره امتحان جامع علوم پایه (۰۰۵/۰ p= ) بر حسب سال ورود به دانشگاه وجود داشت. بیشترین و کمترین میانگین نمرات به ترتیب مربوط به سهمیه مناطق و ایثارگر بود. بین سن و فاصله اخذ دیپلم تا ورود به دانشگاه با معدل دوره‌های بالینی همبستگی معنی‌داری وجود داشت (۰۰۱/۰ p< ).

  نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های این مطالعه، سن، فاصله اخذ دیپلم تا ورود به دانشگاه، جنسیت، سهمیه ورودی از جمله عوامل مهم و مؤثر بر وضعیت تحصیلی است؛ بنابراین، لزوم انجام مطالعات گسترده‌تر و آینده‌نگر در این زمینه ضروری به نظر می‌رسد.

  واژه‌های کلیدی: وضعیت تحصیلی، دانش‌آموخته دانشکده دندانپزشکی، آموزش دندانپزشکی

---

gte vml ۱]> چکیده

زمینه و هدف: استفاده از گیاهان دارویی، از دیرباز در طب سنتی برای معالجه بیماری‌های مختلف از جمله اختلالات گوارشی رایج بوده است. یکی از این گیاهان که در طب سنتی ایران از آن یاد شده بادیان رومی است که تحقیقات زیادی در مورد اثرات فارماکولوژیک آن انجام شده است. مطالعه حاضر، نقش فراکسیون متانولی مشتق از این اسانس را بر فعالیت مکانیکی عضلات صاف ایلئوم جدا شده از موش صحرایی مورد بررسی قرار داده است.

مواد و روش‌ها: این مطالعه آزمایشگاهی در دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی یزد بخش فیزیولوژی در ابتدای سال ۱۳۹۲ انجام گرفت. جهت بررسی آثار اسپاسمولیتیک فراکسیون، محلول‌های مختلف را پس از اعمال استیل‌کولین (Ach)^۴-۱۰ مولار، به حمام بافت اضافه کردیم و همچنین، جهت بررسی آثار آنتی‌اسپاسمودیک فراکسیون، محلول‌های مختلف را قبل از اعمال استیل‌کولین (Ach) ^۹-۱۰تا ^۲-۱۰ مولار اضافه کردیم و سپس با استفاده از دستگاه فیزیوگراف و حمام بافت، انقباضات ایزوتونیک ایلئوم مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل با اثرات  تیمول به‌عنوان کنترل مثبت مقایسه گردید.

یافته‌ها: نتایج بدست آمده از اثر غلظت‌های مختلف این فراکسیون ۰۰۲/۰ ، ۰۰۵/۰، ۰۱/۰% برانقباض ناشی از استیل‌کولین ^۴-۱۰ مولار در ایلئوم موش نشان داد غلظت ۰۰۲/۰% اسانس و غلظت بالاتر آن منجر به کاهش انقباض ناشی از استیل‌کولین می شود. به طوری که غلظت ۰۰۲/۰% آن ۸/۵۹% (۰۵/۰p<) و غلظت ۰۱/۰% آن شدت انقباضات ناشی از استیل‌کولین را ۵/۷۷% (۰۱/۰p<) کاهش داد. از طرفی غلظت‌های ^۵-۱۰ و ^۴-۱۰ مولار تیمول در مقایسه با فراکسیون متانولی با غلظت ۰۰۲/۰و ۰۰۵/۰ و ۰۱/۰% کاهش معنی‌داری بر انقباضات ناشی از استیل‌کولین نشان نداد.

نتیجه‌گیری: فراکسیون متانولی مشتق از اسانس  بادیان رومی دارای آثار اسپاسمولیتیک و آنتی‌اسپاسمودیک می‌باشد.

