چکیده
زمینه و هدف: هدف این پژوهش شناسایی عواملی است که باعث انتشار یافتههای علمی نامعتبر میشوند. آگاهی از عوامل مؤثر در انتشار یافتههای علمی نامعتبر به محققان این فرصت را میدهد تا با بینشی وسیعتر و به صورت آگاهانه اقدام به انتخاب منابع پژوهش خود نمایند و بدین صورت از انتشار یافتههای علمی نامعتبر به وسیله خودداری از استفاده آنها به عنوان پایه پژوهش خود جلوگیری به عمل آورند.
مواد و روش: در این مقاله با استفاده از رویکرد کیفی پدیدارنگاری، به کارگیری نمونهگیری هدفمند و انجام مصاحبه با 12 نفر که در زمینه اعتبار یافتههای علمی، علم نامعتبر و مباحث مرتبط دارای دانش و تجربه بودند، عوامل مؤثر در انتشار علم نامعتبر شناسایی گردیدهاند؛ ابتدا با انجام مصاحبه و کدگذاری نظری 8 طبقه توصیفی مرتبط با عوامل انتشار علم نامعتبر احصاء شدند و سپس جهت سهولت در درک نتایج پژوهش، عوامل مؤثر در انتشار علم نامعتبر به صورت فرآیندی در فضای نتیجه ارائه گردید.
یافتهها: نتایج این پژوهش حاکی از آن است که عوامل مختلفی در انتشار یافتههای علمی نامعتبر دخیل هستند که با در نظرگیری فرایند انتشار یک یافته علمی، عوامل مؤثر در انتشار علم نامعتبر را میتوان در سه محور اصلی تولید، فرآیند ارزیابی و انتشار علم جای داد. در این مقاله این نتایج به صورت فرایندی که ارتباط این عوامل را با یکدیگر نشان میدهد ارائه شده است.
نتیجهگیری: یافتههای این مقاله بیانگر این مهم است که جهت جلوگیری از انتشار یافتههای علمی نامعتبر باید سه محور اصلی تولید، فرآیند ارزیابی و انتشار علم را محور توجه قرار داد. همچنین، جهت جلوگیری از انتشار علم نامعتبر تنها توجه به مجلات رده پایین و یا محققان غیرپایبند به اصول اخلاق پژوهشی کافی نیست بلکه جهت جلوگیری انتشار یافتههای علمی نامعتبر کلیه مجلات و محققان باید مورد توجه قرار گیرند.
واژههای کلیدی: علم نامعتبر، انتشار علم، مطالعات کیفی، منابع علمی
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
مديريت و اطلاع رساني پزشكي دریافت: 1396/5/11 | پذیرش: 1396/11/24 | انتشار: 1396/12/23