مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان

زمین ه و هدف: پروتئازها جزو مهم‌ترین آنزیم‌های صنعتی هستند پروتئازهای قلیایی در ترکیب شوینده‌ها استفاده می‌شوند. از آن‌جایی که مقاومت در برابر حرارت و محیط قلیایی دو خصوصیت مهم آنزیم‌ها به هنگام افزودن به ترکیب پاک کننده‌ها است لذا جستجو برای یافتن منابع آنزیمی و آنزیم‌های قلیایی دارای اهمیت بسیاری می‌باشد. هدف از انجام این مطالعه بررسی جداسازی باسیلوس قلیا‌دوست از خاک و امکان تولید آنزیم پروتئاز قلیایی از سوش جدا شده و خالص‌سازی آنزیم تولید شده بود.

مواد و روش‌ها: عملیات جدا‌سازی و تخلیص باسیلوس قلیا دوست از نمونه‌های خاک با استفاده از کشت در محیط اختصاصی با هدف شناسایی فعالیت پروتئازی اولیه و سپس تخلیص سویه‌های دارای فعالیت پروتئازی انجام گردید. پس از آن گونه باسیلوس 5-2 در محیط مناسب با شرایط معین کشت داده شد. و خالص‌سازی آن از طریق: 1- رسوب‌دهی فاز آنزیمی از طریق اشباع‌سازی با آمونیوم سولفات 55%. 2- تغلیظ توسط اولترافیلتراسیون 3- کروماتوگرافی تعویض کاتیونی توسط رزین کربوکسی‌متیل سلولز صورت گرفت. در تمام مراحل فعالیت پروتئاز قلیایی از طریق هیدرولیز سوبسترای کازئین در10 pH برای مدت زمان مشخص و سپس اندازه‌گیری محصول پروتئولیز(میزان معادل تیروزین) در طول موج 275 نانومتر انجام می‌گرفت.

یافته‌ها: با مقایسه خصوصیات بیوشیمیایی و تاکسونومیک ، باسیلوس 5-2 با باسیلوس آلکالوفیلیک تطابق داشت. هم‌چنین این سویه در pH ‌های قلیایی دارای فعالیت پروتئولیتیک و آمیلولیتیک بود ولی فعالیت ژلاتینولیتیک نداشت. پیشرفت خالص سازی با روش الکتروفورز روی ژل پلی‌آکریل‌آمید ( PAGE ) بررسی و جرم ملکولی آنزیم با روش SDS-PAGE و با کمک استانداردهای پروتئینی معادل 24700 دالتون معین گردید.

نتیجه‌گیری: پس از اتمام خالص‌سازی راندمان کل 24% و مرتبه خالص‌سازی 50 بار تعیین شد که راندمان خالص‌سازی نهایی به دست آمده مشابه راندمان به دست آمده در سایر تحقیقات بود. به نظر می‌رسد ملکول این آنزیم یک ملکول منومر باشد چون میزان تحرک الکتروفورتیک تک باند‌های به دست آمده در PAGE و SDS-PAGE مشابه یکدیگر بود.

واژه‌های کلیدی: پروتئاز قلیایی، باسیلوس قلیا‌دوست، خالص‌سازی، فعالیت ویژه آنزیمی