جلد 24، شماره 3 - ( 3-1404 )
جلد 24 شماره 3 صفحات 302-286 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Ethics code: .
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Madani F, Ebrahimzadeh S. The Effectiveness of Cognitive-Behavioral Therapy on Insomnia, Self-Care, and Psychological Well-Being in Patients with Diabetes: A Systematic Review. JRUMS 2025; 24 (3) :286-302
URL: http://journal.rums.ac.ir/article-1-7572-fa.html
URL: http://journal.rums.ac.ir/article-1-7572-fa.html
مدنی فاطمه، ابراهیم زاده صدیقه. اثربخشی درمان شناختی-رفتاری بر بی‌خوابی، خودمراقبتی و بهزیستی روان‌شناختی بیماران مبتلاء به دیابت: یک مطالعه مروری نظام‌مند. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان. 1404; 24 (3) :286-302
استادیار گروه روانشناسی بالینی، واحد شهر قدس، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
چکیده: (147 مشاهده)
چکیده
زمینه و هدف: دیابت یکی از بیماری‌های مزمن و گسترده در سراسر جهان است که نه تنها بر سلامت جسمی، بلکه بر ابعاد مختلف روان‌شناختی بیماران نیز تأثیر می‌گذارد. پژوهش مروری حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمان شناختی-رفتاری بر بی‌خوابی، خودمراقبتی، و بهزیستی روان‌شناختی بیماران مبتلاء به دیابت انجام شد.
مواد و روش‌ها: از طریق مطالعه مروری نظام‌مند، تمامی مقالات منتخب با توجه به کلمات کلیدی تخصصی در پایگاه‌های اطلاعاتی خارجی طی سال‌های 2010 (از ماه آگوست) تا 2024 (تا ماه فوریه) و اطلاعات مورد نظر جهت دست‌یابی به هدف پژوهش، توسط نویسندگان پژوهش ارزیابی شد. تعداد ۹۱۷ مقاله انگلیسی بررسی شدند و پس از ارزیابی کیفیت با استفاده از الگوی پریزما، ۲۲ مقاله منتخب مورد بررسی قرار گرفتند.
یافته‌ها: نتایج نشان داد درمان شناختی-رفتاری در بهبود جنبه‌های مختلف دیابت، از جمله کنترل قند خون، رفتارهای خودمراقبتی، کاهش افسردگی و اضطراب، و ارتقاء بهزیستی روان‌شناختی مؤثر است. مداخلات دیجیتال و گروهی، به‌ویژه در مدیریت بی‌خوابی و کاهش استرس تأثیرات مثبتی داشتند. این روش‌ها برای افراد مبتلا به دیابت و بیماری‌های همراه، مانند درد مزمن یا مشکلات خواب، در بهبود کیفیت زندگی، سلامت روان و دست‌یابی به اهداف متابولیک مؤثر بودند. همچنین، آموزش مربیان و ارائه مداخلات در مناطق کم‌برخوردار به عنوان راهبردهای مؤثر مطرح شدند.
نتیجه‌گیری: درمان شناختی-رفتاری به بهبود جنبه‌های روان‌شناختی و جسمانی بیماران دیابتی کمک کرده، علائم افسردگی و اضطراب را کاهش، کیفیت خواب را بهبود و رفتارهای خودمراقبتی را ارتقاء می‌دهد. این درمان می‌تواند در دست‌یابی به اهداف متابولیک و بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند.
واژه‌های کلیدی: دیابت، درمان شناختی-رفتاری، بی‌خوابی، خودمراقبتی، بهزیستی روان‌شناختی
زمینه و هدف: دیابت یکی از بیماری‌های مزمن و گسترده در سراسر جهان است که نه تنها بر سلامت جسمی، بلکه بر ابعاد مختلف روان‌شناختی بیماران نیز تأثیر می‌گذارد. پژوهش مروری حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمان شناختی-رفتاری بر بی‌خوابی، خودمراقبتی، و بهزیستی روان‌شناختی بیماران مبتلاء به دیابت انجام شد.
مواد و روش‌ها: از طریق مطالعه مروری نظام‌مند، تمامی مقالات منتخب با توجه به کلمات کلیدی تخصصی در پایگاه‌های اطلاعاتی خارجی طی سال‌های 2010 (از ماه آگوست) تا 2024 (تا ماه فوریه) و اطلاعات مورد نظر جهت دست‌یابی به هدف پژوهش، توسط نویسندگان پژوهش ارزیابی شد. تعداد ۹۱۷ مقاله انگلیسی بررسی شدند و پس از ارزیابی کیفیت با استفاده از الگوی پریزما، ۲۲ مقاله منتخب مورد بررسی قرار گرفتند.
