مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان

gte vml 1]> چکیده 

زمینه و هدف: دیابت نوعی بیماری مزمن است که می‌تواند باعث عوارض جدی در سیستم گردش خون، سیستم عصبی، کلیه‌ها، چشم‌ها و پاها شود و با درصد بالای ناتوانی و مرگ و میر همراه است. با توجه به عوارض و هزینه‌های اجتماعی و اقتصادی فراوان بیماری، غربالگری بیماری در سطح مراکز ارائه خدمات بهداشتی انجام می‌گیرد. این مطالعه با هدف بررسی کارآیی مدل اعتقاد بهداشتی در ارتقاء آگاهی، نگرش و عملکرد مراجعین طرح غربالگری دیابت در شهرستان سیرجان در سال 1392 انجام شد.

مواد و روش‌ها: این مطالعه به روش کارآزمایی آموزشی انجام شد. جمعیت مورد مطالعه، 80 نفر از افراد بالای 30 سال مراجعه کننده جهت غربالگری دیابت تحت پوشش مراکز بهداشتی درمانی شهرستان سیرجان بودند، که به طور تصادفی به دو گروه مداخله (40 نفر) و کنترل (40 نفر) تقسیم شدند. مداخله آموزشی طی دو جلسه 60 دقیقه‌ای انجام شد. اطلاعات از طریق تکمیل پرسشنامه (حاوی 64 سئوال) طی مصاحبه مستقیم قبل از مداخله آموزشی و سه ماه بعد از آن، جمع‌آوری گردید. داده‌ها با استفاده از آزمون مجذور کای، آزمون دقیق فیشر ، t مستقل و t زوجی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

یافته‌ها: پس از مداخله، نمرات آگاهی در هر دو گروه مداخله و شاهد افزایش یافت. این یافته به علت اجرای برنامه‌های آموزشی معمول در آن مراکز بود. اما افزایش معنی‌داری در نگرش و عملکرد فقط در گروه مداخله مشاهده گردید. همچنین، منافع درک شده، موانع درک شده و راهنما برای عمل نیز پس از مداخله در گروه مداخله در مقایسه با گروه شاهد افزایش یافت (001/0p<). اما در گروه شاهد افزایشی نداشته و اختلاف معنی‌داری مشاهده نگردید.

نتیجه‌گیری: مدل اعتقاد بهداشتی در آموزش افراد بالای 30 سال مراجعه کننده برای غربالگری دیابت مؤثر بود. بنابراین پیشنهاد می‌گردد در کنار روش‌های آموزش سنتی از مدل اعتقاد بهداشتی استفاده گردد.

واژه‌های کلیدی: دیابت، مدل اعتقاد بهداشتی، آگاهی، نگرش، عملکرد