مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان

  چکیده

  زمینه و هدف: سرطان سومین علت مرگ در ایران است. جنسیت، عاملی مهم در اپیدمیولوژی سرطان‌هاست. داده‌های اپیدمیولوژیک مربوط به سرطان‌های شایع به تفکیک جنسیت، شواهد خوبی در کنترل سرطان بدست خواهند داد. این مطالعه، با هدف بررسی تفاوت‌های جنسیتی اپیدمیولوژی سرطان‌های مری، معده، کولون و رکتوم انجام شد.

  مواد و روش‌ها: این مطالعه از نوع تحلیل داده‌های ثانویه‌ی است. کل موارد سرطانی ثبت شده استان فارس در سال 1388 برای سرطان‌های مری، معده، کولون و رکتوم 614 نفر بودند. توزیع سنی و میزان‌های سالانه بروز استاندارد شده به روش مستقیم (AASIR) Annual Age Standardized Incidence Rates برای هر سرطان به تفکیک جنسیت برآورد شدند. AASIR ‌های بریده شده از سن 25 سال، به تفکیک جنسیت و نسبت (زن به مرد) آن ‌ ها Truncated Incidence Rate Ratio (TIRR) ، با استفاده از نرم‌افزار STATA برآورد و مقایسه شدند.

  یافته‌ها: کل موارد سرطانی ثبت شده 614 نفر بودند. از این بین (5/37%) 231 نفر زن و (5/62%) 383 نفر مرد بودند. تعداد و درصد بروز سرطان‌های مری، معده، کولون و رکتوم به ترتیب (7/12%) 78 نفر ، (4/41%) 254 نفر ، (6/29%) 182 نفر و (3/16%) 100 نفر بود. TIRR برای سرطان‌های مری، معده، کولون و رکتوم 68/0 (43/0تا 07/1)، 42/0 (32/0 تا 54/0)، 71/0 (53/0 تا 96/0) و 92/0 (62/0 تا 36/1) برآورد شد. در مورد سرطان معده ارتباط معنی‌داری بین جنسیت و سن (046/0= p ) ، سن با درجه تمایز یافتگی سلول (050/0= p ) و مورفولوژی غالب تومور (004/0= p ) وجود داشت. سن با مورفولوژی سرطان کولون نیز رابطه معنی‌داری داشت (019/0= p ).

  نتیجه‌گیری : خطر ابتلا به سرطان‌های معده و کولون در زنان کمتر از مردان ساکن در استان فارس بوده است. جنسیت مرد عامل خطری برای ابتلا به آدنوکارسینومای معده بود.

  واژه‌های کلیدی: جنسیت، سرطان، معده، مری، کولورکتال