واژه‌های کلیدی: فراکسیون متانولی، بادیان رومی، ضد اسپاسمی، استیل‌کولین، ایلئوم

---

gte vml ۱]> چکیده

زمینه و هدف: کارآیی کامپوزیت رزین‌های نوری وابسته به میزان پلیمریزاسیون آنهاست. حداقل زمان کیورینگ برای پلیمریزاسیون مطلوب٤٠ ثانیه است. شرکت سازنده کامپوزیت رزین P۶۰ کاهش زمان کیورینگ را از مزایای این کامپوزیت رزین ذکر کرده است. از آنجایی که افزایش طول عمر دستگاه‌های نوردهی و کاهش زمان درمان در دندانپزشکی کودکان مهم می‌باشد، بنابراین مطالعه حاضر با هدف مقایسه میزان پلیمریزاسیون کامپوزیت رزین P۶۰ در بازه‌های زمانی ٢٠ و ٤٠ ثانیه با دستگاه‌های لایت کیور هالوژنه و Light emitting diode (LED) انجام گردید.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه آزمایشگاهی ٤٠ دیسک کامپوزیت رزین به قطر پنج و ضخامت دو میلی‌متر تهیه گردید. نمونه‌ها به صورت تصادفی به چهار گروه ده‌تایی تقسیم شدند. گروه اول و دوم به ترتیب به مدت٢٠ و ٤٠ ثانیه با دستگاه ‌هالوژن کیور شدند. گروه سوم و گروه چهارم نیز به ترتیب به مدت ۲۰ و ۴۰ ثانیه با دستگاه LED کیور گردیدند. سپس درجه پلیمریزاسیون نمونه‌ها با دستگاه اسپکتروسکوپی اندازه‌گیری شد. داده‌ها توسط آزمون واریانس دوطرفه تجزیه و تحلیل شدند (۰۵/۰=α).

یافته‌ها: آزمون واریانس دوطرفه نشان داد که صرف نظر از نوع دستگاه لایت کیور، میزان پلیمریزاسیون به طور معنی‌داری در زمان ٤٠ ثانیه بیشتر از ٢٠ ثانیه بود. همچنین میزان پلیمریزاسیون به طور معنی‌داری در دستگاه‌هالوژن بیشتر از دستگاه LED بود. با این وجود در هر دو دستگاه، میزان پلیمریزاسیون در زمان ۲۰ ثانیه قابل قبول بود.

نتیجه‌گیری: با در نظر گرفتن محدودیت‌های یک مطالعه آزمایشگاهی، به نظر می‌رسد صرف نظر از نوع دستگاه لایت کیور، زمان تابش ۲۰ ثانیه‌ای برای کیور کردن کامپوزیت رزین P۶۰ کافی باشد.

واژه‌های کلیدی: کامپوزیت رزین، میزان پلیمریزاسیون، درجه تبدیل رزین p۶۰

---

gte vml ۱]> چکیده

زمینه و هدف: در طب سنتی جهت معالجه بیماری‌های مختلف از گیاهان دارویی استفاده می‌شود. یکی از این گیاهان که در طب سنتی ایران از آن یاد شده، مرزه است که تحقیقات زیادی در مورد اثرات فارماکولوژیک آن صورت گرفته و با توجه به گزارش‌های انجام شده در طب سنتی در خصوص اثر این گیاه بر دستگاه گوارش، مطالعه حاضر نقش اسانس روغنی مرزه را بر فعالیت مکانیکی عضلات صاف ایلئوم جدا شده از موش صحرایی نر مورد بررسی قرار داده است.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی با استفاده از دستگاه فیزیوگراف ، اثر غلظت‌های ۲۵، ۵۰،۱۰۰ و ۲۰۰ نانوگرم بر میلی‌لیتر اسانس مرزه، بر انقباضات ایزوتونیک ایجاد شده بوسیله استیل‌کولین ^۴-۱۰ مولار مورد بررسی قرار گرفت.

