مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان

  چکیده

  زمینه و هدف: RUNX۲ اختصاصی‌ترین فاکتور نسخه‌برداری در تمایز سلول‌های بنیادی مزانشیمی به استئوبلاست می‌باشد. در این تحقیق، میزان بیان کمّی این فاکتور در طول تمایز سلول‌های بنیادی مزانشیمی به استئوبلاست با استفاده از محیط تمایزی استئوبلاستی و داروی زولدرونیک اسید مورد ارزیابی قرار گرفت.

  مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی، سلول‏های بنیادی مزانشیمی انسانی تحت تیمار با محیط تمایزی استئوبلاستی و داروی زولدرونیک اسید قرار گرفتند. استخراج RNA در هفته‏های اول، دوم و سوم تمایز استئوبلاستیک و از سلول‏های بنیادی مزانشیمی تمایز نیافته صورت گرفت. بیان کمّی RUNX۲ با روش quantitative Real Time-PCR سنجیده شد.

  یافته‌ها: بیان ژن RUNX۲ تحت تأثیر محیط تمایزی در هفته‌های اول، دوم و سوم تمایز در مقایسه با سلول‌های بنیادی مزانشیمی تمایز نیافته، به ترتیب ۰۹/۰±۷۶/۱، ۲۵/۰±۵۴/۳ و ۱۷/۰±۴۰/۳ برابر و تحت تیمار با داروی زولدرونیک اسید به ترتیب ۱۳/۰±۹۱/۲، ۳۰/۰±۲۵/۳ و ۲۳/۰±۳۶/۳ برابر بود. مقایسه میزان افزایش بیان ژن RUNX۲ در هفته اول تمایز با محیط تمایزی و داروی زولدرونیک اسید اختلاف معنی‌دار از نظر آماری نشان می‌دهد (۰۵/۰ p< ). در حالی که میزان بیان RUNX۲ در هفته دوم و سوم تمایز با محیط تمایزی و داروی زولدرونیک اسید تقریباً یکسان بود.

  نتیجه‌گیری : بیان ژن RUNX۲ در طول تمایز سلول‌های بنیادی مزانشیمی به استئوبلاست تحت تأثیر محیط تمایزی و داروی زولدرونیک اسید افزایش پیدا می‌کند. افزایش بیان RUNX۲ در هفته اول تیمار با زولدرونیک اسید بیانگر تأثیر تسریع تمایز استئوبلاستی با داروی زولدرونیک اسید می‌باشد.

  واژه‌های کلیدی: سلول‌های بنیادی مزانشیمی، محیط تمایزی، زولدرونیک اسید، فاکتور نسخه‌برداری RUNX۲

gte vml ۱]> چکیده

زمینه و هدف: امروزه محققان، ورزش را به عنوان یکی از روش‌های تقویت‌کننده در رشد مؤلفه‌های روانشناختی در نظر می‌گیرند. هدف از پژوهش حاضر، مقایسه بهزیستی روانشناختی در دانش‌آموزان ورزشکار و غیرورزشکار بود.

مواد و روش‌ها: این مطالعه از نوع مقطعی است و جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانش‌آموزان پسر مقطع دبیرستان شهر میاندوآب در سال تحصیلی ۱۳۹۲-۱۳۹۱ بودند. نمونه آماری پژوهش شامل ۱۰۰ دانش‌آموز ورزشکار و ۱۰۰ دانش‌آموز غیرورزشکار بودند که به صورت نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله ای انتخاب شدند و به مقیاس بهزیستی روانشناختی Ryff (با پایایی ۶۸/۰) پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون t برای گروه‌های مستقل و تحلیل واریانس چند متغیره (MANOVA) استفاده شد.

یافته‌ها: نتایج حاصل از آزمون t نشان داد که بهزیستی روانشناختی کلی دانش‌آموزان ورزشکار (۸۹/۱۴±۸۶/۸۱) از دانش‌آموزان غیرورزشکار (۲۲/۹±۱۳/۷۶)، به صورت معناداری بیشتر است (۰۰۱/۰>P). نتایج حاصل از تحلیل واریانس چندمتغیری نیز نشان داد که روابط مثبت با دیگران و هدف در زندگی دانش‌آموزان ورزشکار (۸۹/۳±۸۲/۱۳ و ۴۳/۳±۹۷/۱۴) از دانش‌آموزان غیرورزشکار (۷۳/۲±۷۴/۱۱ و ۸۰/۲±۵۰/۱۲)، به صورت معناداری بیشتر است (۰۰۱/۰>p). اما در پذیرش خود، تسلط محیطی، رشد فردی و استقلال، تفاوت آماری معناداری بین دو گروه مشاهده نشد (۰۵/۰<p).

