جلد 21، شماره 10 - ( 10-1401 )
جلد 21 شماره 10 صفحات 1100-1093 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Ethics code: 98145
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Kohgardi M, Asadpour M, Lotfipur Rafsanjani S S, Nasirzadeh M. Knowledge, Attitude and, Behavior of Rafsanjan Primary School Teachers Regarding Emergency Events of Diabetes and Accidents in Schools in 2020:
A Short Report. JRUMS 2023; 21 (10) :1093-1100
URL: http://journal.rums.ac.ir/article-1-6708-fa.html
URL: http://journal.rums.ac.ir/article-1-6708-fa.html
کوهگردی مسلم، اسدپور محمد، لطفی پور سیده شیرین، نصیرزاده مصطفی. بررسی دانش، نگرش و رفتار معلمان مدارس ابتدایی شهر رفسنجان در خصوص پیش‌آمدهای اورژانسی بیماری دیابت و سوانح و حوادث در مدارس در سال 1399: یک گزارش کوتاه. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان. 1401; 21 (10) :1093-1100
دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
متن کامل [PDF 251 kb]
(405 دریافت)
| چکیده (HTML) (629 مشاهده)
جدول 1- میانگین و انحراف معیار نمره دانش، نگرش و رفتار معلمان مدارس ابتدایی در خصوص پیش‌آمدهای اورژانسی بیماری دیابت و سوانح و حوادث برحسب سطح تحصیلات و جنسیت در سال 1399 (100=n)
* آنالیز واریانس یکطرفه، ** آزمون t دو نمونه مستقل، 05/0>p اختلاف معنیدار
References
Knowledge, Attitude and, Behavior of Rafsanjan Primary School Teachers Regarding Emergency Events of Diabetes and Accidents in Schools in 2020:
A Short Report
Moslem Kohgardi[5], Mohammad Asadpour[6], Seyedeh Shirin Lotfipour Rafsanjani[7], Mostafa Nasirzadeh[8]
Received: 24/09/22 Sent for Revision: 03/10/22 Received Revised Manuscript: 16/11/22 Accepted: 19/11/22
Background and Objectives: Teachers have a key role in reducing the complications of emergency events. This study aimed to determine the knowledge, attitude, and behavior of primary school teachers in Rafsanjan regarding emergency events of diabetes and accidents in schools.
Materials and Methods: This descriptive research was conducted on 100 primary school teachers in Rafsanjan City by census method. Data were collected in three sections of demographic information, knowledge, and attitude and behavior assessment. Data were analyzed using Pearson’s correlation test, independent two-sample t-test, and one-way ANOVA.
Results: There was a significant relationship and a direct correlation between the score of attitude towards diabetes and age (r=0.240, p=0.016) and the level of education (p=0.013), and between the score of teachers’ attitude towards accidents and age (r=0.217, p=0.030) and their behavior and age (r=0.242, p=0.015).
Conclusion: Despite the desirability of teachers’ knowledge, attitudes, and behavior score, it is recommended that the retraining program be implemented with the aim of improving the knowledge, attitude, and practice of younger teachers.
Key words: Knowledge, Attitude, Behavior, Emergency events, Diabetes, Accidents, Teacher, Rafsanjan
Funding: This study was funded by Rafsanjan University of Medical Sciences.
Conflict of interest: None declared.
Ethical approval: The Ethics Committee of Rafsanjan University of Medical Sciences approved the study (IR.RUMS.REC.1398.111).
How to cite this article: Kohgardi Moslem, Asadpour Mohammad, Lotfipour Rafsanjani Seyedeh Shirin, Nasirzadeh Mostafa. Knowledge, Attitude, and Behavior of Rafsanjan Primary School Teachers Regarding Emergency Events of Diabetes and Accidents in Schools in 2020: A Short Report. J Rafsanjan Univ Med Sci 2023; 21 (10): 1093-1100. [Farsi]
متن کامل: (519 مشاهده)
گزارش کوتاه
مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
دوره 21، دی 1401، 1100-1093
بررسی دانش، نگرش و رفتار معلمان مدارس ابتدایی شهر رفسنجان در خصوص پیش‌آمدهای اورژانسی بیماری دیابت و سوانح و حوادث در مدارس در سال 1399: یک گزارش کوتاه
مسلم کوهگردی[1]، محمد اسدپور[2]، سیده شیرین لطفی‌پور رفسنجانی[3]، مصطفی نصیرزاده[4]
دریافت مقاله: 02/07/1401 ارسال مقاله به نویسنده جهت اصلاح: 11/07/1401 دریافت اصلاحیه از نویسنده: 25/08/1401 پذیرش مقاله: 28/08/1401
چکیده
زمینه و هدف: معلمان نقش کلیدی در کاهش عوارض پیش‌آمدهای اورژانسی دارند. این پژوهش با هدف تعیین دانش، نگرش و رفتار معلمان مدارس ابتدایی شهر رفسنجان در خصوص پیش‌آمدهای اورژانسی بیماری دیابت و سوانح و حوادث در مدارس انجام گردید.
مواد و روشها: پژوهش توصیفی حاضر در میان 100 معلم مدارس ابتدایی شهر رفسنجان به روش سرشماری انجام گردید. دادهها به صورت پرسشنامه در سه بخش اطلاعات دموگرافیک، ارزیابی دانش، نگرش و رفتار جمعآوری و با استفاده از آزمون آماری همبستگی Pearson، آزمون t دو نمونه مستقل و آنالیز واریانس یکطرفه تجزیه و تحلیل گردیدند.
یافتهها: بین نمره نگرش در خصوص بیماری دیابت با سن (240/0=r، 016/0=p) و با سطح تحصیلات (013/0=p) و بین نمره نگرش معلمان در خصوص سوانح و حوادث با سن (217/0=r،، 030/0=p) و رفتار آنان با سن (242/0=r، 015/0=p) همبستگی مستقیم و ارتباط معنیداری مشاهده شد.
