جلد 24، شماره 8 - ( 8-1404 )
جلد 24 شماره 8 صفحات 742-727 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Ethics code: IR.IAU.ARDABIL.REC.1404.096
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Samadi E, Ahmadi S. Structural Relationship Pattern of Family Functioning and Propensity for Tendency Toward High-Risk Behaviors with the Mediating Role of Emotional Schemas in Male Students: A Descriptive Study. JRUMS 2025; 24 (8) :727-742
URL: http://journal.rums.ac.ir/article-1-7794-fa.html
URL: http://journal.rums.ac.ir/article-1-7794-fa.html
صمدی الهه، احمدی شیرین. الگوی روابط ساختاری عملکرد خانواده و گرایش به رفتارهای پرخطر با نقش میانجی طرح‌واره‌های هیجانی در دانش‌آموزان پسر: یک مطالعه توصیفی. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان. 1404; 24 (8) :727-742
استادیار گروه علوم تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران.
چکیده: (14 مشاهده)
چکیده
مقدمه: نوجوانی یکی از حساس‌ترین دوره‌های رشد است که فرد را مستعد رفتارهای پرخطر می‌سازد، در این میان، عملکرد خانواده و طرح‌واره‌های هیجانی نقش مهمی در شکل‌گیری یا پیشگیری از این رفتارها دارند. پژوهش حاضر با هدف تعیین الگوی روابط ساختاری عملکرد خانواده و گرایش به رفتارهای پرخطر با نقش میانجی طرح‌واره‌های هیجانی در دانش‌آموزان پسر انجام شد.
مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی- همبستگی است که در چارچوب مدل‌سازی معادلات ساختاری انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان پسر دوره دوم متوسطه مدارس دولتی شهر کرج در سال تحصیلی ۱۴۰4 بود که تعداد ۲۱۱ نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند و به مقیاس‌های استاندارد گرایش به رفتارهای پرخطر، عملکرد خانواده و طرح‌واره‌های هیجانی پاسخ دادند. به منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌های گردآوری شده از مدل‌سازی معادلات ساختاری استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج معادلات ساختاری نشان داد که عملکرد خانواده اثر مستقیم منفی و معناداری بر رفتارهای پرخطر (37/0-=β؛ 001/0P<) و بر طرح‌واره‌های هیجانی (65/0-=β؛ 001/0P<) دارد. هم‌چنین، اثرغیرمستقیم عملکرد خانواده بر رفتارهای پرخطر از طریق طرح‌واره‌های هیجانی نیز معنادار بود (28/0- =β؛ 001/0P<).
نتیجه‌گیری: یافته‌های این پژوهش نشان داد که عملکرد خانواده به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم از طریق طرح‌واره‌های هیجانی بر رفتارهای پرخطر نوجوانان تأثیر دارد و طرح‌واره‌های هیجانی نیز پیش‌بین معنادار این رفتارها هستند. بر این اساس، تقویت مهارت‌های هیجانی نوجوانان، آموزش والدین و ارتقاء آگاهی مشاوران مدارس می‌تواند در کاهش رفتارهای پرخطر و ارتقاء سلامت روانی آنان نقش مؤثری ایفاء کند.
واژه‌های کلیدی: گرایش به رفتارهای پرخطر، عملکرد خانواده، طرح‌واره‌های هیجانی، نوجوانان، کرج
ارجاع: صمدی ا، احمدی ش. الگوی روابط ساختاری عملکرد خانواده و گرایش به رفتارهای پرخطر با نقش میانجی طرح‌واره‌های هیجانی در دانش‌آموزان پسر: یک مطالعه توصیفی. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، سال 1404، دوره 24، شماره 8، صفحات: 742-727.
مقدمه: نوجوانی یکی از حساس‌ترین دوره‌های رشد است که فرد را مستعد رفتارهای پرخطر می‌سازد، در این میان، عملکرد خانواده و طرح‌واره‌های هیجانی نقش مهمی در شکل‌گیری یا پیشگیری از این رفتارها دارند. پژوهش حاضر با هدف تعیین الگوی روابط ساختاری عملکرد خانواده و گرایش به رفتارهای پرخطر با نقش میانجی طرح‌واره‌های هیجانی در دانش‌آموزان پسر انجام شد.
مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی- همبستگی است که در چارچوب مدل‌سازی معادلات ساختاری انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان پسر دوره دوم متوسطه مدارس دولتی شهر کرج در سال تحصیلی ۱۴۰4 بود که تعداد ۲۱۱ نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند و به مقیاس‌های استاندارد گرایش به رفتارهای پرخطر، عملکرد خانواده و طرح‌واره‌های هیجانی پاسخ دادند. به منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌های گردآوری شده از مدل‌سازی معادلات ساختاری استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج معادلات ساختاری نشان داد که عملکرد خانواده اثر مستقیم منفی و معناداری بر رفتارهای پرخطر (37/0-=β؛ 001/0P<) و بر طرح‌واره‌های هیجانی (65/0-=β؛ 001/0P<) دارد. هم‌چنین، اثرغیرمستقیم عملکرد خانواده بر رفتارهای پرخطر از طریق طرح‌واره‌های هیجانی نیز معنادار بود (28/0- =β؛ 001/0P<).
نتیجه‌گیری: یافته‌های این پژوهش نشان داد که عملکرد خانواده به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم از طریق طرح‌واره‌های هیجانی بر رفتارهای پرخطر نوجوانان تأثیر دارد و طرح‌واره‌های هیجانی نیز پیش‌بین معنادار این رفتارها هستند. بر این اساس، تقویت مهارت‌های هیجانی نوجوانان، آموزش والدین و ارتقاء آگاهی مشاوران مدارس می‌تواند در کاهش رفتارهای پرخطر و ارتقاء سلامت روانی آنان نقش مؤثری ایفاء کند.
واژه‌های کلیدی: گرایش به رفتارهای پرخطر، عملکرد خانواده، طرح‌واره‌های هیجانی، نوجوانان، کرج
ارجاع: صمدی ا، احمدی ش. الگوی روابط ساختاری عملکرد خانواده و گرایش به رفتارهای پرخطر با نقش میانجی طرح‌واره‌های هیجانی در دانش‌آموزان پسر: یک مطالعه توصیفی. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، سال 1404، دوره 24، شماره 8، صفحات: 742-727.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
روانپزشكي
دریافت: 1404/5/11 | پذیرش: 1404/7/20 | انتشار: 1404/8/28
دریافت: 1404/5/11 | پذیرش: 1404/7/20 | انتشار: 1404/8/28
فهرست منابع
1. Partap U, Assefa N, Berhane Y, Sie A, Guwatudde D, Killewo J, et al. The influence of depressive symptoms and school-going status on risky behaviors: a pooled analysis among adolescents in six sub-Saharan African countries. FPSYT 2023; 14(1): 1-9.
2. Okoh OF, Batur DS, Ogwuche AO, Fadeke AA, Adeyeye Y. The Influence of Digital Health Literacy Education on Adolescent Risk Behaviors: A Cross-Cultural Study of Japan and Uruguay. Int J Adv Res 2025; 2(1): 49-66.
3. An X, Liu Z, Zhang L, Zhao J, Gu Q, Han W, et al. Co-occurrence patterns and related risk factors of ischaemic heart disease and ischaemic stroke across 203 countries and territories: a spatial correspondence and systematic analysis. Lancet Glob Heal 2025; 13(5): 808-19.
4. Wijbenga L, de Winter AF, Almansa J, Vollebergh WA, Korevaar EL, Hofstra J, et al. Multiple health risk behaviors and mental health from a life course perspective: The Dutch TRAILS study. Prev Med 2022; 154(1): 1-8.
5. Ortiz C, López-Cuadrado T, Ayuso-Álvarez A, Rodríguez-Blázquez C, Galán I. Co-occurrence of behavioural risk factors for non-communicable diseases and mortality risk in Spain: a population-based cohort study. BMJ 2025; 15(1): 1-9.
6. Esmaeili ED, Ghaffari A, Kalankesh LR, Zeinalzadeh AH, Dastgiri S. The prevalence of the co-occurrence of risky behaviors and association with socioeconomic status in Iran: a latent class analysis. BMC Public Health 2025; 25(1): 1728-36. [Farsi]
7. Bommersbach TJ, Olfson M, Rhee TG. Trends in depressive symptoms among high school students with and without health-risk behaviors in the United States: A population-based study. Lancet Reg Health Am The 2025; 23(1): 42-59.
8. Okumuş HG, Kaşak M, Çelik YS, Menderes ASY, Sivri İY, Temeltürk RD, et al. Family Functioning and Parenting Styles in Adolescents Diagnosed with Trichotillomania. Hum Dev 2025: 1(1): 1-12.
9. Izzo F, Baiocco R, Pistella J. Children’s and adolescents’ happiness and family functioning: a systematic literature review. Int J Environ Res Public Health 2022; 19(24): 16593-621.
10. Lin H, Huang Q-K, Tong S-L. Effects of family function and stress feeling on the mental health of adolescents. J Child Health Care 2022; 30(12): 1380-5.
