مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان

چکیده

زمینه و هدف: اختلالات اسکلتی-عضلانی (Musculoskeletal disorders; MSDs) یکی از عوامل شایع آسیب‌های شغلی است که به‌طور عمده در کمر، گردن و اندام‌های فوقانی نمایان می‌شود. پیشگیری از بروز این ناراحتی‌ها مستلزم ارزیابی وضعیت‌های کاری با استفاده از روش‌های آنالیز شغلی علم ارگونومی است. این مطالعه با هدف تعیین میزان آسیب‌های اسکلتی-عضلانی کارکنان شاغل در شرکت توزیع نیروی برق استان کرمانشاه انجام شد.

مواد و روش‌ها: این مطالعه به‌صورت مقطعی بر روی 171 نفر از سیمبانان شاغل در شرکت توزیع نیروی برق استان کرمانشاه در سال 1393 انجام گرفت. به‌منظور تعیین شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی از چارت نقشه بدن(Body Map) استفاده شد. همچنین، جهت تعیین خطر ابتلا به اختلالات اسکلتی-عضلانی از روش ارزیابی سریع تمام بدن Rapid Entire Body Assessment; REBA)) استفاده گردید. داده‌ها با استفاده از آنالیز واریانس یک‌طرفه و آزمون مجذور کای تجزیه و تحلیل شد.

یافته‌ها: بیشترین شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی در اندام‌های مختلف مربوط به کمردرد، شانه و زانودرد به ترتیب برابر 78 نفر (6/45%)، 67 نفر (2/39%) و 63(8/36%) بود. نتایج مطالعه نشان داد که بیشترین تعداد از سیمبانان به ترتیب در سطح ارگونومیک 2 (خطر متوسط) با 9/43%، سطح ارگونومیک 3 (خطر زیاد) با 5/34% و سطح ارگونومیک 4 (خطر بسیار زیاد) با 5/20% قرار داشتند. ارتباط آماری معنی‌داری بین نوع شغل با سطح ریسک REBA مشاهده شد (001/0 p <).

نتیجه‌گیری: اختلالات اسکلتی-عضلانی به‌خصوص در اندام‌های کمر، شانه و زانو بالا بود. بیشترین نمره ریسک ارگونومیکی مربوط به زیروظیفه سیم‌کشی و کابل‌کشی هوایی بود. بررسی بیشتر این مشاغل و همچنین اتخاذ اقدامات کنترلی در آینده نزدیک، ضروری به نظر می‌رسد.

واژه‌های کلیدی: اختلالات اسکلتی-عضلانی، ارگونومی، سیمبان،REBA ، کرمانشاه