نتیجهگیری: علیرغم مطلوبیت نمره دانش، نگرش و رفتار معلمان، اجرای برنامههای بازآموزی با هدف ارتقاء دانش، نگرش و عملکرد معلمان با سن کمتر پیشنهاد میگردد.
واژههای کلیدی: دانش، نگرش، رفتار، پیش‌آمدهای اورژانسی، دیابت، سوانح و حوادث، معلم، رفسنجان
مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
دوره 21، دی 1401، 1100-1093
بررسی دانش، نگرش و رفتار معلمان مدارس ابتدایی شهر رفسنجان در خصوص پیش‌آمدهای اورژانسی بیماری دیابت و سوانح و حوادث در مدارس در سال 1399: یک گزارش کوتاه
مسلم کوهگردی[1]، محمد اسدپور[2]، سیده شیرین لطفی‌پور رفسنجانی[3]، مصطفی نصیرزاده[4]
دریافت مقاله: 02/07/1401 ارسال مقاله به نویسنده جهت اصلاح: 11/07/1401 دریافت اصلاحیه از نویسنده: 25/08/1401 پذیرش مقاله: 28/08/1401
چکیده
زمینه و هدف: معلمان نقش کلیدی در کاهش عوارض پیش‌آمدهای اورژانسی دارند. این پژوهش با هدف تعیین دانش، نگرش و رفتار معلمان مدارس ابتدایی شهر رفسنجان در خصوص پیش‌آمدهای اورژانسی بیماری دیابت و سوانح و حوادث در مدارس انجام گردید.
مواد و روشها: پژوهش توصیفی حاضر در میان 100 معلم مدارس ابتدایی شهر رفسنجان به روش سرشماری انجام گردید. دادهها به صورت پرسشنامه در سه بخش اطلاعات دموگرافیک، ارزیابی دانش، نگرش و رفتار جمعآوری و با استفاده از آزمون آماری همبستگی Pearson، آزمون t دو نمونه مستقل و آنالیز واریانس یکطرفه تجزیه و تحلیل گردیدند.
یافتهها: بین نمره نگرش در خصوص بیماری دیابت با سن (240/0=r، 016/0=p) و با سطح تحصیلات (013/0=p) و بین نمره نگرش معلمان در خصوص سوانح و حوادث با سن (217/0=r،، 030/0=p) و رفتار آنان با سن (242/0=r، 015/0=p) همبستگی مستقیم و ارتباط معنیداری مشاهده شد.
نتیجهگیری: علیرغم مطلوبیت نمره دانش، نگرش و رفتار معلمان، اجرای برنامههای بازآموزی با هدف ارتقاء دانش، نگرش و عملکرد معلمان با سن کمتر پیشنهاد میگردد.
واژههای کلیدی: دانش، نگرش، رفتار، پیش‌آمدهای اورژانسی، دیابت، سوانح و حوادث، معلم، رفسنجان
مقدمه
حوادث و پیش‌آمدهای اورژانسی و اضطراری از مهمترین چالشهای سلامت بوده که نیاز به تشخیص زودهنگام، واکنش سریع و بهبودی دقیق دارند [1]. سوانح و حوادث در مدارس، یک مشکل مهم بهداشتی در سراسر جهان تلقی می‌گردند [2]. حوادث مدرسهای حوادثی هستند که در محوطه داخل مدرسه، در مسیر رفتن به مدرسه، در مسیر بازگشت به خانه، در فعالیتهای خارج از مدرسه تحت مسئولیت مدرسه، در محل توقف سرویس و داخل سرویس رفت و آمد، اتفاق می‌افتند [2]. بر اساس گزارش مشترک منتشر شده توسط سازمان بهداشت جهانی و یونیسف، هر روز بیش از 2000 نوجوان به دلیل آسیبهای ناشی از حوادث قابل پیش‌گیری، جان خود را از دست می‌دهند، ده‌ها میلیون کودک در بیمارستان بستری شده و اغلب آنها دچار معلولیت مادام‌العمر می‌شوند [3].
در مطالعه Tavazohi و همکاران وقوع سوانح و حوادث در مدارس اصفهان ۵۳ درصد گزارش شده است [4]. در مطالعه Rao و همکاران تقریباً ۹۰ درصد معلمان هیچ آموزش رسمی در زمینه مدیریت شرایط اضطراری و فوریتهای بهداشتی ندیده بودند و ۸۹ درصد از معلمان نمیتوانستند علائم مرتبط با آسیب سر و کم آبی بدن را تشخیص دهند. همچنین، این پژوهش نشان داد که ۶۷ درصد از معلمان در تجربه تدریس خود با اورژانسهای پزشکی و دندانپزشکی مواجه شده‌اند و ۹۲ درصد گزارش نمودند که اطمینان و اعتماد به نفس لازم را در برخورد با این وضعیت ندارند [5].
بروز پیش‌آمدهای اورژانسی مرتبط با بیماری دیابت در مدارس، دیگر موضوع مهم سلامتی است. دیابت نوع ۱، بیماری خود ایمن و سومین بیماری شدید و مزمن دوران کودکی بوده و حدود ۱۵ میلیون کودک را در سرتاسر دنیا درگیر نموده است [6]. تخمین زده می شود از هر ۳۰۰ تا ۴۰۰ نوجوان، یک نفر مبتلا به دیابت نوع یک می‌باشد [7]. در پژوهشAlshammari و همکارش گزارش گردیده که 7/43 درصد از معلمان، دانشآموز مبتلا به دیابت نوع یک داشتند و دانش کافی نیز در این خصوص نداشتند، یافتهها تأکید می‌کند که معلمان باید برای مقابله با این مشکل حساس بهداشتی در بین دانشآموزان آمادگی خوبی داشته باشند [8].