یافته‌ها: بررسی انجام شده نشان داد غلظت‌های کمتر از ۱۰۰ نانوگرم بر میلی‌لیتر اسانس مرزه اثری بر انقباض ناشی از استیل‌کولین ^۴-۱۰ مولار نداشته اما غلظت‌های بالاتر از آن، انقباض ناشی از استیل‌کولین را کاهش داد که از لحاظ آماری معنی‌دار می‌باشد ۰۵/۰p<. این اثرات در مقایسه با اثر کارواکرول به عنوان کنترل مثبت معنی‌دار نمی‌باشد.

نتیجه‌گیری: اسانس روغنی مرزه انقباض ناشی از استیل‌کولین (^۴-۱۰ مولار) را به طور معنی‌داری کاهش داده است، لذا استفاده از اسانس فوق احتمالاً برای کاهش اختلالات روده کوچک مفید باشد.

واژه‌های کلیدی: اسانس روغنی مرزه، ضد اسپاسم، استیل‌کولین، ایلئوم، عضله صاف

---

زمینه و هدف: هدف از تحقیق حاضر بررسی رابطه بین ویژگی‌های پیکرسنجی، درصد چربی و میزان پرش Sargent با زمان شنای (۱۰۰ متر آزاد) شناگران نخبه نوجوان بود.

مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی بوده که آزمودنی‌ها به صورت سرشماری وارد مطالعه شدند، بدین منظور، ۲۱ نفر از شناگران پسر ۱۵-۱۰ ساله مورد ارزیابی قرار گرفتند که شامل: قد، وزن، ۸ طول بدنی، ۵ عرض بدنی، ۷ محیط بدنی، ۲ چین پوستی، قدرت گریپ دست و نیز میزان پرش Sargent بود که با استفاده از ترازو، متر نواری، کولیس و دستگاه هندگریپ ثبت و اندازه‌گیری شد و از آزمون همبستگی جزیی و پیرسون برای تجزیه و تحلیل یافته‌ها استفاده شد.

یافته‌ها: نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان داد رابطه معنی‌دار منفی بین رکورد شناگران (۶۹/۱۰±۵۰/۷۳ ثانیه) با طول بازو (۸۹/۳±۷۲/۳۲ سانتی‌متر)، طول ساعد (۸۷/۲±۱۰/۲۵ سانتی‌متر)، طول کف دست، طول دو دست، طول کف پا، عرض کف دست، دور ساعد، قدرت گریپ دست، درصد چربی و سابقه شنا وجود دارد (۰۵/۰p&le). بعلاوه بین رکورد پرش Sargent و قد نشسته، LBM و چربی ساق پا رابطه مستقیم وجود دارد (۰۱/۰p&le). آزمون همبستگی پیرسون نیز که برای تجزیه تحلیل نسبت‌های طول اندام‌ها به قد استفاده شد، نشان داد، بین متغیرهای نسبت طول ساعد به قد و LBM به قد رابطه معنی‌دار منفی وجود دارد (۰۱/۰p&le).

نتیجه‌گیری: استعدادیابی نوجوانان با روش‌های پیکرسنجی، صحیح و دقیق بوده و برخی از عوامل پیکرسنجی با زمان عملکرد در شنا ارتباط بیشتری دارد.

