مقدمه
ﺗﻮﺳﻌﻪ پایﺪار ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮات وسیعی در زﻧﺪگی ﺟﻮاﻣﻊ و در ﻫﻤﻪ ﺳﻄﻮح بالاخص شاخصهای اقتصادی، سلامتی و اجتماعی اﺳت [۱] و سرمایه انسانی ماهر یکی از مهمترین عوامل مؤثر در این خصوص است. سرمایهگذاری دولتها در این بخش، سبب رشد آن خواهد شد که از مهمترین سرمایههای انسانی ماهر در کشور، تیم سلامت میباشند [۲].
تیم سلامت (پزشک، پرستار، نیروهای بهداشتی و اعضاء هیئت علمی و اساتید دانشگاه) از مهمترین و حساسترین مشاغل کشور است که با جان و سلامت مردم سر و کار دارند. این حرفه نیازمند هوش بالا و تلاش فراوان برای دستیابی به آن بوده و جایگاه ویژهای در جامعه دارد. به همین دلیل رضایت شاغلین در این حرفه و عواملی که بر این رضایتمندی اثر میگذارند از اهمیتی بالاتری نسبت به سایر مشاغل برخوردار میباشد [۳].
طبق تعهد حرفهای مسئولیتپذیری، نوع دوستی، درستکاری، تعالی، وظیفهشناسی، شرافت و احترام به دیگران از ویژگیهای تیم سلامت است [۴].
از راههای نگهداشت و ایجاد انگیزه در نیروی انسانی، برطرف کردن نیازهای ایشان است [۵]. طبق نظریه مازلو برای اینکه افراد به مرحله خودشکوفایی برسند نیاز است که نیازهای زیستی آنها از جمله مسکن، غذا و امثال آن تأمین گردد که این نیازها از طریق امنیت شغلی، دستمزد مناسب و مزایای مربوطه مرتفع گردد [۶].
یکی از عواملی که باعث نارضایتی در این حرفه ارزشمند میشود، عدم تناسب بین حقوق و مزایای دریافتی با سطح تحصیلات، اهمیت، حساسیت، مسئولیت قانونی و اخلاقی در این حرفه میباشد که این امر مهم با تورم ناشی از تحریمهای ظالمانه استکبار جهانی بر علیه مردم تشدید شده است.
تورم را میتوان بهعنوان یک کرم سرطانی توصیف کرد که درآمد افراد با درآمد ثابت را خورده و به این ترتیب استاندارد زندگی شهروندان را به شدت تحت تأثیر قرار میدهد. این امر اغلب به دلیل ناتوانی در رسیدگی به نیازهای خانواده، خرید مواد غذایی و سایر مسائل باعث ناامیدی و عصبانیت شده و بر انگیزه شغلی کارکنان اثر میگذارد [۷]. مطالعه Yousaf و همکاران در پاکستان نشان داد در شرایط نرخ بالای تورم، پاداشهای مالی و غیر مالی نقش مهمی در بالا بردن انگیزه کارکنان دارد [۸]. نتاج مطالعه Karaferis و همکاران نشان داد که ایجاد یک محیط انگیزشی برای کارکنان در سیستم مراقبتهای بهداشتی یکی از اساسیترین اقدامات برای افزایش انگیزه است. انگیزه کارکنان بهداشت و درمان تحت تأثیر عوامل مرتبط با نظارت، مزایای مالی، آموزش شغلی و رشد میباشد و باید تلاش کرد تا در صورت اقتضا، چنین مزایایی را برای کارکنان تیم سلامت ارائه نمود [۹]. در مطالعه انصاری تبار و همکاران تناسب حقوق و مزایای دریافتی یکی از عوامل مؤثر در کاهش استرس در کارکنان بیمارستان شهر کاشان بود [۱۰].
با کمی دقت میتوان تفاوت میزان درآمد تیم سلامت را با مشاغل آزاد یا دلالان مقایسه کرد. در این مقایسه پس از محاسبه سالهایی که ایشان صرف تحصیل در دانشگاه کرده و حساسیت حرفه ای و دشواری شغلی که این حرفه دارد و مقایسه آن با شغلی که با تحصیلات پایینتر و مسئولیت کمتر، درآمد چند برابری دارد، نشان دهنده تفاوت زیاد درآمدی میباشد که ماحصل این مقایسه باعث یأس و پائین آمدن انگیزه شغلی خواهد شد.
البته این نکته را هم باید در نظر داشت که ماندگاری تیم سلامت از جمله پزشکان، پرستاران، کارکنان بهداشتی و اساتید و اعضاء هیئت علمی دانشگاه در کشور یکی دیگر از فواید مرتبط با متناسب کردن حقوق و مزایا میباشد. خروج تیم سلامت و نخبگان از کشور، سبب پائین آمدن کیفیت خدمات درمانی، بهداشتی، آموزشی و مدیریتی در کشور شده و تضعیف جریان توسعه یافتگی در کشور را در پی خواهد داشت [۱۱].
بنابراین حرفههای مرتبط با سلامتی به لحاظ آنکه مستقیماً با سلامت انسانها در ارتباط است از دیرباز در جوامع و فرهنگهای مختلف به عنوان حرفه ای مهم، اساسی و تأثیرگذار محسوب میگردد. برای برون رفت از چالشهایی مانند کاهش انگیزه شغلی، مهاجرت نخبگان و پدیده نادر دریافتهای خارج از تعرفه مصوب نیاز به ارج نهادن به مقام والای ایشان و حفظ کرامت این سرمایهها و دانشمندان کشور میباشد؛ لذا پیشنهاد میشود برای افزایش انگیزه و جلوگیری از فرار مغزها از کشور برنامهریزان، سیاستگذاران و مسئولین اقدام به متناسب نمودن حقوق و مزایا متناسب با تورم نموده و خدمات رفاهی و شرایط آسایش ایشان را فراهم نماید.
تعارض در منافع: -
حامی مالی: دانشکده علوم پزشکی سیرجان
ملاحظات اخلاقی (کد اخلاق): -
مشارکت نویسندگان: سهم دو نویسنده به صورت مساوی میباشد.
- طراحی ایده: سید علی رضوی نسب
- روش کار: سید علی رضوی نسب، رضا صادقی
- جمعآوری دادهها: رضا صادقی
- تجزیه و تحلیل دادهها: رضا صادقی
- نظارت: سید علی رضوی نسب
- مدیریت پروژه: سید علی رضوی نسب
- نگارش- پیش¬نویس اصلی: سید علی رضوی نسب، رضا صادقی
- نگارش- بررسی و ویرایش: سید علی رضوی نسب