بی شک بروز حوادث در مدارس امری طبیعی است، در نتیجه معلمان اولین ارائهدهندگان مراقبتهای بهداشتی خواهند بود که میتوانند نقش کلیدی درکاهش عوارض این پیش‌آمدهای اورژانسی داشته باشند [9]. به همین جهت، مطالعات ارزیابی دانش، نگرش و رفتار برای شناسایی شکاف‌های دانش، باورهای فرهنگی و الگوهای رفتاری با هدف شناسایی نیازها، مشکلات و موانع برنامهریزی و تعیین اولویت‌های برنامه و تصمیمگیری در حوزه بهداشت عمومی، کمک کننده می‌باشند [10]. با توجه به اهمیت موضوع و موارد ذکر شده، این مطالعه با هدف تعیین دانش، نگرش و رفتار معلمان مدارس ابتدایی شهر رفسنجان در خصوص پیش‌آمدهای اورژانسی بیماری دیابت و سوانح و حوادث در مدارس انجام گردید.
مواد و روشها
جامعه آماری پژوهش توصیفی حاضر را معلمان مدارس دولتی ابتدایی شهر رفسنجان تشکیل داده که به روش سرشماری از تمام آنان برای شرکت در مطالعه در سال 1399 دعوت به عمل آمد. در ابتدا از اداره آموزش و پرورش شهر رفسنجان لیست اسامی و شماره تماس معلمان مدارس ابتدایی دریافت گردید و سپس با تمام آنان برای شرکت در مطالعه تماس گرفته شد و برای مشارکت در مطالعه و تکمیل پرسشنامهها دعوت به عمل آمد که در نهایت تعداد 100 نفر از معلمان در روز تکمیل پرسشنامهها در سالن اجتماعات اداره آموزش و پرورش حضور یافتند.
معلمان در سالن اجتماعات اداره آموزش و پرورش شهر رفسنجان بهصورت خودگزارشی و در حضور محقق به پرسشنامهها پاسخ دادند. ملاحظات اخلاقی همانند حفظ اسرار و بینامی لحاظ گردید و کد اخلاق طرح با شناسه IR.RUMS.REC.1398.111 از کمیته اخلاق در پژوهشهای زیست پزشکی دریافت گردید.
ابزار گردآوری دادهها در چند بخش و شامل اطلاعات دموگرافیک (سن، جنسیت، سطح تحصیلات و سابقهکار) و پرسشنامه محقق ساخته مشتمل بر سؤالات ارزیابی دانش، نگرش و رفتار در خصوص پیش‌آمدهای اورژانسی بیماری دیابت در مدرسه به ترتیب با 16، 12 و 13 سؤال و دامنه نمره 0-32 و 12-60 و 13-65 بود. همچنین، سؤالات ارزیابی دانش، نگرش و عملکرد معلمان در خصوص پیش‌آمدهای اورژانسی سوانح و حوادث در مدارس به ترتیب با 15، 10 و 8 سؤال و دامنه نمره 0 الی 30، 10 الی 50 و 8 الی 40 بود. طراحی سؤالات برگرفته از متون آموزشی راهنمای جامع آموزش سلامت در مدارس، ویژه معلمان بوده است [11].
مقیاس پاسخدهی سؤالات حیطه دانش سه گزینهای: پاسخ صحیح نمره 2، نمی‌دانم نمره 1 و غلط نمره 0، مقیاس پاسخدهی حیطه نگرش، لیکرت پنج قسمتی از کاملاً موافقم نمره 5 الی کاملاً مخالفم نمره 1 و در بخش رفتار، از مقیاس چهار گزینهای همیشه نمره 4 الی هیچ وقت نمره 1 بود. روایی ابزار بر اساس نظر هشت متخصص مرکب از متخصصان آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت و پزشک عمومی در قالب شاخص روایی محتوا و نسبت روایی محتوا ارزیابی و بالاتر از مقدار 78/0 بود. همچنین، سنجش پایایی ابزار با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ انجام گرفت که این مقدار برای سؤالات حیطه دانش بیماری دیابت و سوانح و حوادث به ترتیب برابر 64/0 و 82/0، برای حیطه نگرش 79/0 و 74/0 و برای رفتار برابر 77/0 و 78/0 محاسبه گردید که نشان دهنده پایایی مطلوب ابزار بود.
دادهها به کمک نرمافزار SPSS نسخه 18 و آزمونهای آماری همبستگی Pearson، t دو نمونه مستقل، آنالیز واریانس یکطرفه و آزمون تعقیبی Tukey در سطح معنیداری 05/0 تجزیه و تحلیل گردیدند.
نتایج
از تعداد 100 معلم مشارکت کننده در مطالعه، 28 معلم مرد و 72 نفر زن بودند. میانگین و انحراف معیار سنی معلمان 14/7±41/40 (دامنه 25-56) سال بود. تعداد 67 نفر از معلمان دارای تحصیلات لیسانس و 21 نفر مدرک تحصیلی فوق دیپلم داشتند. میانگین و انحراف معیار سابقه کار معلمان 78/8±08/13 سال (دامنه 1 تا 30 سال) بود.
میانگین و انحراف معیار نمره دانش، نگرش و رفتار معلمان در خصوص پیش‌آمدهای اورژانسی بیماری دیابت به ترتیب 53/2±93/26 از 32، 04/4±35/54 از 60 و 19/6±43/42 از 52 نمره بود. همچنین، میانگین و انحراف معیار نمره دانش، نگرش و رفتار معلمان در خصوص پیش‌آمدهای اورژانسی سوانح و حوادث در مدارس به ترتیب 04/2±90/25 از 30، 38/4±45/42 از 50 و 43/4±18/23 از 32 نمره بود.