واژه‌های کلیدی: پیکرسنجی، استعدادیابی، شناگر، نوجوان

---

چکیده

زمینه و هدف: بیماری بوتولیسم در اثر مسمومیت با یکی از هفت نوروتوکسین بوتولینوم ایجاد می‌شود. زیر واحد اتصالی این سموم ایمونوژن بوده و کاندید واکسن نوترکیب زیر واحدی علیه این بیماری می‌باشند. با توجه به ایمنی‌زایی پایین پروتئین نوترکیب، استفاده از حاملین مناسب جهت رسانش آنتی‌ژن به سلول‌های هدف، اجتناب‌ناپذیر است. هدف از این تحقیق، ارزیابی استفاده از نانوذرات کیتوسان به عنوان حامل در تجویز خوراکی و تزریقی پروتئین نوترکیب ناحیه اتصالی Botulinum Neurotoxin type E (BoNT/E) بود.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی، نانوذرات کیتوسان حاوی پروتئین نوترکیب ناحیه اتصالی BoNT/E با روش ژلاسیون یونی تهیه و به صورت خوراکی و تزریقی به ۵ گروه موش‌ سوری تجویز شدند. تیتر آنتی‌بادی IgG ضد نورتوکسین بوتولینوم با روش الایزا مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت، تمام گروه‌ها با نوروتوکسین فعال بوتولینوم تیپ E چالش شدند و داده‌های بدست آمده با آزمون t-test مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته‌ها: میزان تولید آنتی‌بادی IgG ضد نورتوکسین بوتولینوم پس از هر بار تزریق در همه گروه‌های مورد آزمون، افزایش یافت. استفاده از نانوذرات کیتوسان، افزایش معنی‌داری در میزان تولید آنتی‌بادی IgG ضد نورتوکسین بوتولینوم به دنبال نداشت (p>۰,۰۵). با مقایسه تیتر آنتی‌بادی IgG ضد نوروتوکسین بوتولینوم در موش‌های ایمن شده با نانوذرات حاوی آنتی‌ژن از طریق خوراکی و تزریقی تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد (p>۰,۰۵). در چالش با نوروتوکسین فعال بوتولینوم تیپ E، موش‌هایی که به صورت خوراکی ایمن شده بودند، ۵۰۰ برابر LD_۵۰ را تحمل کردند.

نتیجه‌گیری: نتایج این تحقیق نشان داد پروتئین نوترکیب BoNT/E به تنهایی قادر است از طریق سیستم گوارش، جذب و منجر به بروز پاسخ ایمنی مؤثر شود. نتایج چالش نشان داد پاسخ ایمنی ایجاد شده در تجویز خوراکی، مؤثر و در تجویز تزریقی ناکارآمد بود.

واژه‌های کلیدی: نانوذرات کیتوسان، واکسن خوراکی، ژلاسیون یونی، واکسن نوترکیب، نوروتوکسین بوتولینوم تیپ E

---

چکیده

زمینه و هدف: حوادث خطرناک ناشی از خطاهای دارویی یکی از بزرگترین چالش­‌ها در بخش مراقبت­های ویژه می‌باشند. بیماران در این بخش‌ها نسبت به خطاها بسیار حساس هستند و قادر به تحمل آسیب­های ناشی از این خطاها نیستند. این مطالعه با هدف تعیین فراوانی انواع خطاهای دارویی غیرتزریقی پرستاران بخش­های مراقبت ویژه قلبی استان مازندران در سال ۱۳۹۳ انجام شده است.

مواد و روش‌ها: این مطالعه از نوع مقطعی می باشد که در بخش­های مراقبت­های ویژه (CCU وICU جراحی قلب) ۱۲ بیمارستان آموزشی و درمانی انجام شده است. از میان ۲۴۰ نفر پرستار شاغل در این بخش­ها ۱۹۲ نفر در این مطالعه شرکت کردند. ابزار گردآوری داده­ها در این مطالعه سه پرسش­نامه شامل «پرسش­نامه بررسی اطلاعات دموگرافیک پرستاران»، «پرسش­نامه بررسی اطلاعات طبی و دموگرافیک بیماران» و «پرسش­نامه خودگزارش­دهی فراوانی انواع خطاهای دارویی غیرتزریقی و عوامل مرتبط با آن توسط پرستاران» بود. داده­ها با استفاده از آمار توصیفی (فراوانی مطلق، فراوانی نسبی، میانگین و انحراف معیار) گزارش گردید.

