مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان

چکیده

زمینه و هدف: اجتناب از افکار مرتبط با رویدادهای آسیب‌زا در افراد آسیب‌دیده می‌تواند در بروز و تداوم اختلال استرس پس از سانحه نقش داشته باشد. با توجه به اهمیت این امر پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش اجتناب تجربی و ذهن‌آگاهی در پیش‌بینی علائم اختلال استرس پس از مواجهه با رویداد آسیب‌زا انجام گرفت.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه توصیفی، تعداد 100 آزمودنی که از بین افراد آسیب دیده تحت حمایت کمیتۀ امداد و بنیاد شهید شهرستان گیلان‌غرب در نیمۀ اول سال 1393 به طور تصادفی طبقه‌ای انتخاب شده بودند، شرکت داشتند. برای جمع‌آوری اطلاعات از مقیاس اختلال استرس پس از سانحه Mississippi، پرسشنامه پذیرش و عمل و پرسشنامه ذهن‌آگاهی استفاده شد. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی چندگانه تحلیل شد.

یافته‌ها: نتایج همبستگی نشان داد علائم اختلال استرس پس از سانحه با اجتناب تجربی ارتباط مثبت (768/0=r؛ 001/0>p)، ولی با نمره کلی ذهن‌آگاهی (351/0- =r؛ 001/0>p) و مؤلفه‌های مشاهده‌گری (328/0- =r؛ 001/0>p)، توصیف عمل (420/0- =r؛ 001/0>p)، عمل از روی آگاهی (263/0- =r؛ 009/0=p) ارتباط منفی دارد. نتایج تحلیل رگرسیون خطی نشان داد 63٪ از کل واریانس علائم اختلال استرس پس از سانحه به طور مسقیم به وسیلۀ اجتناب تجربی و به طور معکوس به به وسیله ذهن‌آگاهی تبیین می‌شود و از میان مؤلفه‌های ذهن‌آگاهی توصیف عمل از روی آگاهی 21% از کل واریانس علائم اختلال استرس پس از سانحه را به طور معکوس تبیین کند.

نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان می‌دهد اجتناب از افکار مربوط به رویدادهای آسیب‌زا و ذهن‌آگاهی پایین می‌تواند در علائم اختلال استرس پس از سانحه در افراد آسیب دیده نقش داشته باشد.

واژه‌های کلیدی: اجتناب تجربی، ذهن‌آگاهی، اختلال استرس، مواجهه، رویداد آسیب‌زا