در این مطالعه، بین نمره نگرش معلمان در خصوص پیش‌آمدهای اورژانسی بیماری دیابت با سن (240/0=r ، 016/0=p) و بین نمره نگرش معلمان در خصوص پیش‌آمدهای اورژانسی سوانح و حوادث با سن (217/0=r، 030/0=p) و نمره رفتار آنان با سن (242/0=r، 015/0=p) همبستگی مستقیم و معنیداری مشاهده شد.
همچنین، بین نمره رفتار معلمان مدارس ابتدایی در خصوص بیماری دیابت با سطح تحصیلات (81/3=F، 013/0=p) ارتباط آماری معنیداری مشاهده شد. با انجام آزمون تعقیبی Tukey، تنها بین سطح تحصیلات فوق‌دیپلم با سایر گروه‌های تحصیلی اختلاف آماری معنیداری مشاهده شد (05/0>p) (جدول 1). به این مفهوم که معلمان با سطح تحصیلات فوق‌دیپلم، میانگین نمره مهارتهای بالاتری در شرایط اورژانسی برخورد با دانشآموز دیابتی داشتند.
حوادث و پیش‌آمدهای اورژانسی و اضطراری از مهمترین چالشهای سلامت بوده که نیاز به تشخیص زودهنگام، واکنش سریع و بهبودی دقیق دارند [1]. سوانح و حوادث در مدارس، یک مشکل مهم بهداشتی در سراسر جهان تلقی می‌گردند [2]. حوادث مدرسهای حوادثی هستند که در محوطه داخل مدرسه، در مسیر رفتن به مدرسه، در مسیر بازگشت به خانه، در فعالیتهای خارج از مدرسه تحت مسئولیت مدرسه، در محل توقف سرویس و داخل سرویس رفت و آمد، اتفاق می‌افتند [2]. بر اساس گزارش مشترک منتشر شده توسط سازمان بهداشت جهانی و یونیسف، هر روز بیش از 2000 نوجوان به دلیل آسیبهای ناشی از حوادث قابل پیش‌گیری، جان خود را از دست می‌دهند، ده‌ها میلیون کودک در بیمارستان بستری شده و اغلب آنها دچار معلولیت مادام‌العمر می‌شوند [3].
در مطالعه Tavazohi و همکاران وقوع سوانح و حوادث در مدارس اصفهان ۵۳ درصد گزارش شده است [4]. در مطالعه Rao و همکاران تقریباً ۹۰ درصد معلمان هیچ آموزش رسمی در زمینه مدیریت شرایط اضطراری و فوریتهای بهداشتی ندیده بودند و ۸۹ درصد از معلمان نمیتوانستند علائم مرتبط با آسیب سر و کم آبی بدن را تشخیص دهند. همچنین، این پژوهش نشان داد که ۶۷ درصد از معلمان در تجربه تدریس خود با اورژانسهای پزشکی و دندانپزشکی مواجه شده‌اند و ۹۲ درصد گزارش نمودند که اطمینان و اعتماد به نفس لازم را در برخورد با این وضعیت ندارند [5].
بروز پیش‌آمدهای اورژانسی مرتبط با بیماری دیابت در مدارس، دیگر موضوع مهم سلامتی است. دیابت نوع ۱، بیماری خود ایمن و سومین بیماری شدید و مزمن دوران کودکی بوده و حدود ۱۵ میلیون کودک را در سرتاسر دنیا درگیر نموده است [6]. تخمین زده می شود از هر ۳۰۰ تا ۴۰۰ نوجوان، یک نفر مبتلا به دیابت نوع یک می‌باشد [7]. در پژوهشAlshammari و همکارش گزارش گردیده که 7/43 درصد از معلمان، دانشآموز مبتلا به دیابت نوع یک داشتند و دانش کافی نیز در این خصوص نداشتند، یافتهها تأکید می‌کند که معلمان باید برای مقابله با این مشکل حساس بهداشتی در بین دانشآموزان آمادگی خوبی داشته باشند [8].
بی شک بروز حوادث در مدارس امری طبیعی است، در نتیجه معلمان اولین ارائهدهندگان مراقبتهای بهداشتی خواهند بود که میتوانند نقش کلیدی درکاهش عوارض این پیش‌آمدهای اورژانسی داشته باشند [9]. به همین جهت، مطالعات ارزیابی دانش، نگرش و رفتار برای شناسایی شکاف‌های دانش، باورهای فرهنگی و الگوهای رفتاری با هدف شناسایی نیازها، مشکلات و موانع برنامهریزی و تعیین اولویت‌های برنامه و تصمیمگیری در حوزه بهداشت عمومی، کمک کننده می‌باشند [10]. با توجه به اهمیت موضوع و موارد ذکر شده، این مطالعه با هدف تعیین دانش، نگرش و رفتار معلمان مدارس ابتدایی شهر رفسنجان در خصوص پیش‌آمدهای اورژانسی بیماری دیابت و سوانح و حوادث در مدارس انجام گردید.
مواد و روشها
جامعه آماری پژوهش توصیفی حاضر را معلمان مدارس دولتی ابتدایی شهر رفسنجان تشکیل داده که به روش سرشماری از تمام آنان برای شرکت در مطالعه در سال 1399 دعوت به عمل آمد. در ابتدا از اداره آموزش و پرورش شهر رفسنجان لیست اسامی و شماره تماس معلمان مدارس ابتدایی دریافت گردید و سپس با تمام آنان برای شرکت در مطالعه تماس گرفته شد و برای مشارکت در مطالعه و تکمیل پرسشنامهها دعوت به عمل آمد که در نهایت تعداد 100 نفر از معلمان در روز تکمیل پرسشنامهها در سالن اجتماعات اداره آموزش و پرورش حضور یافتند.