یافته­ها: ۱۴۵ مورد خطای دارویی غیرتزریقی در طی یک دوره ۲ ماهه از ابتدای آبان ماه تا ابتدای دی ماه سال ۱۳۹۳ توسط پرستاران گزارش شد. شایع­ترین خطای دارویی غیرتزریقی پرستاران شامل مقدار اشتباه با ۵۶ مورد (۶/۳۸%) بود. در رابطه با عوامل مرتبط با خطاهای دارویی غیرتزریقی، ۵/۴۳% در ارتباط با عوامل مربوط به رونویسی، ۵/۲۵% عوامل ارتباطی، ۲/۱۷% عوامل مربوط به شرایط کاری، ۱۱% عوامل مربوط به بسته­بندی و ۸/۲% عوامل مربوط به داروخانه بوده است. در ارتباط با پیامد خطاها ۳/۹۰% از خطاهای دارویی غیرتزریقی برای بیماران پیامدی نداشت.

نتیجه­گیری: با توجه به نتایج، بکارگیری راهبردهایی از جمله افزایش دانش داروشناسی پرستاران و دانشجویان پرستاری، فراهم نمودن شرایط استاندارد و بهبود ارتباط بین پرستاران و پزشکان، برای محدود کردن خطاهای دارویی توصیه می­شود.

واژه­های کلیدی: خطاهای دارویی، خطاهای کاربرد دارو، خطاهای کاربردی، عوامل مرتبط

---

چکیده

زمینه و هدف: رنسیمت تکنیکی برای تعیین سریع مقاومت به اکسیداسیون در چربی‌ها و روغن‌ها است که نتایج خوبی در خصوص پیش‌بینی انبارمانی و پایداری حرارتی روغن‌ها در اختیارمان قرار می‌دهد. در این پژوهش با استفاده از روش رنسیمت، مقاومت روغن پسته ۵ واریته اهلی و وحشی به اکسایش و تأثیر خصوصیات شیمیایی بر پایداری حرارتی تعیین گردید.

مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر نوعی مطالعه آزمایشگاهی است. روغن پنج گونه پسته شامل بنه، احمدآقایی، کله‌قوچی، اکبری و فندقی با حلال استخراج شد و با استفاده از روش کروماتوگرافی گازی ترکیب اسیدهای چرب و با استفاده از روش‌های شیمیایی میزان آنتی‌اکسیدان‌ها و کیفیت روغن تعیین شد. همچنین مقاومت به اکسایش با دستگاه رنسیمت تعیین گردید. میانگین‌ها با نرم‌افزار MStatC ۲,۱۰ و بر اساس آزمون دانکن در سطح ۵% مقایسه گردیدند.

یافته‌ها: اسید اولئیک و اسید پالمتیک به ترتیب از بیشترین ترکیبات اسید چرب کل و اسید چرب اشباع در پسته بود. بیشترین مقدار اسید اولئیک در واریته احمدآقایی و بیشترین و کمترین اسیدهای چرب با یک باند دوگانه و چند باند دوگانه در روغن پوست بنه (۶۵-۹/۷%) و کمترین و بیشترین اسیدهای چرب با یک باند دوگانه و چند باند دوگانه در روغن مغز بنه (۵۳، ۸/۳۲%) مشاهده شد. بیشترین اندیس مقاومت به اکسیداسیون به ترتیب در روغن پوست بنه، روغن مغز بنه و روغن واریته احمدآقایی مشاهده شد. انرژی فعال‌سازی واکنش اکسیداسیون در محدوده kJ/mol ۲/۹۸-۹۲ محاسبه شد. نتایج تحقیق نشان داد که زمان انبارمانی در دمای ۲۵ درجه سانتی‌گراد در روغن پوست بنه، روغن مغز بنه و واریته احمدآقایی به ترتیب ۷۸۶، ۳۸۶ و ۲۸۰ روز است. در انواع اهلی (تجاری) پسته، انبارمانی واریته احمد آقایی بیش از ۵/۱ برابر واریته‌های دیگر ارزیابی گردید.

نتیجه‌گیری: ترکیب اسید چرب و مقدار بالای آنتی‌اکسیدان‌ها مهم‌ترین فاکتورهای مقاومت بالای روغن پوست و مغز گونه وحشی پسته و دلیل ماندگاری بیشتر آن نسبت به واریته‌های تجاری است. در بین گونه‌های تجاری پسته، واریته احمدآقایی گونه مناسبی جهت روغن‌کشی و فرایندهای حرارت بالا مانند برشته کردن می‌باشد.