یافته‌ها: نتایج نشان داد درمان شناختی-رفتاری در بهبود جنبه‌های مختلف دیابت، از جمله کنترل قند خون، رفتارهای خودمراقبتی، کاهش افسردگی و اضطراب، و ارتقاء بهزیستی روان‌شناختی مؤثر است. مداخلات دیجیتال و گروهی، به‌ویژه در مدیریت بی‌خوابی و کاهش استرس تأثیرات مثبتی داشتند. این روش‌ها برای افراد مبتلا به دیابت و بیماری‌های همراه، مانند درد مزمن یا مشکلات خواب، در بهبود کیفیت زندگی، سلامت روان و دست‌یابی به اهداف متابولیک مؤثر بودند. همچنین، آموزش مربیان و ارائه مداخلات در مناطق کم‌برخوردار به عنوان راهبردهای مؤثر مطرح شدند.
نتیجه‌گیری: درمان شناختی-رفتاری به بهبود جنبه‌های روان‌شناختی و جسمانی بیماران دیابتی کمک کرده، علائم افسردگی و اضطراب را کاهش، کیفیت خواب را بهبود و رفتارهای خودمراقبتی را ارتقاء می‌دهد. این درمان می‌تواند در دست‌یابی به اهداف متابولیک و بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند.
واژه‌های کلیدی: دیابت، درمان شناختی-رفتاری، بی‌خوابی، خودمراقبتی، بهزیستی روان‌شناختی
نوع مطالعه: مقاله مروري |
موضوع مقاله:
روانپزشكي
دریافت: 1403/9/3 | پذیرش: 1404/1/17 | انتشار: 1404/3/30
دریافت: 1403/9/3 | پذیرش: 1404/1/17 | انتشار: 1404/3/30
فهرست منابع
1. Alshehri MM, Alothman SA, Alenazi AM, Rucker JL, Phadnis MA, Miles JM, et al. The effects of cognitive behavioral therapy for insomnia in people with type 2 diabetes mellitus, pilot RCT part II: diabetes health outcomes. BMC Endocr Dis 2020; 20: 1-9.
2. Goldberg RB, Orchard TJ, Crandall JP, Boyko EJ, Budoff M, Dabelea D, et al. Effects of long-term metformin and lifestyle interventions on cardiovascular events in the diabetes prevention program and its outcome study. Circ 2022; 145(22): 1632-41.
3. Li B, Zhou C, Gu C, Cheng X, Wang Y, Li C, et al. Modifiable lifestyle, mental health status, and diabetic retinopathy in US adults aged 18–64 years with diabetes: a population-based cross-sectional study from NHANES 1999–2018. BMC Public Health 2024; 24(1): 11.
4. Sheykhangafshe FB, Saeedi M, Ansarifar N, Jalili P, Savabi Niri V. Quality of life and psychological distress in diabetic patients during the COVID-19 pandemic: A systematic review study. J Diabetes Nurs 2021; 9(4): 1752-65. [Farsi]
5. Sun H, Saeedi P, Karuranga S, Pinkepank M, Ogurtsova K, Duncan BB, et al. IDF Diabetes Atlas: Global, regional and country-level diabetes prevalence estimates for 2021 and projections for 2045. Diabetes Res Clin Pract 2022; 183: 109119.
6. Shahraz S, Moghaddam SS, Azmin M, Peykari N, Yoosefi M, Mohebi F, et al. Prevalence of diabetes and prediabetes, and achievements in diabetes control in Iran; the results of the STEPS of 2016. Arch Iran Med 2022; 25(9): 591. [Farsi]
7. Najafipour H, Farjami M, Sanjari M, Amirzadeh R, Shadkam Farokhi M, Mirzazadeh A. Prevalence and incidence rate of diabetes, pre-diabetes, uncontrolled diabetes, and their predictors in the adult population in southeastern Iran: findings from the KERCADR study. Front Public Health 2021; 9: 611652. [Farsi]
8. Zuo X, Dong Z, Zhang P, Zhang P, Chang G, Xiang Q, et al. Effects of cognitive behavioral therapy on sleep disturbances and quality of life among adults with type 2 diabetes mellitus: A randomized controlled trial. Nutr Metab Cardiovasc Dis 2020; 30(11): 1980-8.
9. Wang H, Li R, Ge L, Xu F, Wiley JA, Tang S, et al. The effectiveness of cognitive behavioral therapy-based intervention on improving sleep-related outcomes for people with diabetes: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Psychol Res Behav Manag 2024: 957-72.
10. Zhang HZ, Zhang P, Chang GQ, Xiang QY, Cao H, Zhou JY, et al. Effectiveness of cognitive behavior therapy for sleep disturbance and glycemic control in persons with type 2 diabetes mellitus: A community-based randomized controlled trial in China. World J Diabetes 2021; 12(3): 292.
11. Groeneveld L, Beulens JW, Blom MT, van Straten A, van der Zweerde T, Elders PJ, et al. The effect of cognitive behavioral therapy for insomnia on sleep and glycemic outcomes in people with type 2 diabetes: A randomized controlled trial. Sleep Med 2024; 120: 44-52.
12. Perfect MM, Elkins GR. Cognitive–behavioral therapy and hypnotic relaxation to treat sleep problems in an adolescent with diabetes. J Clin Psychol 2010; 66(11): 1205-15.
13. Fiqri AM, Sjattar EL, Irwan AM. Cognitive Behavioral Therapy for self-care behaviors with type 2 diabetes mellitus patients: A systematic review. Diabetes Metab Syndr Clin Res Rev 2022; 16(7): 102538.