معلمان در سالن اجتماعات اداره آموزش و پرورش شهر رفسنجان بهصورت خودگزارشی و در حضور محقق به پرسشنامهها پاسخ دادند. ملاحظات اخلاقی همانند حفظ اسرار و بینامی لحاظ گردید و کد اخلاق طرح با شناسه IR.RUMS.REC.1398.111 از کمیته اخلاق در پژوهشهای زیست پزشکی دریافت گردید.
ابزار گردآوری دادهها در چند بخش و شامل اطلاعات دموگرافیک (سن، جنسیت، سطح تحصیلات و سابقهکار) و پرسشنامه محقق ساخته مشتمل بر سؤالات ارزیابی دانش، نگرش و رفتار در خصوص پیش‌آمدهای اورژانسی بیماری دیابت در مدرسه به ترتیب با 16، 12 و 13 سؤال و دامنه نمره 0-32 و 12-60 و 13-65 بود. همچنین، سؤالات ارزیابی دانش، نگرش و عملکرد معلمان در خصوص پیش‌آمدهای اورژانسی سوانح و حوادث در مدارس به ترتیب با 15، 10 و 8 سؤال و دامنه نمره 0 الی 30، 10 الی 50 و 8 الی 40 بود. طراحی سؤالات برگرفته از متون آموزشی راهنمای جامع آموزش سلامت در مدارس، ویژه معلمان بوده است [11].
مقیاس پاسخدهی سؤالات حیطه دانش سه گزینهای: پاسخ صحیح نمره 2، نمی‌دانم نمره 1 و غلط نمره 0، مقیاس پاسخدهی حیطه نگرش، لیکرت پنج قسمتی از کاملاً موافقم نمره 5 الی کاملاً مخالفم نمره 1 و در بخش رفتار، از مقیاس چهار گزینهای همیشه نمره 4 الی هیچ وقت نمره 1 بود. روایی ابزار بر اساس نظر هشت متخصص مرکب از متخصصان آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت و پزشک عمومی در قالب شاخص روایی محتوا و نسبت روایی محتوا ارزیابی و بالاتر از مقدار 78/0 بود. همچنین، سنجش پایایی ابزار با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ انجام گرفت که این مقدار برای سؤالات حیطه دانش بیماری دیابت و سوانح و حوادث به ترتیب برابر 64/0 و 82/0، برای حیطه نگرش 79/0 و 74/0 و برای رفتار برابر 77/0 و 78/0 محاسبه گردید که نشان دهنده پایایی مطلوب ابزار بود.
دادهها به کمک نرمافزار SPSS نسخه 18 و آزمونهای آماری همبستگی Pearson، t دو نمونه مستقل، آنالیز واریانس یکطرفه و آزمون تعقیبی Tukey در سطح معنیداری 05/0 تجزیه و تحلیل گردیدند.
نتایج
از تعداد 100 معلم مشارکت کننده در مطالعه، 28 معلم مرد و 72 نفر زن بودند. میانگین و انحراف معیار سنی معلمان 14/7±41/40 (دامنه 25-56) سال بود. تعداد 67 نفر از معلمان دارای تحصیلات لیسانس و 21 نفر مدرک تحصیلی فوق دیپلم داشتند. میانگین و انحراف معیار سابقه کار معلمان 78/8±08/13 سال (دامنه 1 تا 30 سال) بود.
میانگین و انحراف معیار نمره دانش، نگرش و رفتار معلمان در خصوص پیش‌آمدهای اورژانسی بیماری دیابت به ترتیب 53/2±93/26 از 32، 04/4±35/54 از 60 و 19/6±43/42 از 52 نمره بود. همچنین، میانگین و انحراف معیار نمره دانش، نگرش و رفتار معلمان در خصوص پیش‌آمدهای اورژانسی سوانح و حوادث در مدارس به ترتیب 04/2±90/25 از 30، 38/4±45/42 از 50 و 43/4±18/23 از 32 نمره بود.
در این مطالعه، بین نمره نگرش معلمان در خصوص پیش‌آمدهای اورژانسی بیماری دیابت با سن (240/0=r ، 016/0=p) و بین نمره نگرش معلمان در خصوص پیش‌آمدهای اورژانسی سوانح و حوادث با سن (217/0=r، 030/0=p) و نمره رفتار آنان با سن (242/0=r، 015/0=p) همبستگی مستقیم و معنیداری مشاهده شد.
همچنین، بین نمره رفتار معلمان مدارس ابتدایی در خصوص بیماری دیابت با سطح تحصیلات (81/3=F، 013/0=p) ارتباط آماری معنیداری مشاهده شد. با انجام آزمون تعقیبی Tukey، تنها بین سطح تحصیلات فوق‌دیپلم با سایر گروه‌های تحصیلی اختلاف آماری معنیداری مشاهده شد (05/0>p) (جدول 1). به این مفهوم که معلمان با سطح تحصیلات فوق‌دیپلم، میانگین نمره مهارتهای بالاتری در شرایط اورژانسی برخورد با دانشآموز دیابتی داشتند.
