مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان

 سخن سردبیر

Editorial

مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان

دوره پانزدهم، اسفند 1395، 1094-1093

مجلات ربوده‌شده

Hijacked Journals

محسن رضائیان[1]،[2]

M. Rezaeian

برای اولین بار از ترکیب "مجلات ربوده‌شده" (Hijacked Journals) در سال 2012 میلادی استفاده شده است [1]. «مجلات ربوده‌شده» به مجلاتی اطلاق می‌گردند که از اعتبار قابل‌قبولی برخوردار بوده، مقالات آن‌ها در موتورهای جستجوی مهم بین‌المللی نمایه می‌گردد و عمدتاً دارای ضریب تأثیر (Impact factor) می‌باشند. اما، تنها به دلیل سودجویی، فرد یا افرادی یک وب‌سایت جعلی (Counterfeit website) و کاملاً مشابه با وب‌سایت اصلی برای آنها ایجاد می‌نمایند. سپس، با ارسال ایمیل‌های جعلی به نویسندگان، از آن‌ها درخواست می‌نمایند که مقالات خودشان را به این وب‌سایت ارسال نمایند. پس از دریافت مقالات و برای چاپ آنها، ابتدا از نویسندگان هزینه چاپ مقاله را دریافت نموده و سپس مقاله را در وب‌سایت جعلی خود منتشر می‌نمایند. از همین‌رو، نویسندگانی که علاقه‌مند به چاپ مقالات خود در مجلات معتبر و با ضریب تأثیر می‌باشند، ممکن است که قربانی "مجلات ربوده‌شده" گردند [2].

اولین مجلاتی که ربوده شدن آنها در سال 2011 میلادی ثبت گردید، سه مجله Science Series Data Report، Innova Ciencia و Science and Nature بوده‌اند [3]. افزایش چاپ مقالات در سال‌های اخیر در "مجلات ربوده‌شده" بیانگر آن است که جامعه دانشمندان احتیاج به افزایش میزان آگاهی‌های خود در این زمینه دارند. به نظر می‌رسد که خطر "مجلات ربوده‌شده" از خطر "مجلات یغماگر با دسترسی آزاد" (Predatory Open Access Journals) هم بیشتر باشد[4]؛ این نکته از آن جهت رخ می‌دهد که معمولاً دانشمندان تنها به‌خاطر ناآگاهی ممکن است که بهترین مقالات خود را به "مجلات ربوده‌شده" ارسال نمایند، درحالی‌که ممکن است که مقالات کم‌اهمیت‌تر خود را به "مجلات یغماگر با دسترسی آزاد" ارسال نمایند. چاپ مقالات در "مجلات ربوده‌شده" سبب خواهد شد نتیجه دسترنج نویسندگان این مقالات هیچ‌گاه مورد استفاده سایر دانشمندان قرار نگیرد و ازآنجایی‌که ممکن است چنین وب‌سایت‌هایی بعد از مدت کوتاهی از دسترس خارج گردند، بخشی از دانش بشری نیز ممکن است با این اتفاق از بین برود [5].

از‌همین‌رو، به خوانندگان فرهیخته مجله دانشگاه توصیه می‌گردد که به هنگام ارسال مقالات خود، مطمئن شوند که قربانی "مجلات ربوده‌شده" نمی‌شوند. نکته کلیدی و حائز اهمیت برای پیشگیری از این امر ناخوشایند، دانستن این نکته است که مجلات معتبر به‌طور معمول از ارسال ایمیل برای تشویق نویسندگان برای ارسال مقاله به مجلات خود اجتناب می‌نمایند. بنابراین، اگر شما ایمیلی از یک مجله معتبر برای ارسال مقاله دریافت کردید، با دقت و وسواس هرچه تمام‌تر آن را بررسی نمایید، چون ممکن است که این ایمیل از یک "مجله ربوده‌شده" ارسال شده باشد.

References

[1] Jalalian M, Mahboobi H. New corruption detected: bogus impact factors compiled by fake organizations. Electron Phys 2013; 5: 685–6.

[2] Beall J. Dangerous Predatory Publishers Threaten Medical Research. J Korean Med Sci 2016; 31(10):1511-3. doi: 10.3346/jkms.2016; 31.10.1511.

[3] Dadkhah M, Sutikno T, Jazi MD, Stiawan D. An introduction to journal phishings and their detection approach. Telkomnika 2015; 13: 373–80.

[4] . Rezaeian M. Predatory open access journals. JRUMS. 2017; 15 (9) :807-808.

[5] Dadkhah M, Maliszewski T, Teixeira da Silva JA. Hijacked journals, hijacked web-sites, journal phishing, misleading metrics, and predatory publishing: actual and potential threats to academic integrity and publishing ethics. Forensic Sci Med Pathol 2016; 12(3): 353-62. doi: 10.1007/s12024-016-9785-x. Epub 2016 Jun 24.