نتیجه‌گیری: این نتایج حاکی است که دانش‌آموزان ورزشکار از لحاظ بهزیستی روانشناختی، روابط مثبت با دیگران و هدف در زندگی نسبت به دانش‌آموزان غیرورزشکار در وضعیت بهتری قرار دارند.

واژه‌های کلیدی: ورزشکار، غیرورزشکار، بهزیستی روانشناختی، دانش‌آموزان

زمینه و هدف: آدنوم هیپوفیز یکی از فراوان‌ترین تومورهای داخل جمجمه می‌باشد. در سال‌های اخیر، تحقیقات زیادی بر روی بیماران مبتلا به آدنوم هیپوفیز انجام شده است. با توجه به عدم انجام مطالعه مشابه در ایران، این مطالعه با هدف تعیین خصوصیات دموگرافیک و ارزیابی کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به آدنوم هیپوفیز طراحی و اجرا گردید.

مواد و روش‌ها: این مطالعه توصیفی- مقطعی با روش نمونه‌گیری در دسترس بر روی ۲۵۰ بیمار مراجعه‌کننده به درمانگاه تخصصی بیمارستان آراد تهران در سال ۱۳۹۰ انجام گرفت. روش گردآوری اطلاعات به صورت خودگزارشی و با استفاده از پرسش‌نامه عمومی سازمان اروپایی تحقیقات و درمان سرطان بود. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های آماری مجذور کای، t مستقل و آنالیز واریانس یک طرفه تجزیه و تحلیل گردیدند.

یافته‌ها: طیف سنی ۲۵۰ نمونه مورد مطالعه بین ۱۵ تا ۸۲ سال و با میانگین و انحراف معیار سنی ۱۶/۱۴±۸۰/۴۴ سال بود. بیشترین فراوانی آدنوم هیپوفیز به ترتیب شامل پرولاکتینوما (۴/۴۸%)، فاقد عملکرد (۸/۲۶%)، آکرومگالی (۶/۱۹%) و مبتلایان به بیماری کوشینگ (۲/۵%) بود. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد تفاوت معنی‌داری در حیطه‌های مختلف کیفیت زندگی از جمله سلامت عمومی، عملکردی و علایم و نشانه‌ها بین انواع آدنوم هیپوفیز وجود دارد. بیماران کوشینگ در مقایسه با سایر بیماران دارای کیفیت زندگی پایین‌تری بودند (۰۵/۰>p).

نتیجه‌گیری: مبتلایان به بیماری کوشینگ در مقایسه با سایر بیماران آدنوم هیپوفیز دارای کیفیت زندگی پایین‌تری بودند. با توجه به ارتباط عوامل شخصی در انواع آدنوم هیپوفیز با کیفیت زندگی، رویکرد بین بخشی به مسایل و مشکلات سلامتی و انجام مداخلات لازم در عوامل تأثیرگذار بر کیفیت زندگی این بیماران مهم به نظر می‌رسد.

واژه‌های کلیدی: آدنوم هیپوفیز، دموگرافیک، کیفیت زندگی، سن، جنس

gte vml ۱]> چکیده

زمینه و هدف: نوجوانی یکی از حساس‌ترین دوره‌های زندگی هر فرد است و اختلالات روانشناختی مادر نقش کلیدی در چگونگی تحول عاطفی این دوره ایفا می‌کند. هدف از این مطالعه بررسی ارتباط پروفایل آشفتگی روانشناختی مادران با افسردگی، اضطراب و استرس نوجوانان می‌باشد.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه توصیفی، ۲۰۰ دانش‌آموز دختر و پسر مشغول به تحصیل در مدارس متوسطه اردبیل در سال‌ تحصیلی ۱۳۹۳-۱۳۹۲ با روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب و به همراه مادرانشان (۲۰۰=n) به ترتیب به پرسشنامه‌های افسردگی، اضطراب و استرس (DASS-۴۲) و مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس (DASS-۲۱) پاسخ دادند. داده‌ها با آزمون ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون خطی چندگانه تجزیه و تحلیل شد.