جدول 1- میانگین و انحراف معیار نمره دانش، نگرش و رفتار معلمان مدارس ابتدایی در خصوص پیش‌آمدهای اورژانسی بیماری دیابت و سوانح و حوادث برحسب سطح تحصیلات و جنسیت در سال 1399 (100=n)
| متغیر | وضعیت | بیماری دیابت | سوانح و حوادث | ||||
| دانش | نگرش | رفتار | دانش | نگرش | رفتار | ||
| سطح تحصیلات | دیپلم | 68/2 ± 20/27 | 57/3 ± 40/57 | 30/4 ± 04/43 | 67/1 ± 60/27 | 76/4 ± 80/44 | 39/3 ± 00/24 |
| فوق دیپلم | 29/2 ± 04/26 | 99/2 ± 04/55 | 06/4 ± 95/45 | 42/1 ± 66/25 | 81/4 ± 19/42 | 41/3 ± 61/24 | |
| لیسانس | 58/2 ± 13/27 | 41/4 ± 91/53 | 43/6 ± 68/41 | 15/2 ± 86/25 | 21/4 ± 50/42 | 65/4 ± 58/22 | |
| فوق لیسانس | 57/2 ± 42/27 | 28/2 ± 28/54 | 60/6 ± 57/38 | 73/2 ± 66/25 | 83/4 ± 83/40 | 30/5 ± 16/24 | |
| *مقدار p | 351/0 | 236/0 | 013/0 | 285/0 | 513/0 | 276/0 | |
| جنسیت | زن | 30/2 ± 90/27 | 03/4 ± 37/54 | 04/7 ± 91/41 | 75/1 ± 15/26 | 32/4 ± 23/41 | 45/4 ± 69/22 |
| مرد | 61/3 ± 41/26 | 07/4 ± 34/54 | 94/5 ± 59/42 | 14/2 ± 81/25 | 35/4 ± 87/42 | 42/4 ± 35/23 | |
| **مقدار p | 257/0 | 972/0 | 644/0 | 465/0 | 739/0 | 517/0 | |
بحث
طبق نتایج مطالعه حاضر، نمره دانش، نگرش و رفتار معلمان درخصوص پیش‌آمدهای اورژانسی بیماری دیابت در سطح مطلوب بودند. نتایج مطالعه Chatzistougianni و همکاران نیز نشان داد که معلمان مهد کودکها، مدارس پیش دبستانی و دبستان در یونان دانش عمومی نسبتاً خوبی در مورد دیابت داشتند [12]. هر چند در مطالعه Alshamnari و همکارش گزارش گردید که معلمان مدارس ابتدایی عربستان سعودی، دانش کافی را برای مراقبت از دانشآموزان مبتلا به دیابت نوع یک نداشتند و همچنین تصورات و نگرش نادرستی نیز در مورد ماهیت و کنترل این بیماری داشتند [8].
یکی از روشهای پیشنهادی برای بهبود دانش، نگرش و عملکرد معلمان، برگزاری کلاسهای آموزشی به ویژه در بدو خدمت برای معلمان است که در این دورهها به راهکار و آموزش‌های عملی هنگام مواجهه با دانشآموزی که دچار هیپوگلیسمی شده و نمایش فیلمهایی در خصوص نحوه برخورد با دانشآموزی که در شرایط اورژانسی ناشی از این بیماری قرار دارد و چگونگی رفتار با وی، قبل از مداخله پرسنل اورژانس، پرداخته شود [13].
در مطالعه حاضر، آگاهی و نگرش معلمان در خصوص پیش‌آمدهای اورژانسی سوانح و حوادث در سطح مطلوب و عملکرد آنها در سطح متوسط بود. براساس مطالعه Joseph و همکاران که به بررسی آگاهی، نگرش و عملکرد معلمان مدارس مانگالور هند در خصوص کمکهای اولیه پرداختند، اکثر معلمان آگاهی متوسطی در مورد مدیریت کمکهای اولیه داشتند و اکثر شرکت کنندگان این پژوهش، نگرش مثبتی به کمکهای اولیه داشتند [14]. همچنین، در مطالعه Alyahya و همکاران که به بررسی دانش، نگرش و عملکرد معلمان عربستان سعودی در خصوص کمکهای اولیه پرداختند، گزارش نمودند که اکثر معلمان دانش ضعیفی از کمکهای اولیه و واکنش نامناسب برای سناریوهای طراحی شده در شرایط اضطراری نشان دادند، هر چند نتایج آنان حاکی از دانش بالاتر معلمان با سن بالاتر بود [15].
از محدودیتهای پژوهش حاضر پاسخدهی خودگزارشی و بررسی رفتار و عملکرد معلمان به کمک پرسشنامه بود. لذا پیشنهاد میگردد در مطالعات آتی، بررسی عملکرد معلمان بر اساس چک لیست و در شرایط واقعی یا با کمک مولاژ و یا ایفای نقش باشد. همچنین، نظر به اهمیت موضوع و نقش معلمان در برخورد با پیش‌آمدهای اورژانسی، پیشنهاد میگردد مسئولین مربوطه تصمیمات لازم جهت برگزاری کلاسهای ضمن خدمت و دورههای بازآموزی در ارتباط با پیشامدهای اورژانسی سوانح و حوادث و دیابت را در مدارس اتخاذ نمایند.
نتیجهگیری
میانگین نمره دانش، نگرش و رفتار معلمان در خصوص پیش‌آمدهای اورژانسی بیماری دیابت و سوانح و حوادث در مدارس در حد مطلوب بود. معلمان دارای سن بالاتر، نگرش بهتری به پیش‌آمدهای اورژانسی بیماری دیابت و سوانح و حوادث در مدارس داشتند. بر این اساس و نظر به اهمیت برنامههای بازآموزی، طراحی، اجرا و ارزشیابی برنامههای بازآموزی در معلمان با سن کمتر پیشنهاد میگردد.
تشکر و قدردانی
مقاله حاضر بخشی از یافته‌های طرح تحقیقاتی شماره 98145 می‌باشد. بر این اساس نویسندگان از مسئولین اداره آموزش و پرورش رفسنجان و معلمان محترم برای همکاری و مشارکت در پژوهش و معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان برای حمایت مالی از طرح، تقدیر و تشکر مینمایند.
