مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان

  زمینه و هدف: بهسازی شیوه‌های مصرف دارو و گام نهادن به سوی جامعه‌ای با مصرف مناسب، بی‌خطر و کارآمد، محور اقدامات عملی و توصیه‌های سازمان بهداشت جهانی است. این مطالعه، روند تجویز دارو در استان کرمان را بررسی نموده است.

  مواد و روش‌ها: در این مطالعه مقطعی، اطلاعات نسخ مربوط به سال 1387، شامل نسخ 245 پزشک عمومی و 455 پزشک متخصص، استخراج و میانگین قیمت و تعداد اقلام هر نسخه، تعداد اقلام داروهای تزریقی، آنتی‌باکتریال و کورتیکواستروئید ارزیابی و روند تغییرات آن‌ها بر اساس سابقه کار، عمومی و یا متخصص بودن پزشک بررسی شد. داده‌ها با استفاده از آزمون t مستقل، آنالیز واریانس یک‌طرفه و پس‌آزمون توکی مورد تجزیه تحلیل قرار گرفتند.

  یافته‌ها: میانگین اقلام تجویزی پزشکان عمومی 49/0 ± 15/3 و متخصص 61/0 ± 85/2 (001/0= p ) بود. در نسخ 8/16% از بیماران مراجعه‌کننده به پزشکان عمومی داروی تزریقی، 7/17% کورتیکواستروئید و 9/51% آنتی‌بیوتیک تجویز شده بود. در نسخ بیماران مراجعه‌کننده به پزشکان متخصص 39% آنتی‌بیوتیک، 4/15% کورتیکواستروئید و 8/12% داروی تزریقی تجویز گردیده بود. اختلاف دو گروه از نظر میزان تجویز آنتی‌بیوتیک، داروهای تزریقی و کورتیکواستروئید معنی‌دار بود (به ترتیب 001/0= p ، 001/0= p و 016/0= p ). پزشکان عمومی با سابقه‌تر در نوشتن تعداد داروها در هر نسخه محتاط‌تر بودند (001/0= p )، اما قیمت نسخ آن‌ها در مقایسه با پزشکان جوان‌تر بیشتر بود (001/0= p ).

  نتیجه‌گیری: علی‌رغم فرآیندهای آموزشی موجود در زمینه تجویز منطقی دارو، شاخص‌های نسخه‌نویسی پزشکان با معیارهای جهانی فاصله داشته و ضروری است بر کیفیت و کمّیت برنامه‌های آموزشی افزوده شود. همچنین با اعمال مدیریت کارآمد و نظارت مداوم بر الگوی تجویز دارو می‌توان شاخص‌های تجویز منطقی دارو را پایش و کنترل نمود.

  واژه‌های کلیدی: تجویز منطقی دارو، الگوی نسخه‌نویسی، پزشک عمومی، پزشک متخصص