یافته‌ها: نتایج نشان داد بین آشفتگی روانشناختی (افسردگی، اضطراب و استرس) مادران با اختلالات افسردگی، اضطراب و استرس فرزندان آنها رابطه مثبت معنی‌داری وجود دارد (۰۰۱/۰>p) و بیشترین ضریب همبستگی نیز مربوط به رابطه اضطراب مادر با اضطراب فرزند است (۴۶/۰=r). نتایج تحلیل رگرسیون خطی نیز نشان داد که مدل پیش‌بینی اختلالات افسردگی، اضطراب و استرس فرزندان بر اساس آشفتگی روانشناختی مادران معنی‌دار بوده (۰۰۱/۰>p) و ۱۶% از واریانس افسردگی نوجوانان، ۲۵% واریانس اضطراب نوجوانان و ۲۰% واریانس استرس نوجوانان با آشفتگی روانشناختی مادران بیان می‌شود.

نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاضر از ارتباط آشفتگی روانشناختی مادران با افسردگی، اضطراب و استرس نوجوانان حمایت می‌کند. بنابراین توجه به وضعیت روانشناختی مادران می‌تواند در پیشگیری از اختلالات روانشناختی نوجوانان حائز اهمیت بهداشتی باشد.

واژه‌های کلیدی: آشفتگی روانشناختی، مادر، افسردگی، اضطراب، استرس، نوجوانان

چکیده

زمینه و هدف: تغذیه با شیر مادر یکی از راهبرد‌های مهم برای رشد و بقای کودکان است زیرا شیر مادر سرشار از مواد مغذی است و بهتر از هر ماده غذایی دیگری رشد کودک را تضمین می‌کند. با این ‌وجود آمار بالایی از اجتناب مادران نسبت به تغذیه انحصاری با شیر مادر گزارش شده است. این مطالعه با هدف بررسی ارتباط عوامل دموگرافیک، خانواده سالم و سلامت اجتماعی با تغذیه انحصاری با شیر مادر انجام شد.

مواد و روش‌ها: این مطالعه از نوع مقطعی بود. تعداد ۳۷۵ زن مراجعه‌کننده به بیمارستان کاشانی شهر جیرفت در سال ۱۳۹۲ به صورت نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب و پرسش‌نامه مشخصات دموگرافیک، خانواده سالم و سلامت اجتماعی را تکمیل نمودند. از آزمون t مستقل، آزمون مجذور کای، آزمون دقیق فیشر و نسبت بخت‌ها برای تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده شد.

یافته‌ها: بر اساس یافته‌ها، شانس تغذیه انحصاری با شیر مادر در مادران کمتر و یا مساوی ۳۰ سال و خانه‌دار بیشتر است (۰۰۱/۰p<). با افزایش نمره خانواده سالم و ابعاد آن شامل ارتباط با خانواده، پذیرش مرگ و جدایی، حل تعارض بدون استرس، ایجاد حساسیت به هم‌فهمی و ایجاد اعتماد به انسان‌ها؛ احتمال تغذیه انحصاری با شیر مادر نیز افزایش نشان داد (۰۰۱/۰p<). با افزایش نمره سلامت اجتماعی و ابعاد آن شامل پذیرش اجتماعی، شکوفایی اجتماعی، انطباق اجتماعی و مشارکت اجتماعی؛ احتمال تغذیه انحصاری با شیر مادر نیز افزایش داشت (۰۰۱/۰p<).

نتیجه‌گیری: با توجه به رابطه بین خانواده سالم و سلامت اجتماعی با تغذیه انحصاری با شیر مادر، شاید بتوان با ارائه آموزش‌هایی در زمینه خانواده سالم و سلامت اجتماعی به افزایش میزان تغذیه انحصاری با شیر مادر کمک کرد.