طبق نتایج مطالعه حاضر، نمره دانش، نگرش و رفتار معلمان درخصوص پیش‌آمدهای اورژانسی بیماری دیابت در سطح مطلوب بودند. نتایج مطالعه Chatzistougianni و همکاران نیز نشان داد که معلمان مهد کودکها، مدارس پیش دبستانی و دبستان در یونان دانش عمومی نسبتاً خوبی در مورد دیابت داشتند [12]. هر چند در مطالعه Alshamnari و همکارش گزارش گردید که معلمان مدارس ابتدایی عربستان سعودی، دانش کافی را برای مراقبت از دانشآموزان مبتلا به دیابت نوع یک نداشتند و همچنین تصورات و نگرش نادرستی نیز در مورد ماهیت و کنترل این بیماری داشتند [8].
یکی از روشهای پیشنهادی برای بهبود دانش، نگرش و عملکرد معلمان، برگزاری کلاسهای آموزشی به ویژه در بدو خدمت برای معلمان است که در این دورهها به راهکار و آموزش‌های عملی هنگام مواجهه با دانشآموزی که دچار هیپوگلیسمی شده و نمایش فیلمهایی در خصوص نحوه برخورد با دانشآموزی که در شرایط اورژانسی ناشی از این بیماری قرار دارد و چگونگی رفتار با وی، قبل از مداخله پرسنل اورژانس، پرداخته شود [13].
در مطالعه حاضر، آگاهی و نگرش معلمان در خصوص پیش‌آمدهای اورژانسی سوانح و حوادث در سطح مطلوب و عملکرد آنها در سطح متوسط بود. براساس مطالعه Joseph و همکاران که به بررسی آگاهی، نگرش و عملکرد معلمان مدارس مانگالور هند در خصوص کمکهای اولیه پرداختند، اکثر معلمان آگاهی متوسطی در مورد مدیریت کمکهای اولیه داشتند و اکثر شرکت کنندگان این پژوهش، نگرش مثبتی به کمکهای اولیه داشتند [14]. همچنین، در مطالعه Alyahya و همکاران که به بررسی دانش، نگرش و عملکرد معلمان عربستان سعودی در خصوص کمکهای اولیه پرداختند، گزارش نمودند که اکثر معلمان دانش ضعیفی از کمکهای اولیه و واکنش نامناسب برای سناریوهای طراحی شده در شرایط اضطراری نشان دادند، هر چند نتایج آنان حاکی از دانش بالاتر معلمان با سن بالاتر بود [15].
از محدودیتهای پژوهش حاضر پاسخدهی خودگزارشی و بررسی رفتار و عملکرد معلمان به کمک پرسشنامه بود. لذا پیشنهاد میگردد در مطالعات آتی، بررسی عملکرد معلمان بر اساس چک لیست و در شرایط واقعی یا با کمک مولاژ و یا ایفای نقش باشد. همچنین، نظر به اهمیت موضوع و نقش معلمان در برخورد با پیش‌آمدهای اورژانسی، پیشنهاد میگردد مسئولین مربوطه تصمیمات لازم جهت برگزاری کلاسهای ضمن خدمت و دورههای بازآموزی در ارتباط با پیشامدهای اورژانسی سوانح و حوادث و دیابت را در مدارس اتخاذ نمایند.
نتیجهگیری
میانگین نمره دانش، نگرش و رفتار معلمان در خصوص پیش‌آمدهای اورژانسی بیماری دیابت و سوانح و حوادث در مدارس در حد مطلوب بود. معلمان دارای سن بالاتر، نگرش بهتری به پیش‌آمدهای اورژانسی بیماری دیابت و سوانح و حوادث در مدارس داشتند. بر این اساس و نظر به اهمیت برنامههای بازآموزی، طراحی، اجرا و ارزشیابی برنامههای بازآموزی در معلمان با سن کمتر پیشنهاد میگردد.
تشکر و قدردانی
مقاله حاضر بخشی از یافته‌های طرح تحقیقاتی شماره 98145 می‌باشد. بر این اساس نویسندگان از مسئولین اداره آموزش و پرورش رفسنجان و معلمان محترم برای همکاری و مشارکت در پژوهش و معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان برای حمایت مالی از طرح، تقدیر و تشکر مینمایند.
References
- Huang L, Shi P, Zhu H, Chen T. Early detection of emergency events from social media: A new text clustering approach. Natural Hazards 2022; 111(1): 851-75.
- Farhadi Z, Roshanaei Gh, Bashirian S, Rezapur-Shahkolai F. The Effect of an Educational Program on School Injury Prevention in Junior High School Students of Famenin Based on the Health Belief Model. J Educ Community Health 2014; 1(3): 1-11. [Farsi]
- Vejdani-Aram F, Roshanaei Gh, Hazavehei SMM, Karimi-Shahanjarini A, Rezapur-Shahkolai F. Evaluating a Health Belief Model-Based Educational Program for School Injury Prevention among Hard-of-Hearing/Deaf High School Students. J Educ Community Health 2015; 1(4): 32-42. [Farsi]
- Tavazohi H, Hosseini L, Arti S, Heidari K, Nobari RF, Farajzadegan Z, et al. The status of school events in middle school students in Isfahan Province. Int J Prev Med 2014; 5(Suppl 2): S159-S164.
- Rao A, Rao A, Shenoy R. Are schools and teachers prepared to respond to health emergencies in children? A questionnaire study in Mangalore, India. IJAR 2014; 2(11): 1123-6.
- Ordooei M, Azizi R, Amir-Shahkarami S. Evaluation of Diabetes Control Status in Children Aged 3 to 18 Years with Type 1 Diabetes: Retrospective Study. J Shahid Sadoughi Uni Med Sci 2021; 29(9): 4075-82. [Farsi]
- Azizi M, Arsalani N, Mohammadi Shahboulaghi F, Hosseinzadeh S, Rajab A. The effect of self-care education on the control of diabetes complications, medications and HbA1C in adolescents with type 1 diabetes. Journal of Hayat 2017; 22(4): 350-61. [Farsi]
- Alshammari FM, Haridi HK. Teachers’ knowledge about type 1 diabetes in public female elementary schools in Northern Saudi Arabia. J Prev Med Hyg 2021; 62(3): E673.