واژه‌های کلیدی: روغن پسته، رنسیمت، انبارمانی، اندیس مقاومت به اکسیژن، اسیدهای چرب

---

چکیده
زمینه و هدف: رضایت یکی از وجوه سلامتی فرد است و در صورت عدم توجه به رضایت بیمار، نظام بهداشتی برخلاف رسالت خود عمل کرده است. در این میان اهمیت رضایت بیماران بر کسی پوشیده نیست و انجام اقداماتی جهت افزایش رضایت شغلی پرستاران می‌تواند باعث ارتقای کیفیت مراقبت و رضایت‌مندی بیماران شود. هدف این مطالعه تعیین نقش اجرای قانون ارتقاء بهره‌وری و طرح پرداخت مبتنی بر عملکرد بر رضایت‌مندی بیماران بستری است.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه توصیفی در دو مرحله به فاصله ۴ سال رضایت‌مندی ۵۰۰ نفر بیمار توسط PSI (Patient satisfaction instrument)، قبل و بعد از اجرای قوانین ارتقاء بهره‌وری و پرداخت مبتنی بر عملکرد سنجیده شد و تأثیر این قوانین بر رضایت‌مندی بیماران ارزیابی گردید. از آزمون t مستقل جهت مقایسه میانگین کلی رضایت بیماران قبل و بعد از اجرای قوانین مذکور استفاده شد.
یافته‌ها: تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها نشان داد بین میانگین رضایت کلی بیماران از مراقبت‌های پرستاری در قبل (۴۱/۰±۱۹/۳) و بعد (۱۶/۰±۵۷/۳) از اجرای قوانین مذکور، تفاوت معنی‌داری وجود ندارد (۷۲۱/۰p=).
نتیجه‌گیری: احتمالاً اجرای قوانین پرداخت مبتنی بر عملکرد و ارتقاء بهره‌وری، تأثیر معنی‌داری بر رضایت‌مندی بیماران از مراقبت‌های پرستاری نداشته است. این در حالی است که یکی از اصول اجرایی این قوانین، افزایش بهره‌وری و اثربخشی اقدامات بهداشتی و درمانی ذکر شده است. به نظر می‌رسد اجرای هم‌زمان این قوانین نتوانسته آن‌چنان انگیزه‌ای در کارکنان پرستاری ایجاد نماید که باعث افزایش کارایی آنان و در نتیجه، افزایش رضایت‌مندی بیماران گردد.
واژه‌های کلیدی: قانون ارتقاء بهره‌وری، طرح پرداخت مبتنی بر عملکرد، رضایت بیماران، جنوب شرق ایران
 

---

چکیده
زمینه و هدف: تحقیقات در زمینه آلودگی‌های میکروبی نشان داده‌اند که روپوش‌های کادر پرستاری حاوی انواعی از میکروارگانیسم‌ها است که این آلودگی‌ها ممکن است منجر به بیماری در خود پرستاران و انتقال متقاطع عفونت‌ها بشود. این مطالعه با هدف شناسایی آلودگی میکروبی روپوش‌های کادر پرستاری در بخش‌های مختلف بیمارستان‌های شهرستان سیرجان در سال ۹۶-۱۳۹۵ انجام گردید.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه مقطعی، آلودگی روپوش ۲۰۰ پرستار در بیمارستان‌های شهرستان سیرجان مورد بررسی قرار گرفت. نمونه گیری از روپوش‌ها با استفاده از سوآب استریل مرطوب به عمل آمد. کلنی‌های تشکیل شده بر روی محیط کشت بررسی شد و از تست‌های بیوشیمیایی برای شناسایی باکتری‌های جدا شده استفاده شد. داده‌های این تحقیق از طریق آزمون t زوجی تجزیه و تحلیل شدند.
یافته‌ها: بیشترین نوع پاتوژن جدا شده از روپوش‌های کادر پرستاری در بیمارستان امام رضا(ع)، استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس (۸۳/۵۷ درصد) و در بیمارستان دکتر غرضی، استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس (۳۵/۵۱ درصد) بود و کمترین نوع پاتوژن در بیمارستان امام رضا (ع)، مربوط به سودوموناس (۲/۱ درصد) و در بیمارستان دکتر غرضی، اشرشیاکلی به همراه سودوموناس (۳۵/۱ درصد) بود.
نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج می‌توان گفت آلودگی روپوش پرستاران و کادر درمانی امری اجتناب ناپذیر است و این موضوع اهمیت استفاده از روپوش‌های یک بار مصرف و تعویض آن در فواصل بین درمان بیماران را نشان می‌دهد تا بدین طریق بتوان خطر انتقال آلودگی را از بیماری به بیمار دیگر کاهش داد.
واژه‌های کلیدی: آلودگی باکتریایی، پرستار، روپوش، سیرجان
 