واژه‌های کلیدی: خانواده سالم، سلامت اجتماعی، تغذیه با شیر مادر، جیرفت

چکیده

زمینه و هدف: عفونت‌های واژن از رایج‌ترین عفونت‌ها هستند که زنان به دلایل عمده‌ای مانند آگاهی و عملکرد ضعیف مبتلا می‌شوند. تغییر آگاهی و عملکرد، نیازمند در نظر گرفتن عوامل فردی، محیطی و اجتماعی است که مدل پرسید-پروسید برای این منظور کاربرد فراوانی دارد؛ لذا این پژوهش با هدف تأثیر آموزش بر پیشگیری از عفونت‌های واژن بر اساس مدل پرسید-پروسید در زنان شهر جیرفت انجام شد.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه کارآزمایی آموزشی از میان ۳ مرکز بهداشتی درمانی شهر جیرفت، دو مرکز به‌صورت تصادفی ساده انتخاب شدند؛ به‌طوری‌که یکی از مراکز (مرکز شادروان مالکی) به‌عنوان گروه مداخله و مرکز دیگر (مرکز شماره ۱) به‌عنوان گروه شاهد تعیین گردیدند. از هر مرکز ۵۸ زن متأهل به شیوه تصادفی سیستماتیک انتخاب شد. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسش‌نامه محقق‌ساخته بر پایه مدل پرسید-پروسید بود. مداخلات آموزشی در خصوص عفونت‌های واژن در طی ۸ جلسه برای گروه مداخله اجرا شد. داده‌ها در دو نوبت، قبل از مداخله آموزشی و دو هفته بعد از اتمام مداخله، جمع‌آوری و با آزمون‌های آماری مجذور کای، Mann–Whitney و Wilcoxon تجزیه‌ و تحلیل شد.

یافته‌ها: نتایج نشان داد که دو گروه مداخله و شاهد از نظر سطح تحصیلات، سن و وضعیت اشتغال همسان بودند (۰۵/۰<p). تفاضل میانگین (قبل و بعد از مداخله) عوامل مستعدکننده (آگاهی و نگرش)، عوامل تقویت‌کننده، عوامل قادرکننده و رفتار در دو گروه مداخله و شاهد با هم اختلاف معنی‌دار داشتند و گروه مداخله بعد از مداخله افزایش معنی‌داری نشان داد (۰۵/۰>P).

نتیجه‌گیری: با توجه به تأثیر اجرای برنامه مداخله آموزشی مناسب از طریق مدل پرسید-پروسید بر بهبود رفتارهای پیشگیرانه از عفونت‌های واژن، شاید بتوان با ارائه برنامه‌های آموزشی به زنان در ارتقای رفتارهای ایمن درباره عفونت‌های واژن کمک نمود.

واژه‌های کلیدی: پیشگیری، عفونت واژن، مدل پرسید-پروسید، زنان

زمینه و هدف: از شایع‌ترین اختلالات روانی در دانش­آموزان که می­تواند عوارض متعددی داشته باشد، اضطراب است. یکی از درمان‌های مؤثر شناختی-رفتاری اضطراب در کودکان، برنامه درمانی Kendall است. هدف پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی برنامه درمانی Kendall بر اضطراب و نظم­جویی شناختی هیجان دانش­آموزان دوره دوم ابتدایی بوده است.
مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون و پی­گیری ۳ ماهه بود. جامعه آماری کلیه دانش‌آموزان پسر دوره دوم ابتدایی شهرستان مبارکه، مشغول به تحصیل در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ بودند. ۲۶ دانش‌آموز پسر با نمره­ بالا در مقیاس اضطراب Spence به روش نمونه­گیری تصادفی چند مرحله­ای انتخاب و به دو گروه مساوی آزمایش و گواه تقسیم شدند. برنامه درمانی Kendall (گربه مقابله­گر) بر روی گروه آزمایش اجرا شد. هر دو گروه قبل و بعد از اجرای مداخله­ درمانی با پرسش­نامه اضطراب Spence و پرسش­نامه نظم­جویی شناختی هیجان Garnefski مورد سنجش قرار گرفتند. داده­ها با استفاده از آنالیز واریانس دوطرفه با اندازه­گیری­های مکرر تجزیه­ و تحلیل شدند.
یافته‌ها: برنامه درمانی Kendall باعث کاهش میانگین نمره اضطراب (۸۰۰/۰=Eta، ۰۰۱/۰>P، ۱۰۳/۴۸=F)، افزایش میانگین نمره نظم­جویی شناختی هیجان سازگارانه (۳۷۲/۰=Eta، ۰۰۱/۰>P، ۰۹۷/۷=F) و کاهش میانگین نمره نظم­جویی شناختی هیجان ناسازگارانه (۹۰۷/۰=Eta، ۰۰۱/۰>P، ۶۵۰/۱۱۶=F) در دانش­آموزان شد.
نتیجه­گیری: به نظر می­رسد برنامه درمانی Kendall در بهبود اضطراب و نظم­جویی شناختی هیجان دانش­آموزان دوره دوم ابتدایی اثربخش بوده است و پیشنهاد می­شود روان­شناسان و مشاوران در مدارس و مراکز مشاوره برای درمان اضطراب و تنظیم هیجانات دانش­آموزان از این روش استفاده نمایند.
واژه­های کلیدی: برنامه درمانی Kendall، اضطراب، نظم­جویی شناختی هیجان، دانش­آموزان