- Kanjo M, Najjar A, Bokhari AY, Alqarni GA, Darwesh EA, Alqarni GS. Knowledge of Epilepsy and Seizure First Aid among Teachers in Jeddah, Saudi Arabia. Epilepsy Behav 2021; 6: 100475.
- Szymona-Pałkowska K, Janowski K, Pedrycz A, Mucha D, Ambroży T, Siermontowski P, et al. Knowledge of the Disease, Perceived Social Support, and Cognitive Appraisals in Women with Urinary Incontinence. Biomed Res Int 2016; 2016: 3694792.
- Sharifi N, Daniali M. A comprehensive guide to health education in schools, especially for teachers, Second Edition. Tehran, Parsaye Salamat Publisher. 2016; p: 287-325, 391-427. [Farsi]
- Chatzistougianni P, Tsotridou E, Dimitriadou M, Christoforidis A. Level of knowledge and evaluation of perceptions regarding pediatric diabetes among Greek teachers. Diabetes Res Clin Pract 2020; 159: 107952.
- Gutzweiler RF, Neese M, In-Albon T. Teachers' Perspectives on Children with Type 1 Diabetes in German Kindergartens and Schools. Diabetes Spectr 2020; 33(2): 201-9.
- Joseph N, Narayanan T, Bin Zakaria S, Nair AV, Belayutham L, Subramanian AM, et al. Awareness, attitudes and practices of first aid among school teachers in Mangalore, south India. J Prim Health Care 2015; 7(4): 274-81.
- Alyahya IA, Almohsen HA, Alsaleem IA, Al-Hamid MM, Arafah AM, Al Turki YA, et al. Assessment of knowledge, attitude, and practice about first aid among male school teachers and administrators in Riyadh, Saudi Arabia. J Family Med Prim Care 2019; 8: 684-8.
Knowledge, Attitude and, Behavior of Rafsanjan Primary School Teachers Regarding Emergency Events of Diabetes and Accidents in Schools in 2020:
A Short Report
Moslem Kohgardi[5], Mohammad Asadpour[6], Seyedeh Shirin Lotfipour Rafsanjani[7], Mostafa Nasirzadeh[8]
Received: 24/09/22 Sent for Revision: 03/10/22 Received Revised Manuscript: 16/11/22 Accepted: 19/11/22
Background and Objectives: Teachers have a key role in reducing the complications of emergency events. This study aimed to determine the knowledge, attitude, and behavior of primary school teachers in Rafsanjan regarding emergency events of diabetes and accidents in schools.
Materials and Methods: This descriptive research was conducted on 100 primary school teachers in Rafsanjan City by census method. Data were collected in three sections of demographic information, knowledge, and attitude and behavior assessment. Data were analyzed using Pearson’s correlation test, independent two-sample t-test, and one-way ANOVA.
Results: There was a significant relationship and a direct correlation between the score of attitude towards diabetes and age (r=0.240, p=0.016) and the level of education (p=0.013), and between the score of teachers’ attitude towards accidents and age (r=0.217, p=0.030) and their behavior and age (r=0.242, p=0.015).
Conclusion: Despite the desirability of teachers’ knowledge, attitudes, and behavior score, it is recommended that the retraining program be implemented with the aim of improving the knowledge, attitude, and practice of younger teachers.
Key words: Knowledge, Attitude, Behavior, Emergency events, Diabetes, Accidents, Teacher, Rafsanjan
Funding: This study was funded by Rafsanjan University of Medical Sciences.
Conflict of interest: None declared.
Ethical approval: The Ethics Committee of Rafsanjan University of Medical Sciences approved the study (IR.RUMS.REC.1398.111).
How to cite this article: Kohgardi Moslem, Asadpour Mohammad, Lotfipour Rafsanjani Seyedeh Shirin, Nasirzadeh Mostafa. Knowledge, Attitude, and Behavior of Rafsanjan Primary School Teachers Regarding Emergency Events of Diabetes and Accidents in Schools in 2020: A Short Report. J Rafsanjan Univ Med Sci 2023; 21 (10): 1093-1100. [Farsi]
[1]- کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، رفسنجان، ایران
[2]- گروه آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، رفسنجان، ایران
[3]- کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، رفسنجان، ایران
[4]- (نویسنده مسئول) گروه آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت، دانشکده بهداشت، مرکز تحقیقات محیط کار، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، رفسنجان، ایران
تلفن: 31315242-034، دورنگار: 31315242-034، پست الکترونیکی: Mnasirzadeh13@yahoo.com
تلفن: 31315242-034، دورنگار: 31315242-034، پست الکترونیکی: Mnasirzadeh13@yahoo.com
[5]- Student Research Committee, Rafsanjan University of Medical Sciences, Rafsanjan, Iran
[6]- Dept. of Health Education and Health Promotion, School of Health, Rafsanjan University of Medical Sciences, Rafsanjan, Iran
[7]- Student Research Committee, Rafsanjan University of Medical Sciences, Rafsanjan, Iran
[8]- Dept. of Health Education and Health Promotion, School of Health, Occupational Environment Research Center, Rafsanjan University of Medical Sciences, Rafsanjan, Iran, ORCID: 0000-0003-0934-4697
(Corresponding Author)Tel: (034) 31315242, Fax: (034) 31315242, E-mail: mnasirzadeh13@yahoo.com
(Corresponding Author)Tel: (034) 31315242, Fax: (034) 31315242, E-mail: mnasirzadeh13@yahoo.com
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