14. Pan X, Wang H, Hong X, Zheng C, Wan Y, Buys N, et al. A group-based community reinforcement approach of a cognitive behavioral therapy program to improve self-care behavior of patients with type 2 diabetes. Front Psychiatry 2020; 11: 719.
15. Sukarno A, Bahtiar B. The Effectiveness of Cognitive Behavior Therapy on Psychological Stress, Physical Health, and Self-Care Behavior among Diabetes Patients: A Systematic Review. Health Educ Health Promot 2022; 10(3): 531-7.
16. Purba JM, Empraninta HE. The effect of cognitive behavioral therapy on self-management and self-care behaviors of type 2 diabetes mellitus patients. J Keperawatan Soedirman 2021; 16(1).
17. Park KY, Park HS, Seo JM. The effects of a cognitive behavioral stress management program on diabetic self-care and glycemic control with diabetes mellitus type II. Korean J Adult Nurs 2007; 19(5): 1-10.
18. Li Y, Buys N, Ferguson S, Li Z, Shi YC, Li L, et al. The evaluation of cognitive-behavioral therapy-based intervention on type 2 diabetes patients with comorbid metabolic syndrome: a randomized controlled trial. Diabetol Metab Syndr 2023; 15(1): 158.
19. Samkhaniani N, Lotfi Kashani F, Vaziri S. Comparing the impact of cognitive behavioral therapy and mindfulness interventions for enhancing diabetes self-care in depressed women with gestational diabetes: A one-month follow-up study. Health Educ Health Promot 2024; 12(3): 1001-17. [Farsi]
20. Amiri M, Tavakoli N, Akhondzadeh M, Torkashvand L. Effectiveness of cognitive behavioral lifestyle improvement training on anxiety and self-care in women with diabetes. Health Nexus 2024; 2(2): 121-8. [Farsi]
21. Safren SA, Gonzalez JS, Wexler DJ, Psaros C, Delahanty LM, Blashill AJ, et al. A randomized controlled trial of cognitive behavioral therapy for adherence and depression (CBT-AD) in patients with uncontrolled type 2 diabetes. Diabetes Care 2014; 37(3): 625-33.
22. Jin W, Wu Q, He Z, Fu Y. Positive effect of cognitive-behavioral intervention combined with integrated health care on patients with type 2 diabetes. Am J Transl Res 2022; 14(6): 3946.
23. Alvani SR, Zaharim NM, Wynne Kimura L. Effect of group cognitive behavioral therapy (CBT) on psychological well-being and glycemic control in adults with type 2 diabetes. Int J Diabetes Dev Ctries 2015; 35: 284-9. [Farsi]
24. Shegarf Nakhaei MR, Akbari Oryani T, Bayazi MH, Shomoossi N, Hoseini BL. Influence of cognitive behavioral therapy on psychological well-being and Ego-resiliency in type 2 diabetes patients in Sabzevar. IJDO 2021; 13(2): 88-94. [Farsi]
25. Yang X, Li Z, Sun J. Effects of cognitive behavioral therapy–based intervention on improving glycaemic, psychological, and physiological outcomes in adult patients with diabetes mellitus: a meta-analysis of randomized controlled trials. Front Psychiatry 2020; 11: 711.
26. Velázquez-Jurado H, Flores-Torres A, Pérez-Peralta L, Salinas-Rivera E, Valle-Nava MD, Arcila-Martinez D, et al. Cognitive behavioral treatment to improve psychological adjustment in people recently diagnosed with type 2 diabetes: Psychological treatment in type 2 diabetes. Health Psychol Behav Med 2023; 11(1): 2179058.
27. Espie CA, Emsley R, Kyle SD, Gordon C, Drake CL, Siriwardena AN, et al. Effect of digital cognitive behavioral therapy for insomnia on health, psychological well-being, and sleep-related quality of life: a randomized clinical trial. JAMA Psychiatry 2019; 76(1): 21-30.
28. Andreae SJ, Andreae LJ, Richman JS, Cherrington AL, Safford MM. Peer-delivered cognitive behavioral therapy-based intervention reduced depression and stress in community-dwelling adults with diabetes and chronic pain: a cluster randomized trial. Ann Behav Med 2021; 55(10): 970-80.
29. Rethlefsen ML, Kirtley S, Waffenschmidt S, Ayala AP, Moher D, Page MJ, et al. PRISMA-S: an extension to the PRISMA statement for reporting literature searches in systematic reviews. Syst Rev 2021; 10: 1-9.
30. Sheykhangafshe FB, Farahani H, Dehghani M, Fathi-Ashtiani A. Examining the Relationship between Mental Health and Chronic Pain in Children and Adolescents: A Systematic Review Study. J Rafsanjan Univ Med Sci 2023; 22(6): 617-36. [Farsi]
31. Gifford W, Davies B, Edwards N, Griffin P, Lybanon V. Managerial leadership for nurses' use of research evidence: an integrative review of the literature. Worldviews Evid Based Nurs 2007; 4(3): 126-45.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
