دکتر غلامرضا مشتاقی کاشانیان، دکتر نادره رشتچی، دکتر حسن اردکانی، امیر قربانی حق جو،
جلد ۶، شماره ۱ - ( ۳-۱۳۸۶ )
چکیده
چکیده
زمینه و هدف: آترواسکلروز یکی از دلایل عمده مرگ و میر بیماران همودیالیزی و پیوند کلیه‌ای می‌باشد، که دلیل به وجود آمدن آن هیپرلیپیدمی و افزایش پراکسیداسیون چربی‌ها است، لذا همیشه یکی از اهداف اصلی درمان این گونه بیماران، حذف عوامل خطرزا می‌باشد. مطالعات گذشته نشان داده که عوامل مختلفی در پراکسیداسیون چربی‌ها نقش دارند، لیکن تمامی این عوامل در یک مجموعه تاکنون بررسی نگشته است. برای روشن شدن دلایل هیپرلیپیدمی و عوامل مؤثر پراکسیداسیون چربی‌ها، در این مطالعه به بررسی سطـوح سـرمـی کلستـرول تــام، تـری‌گلـیسریـد، کلـسترول- لیپوپروتئین با دانسیته بالا (HDL-c)، کلسترول- لیپوپروتئین با دانسیته پایین (LDL-c)، آلبومین، منیزیوم (Mg)، مالون دی‌آلدیید (MDA) و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی تام این گونه بیماران پرداخته و نتایج با اطلاعات به دست آمده برای گروه کنترلی که از نظر سن و جنس با بیماران یکسان بود مقایسه شد.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه مقطعی ۳۰ بیمار همودیالیزی و ۳۰ بیمار پیوند کلیه‌ای شرکت نمودند. آزمایش‌های فوق بر اساس دستورالعمل کارخانه سازنده کیت‌های آزمایشگاهی، بر روی سرم به دست آمده از خون ناشتای بیماران انجام شد و نتایج با مقادیر سرمی ۳۰ فرد سالم که گروه کنترل را تشکیل می‌دادند مقایسه گردید. به علاوه در بیماران با پیوند کلیه سطح سیکلوسپورین تام خون نیز اندازه‌گیری شد.
یافته‌ها: نتایج به دست آمده نشان داد که سطح سرمی تری‌گلیسرید (۰۵/۰ (p<و MDA (۰۰۱/۰p<) بیماران پیوندی و همودیالیزی بیشتر از گروه کنترل می باشد، در صورتی که غلظت آنتی‌اکسیدان تام آنان کمتر بود (۰۰۱/۰.(p< به علاوه، غلظت سرمی منیزیم بیماران همودیالیزی در مقایسه با گروه کنترل افزایش معنی‌داری (۰۱/۰ (p<داشت، در صورتی که سطح منیزیم بیماران پیوندی کاهش معنی‌داری (۰۱/۰ (p<را نشان داد. سطح سرمی آلبومین هر دو گروه بیماران در مقایسه با گروه کنترل نیز کاهش معنی‌داری داشت (۰۰۱/۰p<) نتایج همبستگی پیرسون نشان داد که رابطه مثبت و معنی‌داری بین غلظت تری‌گلیسیرید و سطح MDAوجود دارد (۰۰۱/۰ p<، ۴۷/۰= r)، در حالی که بین تری‌گلیسیرید و آنتی‌اکسیدانت تام همبستگی معکوس و معنی‌داری مشاهده شد (۰۰۱/۰ p<، ۴۲/۰- =r). هم‌چنین، همبستگی معکوس و معنی‌داری بین سطح سرمی منیزیم و سیکلوسپورین در میان بیماران پیوندی به دست آمد (۰۰۱/۰p<، ۴۴/ -۰= r).
نتیجه‌گیری: از تحقیق حاضر این گونه می‌توان نتیجه گرفت که درمان با سیکلوسپورین دلیل اصلی کاهش منیزیم در بیماران پیوندی می‌باشد. بنابراین بهتر است هم‌زمان با تجویز سیکلوسپورین، منیزیم نیز برای بیماران پیوندی تجویز گردد. هم‌چنین، کاهش سطح آنتی‌اکسیدانت تام در میان بیماران نشانگر این نکته می‌باشد که تجویز آنتی‌اکسیدانت‌های طبیعی هم‌چون ویتامین‌های C و E می‌تواند باعث کاهش ریسک آترواسکلروز در این بیماران گردد.
واژه‌های کلیدی: پیوند کلیه، همودیالیز، آنتی‌اکسیدان، مالون دی‌آلدیید، منیزیوم، الگوی لیپیدی