11. Oltean II, Perlman C, Meyer S, Ferro MA. Child mental illness and mental health service use: Role of family functioning (family functioning and child mental health). J Child Fam 2020; 29(9): 2602-13.
12. Lan X. Machiavellianism and family functioning in the link between peer attachment insecurity and adolescent problem behaviors: insights from a multi-method three-study design. Curr Psychol 2025; 44(3): 1856-73.
13. Peng S, Peng Y. Family Function and Problematic Social Media Use Among Adolescents in Vocational Schools: A Moderated Mediation Model. J Psychol 2025; 159(1): 56-69.
14. Makas S, Koç M. The mediating effect of emotional schemas in the relationship between online gaming addiction and life satisfaction. Sci Rep 2025; 15(1): 430-42.
15. Leahy RL. A model of emotional schemas. Behav Pract 2002; 9(3): 177-90.
16. Leahy RL. Emotional schema therapy: Distinctive features: Routledge; 2018. 40
17. Bekir S, Celik E. An Investigation of Online Gaming Addiction Level among University Students in Terms of Emotional Schemas, Agentic Personality, and Various Variables. Malays Online J Educ Technol 2020; 8(3): 25-40.
18. Xiang Y, Yuan R, Zhao J. Childhood maltreatment and life satisfaction in adulthood: The mediating effect of emotional intelligence, positive affect and negative affect. J Health Psychol 2021; 26(13): 2460-2469.
19. Ionaşcu G, Glavan A, Robu V. Relationship between emotional instability and risk of alcohol abuse among adolescents: The moderating role of predisposition to engage in risky behaviors. EcoSoEn 2023(1): 43-59.
20. Saarijärvi P, Salmivalli C, Helmi S, Karukivi M. Early maladaptive schemas are associated with self-injury thoughts and behavior in adolescents. BMC psychiatry 2023; 23(1): 632-48.
21. Hair JF, Black WC, Babin BJ, Anderson RE. Multivariate data analysis (7th Edn Pearson new international edition). Harlow, Essex: Pearson Education. 2014. 22
22. Zadeh Mohammadi A, Ahmad Abadi Z. Risk-taking Behaviors among Adolescents: the Strategies to Prediction Crimes Commitment. J Fam Res 2009; 5(4): 468-85. [Farsi]
23. Gullone E, Moore S. Adolescent risk-taking and the five-factor model of personality. J Adolesc 2000; 23(4): 393-407.
24. Brener ND, Eaton D, Flint K, Hawkins J, Kann L, Kinchen S, et al. Methodology of the youth risk behavior surveillance system-2013. MMWR 2004; 62(1): 1-20.
25. Epstein NB, Baldwin LM, Bishop DS. The McMaster family assessment device. JMFT 1983; 9(2): 171-80.
26. Cong CW, Tan SA, Nainee S, Tan C-S. Psychometric qualities of the McMaster family assessment device–general functioning subscale for Malaysian samples. IJERPH 2022; 19(4): 2440.
27. ZadehMohammadi A, MalekKhosravi Gh. Preliminary study of the psychometric properties and validation of the Family Assessment Device (FAD). JFRS 2006; 2(1): 70-89. [Farsi]
28. Khanzadeh M, Idrisi F, Mohammadkhani S, Saeedian M. Investigating the factor structure and psychometric properties of the Emotional Schemas Scale. J Clin Psychol 2013; 3(11): 91-119. [Farsi]
29. Fauzi MA. Partial Least Square Structural Equation Modelling (PLS-SEM) in Knowledge Management Studies: Knowledge Sharing in Virtual Communities. KM&EL 2022; 14(1): 103-24.
30. Fornell C, Larcker DF. Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. JMR 1981; 18(1): 39-50.
31. Purwanto A, Sudargini Y. Partial least squares structural squation modeling (PLS-SEM) analysis for social and management research: a literature review. JIEMAR 2021; 2(4): 114-23.
32. Olson DH. Circumplex model of marital and family systems. J FamTher 2000; 22(2): 144-67.
33. Sale E, Sambrano S, Springer JF, Turner CW. Risk, protection, and substance use in adolescents: a multi-site model. J Drug Educ 2003; 33(1): 91-105.
34. Šćepović D. Functionality of family and children in relation to gender, age and emotional abilities of children and family structure. J Educ Res 2017; 10(2): 101-14.
35. Roscoe J, Taylor J. Maladaptive therapist schemas in CBT practice, training and supervision: A scoping review. J Clin Psychol Psychother 2023; 30(3): 510-27.
36.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
