مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان

چکیده

زمینه و هدف: یکی از عوارض داروهای شیمی درمانی نازایی است و مصرف علف چشمه (Nasturtium officinale) میزان مولکول‌های ضد سرطانی را افزایش می‌دهد. در این تحقیق، تأثیر عصاره هیدروالکلی علف چشمه بر تخمدان صدمه دیده با دوکسوروبیسین در موش‌های صحرایی بررسی گردیده است.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی 36 سر موش صحرایی بالغ ماده نژاد ویستار، به طور تصادفی به 6 گروه مساوی، شامل گروه‌های 1، 2 و 3 به ترتیب آب مقطر، 25 و 75 میلی‌گرم بر کیلوگرم عصاره هیدروالکلی علف چشمه را روزانه به مدت 21 روز دریافت نمودند. گروه 4، 10 میلی‌گرم بر کیلوگرم دوکسوروبیسین و گروه‌های 5 و 6 علاوه بر دریافت دوکسوروبیسین، به ترتیب 25 و 75 میلی‌گرم برکیلوگرم عصاره را دریافت کردند. لوتین هورمون (LH)، هورمون تحریک کننده فولیکول (FSH)، استروژن، پروژسترون، تغییرات بافتی فولیکول‎های تخمدانی و وزن تخمدان‌ها در پایان مطالعه اندازه‌گیری گردید. داده‌ها با استفاده از آنالیز واریانس یک‌طرفه و آزمون تعقیبی Tukey تجزیه و تحلیل شدند.

یافته‌ها: میانگین FSH در گروه‌های درمانی 2 و 3 به ترتیب 05/0± 21/0 و 01/0± 23/0 بود که افزایش معنی‌داری نسبت به گروه 4 (01/0±11/0) داشت (05/0p<). میانگین تعداد فولیکول اولیه در گروه‌های درمانی 5 و 6 به ترتیب 31/1±32/4 و 43/1±41/5 بود که نسبت به گروه 4 (12/1±01/3) افزایش معنی‌داری نشان نداد. میانگین تعداد فولیکول‌های گراف در گروه‌های 5 و 6 در قیاس با گروه 4 افزایش معنی‌داری نشان داد (05/0p<).

نتیجه‌گیری: عصاره هیدروالکلی گیاه علف چشمه با داشتن ویژگی‌های آنتی‌اکسیدانی و با حمایت از فولیکول‌های اولیه و ثانویه در موش‌های دریافت‌کننده دوکسوروبیسین، بر روند بهبود تخمک‌گذاری مؤثر است.

واژه‌های کلیدی: علف چشمه، دوکسوروبیسین، تخمدان، فولیکول، هورمون، موش صحرایی