مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان

چکیده
زمینه و هدف: با توجه به گسترش نگران کننده مقاومت به عوامل ضد میکروبی کلاسیک، روش درمانی نوآورانه برای مبارزه با عوامل بیماریزای مقاوم به آنتی‌بیوتیک مانند ترکیبات مشتق شده از گیاهان و نانو ذرات ضروری به نظر می‌رسد. این مطالعه به منظور بررسی اثر ضد باکتریایی نانو ذرات نقره بیوسنتز شده با استفاده از گیاهان شیرین بیان و نعناع بر برخی باکتری‌های عامل پوسیدگی دندان انجام شد.
مواد و روش‌ها: این مطالعه توصیفی در آزمایشگاه‌های شیمی ‌و میکروبیولوژی دانشکده علوم پایه دانشگاه آزاد اسلامی ‌نیشابور در سال ۱۳۹۵، انجام شد. نانو ذرات نقره به روش زیستی با استفاده از عصاره‌های آبی گیاهان شیرین بیان و نعناع تولید شدند. نانو ذرات با روش‌های اسپکتروفتومتر، میکروسکوپ الکترونی روبشی (Scanning Electron Microscopy) مورد بررسی قرار گرفتند. به منظوربررسی اثر ضد باکتریایی نانو ذرات،۱۰۰ میکرولیتر از غلظت‌های ۱۲/۳، ۲۵/۶، ۵/۱۲، ۲۵، ۵۰، ۱۰۰ و ۲۰۰ میکروگرم بر میلی‌لیتر عصاره، جهت آزمون میکروبراث دایلوشن استفاده شد. مقایسه نتایج میانگین دو نوع نانو ذره با استفاده ازآزمون آماری Oneway ANOVA صورت گرفت.
یافته‌ها: آنالیز طیف­سنجی UV-Vis و وجود پیک در ۴۳۰ نانومتر حاکی از سنتز زیستی این نانو ذرات در عصاره بود و عکس SEM ، شکل نانو ذرات را کروی و میانگین اندازه آن‌ها را در حدود ۵۵ نانومتر تعیین کرد. در بررسی اثر ضد میکروبی نانو ذرات بیوسنتز شده، نانو ذرات اثر ضد باکتریایی خوبی را علیه باکتری‌های مورد مطالعه نشان دادند. میزان MIC (Minimum inhibitory concentration) برای نانو ذرات بیوسنتز شده با عصاره شیرین بیان در برابر باکتری‌های Streptococcus mutans، Actinomyces viscosus و Lactobacillus rhamnosus به ترتیب ۵۶/۱، ۲۵/۶ و ۵۰ میکروگرم بر میلی‌لیتر (۰۵/۰(p≤ و میزان MIC برای نانو ذرات بیوسنتز شده با عصاره نعناع در برابر باکتری‌های ذکر شده به ترتیب ۵/۱۲، ۵/۱۲ و ۲۰۰ میکروگرم بر میلی‌لیتر (۰۵/۰p≤) تعیین شد.
نتیجه‌گیری: عصاره گیاهان به دلیل داشتن خاصیت آنتی‌اکسیدانی و ترکیبات ثانویه فراوان، نقش احیاکنندگی و پایدارسازی نانو ذرات را ایفا می‌کنند. در این پژوهش، نانو ذرات نقره به خوبی توسط عصاره آبی گیاهان شیرین بیان و نعناع سنتز شدند و نانو ذرات سنتز شده فعالیت ضد باکتریایی خوبی را علیه باکتری‌های عامل پوسیدگی دندان مورد آزمون نشان دادند.
واژه‌های کلیدی: بیوسنتز، نانو ذرات نقره، حداقل غلظت بازدارندگی، حداقل غلظت کشندگی