---

چکیده
زمینه و هدف: از آنجایی‌که بیماری­های عفونی دسته بزرگی از بیماری­ها را تشکیل می­دهند، لذا امروزه نیاز به مواد آنتی‌باکتریال کم­ضرر هر روز بیش‌تر حس می­شود. گیاه نعناع فلفلی با نام علمی Mentha Piperita Lamiaceae یکی از پرمصرف­ترین گیاهان دارویی با خواص ضد­ میکروبی، ضد آفت، ضدانگلی و ضد قارچی می­باشد. لذا هدف از انجام این مطالعه تعیین اثرات ضد میکروبی نانوامولسیون عصاره آبی گیاه نعناع فلفلی بر باکتری گرم منفی اکولای می­باشد.
مواد و روش­ها: در این مطالعه آزمایشگاهی، از عصاره گیاه نعناع فلفلی و توئین ۸۰ استفاده شد که با استفاده از روش اولتراسونیفیکاسیون، پارامترهای درصد سورفاکتانت، غلظت اسانس و زمان سونیکاسیون مورد بررسی قرار گرفت. سایز نمونه‌ها به­وسیله آنالیز پراکندگی نور دینامیکی  و خواص ضد میکروبی در برابر باکتری اکولای به دو روش کمی واحد کلونی‌ساز و کیفی دیسک نفوذی بررسی شدند. نتایج به صورت میانگین و انحراف معیار گزارش گردید.
یافته­ها: نانوامولسیون ها در غلظت­های ۱ تا ۵ درصد اسانس گیاه نعناع فلفلی با متوسط اندازه ذرات ۱۲ نانومتر و خواص ضد میکروبی با میانگین ۷۵ درصد و ۱۲/۳ میلی­متر هاله عدم رشد علیه باکتری گرم منفی اکولای به­دست آمد.
نتیجه­گیری: نانوامولسیون­های سنتز شده بر پایه اسانس گیاهی نعناع فلفلی دارای پایداری مناسب هستند و خواص ضد میکروبی بالایی را علیه باکتری گرم منفی اکولای نشان می­دهند که این خواص با افزایش غلظت نانوامولسیون افزایش معنی‌داری دارد. بنابراین، به­نظر می رسد که نانوامولسیون­های سنتز شده از خواص ضد میکروبی قابل توجهی برخوردار هستند.
واژه­های کلیدی: ضد میکروبی، نانوامولسیون، اسانس نعناع فلفلی، سورفاکتانت، اولتراسونیک

