مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان

چکیده

  زمینه و هدف: لیشمانیوز پوستی یکی از معضلات بهداشتی جهان به ویژه کشورهای گرمسیری و نیمه گرمسیری از جمله ایران به شمار می‌آید. تعداد موارد جدید سالانه آن به بیش از 5/1 میلیون نفر رسیده است. این بیماری به دو فرم اپیدمیولوژیکی در ایران گزارش شده است. نوع خشک (نوع شهری) که عامل آن لیشمانیا تروپیکا و نوع مرطوب (نوع روستایی)که عامل آن لیشمانیا ماژور می‌باشد. شهرستان بم یکی از کانون‌ها‌ی قدیمی این بیماری است که در جنوب شرقی ایران در فاصله 185 کیلومتری از مرکز استان کرمان قرار گرفته است. جمعیت این شهرستان در سال 1382 معادل 242438 نفر ‌بود. نظر به این که با وقوع زلزله شرایط انتقال بیماری فراهم شده است، هدف از این مطالعه تعیین وضعیت بیماری در یک سال بعد از زلزله در مقایسه با موارد آن طی 4 سال قبل از زلزله می‌باشد.

  مواد و روش‌ها‌: این مطالعه توصیفی می‌باشد که اطلاعات مربوط به بیماران مطابق فرم طراحی شده جمع‌آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. از آن جا که واحدی جهت تشخیص و درمان بیماران در مرکز بهداشت شهرستان بم ایجاد شده و خدمات مؤثری را ارایه می‌نماید، اکثریت بیماران به این مرکز مراجعه و خدمات درمانی دریافت می‌نمایند. به این ترتیب اطلاعات جمع‌آوری شده در دفاتر این مرکز ثبت و قابل اطمینان و دارای اعتبار می‌باشند.

  یافته‌ها‌: این بررسی نشان می‌دهد گرچه در مجموع بروز بیماری در سال‌ها‌ی 79 لغایت 83 اختلاف معنی‌داری نداشته ولی در ماه‌ها‌ی آذر، دی، بهمن و اسفند سال 1383 (سال بعد از زلزله) نسبت به ماه‌ها‌ی مشابه سال‌ها‌ی قبل افزایش داشته است (005/0 p< ). در طی پنج سال، سن ابتلا رو به افزایش بوده و این اختلاف در جنس مؤنث بیشتر صورت گرفته است و هیچ گونه اختلاف معنی‌داری بر حسب سال و محل زخم، تعداد زخم، محل زندگی و ملیت مشاهده نگردید.

  نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان می‌دهد گرچه با توجه به آندمیک بودن لیشمانیوز پوستی در منطقه و فراهم شدن شرایط انتقال آن در پی زلزله پنجم دی‌ماه 1382 افزایش ناگهانی موارد بیماری انتظار می‌رفت ولی احتمالاً اقدامات بهداشتی صورت گرفته مانع از بروز بیش از حد موارد جدید بیماری شده است.

  واژه‌ها‌ی کلیدی: لیشمانیوز جلدی، بم، زلزله