---

چکیده
زمینه و هدف: سندرم ساختمان بیمار (Sick building syndrome; SBS) یک بیماری ناشی از ساختمان است که افراد حاضر در محیط آن، وضعیت جسمی و روحی مناسبی را تجربه نمی­کنند. تغییرات روحی و جسمی شامل سردرد، تهوع، خستگی نامتعارف، عدم ­تمرکز حواس و احساس بوی نامطبوع می­باشد. بنابراین هدف از این مطالعه تعیین فراوانی SBS و عوامل مرتبط با آن در پرستاران بیمارستان علی ابن ابی­طالب (ع) رفسنجان در سال ۱۳۹۷ بود.
مواد و روش­ها: این مطالعه مقطعی با استفاده از پرسش­نامه استاندارد MM۰۴۰EA مرتبط با SBS و کیفیت هوای داخل ساختمان، در بیمارستان علی ابن ابی­طالب (ع) رفسنجان در سال ۱۳۹۷ انجام شد. ۲۸۵ نفر از پرستاران بخش­های مختلف بیمارستان به روش سرشماری وارد مطالعه شدند. داده­ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون مجذور کای تجزیه و تحلیل شدند.
یافته­ها: میانگین و انحراف معیار سن پرستاران شرکت­ کننده ۹۰/۷±۰۴/۳۴ سال بود. بیش­ترین فراوانی علائم SBS شامل احساس خستگی مزمن در ۸۸ نفر (۸/۶۳ درصد( و خشکی دست و خارش و قرمزی پوست در ۷۱ نفر (۴/۵۱ درصد) بود. ۶۸ پرستار (۳/۴۹ درصد) از بوی نامطبوع محیط کار اغلب اوقات شکایت داشتند و ۷۷ نفر (۲/۵۶ درصد) حجم کار خود را گاهی اوقات زیاد می­دانستند. بین مشخصات دموگرافیک، محیط کار و شرایط کار با فراوانی SBS اختلاف آماری معنی­داری مشاهده نشد (۰۵/۰<P).
نتیجه­گیری: با توجه به فراوانی بالای SBS در پرستاران بیمارستان و اثرات آن بر عملکرد و بهره­وری آن­ها، مهندسی مجدد محیط بیمارستان و بهبود محیط کار به­ویژه تهویه بخش­های بیمارستان ضروری به نظر می‌رسد.
واژه­های کلیدی: سندرم ساختمان بیمار، محیط کار، پرستاران، بخش­های بیمارستان، رفسنجان

---

چکیده
از دسامبر سال ۲۰۱۹ شیوع بیماری ویروس کرونا در ووهان چین آغاز شد و به سرعت توجه و نگرانی سازمان بهداشت جهانی را به خود جلب کرد. بیماری کووید-۱۹ یکی از  موارد جدید کرونا ویروس است که ارتباط زیادی با کرونا ویروس سارس و سندرم حاد تنفسی خاورمیانه دارد. اما با این تفاوت که سرعت انتقال انسان به انسان ویروس کووید-۱۹ بسیار سریع‌تر از دو نوع قبلی کرونا ویروس است. به همین علت، دولت­ها به منظور جلوگیری هرچه بیش‌تر ویروس کووید-۱۹ محدودیت­های زیادی را تدوین کردند که هدف بیش‌تر آن­ها قرنطینه خانگی و حفظ فاصله­گذاری اجتماعی است. این شرایط پیامدهای منفی زیادی برای مردم جهان به همراه داشت، اما یکی از گروه­هایی که تحت تأثیر قرار گرفته­اند، مبتلایان به اختلالات خوردن هستند. در واقع، قرار گرفتن در خانه به مدت طولانی، عدم دسترسی به درمان و هم‌چنین اضطراب و استرس همراه با بیماری ناشناخته کرونا ویروس ۲۰۱۹، مشکلات روان­شناختی و جسمانی متعددی برای مبتلایان به اختلالات خوردن در پی داشته است. هم­چنین باتوجه به این‌که دسترسی به خدمات درمانی در طول همه­گیری ویروس کووید-۱۹ کم‌تر شده، لازم است مسئولان حوزه بهداشت و سلامت به این بیماران توجه بیش‌تری داشته باشند.
واژ­های کلیدی: کرونا ویروس ۲۰۱۹، اختلالات خوردن، همه­گیری، کووید-۱۹.